Stanisław
ⓘStanisław – męskie imię pochodzenia słowiańskiego, złożone z członów stani- („stać, stać się, stanąć”) oraz -sław („sława”). Oznacza tego, który „stanie się sławnym”. Do końca XV wieku imię to zanotowano u około 1500 osób, a więc należało ono do najpopularniejszych w Polsce obok Więcesława i Sędziwuja[1].
Stanisław imieniny obchodzi:
- 5 maja, jako wspomnienie św. Stanisława Kazimierczyka
- 8 maja, jako wspomnienie św. Stanisława ze Szczepanowa (w innych krajach 11 kwietnia, w rocznicę śmierci)
- 18 września, jako wspomnienie obowiązkowe św. Stanisława Kostki w Kościele katolickim w Polsce (od 1969 po reformie liturgicznej Pawła VI)
- 13 listopada, jako wspomnienie Stanisława Kostki w Kościele katolickim, kiedy to Klemens X 13 listopada 1670 roku zezwolił zakonowi jezuitów na odprawianie Mszy świętej i brewiarza o Stanisławie
Żeński odpowiednik: Stanisława. Popularne zdrobnienia: Staś, Stasio, Stasiek, Staszek, Stach.
Podobne imiona staropolskie: Stanibor, Stanimir.
Odpowiedniki w innych językach[edytuj | edytuj kod]
- łacina – Stanislaus
- język angielski – Stanislaus, Stanley
- język białoruski - Станіслаў
- język czeski – Stanislav
- język słowacki - Stanislav
- język grecki – Στανισλάους
- język niemiecki – Stanislaus
- język francuski – Stanislas
- język hiszpański – Estanislao
- język portugalski - Estanislau
- język kataloński - Estanislau
- język włoski – Stanislao
- język węgierski – Szaniszló
- język litewski – Stanislovas, Stasys
- język łotewski – Stanislavs
- język ukraiński - Станіслав
- język rosyjski – Станислав
- język chiński – 斯坦尼斯劳斯
- język japoński – スタニスラウス (Sutanisurausu)
Znane osoby noszące imię Stanisław[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław August Poniatowski – król Polski
- Stanisław Baczyński (1890–1939) – pisarz
- Stanisław Barańczak (1946–2014) – poeta
- Stanisław Bareja – reżyser, scenarzysta, aktor
- Stanislaus van Belkum (ur. 1961) – holenderski piłkarz wodny
- Stanisław Berezowski – polski profesor, geograf, inicjator restytucji i redaktor naczelny miesięcznika „Poznaj Świat”
- Stanisław Bogusławski – komediopisarz
- Stanisław Brzóska – ksiądz, generał i przywódca powstania styczniowego
- Stanisław Budzik – polski duchowny katolicki, biskup
- gen. Stanisław Burhardt-Bukacki – działacz niepodległościowy
- gen. bryg. Stanisław Czepielik – polski dowódca wojskowy
- płk Stanisław Dąbek – oficer Wojska Polskiego
- Stanisław Domański (1844–1916) – neurolog
- Stanisław Domański (1888–1970) – ginekolog
- Stanisław Domański (1916–1993) – fitopatolog, mykolog
- Stanisław Downarowicz (1874–1941) – polski działacz polityczny, inżynier, wolnomularz
- prof. dr hab. Stanisław Karol Dubisz (ur. 1949) – polski językoznawca, profesor nauk humanistycznych
- Stanisław Dubois (1901–1942) – polski działacz socjalistyczny, publicysta.
