Fernando Torres

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fernando Torres
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Fernando José Torres Sanz

Data i miejsce urodzenia

20 marca 1984
Fuenlabrada

Wzrost

186 cm[1]

Pozycja

napastnik

Kariera juniorska
Lata Klub
1995–2001 Atlético Madryt
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
2001–2007 Atlético Madryt 214 (82)
2007–2011 Liverpool F.C. 102 (65)
2011–2014 Chelsea F.C. 111 (20)
2014–2015 A.C. Milan (wyp.) 10 (1)
2015 A.C. Milan 0 (0)
2015 Atlético Madryt (wyp.) 19 (3)
2015–2018 Atlético Madryt 88 (24)
2018–2019 Sagan Tosu 16 (3)
W sumie: 560 (198)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
2000  Hiszpania U-15 1 (0)
2001  Hiszpania U-16 9 (11)
2001  Hiszpania U-17 4 (1)
2002  Hiszpania U-18 1 (1)
2002  Hiszpania U-19 5 (6)
2002–2003  Hiszpania U-21 10 (3)
2003–2014  Hiszpania 110 (38)
W sumie: 140 (60)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
2021– Atlético Madrid U19 (asystent)
  1. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Dorobek medalowy
Mistrzostwa świata
złoto Południowa Afryka 2010
Mistrzostwa Europy
złoto Austria i Szwajcaria 2008
złoto Polska i Ukraina 2012
Puchar Konfederacji
srebro Brazylia 2013
brąz Południowa Afryka 2009
Mistrzostwa Europy U-19
złoto Norwegia 2002
Mistrzostwa Europy U-16
złoto Anglia 2001
Strona internetowa

Fernando José Torres Sanz (ur. 20 marca 1984 w Fuenlabrada[2]) – hiszpański piłkarz, który występował na pozycji napastnika. Nosił przydomek „El Niño”. Reprezentant Hiszpanii, z którą zdobył Mistrzostwo Świata 2010 oraz Mistrzostwo Europy 2008 i 2012. Obecny trener Atlético Madrid Juvenil A.

Torres zaczął karierę w Atlético Madryt, w którym występował we wszystkich młodzieżowych drużynach. W pierwszym zespole zadebiutował w 2001, łącznie zagrał w 174 meczach Primera División, strzelając 75 goli. Wcześniej przez dwa sezony reprezentował barwy klubu w Segunda División, zaliczając 40 spotkań, w których zdobył siedem bramek. W 2007 odszedł do Liverpoolu stając się najdroższym piłkarzem w historii angielskiego klubu. W debiutanckim sezonie zdobył ponad 20 goli w lidze, czego ostatnio dokonał Robbie Fowler w sezonie 1995/1996. W grudniu 2009 roku strzelił 50 bramkę w lidze i został najszybszym zawodnikiem, który tego dokonał. W styczniu 2011 roku Torres przeszedł z Liverpoolu do Chelsea F.C. za szóstą co do wysokości kwotę w historii futbolu 58,5 mln euro. W 2015 roku został zawodnikiem klubu A.C. Milan, po czym ponownie reprezentował barwy ekipy ze stolicy Hiszpanii. W 2018 roku przeszedł do Sagan Tosu. W czerwcu 2019 zakończył karierę piłkarską.

Występował w reprezentacji Hiszpanii, w której zadebiutował w meczu przeciwko Portugalii w 2003. Z drużyną narodową wziął udział w Mistrzostwach Europy 2004, Mistrzostwach Świata 2006, Mistrzostwach Europy 2008, Mistrzostwach Świata 2010, Mistrzostwach Europy 2012 i Mistrzostwach Świata 2014. Nie strzelił gola na turnieju w 2004, dwa lata później trzykrotnie trafił do siatki. Na Euro 2008 zdobył dwie bramki, w tym zwycięską w wygranym 1:0 finale z Niemcami. Cztery lata później strzelił trzy bramki, w tym jedną w finałowym meczu z Włochami. Na Mistrzostwach Świata 2014 wystąpił w trzech meczach zdobywając jednego gola.

Dzieciństwo i początki kariery[edytuj | edytuj kod]

Urodzony 20 marca 1984, jest trzecim dzieckiem Flori i José[3]. Siostra Mari Paz przyszła na świat osiem lat wcześniej, a brat Israel siedem lat przed zawodnikiem[3]. Piłką nożną zaczął interesować się jako dziecko. W wieku 5 lat dołączył do swojego pierwszego zespołu, Parque 84[3]. Jego dziadek nie był wielkim fanem futbolu, pomimo to zagorzale kibicował Atlético Madryt, do którego miłość zaszczepił w Torresie[3].

Początkowo Hiszpan chciał być bramkarzem, na tej pozycji grał jego starszy brat[4]. Mając siedem lat zaczął regularnie występować na pozycji napastnika w halowym zespole dziecięcym Mario’s Holland. Trzy lata później, w wieku 10 lat, trafił do Rayo 13, występującej w rozgrywkach drużyn składających się z jedenastu zawodników. Po sezonie, w którym strzelił 55 goli, Torres został jednym z trzech zawodników zespołu, którzy zostali wysłani na próbne testy do Atlético Madryt. Swoją grą zrobił wrażenie na skautach i w 1995, w wieku 11 lat, dołączył do klubu[3]. Rok później Torres otrzymał ofertę przenosin do Realu Madryt, rywala Atlético, którą odrzucono[5].

Kariera klubowa[edytuj | edytuj kod]

Atlético Madryt[edytuj | edytuj kod]

Torres w trakcie dyskusji z sędzią podczas meczu Atlético

Trzy lata po przyjściu do drużyny, zwyciężył z zespołem w międzynarodowym turnieju U-15 Nike Cup[3][6]. Po zakończeniu zawodów został uznany za najbardziej utalentowanego piłkarza Europy w swojej kategorii wiekowej[6]. W 1999 otrzymał wartą 2 miliony euro ofertę przenosin do Valencii, którą odrzucono[7], a z zawodnikiem podpisano profesjonalny kontrakt z klauzulą sprzedaży za trzy miliony euro[8]. Pierwszy rok gry spędził w młodzieżowym zespole, a następny sezon rozpoczął w Honour Divison. Rozgrywki zaczęły się dla niego pechowo, gdyż we wrześniu złamał nogę i pauzował do grudnia[3]. W przygotowaniach do kolejnego sezonu trenował z pierwszym zespołem, w którym ostatecznie zadebiutował 27 maja 2001 na Vicente Calderón wchodząc na murawę w 65. minucie spotkania z CD Leganés[7]. W czasie występu miał 17 lat i 68 dni, co uczyniło go najmłodszym debiutantem w historii klubu[9]. Tydzień później zdobył swojego pierwszego ligowego gola w spotkaniu przeciwko Albacete Balompié, a Atlético zakończyło rozgrywki poza miejscem premiującym awans do Primera División[3].

W kolejnym sezonie, w którym to Torres wystąpił w 36 spotkaniach, zespół wywalczył promocję do pierwszej ligi[10]. Pierwszy sezon w Primera División Hiszpan zakończył z 29 występami i 12 zdobytymi golami, a Atlético uplasowało się na 11. miejscu[3][10]. W kolejnym sezonie Torres poprawił swoje osiągnięcie z poprzednich rozgrywek, strzelając 19 bramek w 35 ligowych spotkaniach[10], co dało mu trzecie miejsce w klasyfikacji strzelców[11]. W wieku 19 lat został najmłodszym kapitanem w historii klubu[7]. Atlético nie zdołało się zakwalifikować do Pucharu UEFA, ale dzięki zajęciu w lidze 7. pozycji uzyskało awans do Pucharu Intertoto. W spotkaniu z OFK Beograd zdobył dwa gole, które były jego pierwszymi w europejskich pucharach[12]. Atlético dotarło do finału, w którym przegrało po rzutach karnych z Villarreal CF[12]. W 2005 sprowadzeniem Torresa zainteresowana była Chelsea, ale prezes hiszpańskiego klubu Enrique Cerezo nie wyraził zgody na transfer[13]. Cerezo ogłosił w styczniu 2006 roku, że klub jest gotów rozważyć oferty za zawodnika, a sam Torres stwierdził, że w marcu otrzymał ofertę od Newcastle United[14][15].

