6 Lwowska Brygada Piechoty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
|||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
== Formowanie i zmiany organizacyjne == |
== Formowanie i zmiany organizacyjne == |
||
W związku z reorganizacją Armii Polskiej na Wschodzie i zmianą struktury jednostek z typu radzieckiego na typ brytyjski w dniu 31 października 1942 roku 16, 17 i 18 pułki piechoty 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty zostały rozwiązane, a w dniach pomiędzy 1 a 3 listopada sformowano je odpowiednio jako 16, 17 i 18 bataliony strzelców w składzie 6 Samodzielnej Brygadzie Strzelców wchodzącą wraz z włączoną do 6 LDP 2 Brygadą Czołgów/Pancerną i jednostkami dywizyjnymi. 6 Samodzielna Brygada Strzelców prowadziła szkolenie, z otrzymywaną sukcesywnie bronią brytyjską, jednocześnie komisje przeglądowe dokonały oceny stanu zdrowia i przydatności do służby żołnierzy brygady. Rozkazem dowódcy armii Nr 659 z dnia 25 lutego 1943 roku, z terminem wykonania do dnia 11 marca 1943 roku 6 Lwowska Dywizja Piechoty została rozwiązana, jej 6 Samodzielna Brygada Strzelców została przekształcona w 6 Lwowską Brygadę Piechoty i włączona wraz z 5 Wileńską Brygadą Piechoty do 5 Kresowej Dywizji Piechoty. W połowie kwietnia brygada wraz z całą 5 Dywizją została przewieziona z dotychczasowego miejsca stacjonowania w Quizil Ribat do obozu wojskowego w rejonie Kirkuku. Zadaniem brygady była ochrona pól naftowych i rurociągów przesyłowych, a także coraz intensywniejsze szkolenie. W dniach 7-20 sierpnia 1943 roku 6 Brygada zostaje przewieziona z Iraku do nowego miejsca dyslokacji w Palestynie Camp Mughazi w pobliżu Gazy. W nowym miejscu postoju Lwowska Brygada odbyła szereg ćwiczeń zgrywających w ramach dywizji i z jednostkami broni wspierających tj. artylerii, pancernymi i saperami. Wizytowana była w listopadzie i grudniu przez Naczelnego Wodza gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego. W tym czasie również miało miejsce apogeum dezercji z szeregów brygady żołnierzy Żydów obywateli II RP. W grudniu 6 Brygada przebywała na szkoleniu w brytyjskim Centrum Wyszkolenia Walk Górskich w Libanie skąd powróciła w połowie stycznia 1944 roku. Pod koniec stycznia 1944 roku 6 Lwowska Brygada przemieszczona została do obozu wojskowego w Quassasin w Egipcie, gdzie odbyło się ostateczne kompletownie stanów etatowych oddziałów zarówno personalnych jak i mobilizacja uzbrojenia i sprzętu - wymiana na nowe. Od połowy do końca lutego brygada została przewieziona koleją do Port Saidu skąd transportem morskim przetransportowana zostaje do Taranto we Włoszech. Po przybyciu nastąpiła aklimatyzacja żołnierzy w obozie pod Taranto, zapoznano żołnierzy z miniami i bronią używaną przez wojska niemieckie |
