Bobowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne techniczne |
→Zabytki: drobne merytoryczne |
||
| Linia 75: | Linia 75: | ||
* [[Cmentarz żydowski w Bobowej|kirkut]] żydowski z [[ohel]]em |
* [[Cmentarz żydowski w Bobowej|kirkut]] żydowski z [[ohel]]em |
||
* fortyfikacje z XVII w. |
* fortyfikacje z XVII w. |
||
* Zamczysko Berechów w miejscu zamku wzmiankowanego w latach 1436, 1461, 1479, które położone jest 1,5 km na północny wschód od rynku. Obecnie widoczne są jedynie pozostałości wałów. |
|||
== Struktury wyznaniowe == |
== Struktury wyznaniowe == |
||
Wersja z 09:38, 28 wrz 2015
Bobowa – miasto w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Bobowa, nad rzeką Białą.
Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 981 oraz linia kolejowa nr 96 ze stacją Bobowa oraz przystankiem kolejowym Bobowa Miasto.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Miasto jest siedzibą gminy Bobowa.
Historia
Pierwszą wzmiankę historyczną o istniejącej już miejscowości datuje się na rok 1339. Kolejna pochodzi z Kroniki Jana Długosza, gdzie autor wspomina o dowódcy 46. chorągwi Zygmuncie z Bobowej. Około 1522 r. pojawia się nowy właściciel, Achacy Jordan z Zakliczyna herbu Trąby, kasztelan biecki i starosta sądecki. W rękach Jordanów Bobowa pozostaje przez ponad 100 lat, przechodząc kolejno w ręce syna Achacego, Mikołaja, zagorzałego arianina (bracia polscy), oraz wnuka, również Achacego, sędziego grodzkiego krakowskiego.
W 1740 r. właścicielem Bobowej został Stanisław Łętowski z Łętowa. Po Stanisławie Łętowskim dziedzictwo przejął jego syn, Franciszek Łętowski (zm. 17 kwietnia 1811), a po jego śmierci Bobową odziedziczył syn Franciszka i Teresy, biskup krakowski Ludwik Łętowski (1786–1868), który sprzedał ją dziedzicowi Siedlisk i innych okolicznych wsi, Michałowi Miłkowskiemu.
Dawniej był to znany ośrodek chasydyzmu z siedzibą dynastii cadyków Halberstamów, którzy prowadzili w Bobowej słynną jesziwę[1].
W 1889 r. Stanisław Wyspiański w czasie artystycznej podróży po okolicy odwiedził Bobową. Wykonał tu 10 szkiców. Stały się one jedyną pamiątką dawnego wyglądu miasta, bo w tym samym roku strawił miasto trzeci w historii wielki pożar.
W 1916 r. odwiedzał miasto Józef Piłsudski, gdzie był gościem Długoszowskich. Bolesław Wieniawa-Długoszowski, który tu wychował się w dworku, był później jego adiutantem. Bezpośrednio przed bitwą warszawską z bolszewikami w 1920 r. odwiedził tu przyszłą żonę i córki, skąd udał się do Dęblina.
W 1941 r. miała miejsce likwidacja getta żydowskiego.
W latach 1339–1934 miejscowość posiadała prawa miejskie. Następnie do końca roku 2008 była wsią. 1 stycznia 2009 odzyskała status miasta[2].
Kultura
Bobowa jest również jedną z nielicznych miejscowości w Polsce, w których wyrabia się koronki metodą klockową. Od 2000 r. w pierwszej dekadzie października odbywa tu w się Międzynarodowy Festiwal Koronki Klockowej, na którym można oglądać rękodzieło z różnych krajów Europy (również eksponaty muzealne), a także uczestniczyć w warsztatach koronkarskich i nabyć gotowe koronki.
Zabytki
- gotycki kościół pw. Wszystkich Świętych z XIV w.
- późnogotycki kościół cmentarny pw. św. Zofii z II poł. XV w. z ogrodzeniem z XVII i XIX w. Przez braci polskich został zamieniony na stajnię.
- dwór z XVII w. zwany „zamkiem”, w którym zamieszkiwała m.in. rodzina Długoszowskich, będąca jednym z właścicieli Bobowej. Tu wychował się Bolesław Wieniawa-Długoszowski, późniejszy osobisty adiutant marszałka Piłsudskiego.