Po Mistrzostwach Świata 2006, w których Torres dotarł z reprezentacją do 1/8 finału, Chelsea ponownie zaczęła starania o pozyskanie zawodnika, ale ten zdecydował, że jeszcze przez rok pozostanie w Atlético[9]. W następnym sezonie, w którym zdobył w lidze 14 bramek[10], na nowo rozpoczęły się spekulacje dotyczące przyszłości piłkarza po tym, jak Atlético nie zakwalifikowało się do Pucharu UEFA. Według angielskich mediów Hiszpan był głównym celem transferowym Liverpoolu[16]. Kilka dni później poinformowano, że kluby doszły do porozumienia; kwota transferu wyniosła 25 milionów funtów, a do Atlético w ramach transakcji odszedł Luis García[17]. 30 czerwca Atlético ogłosiło pozyskanie z Villarrealu Diego Forlána, jeszcze przed oficjalnym podpisaniem kontraktu Torresa z Liverpoolem[18]. 2 lipca zawodnik sfinalizował umowę z angielskim klubem[19]. Następnego dnia piłkarz pomyślnie przeszedł testy medyczne, po których powrócił do Madrytu na pożegnalną konferencję prasową[20]. Z momentem podpisania umowy Torres stał się najdroższym piłkarzem w historii Liverpoolu[18].

Liverpool[edytuj | edytuj kod]

Sezon 2007/2008[edytuj | edytuj kod]

Torres w meczu Liverpoolu z Middlesbrough 23 lutego 2008, w którym zdobył hat-tricka

Po transferze do Liverpoolu wielu ekspertów piłkarskich twierdziło, że kwota transferu była za wysoka na zawodnika, który nie zdobywał wielu bramek w lidze hiszpańskiej[8]. Torres zadebiutował w Liverpoolu 11 sierpnia 2007 w wygranym 2:1 wyjazdowym meczu z Aston Villą[21]. Premierowy występ dla klubu w Lidze Mistrzów zanotował cztery dni później w zakończonym zwycięstwem 1:0 spotkaniu z Toulouse FC, wchodząc na murawę w 79. minucie[22]. Pierwszego gola w Premier League zdobył 19 sierpnia w debiucie na Anfield, w 16. minucie meczu z Chelsea[23]. Pierwszego hat-tricka strzelił 25 września 2007 w wygranym 4:2 meczu Pucharu Ligi Angielskiej z Reading[24]. Pierwszą bramkę w Lidze Mistrzów zdobył w swoim trzecim występie w tych rozgrywkach, w zakończonym wynikiem 4:1 pojedynku z FC Porto. Torres w tamtym spotkaniu zdobył dwa gole[25]. 11 grudnia Torres zdobył bramkę w meczu z Olympique Marsylia, która później została wybrana bramką sezonu strzeloną przez Liverpool[26].

Torres został wybrany najlepszym piłkarzem lutego w Premier League[27], a podstawę do wręczenia nagrody Hiszpanowi stanowiły cztery strzelone gole w dwóch ligowych występach, w tym hat-trick w spotkaniu z Middlesbrough, 23 lutego 2008[28]. Ten i kolejne trzy gole zdobyte w zakończonym zwycięstwem 4:0 meczu z West Ham United sprawiły, że stał się czwartym graczem w historii Liverpoolu, któremu udało się strzelić hat-tricka w dwóch kolejnych spotkaniach na własnym boisku[9]. W 33 kolejkach Premier League zdobył 21 bramek, jako pierwszy od czasów Robbiego Fowlera przekraczając granicę 20 trafień w sezonie[9]. W kwietniu zdobył kolejnego gola w Lidze Mistrzów, w rewanżowym spotkaniu z Arsenalem w ramach ćwierćfinału, przyczyniając się do awansu zespołu do dalszej fazy rozgrywek[29]. Było to jego 29 trafienie w sezonie, dzięki czemu pobił rekord byłego zawodnika Liverpoolu, Michaela Owena[28][30]. 11 kwietnia 2008 Torres został nominowany do nagrody Piłkarza Roku Ligi Angielskiej[31], którą ostatecznie otrzymał zawodnik Manchesteru United Cristiano Ronaldo[32]. Hiszpan otrzymał także nominację do nagrody Młodego Piłkarza Roku Ligi Angielskiej, której laureatem został gracz Arsenalu Cesc Fàbregas. Wybrano go również do Jedenastki Roku Ligi Angielskiej[32]. W maju w plebiscycie na Piłkarza Roku Ligi Angielskiej według Dziennikarzy zajął drugie miejsce[33].

4 maja 2008 Torres strzelił gola w 57. minucie spotkania z Manchester City, zdobywając bramkę w ósmym kolejnym meczu ligowym na własnym boisku. Wyrównał tym samym klubowy rekord Rogera Hunta[34]. Po strzeleniu 24 ligowej bramki w ostatnim meczu sezonu, wygranym 2:0 z Tottenham Hotspur, został najskuteczniejszym zagranicznym debiutantem w historii Premier League, poprawiając poprzedni rekord należący do Ruuda Van Nistelrooya (23 trafienia)[28][35]. Rozgrywki zakończył na drugim miejscu ex aequo z Emmanuelem Adebayorem w klasyfikacji strzelców ligi[36]. Po zakończeniu został wybrany przez kibiców najlepszym piłkarzem Liverpoolu w sezonie 2007/2008[26].

Pod koniec maja media spekulowały, że Chelsea zamierza złożyć opiewającą na 50 milionach funtów ofertę za Hiszpana, jednak sam zawodnik stwierdził, że nie zamierza w najbliższej przyszłości opuszczać klubu[37][38]. Prezes Liverpoolu Tom Hicks również negatywnie odniósł się do tego pomysłu, twierdząc, że Torres nie zostanie sprzedany za żadną cenę[39].

Sezon 2008/2009[edytuj | edytuj kod]

Torres cieszący się po zdobytej bramce

Hiszpan obiecująco rozpoczął sezon 2008/2009, strzelając gola w wygranym 1:0 wyjazdowym spotkaniu z Sunderlandem[40]. 31 sierpnia 2008 zerwał ścięgna podkolanowego w zremisowanym 0:0 meczu z Aston Villą, która miała go wykluczyć z gry na trzy tygodnie[41]. Na boisko powrócił 16 września, występując w wygranym meczu z Olympique Marsylia w Lidze Mistrzów[42]. 27 września zdobył dwie bramki w wygranych 2:0 derbach Merseyside[43]. Następnie wygranym 3:2 meczu z Manchesterem City strzelił dwa gole[44], przy czym pierwszy z nich był 1000 bramką zdobytą przez Liverpool w Premier League od momentu założenia tej ligi w 1992 roku[potrzebny przypis]. 22 października Liverpool rozegrał mecz z byłym klubem Torresa, Atlético w ramach rozgrywek grupowych Ligi Mistrzów na Vicente Calderon, jednak kontuzja więzadła Hiszpana, której doznał w meczu reprezentacji Hiszpanii z Belgią[45] uniemożliwiła mu grę w spotkaniu[46]. 27 października został wybrany do najlepszej drużyny sezonu 2007/08 według FIFPro[47].

Do gry po kontuzji powrócił w wygranym 3:0 meczu z West Bromwich Albion, wchodząc na murawę w 72. minucie[48]. Na początku listopada Torres przyznał, że chciałby przed zakończeniem kariery powrócić do Atlético[49]. 26 listopada w wygranym 1:0 meczu Ligi Mistrzów z Olympique Marsylia doznał urazu ścięgna[50], która miała go wykluczyć z gry na okres od dwóch do czterech tygodni[51]. 2 grudnia w plebiscycie France Football na najlepszego piłkarza Europy roku 2008 zajął trzecie miejsce, ustępując Leo Messiemu i zwycięzcy Cristiano Ronaldo[52]. Następnie Torres został nominowany do nagrody Piłkarza Roku FIFA[53]. W plebiscycie tym zajął ostatecznie trzecie miejsce, ustępując tak samo jak w przypadku Złotej Piłki Leo Messiemu i zwycięzcy Cristiano Ronaldo[54]. 3 stycznia 2009 powrócił do gry po kontuzji, kiedy to wystąpił w wygranym 2:0 spotkaniu Pucharu Anglii z Preston North End, i zdołał zdobyć swoją pierwszą bramkę w rozgrywkach, ustanawiając w 93. minucie wynik meczu[55]. 1 lutego w wygranym 2:0 meczu z Chelsea Torres zdobył obydwie bramki dla swojego zespołu[56]. Mimo iż półtora roku w klubie, Torres znalazł się na 50. miejscu na liście 50 najlepszych graczy Liverpoolu według The Times[57].