W związku z reorganizacją Armii Polskiej na Wschodzie i zmianą struktury jednostek z typu radzieckiego na typ brytyjski w dniu 31 października 1942 roku 16, 17 i 18 pułki piechoty 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty zostały rozwiązane, a w dniach pomiędzy 1 a 3 listopada sformowano je odpowiednio jako 16, 17 i 18 bataliony strzelców w składzie 6 Samodzielnej Brygadzie Strzelców wchodzącą wraz z włączoną do 6 LDP 2 Brygadą Czołgów/Pancerną i jednostkami dywizyjnymi. 6 Samodzielna Brygada Strzelców prowadziła szkolenie, z otrzymywaną sukcesywnie bronią brytyjską, jednocześnie komisje przeglądowe dokonały oceny stanu zdrowia i przydatności do służby żołnierzy brygady. Rozkazem dowódcy armii Nr 659 z dnia 25 lutego 1943 roku, z terminem wykonania do dnia 11 marca 1943 roku 6 Lwowska Dywizja Piechoty została rozwiązana, jej 6 Samodzielna Brygada Strzelców została przekształcona w 6 Lwowską Brygadę Piechoty i włączona wraz z 5 Wileńską Brygadą Piechoty do 5 Kresowej Dywizji Piechoty. W połowie kwietnia brygada wraz z całą 5 Dywizją została przewieziona z dotychczasowego miejsca stacjonowania w Quizil Ribat do obozu wojskowego w rejonie Kirkuku. Zadaniem brygady była ochrona pól naftowych i rurociągów przesyłowych, a także coraz intensywniejsze szkolenie. W dniach 7-20 sierpnia 1943 roku 6 Brygada zostaje przewieziona z Iraku do nowego miejsca dyslokacji w Palestynie Camp Mughazi w pobliżu Gazy. W nowym miejscu postoju Lwowska Brygada odbyła szereg ćwiczeń zgrywających w ramach dywizji i z jednostkami broni wspierających tj. artylerii, pancernymi i saperami. Wizytowana była w listopadzie i grudniu przez Naczelnego Wodza gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego. W tym czasie również miało miejsce apogeum dezercji z szeregów brygady żołnierzy Żydów obywateli II RP. W grudniu 6 Brygada przebywała na szkoleniu w brytyjskim Centrum Wyszkolenia Walk Górskich w Libanie skąd powróciła w połowie stycznia 1944 roku. Pod koniec stycznia 1944 roku 6 Lwowska Brygada przemieszczona została do obozu wojskowego w Quassasin w Egipcie, gdzie odbyło się ostateczne kompletownie stanów etatowych oddziałów zarówno personalnych jak i mobilizacja uzbrojenia i sprzętu - wymiana na nowe. Od połowy do końca lutego brygada została przewieziona koleją do Port Saidu skąd transportem morskim przetransportowana zostaje do Taranto we Włoszech. Po przybyciu nastąpiła aklimatyzacja żołnierzy w obozie pod Taranto, zapoznano żołnierzy z miniami i bronią używaną przez wojska niemieckie{{odn|Suchcitz (red.)|2012|s= 76-110}}. |
||
== Działania zbrojne == |
== Działania zbrojne == |
||
W dniach 19-24 marca 1944 roku 6 Brygada Piechoty została przewieziona transportem kolejowym i kołowym do strefy frontowej nad rzeką Sangro i przeszła do odwodu dowódcy 2 Korpusu Polskiego. 17 Lwowski batalion strzelców został przydzielony do 5 Wileńskiej Brygady Piechoty i wraz z nią przemieścił się do rejonu Scapoli-Filignano w dniu 22 marca. Nocą 25 na 26 marca 17 batalion przejął odcinek frontu nad rzeką i poprawiał umocnienia na swoim odcinku oraz prowadził akcje patrolowe. W trakcie przejmowania i pobytu na odcinku był atakowany przez lotnictwo niemieckie i ostrzeliwany przez artylerię nieprzyjaciela. W dniu 3 kwietnia 17 batalion i poszczególne kompanie na I linii frontu odwiedził NW gen. Sosnkowski. 6 Lwowska Brygada Piechoty zajmowała rejon przyfrontowy w rejonie Fornelli-Lucera. W dniu 5 kwietnia 16 batalion strzelców przejął pozycje frontowe od 15 batalionu Brygady Wileńskiej, a 7 kwietnia 18 batalion strzelców od 17 batalionu. W okresie 11-12 kwietnia 1944 roku brygada została zluzowana przez wojska nowozelandzkie i po wycofaniu na tyły bataliony rozpoczęły szkolenie w walkach górskich i szturmowych oraz zapoznawały się z otrzymanymi granatnikami przeciwpancernymi PIAT. |