- synagoga z 1778 r.
- kirkut żydowski z ohelem
- fortyfikacje z XVII w.
- Zamczysko Berechów w miejscu zamku wzmiankowanego w latach 1436, 1461, 1479, które położone jest 1,5 km na północny wschód od rynku. Obecnie widoczne są jedynie pozostałości wałów.
Struktury wyznaniowe
Ludzie związani z Bobową
Z Bobowej pochodzą:
- Wojciech Bobowski, tłumacz dyplomatyczny w służbie sułtańskiej, muzyk, poeta i malarz. Jego utwory muzyczne są postrzegane jako jedne z najważniejszych w muzyce osmańskiej XVII w.
- Emil Czech, trębacz, który 18 maja 1944 r. odegrał Hejnał Mariacki na ruinach zdobytego przez „Karpatczyków” klasztoru Monte Cassino
- Mariusz Gąsior, prof. dr hab. kardiolog, dyrektor ds. medycznych Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, współtwórca Ogólnopolskiego Rejestru Ostrych Zespołów Wieńcowych, największego w całej Europie zbioru danych[potrzebny przypis] o pacjentach z zawałem i w stanie przedzawałowym
- Katarzyna Matusik-Lipiec, posłanka na Sejm RP VI kadencji, politolog i samorządowiec, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji UJ, w krakowskim samorządzie najpierw przewodnicząca krakowskiej dzielnicy Prądnik Biały, a następnie wiceprzewodnicząca Rady Miasta Krakowa
- Magdalena Olszanecka-Glinianowicz, prof. dr hab. specjalista chorób wewnętrznych, specjalista zdrowia publicznego, europejski specjalista leczenia otyłości, kierownik Zakładu Promocji Zdrowia i Leczenia Otyłości Katedry Patofizjologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością.
- Stanisław Potoczek, profesor zwyczajny, stomatolog, dyrektor Instytutu Stomatologii (1970–1981), prorektor ds. nauczania (1974–1978) Akademii Medycznej we Wrocławiu
- Zbigniew Preisner, światowej sławy kompozytor muzyki filmowej, urodzony w Bielsku-Białej – w Bobowej ukończył miejscowe Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza (1973/74)
- Maria Rachwał, pracownik naukowy Katedry Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, kierownik studiów podyplomowych
- Urszula Rojek – śpiewaczka operowa, absolwentka Akademii Muzycznej w Krakowie oraz kursów wokalnych w Weimarze i Wiedniu; współpracuje z wieloma scenami operowymi w Europie i Ameryce, występuje w Operetce Wiedeńskiej.
- Leszek Stoch, mineralog, chemik, ceramik, profesor zwyczajny AGH w Krakowie, laureat Polskiego Nobla, nagrody przyznawanej w 1998 przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej „za wyjaśnienie zjawiska wieloetapowej krystalizacji materiałów szklistych i opracowanie na tej podstawie szkieł do zastosowań proekologicznych”
- Marek Szczerba, kierownik Akademickiego Centrum Materiałów i Nanotechnologii i Katedry Materiałów Metalicznych i Nanoinżynierii AGH
- Feliks Wróbel (1894-1940), urodzony w Bobowej major artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej
- Wiesław Zych, były międzynarodowy sędzia koszykarski, komisarz i obserwator FIBA oraz PLK, prezes PLIK, założyciel Polskiej Ligi Koszykówki
Szlaki turystyczne
Media
- Regionalny Portal Informacyjny Bobowa24.pl[3]
Zobacz też
- ↑ Grzegorz Kubal, Bobowa w gminie i okolicy. Krosno, 1999 ISBN 83-88126-10-5.
- ↑ Dz.U. z 2008 r. nr 137, poz. 860 (Fotokopia).
- ↑ Bobowa24.pl
Linki zewnętrzne
- Bobowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 257.
- Bobowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 168.
- Historia Żydów w Bobowej na portalu Wirtualny Sztetl
- Fragmentu Kroniki Długosza z wzmianką o Zygmuncie z Bobowej
- Międzynarodowy Festiwal Koronki Klockowej
- Siedziba gminy: Bobowa
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