Torres podczas meczu z Manchesterem City, 5 października 2008

10 marca Liverpool grał z Realem Madryt w 1/8 Lidze Mistrzów. Torres mimo urazu stawu skokowego mógł zagrać w tym meczu, ponieważ przed tym spotkaniem otrzymał zastrzyk znieczulający[58]. Torres zdobył pierwszą bramkę w tym meczu, a Liverpool wygrał 4:0 i awansował do dalszej fazy rozgrywek[59]. Cztery dni później zdobył wyrównującą bramkę w wygranym 4:1 spotkaniu z Manchesterem United[60]. 26 kwietnia po raz drugi znalazł się w Jedenastce Sezonu Premier League[61]. W ostatnim meczu sezonu z Tottenhamem Hotspur, wygranym 3:1, strzelił 50. bramkę dla klubu[62], a Liverpool zajął ostatecznie drugie miejsce w tabeli, ustępując Manchesterowi United[63].

Sezon 2009/2010[edytuj | edytuj kod]

28 maja 2009 roku Torres zaakceptował nowy kontrakt z klubem[64], który podpisał 14 sierpnia[65]. Dzięki tej umowie zarobki piłkarza zwiększyły się do 110 tysięcy funtów na tydzień, a Hiszpan będzie mógł przedłużyć kontrakt o jeden rok po tym jak wygaśnie w 2013 roku[66]. 19 września Torres zdobył dwie bramki w wygranym 3:2 meczu z West Ham United[67]. Tydzień później, w wygranym 6:1 meczu z Hull City zdobył hat-tricka[68]. Po zdobyciu pięciu bramek w lidze i przewodzenia w klasyfikacji najlepszych strzelców Premier League, Torres został wybrany najlepszym graczem września w Premier League[69]. 25 października zdobył pierwszą bramkę w wygranym 2:0 meczu z Manchesterem United[70]. Po tym spotkaniu Benítez pochwalił go, mówiąc: Czekaliśmy na to ostatnie podanie, kiedy Torres doszedł do piłki, wiedzieliśmy, że zdobędzie gola[71].

16 grudnia Torres wystąpił w meczu z Wigan Athletic. Był to jego setny występ dla Liverpoolu[72]. Sześć dni później po raz drugi został wybrany do najlepszej drużyny sezonu według FIFPro[73]. 29 grudnia w meczu z Aston Villą Torres w doliczonym czasie gry zdobył zwycięską bramkę dla Liverpoolu. Był to jego 50 gol w lidze dla Liverpoolu i zarazem najszybciej strzelone 50 bramek w historii klubu i Premier League[74][75]. 13 stycznia 2010 roku w meczu Pucharu Anglii z Reading doznał kontuzji kolana, która miała go wykluczyć z gry na sześć tygodni[76]. Na boisko powrócił 21 lutego, kiedy to wystąpił w zremisowanym 0:0 meczu z Manchesterem City[77]. W marcu 2010 roku pojawiły się spekulacje o odejściu Torresa w letnim okienku transferowym, jednak piłkarz zaprzeczył tym pogłoskom mówiąc: Moje miejsce jest w Liverpoolu i Anglii. Ciągle mam jeszcze trzy lata do wygaśnięcia kontraktu[78]. W kwietniu kontuzja kolana, której doznał w styczniu odnowiła się. Wykluczyła go z meczu z Fulham (0:0), rozegranego 11 kwietnia[79]. Torres zdecydował się na wizytę u lekarza-specjalisty[80].

Chelsea[edytuj | edytuj kod]

Sezon 2010/2011[edytuj | edytuj kod]

Torres w jednym z meczów ligowych w barwach Chelsea.

27 stycznia 2011 Chelsea oficjalnie wyraziła swoje zainteresowanie Torresem przez złożenie Liverpoolowi pierwszej oferty opiewającej na 40 mln funtów, odrzuconej przez The Reds[81]. Następnego dnia sam zawodnik poprosił klub o pozwolenie na transfer do londyńskiej drużyny – Liverpool ponownie nie wydał zgody na przenosiny[82]. Transfer doszedł do skutku w trakcie zimowego okienka transferowego 31 stycznia 2011, za szóstą w historii futbolu najwyższą kwotę – 50 mln funtów[83] (58,5 mln euro) (Real Madryt zapłacił 94 mln euro za Cristiano Ronaldo, 73,5 mln za Zinedine Zidane'a, FC Barcelona 69,5 mln za Ibrahimovicia oraz Real 65 mln za Kakę i 60 mln za Figo)[84][85]. Strony podpisały 5,5 letni kontrakt[83]. Pierwszą bramkę dla Chelsea zdobył w wygranym spotkaniu z West Ham United – swoim dziesiątym meczu w Premier League dla tego klubu, kończąc okres 903 minut bez trafienia[86]. Do końca sezonu Hiszpan nie strzelił już bramki i sezon zakończył z 14 spotkaniami i jednym golem[87].

Sezon 2011/2012[edytuj | edytuj kod]

Torres zaczął sezon jako podstawowy gracz. Jednak jego niemoc strzelecka zmusiła nowego trenera klubu André Villas-Boasa na odesłanie go na ławkę rezerwowych. Pierwszą bramkę w sezonie ligowym zdobył w przegranym 1:3 wyjazdowym meczu z Manchesterem United. Swój dorobek o gola powiększył w następnym spotkaniu z Swansea. W tym samym spotkaniu obejrzał bezpośrednią czerwoną kartkę po faulu dwiema nogami na Marku Gowerze[88][89]. 19 października 2011 zdobył dwa gole w wygranym 5:0 spotkaniu Ligi Mistrzów przeciwko Racingowi Genk[90]. Kolejne miesiące były dla Torresa fatalne. Przez ponad 5 miesięcy nie trafił do siatki rywala. Na jego kolejną bramkę trzeba było czekać do 18 marca 2012 roku. El Niño zdobył wtedy dwa gole w Pucharze Anglii w meczu z Leicester City, kończąc tym samym serię 24 spotkań bez trafienia[91]. 31 marca 2012 zdobył swoją trzecią bramkę w sezonie ligowym w meczu z Aston Villa[92]. 24 kwietnia podczas drugiego, półfinałowego meczu Ligi Mistrzów z FC Barcelona strzelił bramkę na 2:2, czym ostatecznie przypieczętował awans The Blues do finału Ligi Mistrzów[93]. W pierwszym meczu półfinałowym Chelsea wygrała na swoim stadionie 1:0[94]. Pięć dni później Fernando ustrzelił hat-tricka w wygranym 6:1 spotkaniu z Queens Park Rangers[95]. 19 maja wygrał z klubem Ligę Mistrzów, pokonując po rzutach karnych Bayern Monachium. Torres wszedł na boisko w 85. minucie zmieniając Salomona Kalou[96]. Hiszpan wywalczył rzut rożny po którym padła bramka na 1:1.

Sezon 2012/2013[edytuj | edytuj kod]

Sezon dla Chelsea rozpoczął się meczem o Tarczę Wspólnoty z Manchesterem City. Torres zdobył w nim gola otwierającego wynik spotkania, jednak The Blues przegrali 2:3[97]. W Premier League El Niño rozpoczął strzelanie w 2 kolejce z Reading – gol Hiszpana dał prowadzenie The Blues 3:2[98]. Trafiał również w spotkaniach z Newcastle United, Arsenalem i Norwich City[99], przyczyniając się do objęcia przez Chelsea prowadzenia w ligowej tabeli na początku sezonu[100]. 25 września Torres zdobył bramkę w wysoko wygranym 6:0 spotkaniu przeciwko Wolverhampton w Pucharze Ligi Angielskiej[101]. W ligowym spotkaniu 28 października 2012 Torres został odesłany do szatni po otrzymaniu dwóch żółtych kartek, w tym drugiej za symulowanie, a osłabiona Chelsea przegrała 3:2 z Manchesterem United[102][a].

Pierwszą bramkę w rozgrywkach Ligi Mistrzów w sezonie 2012/2013 zdobył w spotkaniu z Szachtarem Donieck, wbijając do bramki piłkę odbitą przez Andrija Piatowa[103]. 21 listopada 2012 na stanowisku menedżera Roberta Di Matteo zastąpił Rafa Benítez, który już trenował Torresa w Liverpoolu. Z nowym trenerem wiązano duże nadzieje i liczono na poprawę gry Hiszpana[104]. Torres zakończył 11-godzinną serię bez gola w spotkaniu Ligi Mistrzów z FC Nordsjælland, trafiając do siatki dwukrotnie[105] – były to zarazem ostatnie trafienia Hiszpana w tej edycji Ligi Mistrzów, gdyż Chelsea zajęła 3. miejsce w grupie E (za Juventusem i Szachtarem) i nie awansowała do fazy pucharowej rozgrywek[106]. Trzy dni później zdobył kolejne dwie bramki, tym razem w lidze w wygranym 3:1 spotkaniu z Sunderlandem, przerywając złą passę 8 meczów ligowych Hiszpana bez gola[99]. Strzelił też w półfinałowym spotkaniu Klubowych Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2012 przeciwko meksykańkiemu CF Monterrey[107] i trzy dni później zaliczył występ w przegranym 1:0 finale z brazylijskim Corinthians Paulista[108].