W dniach 19-24 marca 1944 roku 6 Brygada Piechoty została przewieziona transportem kolejowym i kołowym do strefy frontowej nad rzeką Sangro i przeszła do odwodu dowódcy 2 Korpusu Polskiego. 17 Lwowski batalion strzelców został przydzielony do 5 Wileńskiej Brygady Piechoty i wraz z nią przemieścił się do rejonu Scapoli-Filignano w dniu 22 marca. Nocą 25 na 26 marca 17 batalion przejął odcinek frontu nad rzeką i poprawiał umocnienia na swoim odcinku oraz prowadził akcje patrolowe. W trakcie przejmowania i pobytu na odcinku był atakowany przez lotnictwo niemieckie i ostrzeliwany przez artylerię nieprzyjaciela. W dniu 3 kwietnia 17 batalion i poszczególne kompanie na I linii frontu odwiedził NW gen. Sosnkowski. 6 Lwowska Brygada Piechoty zajmowała rejon przyfrontowy w rejonie Fornelli-Lucera. W dniu 5 kwietnia 16 batalion strzelców przejął pozycje frontowe od 15 batalionu Brygady Wileńskiej, a 7 kwietnia 18 batalion strzelców od 17 batalionu. W okresie 11-12 kwietnia 1944 roku brygada została zluzowana przez wojska nowozelandzkie i po wycofaniu na tyły bataliony rozpoczęły szkolenie w walkach górskich i szturmowych oraz zapoznawały się z otrzymanymi granatnikami przeciwpancernymi PIAT. |
||
W dniach 27-28 kwietnia 6 LBP zajęła odcinek M. Castellone [[Luzowanie|luzując]] oddziały brytyjskiej 78 DP, mając 16 i 17 lwowskie bataliony i przydzielony 14 wileński na linii bojowej. 29/30 kwietnia odcinek 14 batalionu przejął etatowy 18 lwowski batalion strzelców<ref>{{Cytuj |autor = Andrzej Suchcitz (red.) |tytuł = 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947. Zarys dziejów. str. 118-132 |data = 2012}}</ref>. W nocy 4/5 maja 1944 r. 16 i 17 bataliony zostały zluzowane przez 15 Pułk Ułanów Poznańskich i Pułk Ułanów Karpackich i podporządkowane dowódcy 6 Brygady, bataliony zaś odeszły do odwodu dowódcy 5 KDP i 2 KP. 18 batalion strzelców został przydzielony jako II rzut natarcia 5 WBP. Osłonę natarcia głównych sił 5 Kresowej Dywizji Piechoty stanowiła 6 LBP w składzie; 15 Pułk Ułanów Poznańskich i Pułk Ułanów Karpackich, część 5 Kresowego Batalionu Ckm (dwie kompanie) i plutony moździerzy 16 i 17 bs. 18 LBS poruszając się w za czołowymi batalionami 5 Brygady o godz. 3.50 12 maja wyruszył do natarcia na wzg. Widmo ze stanowisk wyjściowych o 7.30 opanował "Widmo" wraz pozostałościami 15 baonu. Czołowe kompanie 18 LBS-u poniosły wysokie straty w trakcie walk o wzgórze. Na broniące "Widmo" 18 LBS i resztę 15 WBS wyszły co najmniej trzy przeciwnatarcia Niemców, którzy użyli ognia artylerii, snajperów, miotaczy ognia i granatów zapalających. Po odparciu 4 kontrataku ok. 13.10 na rozkaz dowódcy, 18 batalion wycofał się na pozycje osłonowego 14 batalionu. O godz. 5.00 13 maja 18 batalion został wycofany do miejscowości Viticuso na odpoczynek. W dniu 13 maja o godz. 5.30 16 baon przejął odcinek osłonowy od 14 batalionu, 17 został przesunięty z odwodu korpusu do II rzutu obrony. 