- Stanisław Dunajewski – porucznik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
- bp Stanisław Dziuba – biskup diecezji Umzimkulu RPA
- kard. Stanisław Dziwisz – metropolita krakowski
- ks. Stanisław Dziwulski – polski duchowny, prałat, kapelan Jego Świątobliwości
- Stanisław Gądecki - arcybiskup poznański
- Stanisław Gębicki – pomocniczy biskup włocławski
- Stasys Girėnas - litewski lotnik, bohater narodowy Litwy
- Stanislao Gastaldon - włoski kompozytor
- Stanisław Górka - wojewoda poznański
- Stanisław Grabski - polityk i ekonomista
- Stanisław Grochowiak - poeta, dramatopisarz, publicysta
- Stanislav Gross - czeski polityk
- Stanisław Grzesiuk - pisarz i pieśniarz
- Stanisław Grzmot-Skotnicki - generał
- Stanisław Gucwa - polityk, działacz ruchu ludowego
- Stanisław Haller - generał
- Stanisław Hozjusz – polski humanista, poeta, sekretarz królewski Zygmunta I Starego, dyplomata, kardynał, teolog-polemista, jeden z czołowych przywódców polskiej i europejskiej kontrreformacji
- Stanisław Ignacy Witkiewicz - pisarz, malarz, filozof
- Stanisław Jagmin - rzeźbiarz i ceramik
- Stanisław Jagodyński - poeta
- Stanisław Janke - pisarz tworzący w języku kaszubskim
- Stanisław Jasiukiewicz
- Stanisław Józefczak
- Stanisław Kalemba
- Stanisław Kania - działacz komunistyczny
- Estanislao Esteban Karlic - argentyński kardynał
- Stanisław Karnkowski
- Stanisław Karpiel – polski architekt i narciarz
- Stanisław Kasperkowiak
- Stanisław Kasznica - prawnik
- Stanisław Kiecal - amerykański bokser polskiego pochodzenia
- Stanisław Kierbedź - inżynier, budowniczy mostów
- Stanisław Kiszka - hetman wielki litewski
- Stanisław Kłobukowski
- Stanisław Kociołek
- Stanisław Kołodziej – Sługa Boży Kościoła katolickiego, męczennik
- Stanisław Koniecpolski
- Stanisław Kosior
- św. Stanisław Kostka – polski święty katolicki, jezuita, patron młodzieży.
- Stanisław Kostka Potocki
- Stanisław Kot
- Stanisław Królak
- Stanisław Krzesimowski
- Stanisław Kudelski
- Stanisław Kulczyński
- Stanisław Lem
król Stanisław Leszczyński - Stanislav Libenský - czeski artysta
- Stanisław Lorenc
- Stanisław Łyżwiński
- Stanisław Mackiewicz
- Stanisław Maczek
- Stanisław Małachowski
- Stanisław Mańkowski (1876-1937) - senator
- Stanisław Markowski
- Stanisław Marusarz
- Stanisław Mazur
- Estanislao Medina Huesca - pisarz z Gwinei Równikowej
- Stanisław Michalkiewicz - prawnik, publicysta i polityk
- Stanisław Michałowski (1915–1980) – malarz
- Stanisław Michałowski (1903–1984) – polityk
- Stanisław Mikulski
- Stanisław Młodożeniec
- Stanisław Moniuszko - kompozytor
- Stanisław Musiał
- Stanisław Narutowicz - polityk, działacz niepodległościowy Litwy, brat prezydenta Gabriela Narutowicza
- Stanisław Nieckarz
- Stanisław Okęcki
- Stanisław Olejniczak
- Stanisław Ossowski
- Stanisław Ostrowski
- Stanisław Ożóg – lekkoatleta
- Stanisław Ożóg – polityk
- św. Stanisław Papczyński (1631–1701) – założyciel Zgromadzenia Księży Marianów
- Stanisław Pardyak
- Stanisław Pawłowski
- Stanisław Papież – poseł na Sejm IV i V kadencji (LPR)
- Stanisław Pięta
- Stanisław Pilat
- Stanisław Piłat – polski bokser, olimpijczyk
- Stanisław Piotrowicz
- Stanisław Poniatowski (kasztelan krakowski)
- Stanislaus von Prowazek - austriacki zoolog
- Stanisław Przybyszewski
- Stanisław Przystański – polski fizyk, encyklopedysta i organizator instytucji naukowych i oświatowych
- Stanisław Pyjas - opozycjonista okresu PRL
- Stasys Raštikis - litewski generał, działacz emigracji litewskiej w USA
- Stanisław Ryniak - inzynier, pierwszy Polak uwięziony w nazistowskim niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau
- Stanisław Rzewuski – badacz literatury i filolog, historyk filozofii i filozof, historyk i wojskowy
- Stanisław Saks - matematyk
- Stanisław Schayer – językoznawca, indolog, filozof, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, założyciel i pierwszy dyrektor Instytutu Orientalistycznego UW
- Estanislau da Silva - premier Timoru Wschodniego
- Stanisław Skalski - lotnik, generał
- Stanisław Skarżyński - lotnik
- Stanisław Skowron – polski żużlowiec
- Stanisław Skrzeszewski - polityk, działacz komunistyczny
- Stanisław Sojka – polski kompozytor, muzyk, autor tekstów
- gen. bryg. Stanisław Sojczyński – organizator Konspiracyjnego Wojska Polskiego i działacz antykomunistyczny
- Stanisław Franciszek Sosabowski
- Stanisław Diabeł Stadnicki – starosta zygwulski
- Stanisław Staszewski - poeta i bard
Stanisław Staszic - Stanisław Swianiewicz - ekonomista
- Stanisław Szenic – pisarz, varsavianista
- Stanisław Szukalski – rzeźbiarz i malarz, założyciel grupy Szczep Rogate Serce
- Stanisław Szwalbe
- Stanisław Szwed
- Stanisław Szydłowiecki
- Stanisław Ślimak
- Stanisław Świerk
- Stanisław Tabisz
- Stanisław Tabisz – grafik, rektor ASP w Krakowie
- Stanisław Tarnawski - chorąży sanocki
- Stanisław Tessaro
- Stanislaw Tillich - polityk niemiecki narodowości serbołużyckiej
- Stanisław Tym - aktor, satyryk
- Stanisław Tymiński - przedsiębiorca polonijny, polityk
- Stanisław Ulam
- Stanisław Wachowiak – polski ekonomista i polityk, działacz gospodarczy
- Stanisław Wawrzecki
- Stanisław Wąsacz
- Stanisław Wielgus
- Stanisław Witkiewicz - pisarz, malarz, teoretyk sztuki, twórca stylu zakopiańskiego, ojciec "Witkacego"
- Stanisław Ignacy Witkiewicz - ps. "Witkacy", pisarz, dramaturg, malarz, filozof
- Stanisław Wojciechowski - prezydent Polski, naukowiec
- Stanisław Wojtera
- Stanisław Wroński
- Stanisław Wyspiański - poeta, dramatopisarz, malarz, architekt, przedstawiciel Młodej Polski
- Stanisław ze Skarbimierza
- św. Stanisław ze Szczepanowa – biskup krakowski, męczennik, główny patron Polski
- Stanisław Tyszka
- Stanislas Wawrinka – tenisista szwajcarski
- Stanisław Zadora
- Stanisław Zając
- Stanisław Zybowski
- Stanisław Żelichowski – polski polityk, b. minister ochrony środowiska
- Stanisław Żółkiewski
- Stanisław Żółtek – polski polityk i przedsiębiorca
- Stanisław Żukowski
- Stan Borys - polski muzyk
Postacie literackie o imieniu Stanisław[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław – bohater opowiadania J. Iwaszkiewicza Brzezina
- Stanisław – bohater powieści Rojsty T. Konwickiego
- Stanisław Sieciecha – bohater powieści J. U. Niemcewicza Dwaj panowie Sieciechowie
- Stanisław Tarkowski – bohater powieści H. Sienkiewicza W pustyni i w puszczy
- Stanisław Wokulski – bohater powieści B. Prusa Lalka
- Stasiek – bohater powieści A. Struga Dzieje jednego pocisku
- Staś – bohater noweli B. Prusa Przygoda Stasia
- Staszek – bohater serii Oko Jelenia, Andrzeja Pilipiuka
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Stasin – 10 miejscowości w Polsce
- inne artykuły i przekierowania do artykułów zaczynające się od imienia Stanisław • Stanislav • Stanislaus
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Por. średniowieczna frekwencja imion Więcesław, Więc(s)ław, Świętosław, Jarosław, Władzisław, Bogusław, Sędziwuj, Zbygniew, B. Raszewska-Żurek, Najstarsze ślady asymilacji osadników niemieckich do kultury polskiej zachowane w ich imionach, [w:] Z. Kaleta [red.], Nazwy własne a kultura. Polska i inne kraje słowiańskie, Warszawa 2003, ISBN 83-89191-14-8