Trzecie miejsce w grupie Ligi Mistrzów pozwoliło The Blues na grę w fazie pucharowej Ligi Europy[106]. W tych rozgrywkach Torres rozpoczął strzelanie od 1/16 gdzie londyńczycy zmierzyli się ze Steauą Bukareszt. Dzięki tej bramce ustanowił klubowy rekord – w jednym sezonie trafiał do bramki w 7 różnych rozgrywkach[109][b]. W Lidze Europy strzelał gole również w meczach ćwierćfinałowych z Rubinem Kazań (trzykrotnie) i półfinałowym z FC Basel (jedna bramka)[110]. W zwycięskim 2:1 finale z Benfiką Hiszpan strzelił pierwszą bramkę meczu[110][111]. W 9 spotkaniach Ligi Europy w sezonie 2012/2013 El Niño zdobył 6 bramek[110]. W ostatnim meczu sezonu ligowego z Evertonem Torres zdobył zwycięską bramkę na 2:1[112] – swoją pierwszą w tych rozgrywkach w kalendarzowym 2013 roku – i zakończył sezon z 22 trafieniami we wszystkich rozgrywkach zostając najlepszym strzelcem drużyny[99][113].

Sezon 2013/2014[edytuj | edytuj kod]

Torres został wybrany do wyjściowej jedenastki przeciwko Hull City A.F.C. przez José Mourinho w pierwszym meczu sezonu 2013/14[114]. Swojego pierwszego gola w sezonie 2013/2014 strzelił w meczu o Superpuchar Europy przeciwko Bayernowi Monachium[115][116]. 28 września został zawieszony po otrzymaniu dwóch żółtych kartek w zremisowanym meczu ligowym z Tottenhamem na White Hart Lane. 22 października 2013 po raz setny wystąpił w koszulce Chelsea przeciwko FC Schalke 04 w meczu Ligi Mistrzów strzelając dwie bramki w wygranym meczu 3:0. 27 października strzelił swojego pierwszego gola w sezonie ligowym w 93 minucie spotkania z Manchesterem City (2:1) dając tym samym zwycięstwo The Blues. W tym samym meczu asystował przy trafieniu André Schürrle na 1:0[117]. 14 grudnia Hiszpan otworzył wynik spotkania w zwycięskim meczu z Crystal Palace F.C. (2:1)[118]. 27 kwietnia w meczu ligowym przeciwko FC Liverpool znalazł się w okazji sam na sam z bramkarzem, lecz wybrał podanie do Williana, który podwyższył wynik spotkania na 2:0[119]. 30 kwietnia w meczu Ligi Mistrzów Torres strzelił gola swojemu byłemu klubowi Atlético Madryt, jednak mecz zakończył się przegraną Chelsea 1:3[120]. Ostatniego gola w sezonie zdobył przeciwko Cardiff City F.C. w ostatniej kolejce Premier League. Torres sezon zakończył z 11 golami w 44 spotkaniach wszystkich rozgrywek[115].

Powrót do Atlético[edytuj | edytuj kod]

29 grudnia 2014 mistrzowie Hiszpanii poinformowali o wypożyczeniu Fernando Torresa z A.C. Milan do końca sezonu 2015/2016[121]. Na oficjalną prezentację zawodnika na Vicente Calderón, która odbyła się 4 stycznia, przybyło 45 tys. widzów[122]. Swój pierwszy mecz po powrocie do zespołu z Madrytu zagrał już trzy dni później, w meczu 1/8 finału Pucharu Króla z Realem Madryt[123]. Atlético wygrało 2:0 przy znikomym wkładzie Torresa. W spotkaniu rewanżowym Torres trafiał dwukrotnie – w 1. i 46. minucie meczu. Mecz zakończył się wynikiem 2:2, dzięki czemu Atlético awansowało do 1/4 Pucharu Króla[124]. W lutym 2016 zdobył swoją setną bramkę w barwach Atlético w wygranym 3:1 ligowym spotkaniu z SD Eibar[125].

Po zakończeniu okresu wypożyczenia do A.C. Milan w lipcu 2016 Torres podpisał roczny kontrakt z Atlético[126][127]. W związku z zakazem transferowym klubu z Madrytu do stycznia 2018, w lipcu 2017 Torres zgodził się na kolejny roczny kontrakt z Rojiblancos[128]. 15 października 2017 rozegrał 300. ligowe spotkanie w hiszpańskiej piłce, z czego 260 w najwyższej klasie rozgrywkowej, a 40 w Segunda División[129].

W spotkaniu ligowym z Levante UD 15 kwietnia 2018 Torres zdobył swoją setną bramkę w Primera División[130]. 16 maja 2018 wystąpił w zwycięskim finale Ligi Europy przeciwko Olympique Marsylia, zmieniając Antoine'a Griezmanna w doliczonym czasie gry[131]. W ostatnim meczu w barwach Atletico, przeciwko SD Eibar, Torres trafił do siatki dwukrotnie, a spotkanie zakończyło się remisem 2:2[132].

Sagan Tosu[edytuj | edytuj kod]

10 lipca 2018 Fernando Torres przeniósł się do występującego w J1 League Sagan Tosu, wiążąc się z klubem na 1,5 roku z opcją przedłużenia o kolejny rok[133][134]. Łącznie w 35 ligowych występach w Sagan Tosu zdobył 5 bramek[135], przechodząc w tym czasie przez 6-miesięczny okres bez zdobytego gola[136]. W czerwcu 2019 ogłosił zakończenie piłkarskiej kariery zawodniczej[137]. Pożegnalny mecz rozegrał 23 sierpnia 2019, w którym drużyna z Tosu przegrała 1:6 z Vissel Kobe z Andrésem Iniestą i Davidem Villą w składzie[138].

Kariera reprezentacyjna[edytuj | edytuj kod]

Torres świętuje triumf Hiszpanii na Euro 2008

W lutym 2001 roku z reprezentacją Hiszpanii U-16 zwyciężył w turnieju Algarve[17]. Mając 15 lat zdobył z reprezentacją Młodzieżowe Mistrzostwo Europy do lat 16 strzelając w finale zwycięską bramkę, ponadto zwyciężył w klasyfikacji strzelców oraz wybrany został graczem turnieju[6][10]. W listopadzie 2001 roku reprezentował Hiszpanię w Młodzieżowych Mistrzostwach Świata U-17, ale zespół nie wyszedł z grupy[10]. W lipcu 2002 roku odniósł z kadrą zwycięstwo w Mistrzostwach Europy U-19, ponownie zdobywając w finale gola na wagę triumfu, kończąc również zawody jako najlepszy strzelec i gracz turnieju[6][10].

6 września 2003 zadebiutował w pierwszej reprezentacji w towarzyskim meczu z Portugalią[10]. Pierwszego gola zdobył 28 kwietnia 2004 w spotkaniu z Włochami[10]. Został powołany na Mistrzostwa Europy 2004, na których dwukrotnie wchodził z ławki rezerwowych, a pierwszy występ w podstawowym składzie zaliczył w decydującej o awansie do dalszych gier potyczce z Portugalią, którą Hiszpania przegrała 0:1 i odpadła z turnieju[10].

W eliminacjach do Mistrzostw Świata 2006 strzelił 7 goli w 11 spotkaniach[139], dzięki czemu został najlepszym strzelcem Hiszpanii w kwalifikacjach[10]. W swoim pierwszym występie na mistrzostwach świata, zdobył gola wolejem, którym przypieczętował zwycięstwo 4:0 z Ukrainą[140]. W drugim grupowym meczu przeciwko Tunezji, wygranym 3:1, Torres dwukrotnie wpisał się na listę strzelców[141]. Turniej zakończył z trzema bramkami na koncie, będąc ex aequo z Davidem Villą najlepszym strzelcem drużyny[142]. Hiszpan pojechał z reprezentacją na Mistrzostwa Europy 2008[143], zaliczając w pierwszym meczu z Rosją asystę przy golu Villi[144]. Torres został skrytykowany po tym, jak schodząc z boiska w 55. minucie meczu nie podał ręki selekcjonerowi kadry Luisowi Aragonésowi[145]. Zawodnik zaprzeczał potem jakoby miał być w konflikcie z selekcjonerem, twierdząc, że był zły na samego siebie[145]. Swojego pierwszego gola w turnieju strzelił w następnej potyczce Hiszpanów, zwyciężonej 2:1 ze Szwecją[146]. W wygranym 1:0 finale Torres zdobył zwycięską bramkę i został uznany piłkarzem meczu[147]. Razem z drugim napastnikiem w drużynie, Davidem Villą, znalazł się w jedenastce turnieju[148].