16 LBS odparł pierwszy niemiecki atak na swoje stanowiska już o godz. 6.00. W dniach 13-16 maja na pozycje batalionu wyszło kilka niemieckich ataków, w nocy 16/17 maja 16 batalion strzelców dokonał wypadu na wzgórze "Widmo", które częściowo opanował i odparł niemiecki kontratak, w godzinach rannych 17 baon opanował "małe" San Angelo, odpierając niemieckie kontruderzenia, 16 baon pozostałą część "Widma". Pozostałości 16 i 17 LBS wraz z pozostałościami 13 i 15 WBS o godz. 18. 30 17 maja zajęły wzg. San Angelo i je utrzymały. W dniu 17 maja 18 LBS w walkach likwidował niemieckie ukryte punkty oporu na "Widmie" i stoku S. Angelo. W nocy 17/18 maja broniące się wojska niemieckie rozpoczęły odwrót z zajmowanych pozycji. W dniu 19 maja bataliony 16 i 17 zostały wycofane z linii frontu na odpoczynek i reorganizację, natomiast 18 batalion w dniach 19-21 maja toczył bez powodzenia walki o miejscowość Piedmimonte. Od 22 do 24 maja osłaniał walczącą o Piedimonte Grupę "Bob" i 25 maja odszedł na wypoczynek i reorganizację. Dowództwo 6 Lwowskiej Brygady Piechoty poprzez udział obu pułków ułańskich w dniach od 3 do 11 maja prowadzi luzowanie w/w batalionów, a następnie działania obronne. Od 12 maja ułani i wspierający je jednostki 5 batalionu ckm pozorują działania zaczepne, ściągając na swoje pozycje ogień artylerii niemieckiej oraz zmusił niemieckie oddziały górskie do ciągłej gotowości do odparcia natarcia polskiego. W trakcie pobytu ułanów na odcinku górskim wyszedł brak przygotowania szczególnie 15 pułku do działań szturmowych i walki górskiej. Po załamaniu się pierwszego natarcia 2 Korpusu Polskiego, przed drugim natarciem wydzielono z 15 pułku, szwadron szturmowy ułanów, który wspólnie z kompanią Komando utworzył Zgrupowanie mjr. Smrokowskiego. Zgrupowanie to 17 maja wspólnie z 17 i 16 batalionami podjęło natarcie na wzgórze San Angelo, po jego zdobyciu szwadron 15 pułku ułanów powrócił 19 maja na pozycje brygady. W dniu 19 maja na wzgórze Passo Corno podjęły natarcie szwadrony ułanów poznańskich i karpackich, zdobyto wzgórze 893, następnie w dniach 20 i 21 maja ułani toczyli walki o dalsze wzgórza 912 i 945. Po dwóch dniach ostatecznie 25 maja opanowano atakowane wzgórza i utrzymano Passo Corno czyniąc wyłom w niemieckiej obronie. Wieczorem ułani opanowali dominujący szczyt góry Monte Cairo 1669. PUK został zluzowany przez oddziały brytyjskie nocą 28/29 maja tracąc w ciężkich walkach 23 zabitych i 30 rannych<ref>{{Cytuj |autor = Emil Mentel i Stanisław Radomyski |tytuł = Karpacki Pułk Ułanów str. 60-65 |data = 1993}}</ref>. 15 PUPozn. zszedł zluzowany z linii bojowej 30 maja na wypoczynek. Ogółem w bitwie o Monte Cassino z batalionów strzeleckich i KG brygady poległo; 11 oficerów, 34 podoficerów i 109 szeregowych, zaginionych; 1 oficer, 7 podoficerów i 23 szeregowych |
