Astana
51°10′N 71°25′E/51,166667 71,416667
| Ilustracja | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód |
Akmolski (Wchodzi w skład, administracyjnie niezależna) | ||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia |
722 km² | ||||
| Wysokość |
347 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+7-7172 | ||||
| Kod pocztowy |
010000 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
01, Z | ||||
Położenie na mapie Kazachstanu  | |||||
| 51°10′N 71°25′E/51,166667 71,416667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
.svg)
.svg)
Astana (kaz. Астана; do 1961 Akmolińsk, do 1992 Celinograd, do 1998 Akmoła) – miasto w Kazachstanie, od 10 grudnia 1997 stolica tego kraju. Miasto położone jest w północnej części kraju na Pogórzu Kazachskim, na północny zachód od Karagandy nad rzeką Iszym.
Historia
- 1824 – Rosjanie zbudowali fortecę Akmolińsk (od kazaskiego "Akmoły" – biała mogiła). Warownia służyła również jako ośrodek handlowy, bowiem znajdował się tu punkt zborny dla karawan z Taszkentu i Buchary do Rosji.
- 1862 – osada otrzymała prawa miejskie.
- 1868 – Akmolińsk pełnił funkcję centrum administracyjnego dla obwodu akmolińskiego.
- 2 marca 1918 – władzę w mieście przejął Sowiet Narodnych Dieputatow – rada delegatów robotniczych, chłopskich i żołnierskich.
- 25 maja 1918 – od Kazania do Władywostoku wybuchło powstanie Białej Gwardii. Od 3 czerwca 1918 miastem rządziła Armia admirała Kołczaka.
- 25 listopada 1919 – Armia Czerwona z powrotem zajęła Akmolińsk.
- Od lat 1930. teren Kazachstanu, w szczególności jego północ (w tym Akmolińsk), był miejscem deportacji ludności z całego ZSRR (także Polaków). 40 km od Akmoły znajdował się AŁŻIR (nazwa łagra dla żon i dzieci "zdrajców Ojczyzny").
- 1941–1945 – podczas II wojny światowej miasto stało się ważnym centrum przemysłowym, do którego ewakuowano zakłady i fabryki z terenów okupowanych przez Niemcy.
- 20 marca 1961 – Chruszczow ogłosił program Kampanię zagospodarowania nieużytków, tj. przekształcenia 250 000 km² pastwisk stepowych w pola uprawne pszenicy, równocześnie przemianował Akmolińsk na Celinograd (ros. celina = nieużytki), który powołał do pełnienia roli centrum tego projektu. Miasto rozwijało się i wzrastało jego znaczenie.
- po uzyskaniu przez Kazachstan niepodległości w trakcie kampanii derusyfikowania nazw obiektów geograficznych miasto przyjęło nazwę kazaską Akmoła (1992).
- 6 lipca 1994 – rząd przyjął uchwałę o przeniesieniu stolicy z Ałmaty do Akmoły.
- 10 grudnia 1997 – oficjalne przyznanie Akmole statusu miasta stołecznego.
- 6 maja 1998 – zmiana nazwy miasta na Astana (w języku kazachskim: stolica).
- 30 sierpnia 2002 – ukończenie budowy wieży Bäjterek.
- 23 i 24 września 2003 – miasto organizuje I Kongres Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych, tego typu zgromadzenia miały miejsce także w kolejnych latach (2006, 2009, 2012 i 2015)
- 2 września 2006 – ukończenie budowy Piramidy Pokoju i Pojednania
- 1 i 2 grudnia 2010 – Astana gości szczyt głów państw i szefów rządów państw Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
- 30 stycznia – 6 lutego 2011 – razem z Ałmaty miasto organizuje Zimowe Igrzyska Azjatyckie
- 22 listopada 2012 – miasto zostaje nominowane przez Międzynarodowe Biuro Wystaw Światowych do zorganizowania wystawy Expo 2017
- 10 czerwca 2017 – nastąpiła oficjalna inauguracja wystawy Expo 2017
Burmistrzowie Astany
- 1997–2003 Ädylbek Żaksybekow
- 2003–2004 Temirchan Dosmuchanbetow
- 2004–2006 Umirzak Szukajew
- 2006–2008 Oskar Mamin
- 2008–2014 Imangali Tasmagambetow
- 2014–2016 Ädylbek Żaksybekow
- od 2016 Äset Isekeszew
Geografia
Astana usytuowana jest na bezludnych półpustynnych stepach. Temperatura zimą spada do –40 °C.
Wzrost liczby ludności w mieście:
- 287 tys. – 1993 rok
- 500 tys. – 2003 rok
- 600 tys. – 2004 rok[1]
- 701 tys. – 2010 rok[2]
- 835 tys. – 2014 rok[3]
- 860 tys. – 2015 rok[4]
Religie
- archidiecezja Najświętszej Marii Panny w Astanie
- sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Astanie
- synagoga Beit Rachel w Astanie
Gospodarka
Ośrodek handlowo-usługowy dużego regionu rolniczego. Rozwinięty przemysł metalowy – głównie produkcja maszyn rolniczych, oraz materiałów budowlanych. Poza tym przemysł spożywczy, lekki, odzieżowy, zakłady naprawcze taboru kolejowego. Ważny węzeł drogowy i kolejowy ze stacją Astana, międzynarodowy port lotniczy.
Edukacja
W Astanie znajduje się pięć uczelni, w tym Euroazjatycki Uniwersytet Narodowy im. L.N. Gumilowa oraz Uniwersytet Nazarbajewa.
Kultura
W mieście znajduje się Filharmonia Narodowa, muzea i kilka teatrów i wiele innych ośrodków kultury, do których można zaliczyć Bibliotekę Narodową, Salę Kongresową, Pałac Młodzieży i Prezydenckie Centrum Kultury. Głównym symbolem miasta jest wieża widokowa Bäjterek.
Transport
Sport
Nazwę miasta nosi grupa kolarska Astana Pro Team, której kolarz Alberto Contador w 2009 roku wygrał Tour de France, a cały zespół klasyfikację drużynową. W 2014 inny kolarz ekipy, Vincenzo Nibali również zwyciężył w Tour de France.
W mieście znajduje się piłkarski stadion narodowy Astana Arena, którego budowa została zakończona w 2009 roku. Swoje mecze rozgrywa na nim FK Astana. Siedzibę w Astanie ma także klub FK Astana-64, który korzysta ze starszego obiektu, Stadionu im. Każymukana Mungajtpasuly.
Architektura
- pałac prezydencki Ak Orda
- Piramida Pokoju i Pojednania
- Bäjterek
- Kazachska Filharmonia Narodowa
- Chan Szatyr
- Astana Arena
Miasta partnerskie
Przypisy
- ↑ Encyklopedia audiowizualna Britannica : geografia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 978-83-60563-07-6.
- ↑ Urząd Statystyczny Republiki Kazachstanu.
- ↑ The population of Astana is 835,153 people.
- ↑ Astana population reaches 860,368.
Bibliografia
- Encyklopedia audiowizualna Britannica : geografia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 978-83-60563-07-6.