15 października 2008 w meczu z Belgią, rozegranym w ramach eliminacji do Mistrzostw Świata 2010, Torres doznał kontuzji ścięgna podkolanowego, przez co musiał pauzować przez kilka dni[45]. 28 marca 2009 w spotkaniu z Turcją w eliminacjach do Mistrzostw Świata 2010, rozegrał swój 60 mecz dla drużyny narodowej, stając się tym samym najmłodszym zawodnikiem hiszpańskim, który tego dokonał[149]. W czerwcu otrzymał powołanie na Puchar Konfederacji w RPA[150]. W pierwszym spotkaniu Hiszpanii na turnieju, przeciwko Nowej Zelandii, Torres w przeciągu 17. minut zdobył swojego drugiego w karierze hat-tricka dla kadry[151]; był to również najszybszy hat-trick w historii reprezentacji[152]. W półfinale Hiszpania przegrała ze Stanami Zjednoczonymi 0:2[153]. W meczu o trzecie miejsce, Torres został zmieniony w 57. minucie meczu, a spotkanie zakończyło się zwycięstwem Hiszpanii po dogrywce 3:2[154]. 14 czerwca w meczu z Irlandią na EURO 2012 zdobył 2 bramki, Hiszpanie zwyciężyli 4:0. Wszedł z ławki na boisko w 75. minucie finału tej imprezy – zdobył w niej bramkę na 3:0 w 84. minucie oraz asystował Juanowi Macie przy bramce na 4:0[155]. Dzięki temu został królem strzelców Euro 2012[156].

W czerwcu 2013 roku został powołany przez Vicente del Bosque na Puchar Konfederacji w Brazylii[157]. W pierwszym meczu turnieju, gdzie Hiszpanie zmierzyli się z mistrzem Ameryki Południowej Urugwajem, Torres nie pojawił się na boisku[158]. W kolejnym meczu, przeciwko Tahiti zdobył 4 bramki, mimo że nie wykorzystał rzutu karnego. Mecz zakończył się wysokim zwycięstwem La Roja 10:0[159]. W następnym meczu Hiszpania zmierzyła się z mistrzem Afryki Nigerią. Torres wszedł na boisko w 60. min, a w 62. min wpisał się na listę strzelców w spotkaniu wygranym 3:0[160]. W półfinale turnieju Hiszpania zmierzyła się z Włochami. Fernando wystąpił od początku spotkania, ale w 94. min został zmieniony przez Javiego Martíneza. Mecz rozstrzygnęły rzuty karne, w których lepsi okazali się Hiszpanie[161]. W finale La Roja zmierzyła się z gospodarzami turnieju Brazylią. Torres po raz kolejny zaczął od początku spotkania, ale w 59. min meczu na placu gry zastąpił go David Villa. Hiszpanie ulegli Canarinhos 0:3[162]. Fernando Torres otrzymał Złotego Buta turnieju[163] kończąc go z pięcioma bramkami na koncie[164].

Po 11 miesiącach od ostatniego występu w reprezentacji, 30 maja 2014 Torres zdobył bramkę w towarzyskim, przygotowującym do mistrzostw świata w Brazylii meczu z Boliwią[165]. Dzień później otrzymał powołanie do ostatecznego składu na turniej mistrzostw świata[166]. Po występach z ławki w pierwszych dwóch spotkaniach, w trzecim, wygranym 3:0 meczu z Australią zagrał od pierwszej minuty i wpisał się na listę strzelców[167]. Reprezentacja Hiszpanii zajęła trzecie miejsce w grupie, tracąc szanse na awans do fazy pucharowej po drugim, przegranym 0:2 spotkaniu z Chile[168][169].

Styl gry[edytuj | edytuj kod]

Torres jest nominalnym napastnikiem, mimo iż początkowo grał jako bramkarz[4].

Hiszpan jest szybkim, silnym, dobrze grającym w powietrzu zawodnikiem[170].

Kariera trenerska[edytuj | edytuj kod]

25 lipca 2021 został trenerem Atlético Madrid Juvenil A (drużyna Atlético do lat 19)[171].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

27 maja 2009 Torres poślubił Olallę Domínguez Liste[172][173]. Ceremonia odbyła się w miejscowości El Escorial na północy Hiszpanii[172]. Oboje znają się od 1992 roku, zaś związani są ze sobą od 2001[3][174]. 8 lipca 2009 na świat przyszło ich pierwsze dziecko, córka Nora Torres Domínguez[175]. 6 grudnia 2010 kolejne, syn Leo Torres Dominguez[176]. 26 października 2015 urodziło się ich trzecie dziecko, córka Elsa[177].

Inne[edytuj | edytuj kod]

W 2003 wystąpił w teledysku do piosenki „Ya Nada Volverá A Ser Como Antes” jednego ze swoich ulubionych zespołów, El Canto del Loco, ponadto przyjaźni się z jego wokalistą Danim Martínem[178]. Dwa lata później pojawił się gościnnie w filmie komediowym Torrente 3: El protector[179]. W 2009 wydał swoją autobiografię zatytułowaną El Niño: My Story[180]

Statystyki[edytuj | edytuj kod]

Klubowe[edytuj | edytuj kod]

Klub Sezon Liga Puchar kraju Puchar ligi Europa[c] Inne[d] Suma
Mecze Bramki Mecze Bramki Mecze Bramki Mecze Bramki Mecze Bramki Mecze Bramki
Atlético Madryt 2000/2001 4 1 2 0 6 1
2001/2002 36 6 1 1 37 7
2002/2003 29 13 3 1 32 14
2003/2004 35 19 5 2 40 21
2004/2005 38 16 6 2 5 2 49 20
2005/2006 36 13 4 0 40 13
2006/2007 36 14 4 1 40 15
Ogólnie 214 82 25 7 0 0 5 2 0 0 244 91
Liverpool 2007/2008 33 24 1 0 1 3 11 6 46 33
2008/2009 24 14 3 1 2 0 9 2 38 17
2009/2010 22 18 2 0 0 0 8 4 32 22
2010/2011 23 9 1 0 0 0 2 0 26 9
Ogólnie 102 65 7 1 3 3 30 12 0 0 142 81
Chelsea 2010/2011 14 1 4 0 18 1
2011/2012 32 6 6 2 1 0 10 3 49 11
2012/2013 36 8 5 1 4 2 15 9 4 2 64 22
2013/2014 28 5 2 0 1 1 9 4 1 1 41 11
Ogólnie 110 20 13 3 6 3 38 16 5 3 172 45
A.C. Milan 2014/2015 10 1 0 0 0 0 0 0 - 10 1
Ogólnie 10 1 0 0 0 0 0 0 0 0 10 1
Atlético Madryt (wyp.) 2014/2015 19 3 4 3 3 0 26 6
2015/2016 30 11 2 0 12 1 44 12
Atlético Madryt 2016/2017 31 8 5 1 9 1 45 10
2017/2018 27 5 6 3 5 2 45 10
Ogólnie 107 27 17 7 0 0 36 4 0 0 160 38
Sagan Tosu 2018 17 3 2 1 0 0 19 4
2019 18 2 1 1 2 0 21 3
Ogólnie 35 5 3 2 2 0 0 0 0 0 40 7
Ogólnie w karierze 578 200 65 20 11 6 109 34 5 3 768 263

Reprezentacyjne[edytuj | edytuj kod]

Reprezentacja Rok Mecze Bramki
Hiszpania 2003 3 0
2004 11 1
2005 12 8
2006 13 5
2007 6 1
2008 13 3
2009 13 5
2010 11 3
2011 9 1
2012 10 4
2013 5 5
2014 4 2
Łącznie 110 38

Gole w reprezentacji[edytuj | edytuj kod]

Ostatnia aktualizacja: 12 stycznia 2014[181][182][183][184]

Osiągnięcia[edytuj | edytuj kod]

Atlético Madryt[185]

Reprezentacja Hiszpanii[147][185]

Chelsea FC

Indywidualne[27][32][148][185][186][187][47][188]