W dniach 27-28 kwietnia 6 LBP zajęła odcinek M. Castellone [[Luzowanie|luzując]] oddziały brytyjskiej 78 DP, mając 16 i 17 lwowskie bataliony i przydzielony 14 wileński na linii bojowej. 29/30 kwietnia odcinek 14 batalionu przejął etatowy 18 lwowski batalion strzelców<ref>{{Cytuj |autor = Andrzej Suchcitz (red.) |tytuł = 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947. Zarys dziejów. str. 118-132 |data = 2012}}</ref>. W nocy 4/5 maja 1944 r. 16 i 17 bataliony zostały zluzowane przez 15 Pułk Ułanów Poznańskich i Pułk Ułanów Karpackich i podporządkowane dowódcy 6 Brygady, bataliony zaś odeszły do odwodu dowódcy 5 KDP i 2 KP. 18 batalion strzelców został przydzielony jako II rzut natarcia 5 WBP. Osłonę natarcia głównych sił 5 Kresowej Dywizji Piechoty stanowiła 6 LBP w składzie; 15 Pułk Ułanów Poznańskich i Pułk Ułanów Karpackich, część 5 Kresowego Batalionu Ckm (dwie kompanie) i plutony moździerzy 16 i 17 bs. 18 LBS poruszając się w za czołowymi batalionami 5 Brygady o godz. 3.50 12 maja wyruszył do natarcia na wzg. Widmo ze stanowisk wyjściowych o 7.30 opanował "Widmo" wraz pozostałościami 15 baonu. Czołowe kompanie 18 LBS-u poniosły wysokie straty w trakcie walk o wzgórze. Na broniące "Widmo" 18 LBS i resztę 15 WBS wyszły co najmniej trzy przeciwnatarcia Niemców, którzy użyli ognia artylerii, snajperów, miotaczy ognia i granatów zapalających. Po odparciu 4 kontrataku ok. 13.10 na rozkaz dowódcy, 18 batalion wycofał się na pozycje osłonowego 14 batalionu. O godz. 5.00 13 maja 18 batalion został wycofany do miejscowości Viticuso na odpoczynek. W dniu 13 maja o godz. 5.30 16 baon przejął odcinek osłonowy od 14 batalionu, 17 został przesunięty z odwodu korpusu do II rzutu obrony. 16 LBS odparł pierwszy niemiecki atak na swoje stanowiska już o godz. 6.00. W dniach 13-16 maja na pozycje batalionu wyszło kilka niemieckich ataków, w nocy 16/17 maja 16 batalion strzelców dokonał wypadu na wzgórze "Widmo", które częściowo opanował i odparł niemiecki kontratak, w godzinach rannych 17 baon opanował "małe" San Angelo, odpierając niemieckie kontruderzenia, 16 baon pozostałą część "Widma". Pozostałości 16 i 17 LBS wraz z pozostałościami 13 i 15 WBS o godz. 18. 30 17 maja zajęły wzg. San Angelo i je utrzymały. W dniu 17 maja 18 LBS w walkach likwidował niemieckie ukryte punkty oporu na "Widmie" i stoku S. Angelo. W nocy 17/18 maja broniące się wojska niemieckie rozpoczęły odwrót z zajmowanych pozycji. W dniu 19 maja bataliony 16 i 17 zostały wycofane z linii frontu na odpoczynek i reorganizację, natomiast 18 batalion w dniach 19-21 maja toczył bez powodzenia walki o miejscowość Piedmimonte. Od 22 do 24 maja osłaniał walczącą o Piedimonte Grupę "Bob" i 25 maja odszedł na wypoczynek i reorganizację. Dowództwo 6 Lwowskiej Brygady Piechoty poprzez udział obu pułków ułańskich w dniach od 3 do 11 maja prowadzi luzowanie w/w batalionów, a następnie działania obronne. Od 12 maja ułani i wspierający je jednostki 5 batalionu ckm pozorują działania zaczepne, ściągając na swoje pozycje ogień artylerii niemieckiej oraz zmusił niemieckie oddziały górskie do ciągłej gotowości do odparcia natarcia polskiego. W trakcie pobytu ułanów na odcinku górskim wyszedł brak przygotowania szczególnie 15 pułku do działań szturmowych i walki górskiej. Po załamaniu