  • Najlepszy strzelec turnieju Nike Cup: 1999
  • Najlepszy Młody Piłkarz Europy: 1999
  • Najlepszy gracz turnieju Algarve: 2001
  • Najlepszy strzelec turnieju Algarve: 2001
  • Najlepszy piłkarz Młodzieżowych Mistrzostw Europy U-16: 2001
  • Najlepszy strzelec Młodzieżowych Mistrzostw Europy U-16: 2001
  • Najlepszy piłkarz Młodzieżowych Mistrzostw Europy U-19: 2003
  • Najlepszy strzelec Młodzieżowych Mistrzostw Europy U-19: 2003
  • Zawodnik Miesiąca Ligi Angielskiej: luty 2008, wrzesień 2009
  • Miejsce w Drużynie Roku Ligi Angielskiej: 2008, 2009
  • Piłkarz Roku Liverpoolu: 2008
  • Miejsce w Drużynie Turnieju Mistrzostw Europy: 2008
  • Miejsce w Drużynie Roku FIFPro: 2008, 2009
  • Najlepszy piłkarz Premier League regionu północno-zachodniego: 2008
  • Miejsce w Drużynie Roku według UEFA: 2008
  • Król strzelców Mistrzostw Europy: 2012
  • Król strzelców Pucharu Konfederacji: 2013

Torres ustanowił także kilka rekordów. Jest najmłodszym debiutantem oraz najmłodszym kapitanem w historii[9][7]. Najszybciej zdobył 50 bramek w Premier League (72 występy). W sezonie 2007/2008 strzelił 24 bramki w lidze co uczyniło go najbardziej bramkostrzelnym zagranicznym zawodnikiem w swoim debiutanckim sezonie w Premier League. Torres jest najskuteczniejszym obcokrajowcem w całej historii Liverpoolu oraz jednym z dwóch graczy, którzy ośmiokrotnie z rzędu zdobywali gole w meczach na Anfield[75]. W dniu 14 marca 2013 stał się pierwszym piłkarzem w historii, który w przeciągu jednego sezonu strzelał bramki w 7 rozgrywkach (Premier League, FA Cup, Puchar Ligi, Liga Europejska, Liga Mistrzów, Tarcza Wspólnoty oraz Klubowe Mistrzostwa Świata)[189].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Zawodnicy Chelsea skończyli ten mecz w 9; wcześniej czerwoną kartkę obejrzał Branislav Ivanović[102]
  2. Trafiał w rozgrywkach ligowych, Pucharze Anglii, Lidze Mistrzów, Lidze Europy, Pucharze Ligi Angielskiej, meczu o Tarczę Wspólnoty i Klubowych Mistrzostwach Świata. Wcześniej rekord ten należał do Andrija Szewczenki, który zdobywał bramki w 5 różnych rozgrywkach[109]
  3. Uwzględniono:
    Liga Mistrzów UEFA – 79 (20)
    Liga Europy UEFA – 21 (12)
    Puchar Intertoto – 5 (2)
    kwalifikacje do Ligi Mistrzów UEFA – 3 (0)
    kwalifikacje do Ligi Europy UEFA – 1 (0).
  4. Uwzględniono:
    Klubowe mistrzostwa świata – 2 (1)
    Superpuchar Europy UEFA – 2 (1)
    Tarcza Wspólnoty – 1 (1).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Fernando Torres. clubatleticodemadrid.com. [dostęp 2016-09-04]. (hiszp.).
  2. The striker from Madrid extends his contract with our club until June 30th, 2018. atleticodemadrid.com. [dostęp 2017-09-28]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j Biografía. Fernando Torres. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  4. a b Torres asegura que habría sido „un gran portero". Marca, 2008-04-17. [dostęp 2010-04-09]. (hiszp.).
  5. Can Liverpool's record signing live up to expectations at Anfield?. LFChistory.net. [dostęp 2010-04-12]. (ang.).
  6. a b c d Lowe, Sid: Will Torres be Kop's new God or just another Fernando?. The Guardian, 2007-07-04. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  7. a b c d Orłowski, Leszek. Fernando Torres – Woskowy guru. „Piłka Nożna Plus”, s. 37, wrzesień 2004. Profus Management. ISSN 1230-9737. 
  8. a b Fernando Torres – Reference Profile. ESPNsoccernet. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  9. a b c d e Orłowski, Leszek. Gwiazda od A do Z – Fernando Torres. „Piłka Nożna Plus”, s. 40–41, maj 2008. Profus Management. ISSN 1230-9737. 
  10. a b c d e f g h i j k TORRES. Football Database. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  11. Spanish Primera División – Top Scorers – 2003/04. ESPNsoccernet. [dostęp 2010-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-25)]. (ang.).
  12. a b UEFA Intertoto Cup 2004. RSSSF. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  13. Atletico warn Chelsea off Torres. BBC Sport, 2005-06-28. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  14. Atletico prepared to sell Torres. BBC Sport, 2006-01-24. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  15. Newcastle want me, claims Torres. BBC Sport, 2006-03-16. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  16. Torres is Reds' number one target. Liverpool Echo, 2007-06-20. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  17. a b 9. Fernando Torres. Liverpool Echo. [dostęp 2010-04-12]. (ang.).
  18. a b Liverpool complete Torres signing. BBC Sport, 2007-07-04. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  19. Torres' £27m Liverpool deal. Daily Telegraph, 2007-06-30. [dostęp 2008-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-19)]. (ang.).
  20. Liverpool wrap up record Torres transfer. The Guardian, 2007-07-04. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
  21. Sinnott, John: Aston Villa 1-2 Liverpool. BBC Sport, 2007-08-11. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  22. Sanghera, Mandeep: Toulouse 0-1 Liverpool. BBC Sport, 2007-08-15. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  23. Chowdhury, Saj: Liverpool 1-1 Chelsea. BBC Sport, 2007-08-19. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  24. McKenzie, Andrew: Reading 2-4 Liverpool. BBC Sport, 2007-09-25. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  25. Sinnott, John: Liverpool 4-1 FC Porto. BBC Sport, 2007-11-28. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  26. a b 9. Fernando Torres. Liverpool. [dostęp 2010-04-12]. (ang.).
  27. a b Sinnott, John: Moyes & Torres win monthly awards. BBC Sport, 2008-03-07. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  28. a b c Games played by Fernando Torres in 2007/2008. Soccerbase. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-19)]. (ang.).
  29. McKenzie, Andrew: Liverpool 4-2 Arsenal (agg 5-3). BBC Sport, 2008-04-08. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  30. Goalscorers for the 2001-2002 season. lfchistory.net. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-21)]. (ang.).
  31. Ronaldo tops PFA nominations list. BBC Sport, 2008-04-11. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  32. a b c Ronaldo named player of the year. BBC Sport, 2008-04-27. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  33. Ronaldo wins writers' award again. BBC Sport, 2008-05-02. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  34. Liverpool 1-0 Man City. ESPNsoccernet, 2008-05-04. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  35. Caroe, Charlie: Jose Reina: Fernando Torres will improve. Telegraph.co.uk, 2008-05-06. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-06)]. (ang.).
  36. Premier League – Top Scorers – 2007/08. ESPNsoccernet. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  37. Caroe, Charlie: Chelsea target Liverpool's Spanish striker Fernando Torres with £55 million bid. Telegraph.co.uk, 2008-05-26. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-09)]. (ang.).
  38. Torres pledges long-term future to Reds. ESPNsoccernet, 2008-05-31. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  39. Hicks laughs off Torres sale talk. BBC Sport, 2008-07-17. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  40. Stevenson, Jonathan: Sunderland 0-1 Liverpool. BBC Sport, 2008-08-16. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  41. Torres faces three-week lay-off. BBC Sport, 2008-09-01. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  42. Games played by Fernando Torres in 2008/2009. Soccerbase. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  43. McNulty, Phil: Everton 0-2 Liverpool. BBC Sport, 2008-09-27. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  44. Sanghera, Mandeep: Man City 2-3 Liverpool. BBC Sport, 2008-10-05. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  45. a b Torres ruled out for '10-15 days'. BBC Sport, 2008-10-17. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  46. McNulty, Phil: Atletico Madrid 1-1 Liverpool. BBC Sport, 2008-10-22. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  47. a b Ronaldo Wins FIFPro Player Award. Goal.com, 2008-10-27. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  48. Hughes, Ian: Liverpool 3-0 West Brom. BBC Sport, 2008-11-08. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  49. Torres open to Atletico return. Sky Sports, 2008-11-09. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  50. Benitez questions Spain on Torres. BBC Sport, 2008-11-28. [dostęp 2010-04-11].
  51. Liverpool hit by Torres setback. BBC Sport, 2008-12-04. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  52. France Football confirma a Torres en el ‘Top 3’ del fútbol mundial. Fernando Torres, 2008-12-02. [dostęp 2010-04-11]. (hiszp.).
  53. Ronaldo, Torres up for Fifa award. BBC Sport, 2008-12-12. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  54. Ronaldo named Fifa player of 2008. BBC Sport, 2009-01-12. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  55. Ashenden, Mark: Preston 0-2 Liverpool. BBC Sport, 2009-01-03. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  56. Phil McNulty: Liverpool 2-0 Chelsea. BBC Sport, 2009-02-01. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  57. Evans, Tony: The 50 greatest Liverpool players. Times Online, 2009-02-13. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  58. Fernando Torres used powers of persuasion to play against Real Madrid. Times Online, 2009-03-11. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  59. McNulty, Phil: Liverpool 4-0 R Madrid (agg 5-0). BBC Sport, 2009-03-10. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  60. Man Utd 1-4 Liverpool. BBC Sport, 2009-03-14. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  61. Giggs earns prestigious PFA award. BBC Sport, 2009-04-26. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  62. Brett, Oliver: Liverpool 3-1 Tottenham. BBC Sport, 2009-05-24. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  63. Final 2008/2009 English Premier Table. Soccerbase. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-16)]. (ang.).
  64. Torres agrees new Liverpool deal. BBC Sport, 2009-05-28. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  65. Torres signs new Liverpool deal. BBC Sport, 2009-08-14. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  66. Torres signs contract extension with Liverpool. ESPNsoccernet, 2009-08-14. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  67. West Ham 2 – 3 Liverpool. BBC Sport, 2009-09-19. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  68. Priceless Fernando Torres slays Hull with a hat-trick show fit for a prince. The Guardian, 2009-09-28. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  69. Torres and Ferguson claim Barclays awards. Premier League, 2009-10-02. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  70. McNulty, Phil: Liverpool 2 – 0 Man Utd. BBC Sport, 2009-10-25. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  71. Benitez hails quality of Torres. BBC Sport, 2009-10-26. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  72. Career Milestones for Fernando Torres. LFChistory.net. [dostęp 2010-04-12]. (ang.).
  73. FIFA/FIFPRO World XI announced. The Independent, 2009-12-22. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  74. Ornstein, David: Aston Villa 0 – 1 Liverpool. BBC Sport, 2009-12-29. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  75. a b Fernando Torres sets another goalscoring record at Anfield. Fernando Torres, 2010-04-09. [dostęp 2010-04-12]. (ang.).
  76. Liverpool's Fernando Torres to have operation on knee. BBC Sport, 2010-01-17. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  77. McNulty, Phil: Man City 0 – 0 Liverpool. BBC Sport, 2010-02-21. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  78. Fernando Torres vows to stay at Liverpool. BBC Sport, 2010-03-27. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  79. Vesty, Mark: Liverpool 0 – 0 Fulham. BBC Sport, 2010-04-11. [dostęp 2010-04-12]. (ang.).
  80. Fernando Torres is to visit specialist to assess knee. BBC Sport, 2010-04-11. [dostęp 2010-04-12]. (ang.).
  81. Rory Smith: Chelsea's £40 million bid for Liverpool striker Fernando Torres is an act of desperation. The Telegraph, 2011-01-27. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  82. Jason Burt: Liverpool striker Fernando Torres hands in transfer request as Chelsea prepare new bid. The Telegraph, 2011-01-28. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  83. a b Torres makes record move from Liverpool to Chelsea. BBC Sport, 2011-01-31. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  84. Cristiano Ronaldo najdroższy, "El Polaco" wciąż w czołówce. sport.onet.pl, 2012-08-16. [dostęp 2017-09-13].
  85. Transfer records – transferowe rekordy.
  86. Phil McNulty: Chelsea 3-0 West Ham. BBC Sport, 2011-04-23. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  87. Fernando Torres » Premier League 2010/2011. worldfootball.net. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  88. Aled Williams: Chelsea 4-1 Swansea. BBC Sport, 2011-09-24. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  89. Fernando Torres: Chelsea start has been 'very, very difficult'. The Guardian, 2011-09-26. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  90. Stephan Shemilt: Chelsea 5-0 Genk. BBC Sport, 2011-10-19. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  91. Graham Chase: Chelsea 5-2 Leicester. BBC Sport, 2012-03-18. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  92. Lawrence Barretto: Aston Villa 2-4 Chelsea. BBC Sport, 2012-03-31. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  93. Jarosław Koliński: LM: Barcelona nie obroni tytułu. Przegląd Sportowy, 2012-04-24. [dostęp 2017-09-13].
  94. Maciej Kaliszuk: LM: Barcelona powstrzymana!. Przegląd Sportowy, 2012-04-18. [dostęp 2017-09-13].
  95. Marc Higginson: Chelsea 6-1 QPR. BBC Sport, 2012-04-29. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  96. Phil McNulty: Chelsea 1-1 Bayern (aet, 4-3 pens). BBC Sport, 2012-05-19. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  97. Ben Smith: Chelsea 2-3 Man City. BBC Sport, 2012-08-12. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  98. Mandeep Sanghera: Chelsea 4-2 Reading. BBC Sport, 2012-08-22. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  99. a b c Fernando Torres » Premier League 2012/2013. worldfootball.net. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  100. Table on Saturday 6th October 2012. Statto.com. [dostęp 2017-09-12]. (ang.).
  101. Gerry Cox: Chelsea 6 Wolves 0: match report. The Telegraph, 2012-09-25. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  102. a b Phil McNulty: Chelsea 2-3 Manchester United. BBC Sport, 2012-10-28. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  103. Phil McNulty: Chelsea 3-2 Shakhtar Donetsk. BBC Sport, 2012-11-07. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  104. Emily Croydon: Can Rafael Benitez bring back the old Fernando Torres at Chelsea?. BBC Sport, 2012-11-22. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  105. Wayne Veysey: Chelsea 6-1 Nordsjaelland: Torres double in vain as Champions League holders crash out. Goal.com, 2012-12-06. [dostęp 2017-09-12]. (ang.).
  106. a b UEFA Champions League 2012/13 - Group E. UEFA.com. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  107. Dominic Fifield: Club World Cup: Chelsea cruise in to final with 3-1 win over Monterrey. The Guardian, 2012-12-13. [dostęp 2017-09-12]. (ang.).
  108. Maciej Kaliszuk: KMŚ: Chelsea poległa w finale. Corinthians mistrzem świata. Przegląd Sportowy, 2012-12-16. [dostęp 2017-09-13].
  109. a b Individual scoring feats. Chelsea Football Club. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  110. a b c Fernando Torres » Europa League 2012/2013. worldfootball.net. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  111. John Atkin: Ivanović heads Chelsea to Europa League glory. UEFA.com, 2013-05-15. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  112. Premier League 2012/2013 » 38. Round » Chelsea FC - Everton FC 2:1. worldfootball.net. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  113. Goal Total Clarification. Chelsea Football Club, 2013-05-25. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  114. David Ornstein: Chelsea 2-0 Hull City. BBC Sport, 2013-08-18. [dostęp 2017-09-15]. (ang.).
  115. a b Games played by Fernando Torres in 2013/2014. Soccerbase. [dostęp 2017-09-15]. (ang.).
  116. Uefa Super Cup: Bayern Munich vs Chelsea. BBC Sport, 2013-08-30. [dostęp 2017-09-15]. (ang.).
  117. Chelsea w ostatniej chwili pokonała Manchester City! Bohater Torres. Przegląd Sportowy, 2013-10-27. [dostęp 2017-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-15)].
  118. David Ornstein: Chelsea 2-1 Crystal Palace. BBC Sport, 2013-12-14. [dostęp 2017-09-15]. (ang.).
  119. Chris Bevan: Liverpool 0-2 Chelsea. BBC Sport, 2014-04-27. [dostęp 2017-09-15]. (ang.).
  120. Ben Smith: Chelsea 1-3 Atletico Madrid (agg 1-3). BBC Sport, 2014-04-30. [dostęp 2017-09-15]. (ang.).
  121. El Atlético hace oficial el fichaje de Fernando Torres. El País, 2014-12-29. [dostęp 2018-03-04]. (hiszp.).
  122. Ladislao J. Moñino: Torres desborda el Manzanares. El País, 2015-01-04. [dostęp 2018-03-04]. (hiszp.).
  123. Fernando Torres rzucony na głęboką wodę! Zagra od początku z Realem Madryt. sportowefakty.wp.pl, 2015-01-07. [dostęp 2018-03-04].
  124. Sid Lowe: Fernando Torres hits double as Atlético end Real’s Copa del Rey defence. The Guardian, 2015-01-15. [dostęp 2018-03-04]. (ang.).
  125. Gorka Pérez: El Atlético remonta ante el Eibar y Fernando Torres marca su gol 100. El País, 2016-02-07. [dostęp 2018-04-28]. (hiszp.).
  126. Tom Webber: OFFICIAL: Fernando Torres signs one-year contract with Atletico Madrid. Goal.com, 2016-07-04. [dostęp 2018-03-04]. (ang.).
  127. Fernando Torres signs his new contract. Club Atlético de Madrid, 2016-07-04. [dostęp 2018-04-28]. (hiszp.).
  128. Maciej Kmita: Fernando Torres na dłużej w Atletico Madryt. WP SportoweFakty, 2017-07-05. [dostęp 2018-04-28].
  129. Ainhoa Sánchez: Fernando Torres y sus 300 partidos de Liga. Marca.com, 2017-10-15. [dostęp 2018-08-29]. (hiszp.).
  130. Sergio Picos: Torres logró ante el Levante su gol 100 con el Atlético en Liga. As.com, 2018-04-15. [dostęp 2018-08-29]. (hiszp.).
  131. Europa League final live: Marseille v Atletico Madrid. BBC Sport, 2018-05-16. [dostęp 2018-08-29]. (ang.).
  132. Andrés Iniesta and Fernando Torres bid emotional farewell to La Liga. The Guardian, 2018-05-20. [dostęp 2018-08-29]. (ang.).
  133. EFE: Fernando Torres, presentado en Japón: "Estoy deseando entrenarme ya". Marca.com, 2018-07-15. [dostęp 2018-08-29]. (hiszp.).
  134. Fernando Torres transfer news: Former Liverpool and Atletico Madrid striker to join Sagan Tosu in Japan | Goal.com [dostęp 2018-07-10] (ang.).
  135. Fernando Torres » Club matches. worldfootball.net. [dostęp 2020-07-29]. (ang.).
  136. Josh Thomas: No goals in six months – Fernando Torres enduring a Japanese nightmare. goal.com, 2019-06-11. [dostęp 2020-07-29]. (ang.).
  137. Fernando Torres announces retirement from football. skysports.com. [dostęp 2019-06-22]. (ang.).
  138. Jesús Mata: Fernando Torres' farewell ends with a humiliating defeat to Iniesta's Vissel Kobe. marca.com, 2019-08-23. [dostęp 2020-07-29]. (ang.).
  139. Fernando TORRES. FIFA. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-19)]. (ang.).
  140. Spain 4-0 Ukraine. BBC Sport, 2006-06-14. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  141. Spain – Tunisia. FIFA. [dostęp 2008-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 czerwca 2008)]. (ang.).
  142. Top goals. FIFA. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-13)]. (ang.).
  143. Raul left out of Spain Euro squad. BBC Sport, 2008-05-17. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  144. Ronay, Barney: Quicksilver Villa lights up the Alps. The Guardian, 2008-06-10. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  145. a b Torres denies dissing Aragones. FourFourTwo, 2008-06-13. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-18)]. (ang.).
  146. Bevan, Chris: Sweden 1-2 Spain. BBC Sport, 2008-06-14. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  147. a b McNulty, Phil: Germany 0-1 Spain. BBC Sport, 2008-06-29. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  148. a b Spain dominate Team of the Tournament. euro2008.uefa.com, 30 czerwca 2008. [dostęp 2008-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 września 2008)]. (ang.).
  149. España vence a una digna Turquía en el partido 60 de Torres con la Selección absoluta (1-0). Fernando Torres, 2009-03-28. [dostęp 2010-04-11]. (hiszp.).
  150. Spain unveils Confederations Cup roster. CBC.ca, 2009-06-01. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  151. Scrivener, Peter: Spain 5-0 New Zealand. BBC Sport, 2009-06-14. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  152. Mollina, R., Campos, T.: Torres logra el 'hat trick' más rápido de la historia de la selección. Marca, 2009-06-14. [dostęp 2010-04-11]. (hiszp.).
  153. Chowdhury, Saj: Spain 0-2 United States. BBC Sport, 2009-06-25. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  154. Brąz dla Hiszpanii. LiverpoolFC.pl, 2009-06-28. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  155. Przemysław Langier: Hiszpania rozbiła Włochów, La Furia Roja mistrzami Europy. Onet.pl, 2012-07-01. [dostęp 2012-07-02]. (pol.).
  156. Euro 2012: Fernando Torres królem strzelców. Onet.pl. [dostęp 2012-07-02]. (pol.).
  157. Torres and Casillas in Spain squad. Eurosport, 2013-05-27. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  158. FIFA Confederations Cup Brazil 2013 - Spain-Uruguay. FIFA.com. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-11)]. (ang.).
  159. Spain hit ten in record-smashing win. FIFA.com, 2013-06-20. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-14)]. (ang.).
  160. Alba brace sees Spain top group. FIFA.com, 2013-06-23. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-14)]. (ang.).
  161. Spain and Italy poised for EURO rematch. FIFA.com, 2013-06-25. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-14)]. (ang.).
  162. FIFA Confederations Cup Brazil 2013 - Brazil-Spain. FIFA.com. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-22)]. (ang.).
  163. FIFA Confederations Cup Brazil 2013 - Awards. FIFA.com. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-11)]. (ang.).
  164. FIFA Confederations Cup Brazil 2013 - Statistics. FIFA.com. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-11)]. (ang.).
  165. Spain 2-0 Bolivia. BBC Sport, 2014-05-31. [dostęp 2018-09-01]. (ang.).
  166. World Cup 2014: Spain drop Alvaro Negredo and Jesus Navas. BBC Sport, 2014-05-31. [dostęp 2018-09-01]. (ang.).
  167. Fran Villalobos: Los más grandes también lloran. Marca, 2014-06-23. [dostęp 2018-09-01]. (hiszp.).
  168. José Sámano: España sufre un descalabro mundial. El País, 2014-06-13. [dostęp 2018-09-01]. (hiszp.).
  169. José Sámano: España fue el Titanic. El País, 2014-06-18. [dostęp 2018-09-01]. (hiszp.).
  170. Fernando Torres. ESPNsoccernet. [dostęp 2010-04-12]. (ang.).
  171. Jesús Colino: Fernando Torres appointed youth team coach at Atlético Madrid. AS.com, 2021-07-25. [dostęp 2021-08-21]. (ang.).
  172. a b Fernando na ślubnym kobiercu. LFC.pl, 2009-05-29. [dostęp 2010-04-11]. (pol.).
  173. Se casa Fernando Torres. elpais.com, 2009-05-28. [dostęp 2010-04-11]. (hiszp.).
  174. Football is a funny ol game. The Sun, 2008-04-15. [dostęp 2010-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-13)]. (ang.).
  175. Nora Torres już na świecie. lfc.pl, 2009-07-08. [dostęp 2010-04-11].
  176. Fernando Torres y Olalla Dominguez, padres de un niño llamado Leo. La Vanguardia, 2010-12-08. [dostęp 2017-09-13]. (hiszp.).
  177. Fernando Torres papa: Olalla a secrètement donné naissance à une petite Elsa. Purepeople.com, 2015-11-02. [dostęp 2017-09-13]. (fr.).
  178. El Canto del Loco (ya nada volverá a ser como antes) "RJTV". YouTube. [dostęp 2009-04-10]. (hiszp.).
  179. Torrente 3: El protector. Internet Movie Database. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  180. Simon Wilson: El Nino: My Story. soccernet.espn.go.com, 2009-10-22. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
  181. Season 2002/04 – National Team. Fernando Torres. [dostęp 2008-11-17]. (hiszp.).
  182. Season 2004/06 – National Team. Fernando Torres. [dostęp 2008-11-17]. (hiszp.).
  183. Season 2006/08 – National Team. Fernando Torres. [dostęp 2008-11-17]. (hiszp.).
  184. Season 2008/10 – National Team. Fernando Torres. [dostęp 2008-11-17]. (hiszp.).
  185. a b c Honours. Fernando Torres. [dostęp 2008-06-09]. (ang.).
  186. VOTE RESULT: LFC PLAYER OF THE SEASON. liverpoolfc.tv. [dostęp 2008-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  187. Fernando Torres collects Northwest Football Award. Fernando Torres. [dostęp 2008-11-18]. (ang.).
  188. Drużyna roku 2008 według UEFA. PiłkaNożna.pl, 21 stycznia 2009. [dostęp 2009-01-21].
  189. Will Fernando Torres ever return to top form?. givemefootball.com. [dostęp 2013-04-14]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]