się pierwszego natarcia 2 Korpusu Polskiego, przed drugim natarciem wydzielono z 15 pułku, szwadron szturmowy ułanów, który wspólnie z kompanią Komando utworzył Zgrupowanie mjr. Smrokowskiego. Zgrupowanie to 17 maja wspólnie z 17 i 16 batalionami podjęło natarcie na wzgórze San Angelo, po jego zdobyciu szwadron 15 pułku ułanów powrócił 19 maja na pozycje brygady. W dniu 19 maja na wzgórze Passo Corno podjęły natarcie szwadrony ułanów poznańskich i karpackich, zdobyto wzgórze 893, następnie w dniach 20 i 21 maja ułani toczyli walki o dalsze wzgórza 912 i 945. Po dwóch dniach ostatecznie 25 maja opanowano atakowane wzgórza i utrzymano Passo Corno czyniąc wyłom w niemieckiej obronie. Wieczorem ułani opanowali dominujący szczyt góry Monte Cairo 1669. PUK został zluzowany przez oddziały brytyjskie nocą 28/29 maja tracąc w ciężkich walkach 23 zabitych i 30 rannych<ref>{{Cytuj |autor = Emil Mentel i Stanisław Radomyski |tytuł = Karpacki Pułk Ułanów str. 60-65 |data = 1993}}</ref>. 15 PUPozn. zszedł zluzowany z linii bojowej 30 maja na wypoczynek. Ogółem w bitwie o Monte Cassino z batalionów strzeleckich i KG brygady poległo; 11 oficerów, 34 podoficerów i 109 szeregowych, zaginionych; 1 oficer, 7 podoficerów i 23 szeregowych{{odn|Suchcitz (red.)|2012|s= 113}}. |
||
Do 17 czerwca 1944 roku 6 LBP przebywała na wypoczynku i szkoleniu uzupełnień, które otrzymała 6 czerwca i w jeszcze następnych dniach. Od 18 do 21 czerwca brygada skoncentrowała się w rejonie Casalbordino i wydzieliła z dniem 21 czerwca do Oddziału Wydzielonego płk dypl. K. Rudnickiego 16 lwowski batalion. 24 czerwca 16 LBS pod dowództwem mjr Andrzeja Stańczyka zajął miejscowość Francavilla, następnie 26 czerwca zluzował nad rzeką Chienti 3 batalion strzelców karpackich. W nocy z 26 na 27 czerwca batalion odpiera niemiecki wypad i broni pozycję do dnia 29 czerwca. Nad rzeką Chienti w rejonie S. Giusto odcinek przejęła 6 Brygada Lwowska i 30 czerwca czołowe bataliony: 16 zajął Beltrovato i Bestrovato, a 18 Saroccioano. Nacierająca w I rzucie dywizji 6 LBP czyniąc dalsze postępy zajęła 16 i 18 batalionem Morrovalle, a 17 batalion Monte Lupone. Na wskutek prowadzonego pościgu przez 12 i 15 pułków ułanów, wieczorem 1 lipca 1944 roku 6 LBP skoncentrowała się w rejonie Colle S. Martino. 18 batalion jako czołowy wspiera 15 pułk ułanów w opanowaniu z rąk nieprzyjaciela San Biagio i następnie dominującego nad miejscowością wzgórza 206, w dniach 2 i 3 lipca batalion zajął w ciężkiej walce miejscowość Centofinestre wspierany przez czołgi 4 Pułku Pancernego i samochody pancerne 15 pułku ułanów. Wieczorem 2 lipca reszta brygady ruszyła w kierunku rzeki Musone, 3 lipca 17 batalion opanował miejscowości S. Margherita, Sabbianicci, Montoro odpierając cztery kontrataki niemieckie. 18 batalion odparł dwa przeciwnatarcia wroga po zajęcia obszaru na skrzydle 17 batalionu. 16 bronił rejonu Fillotrano. 4 lipca 1944 r. 17 batalion stoczył zaciekłe walki o wzgórze Villanova, a 5 lipca ten sam batalion odpierając silne przeciwnatarcia obronił miejscowość S. Margherita, lecz wyparto go z miejscowości Cura Nuova. 6 lipca brygada podjęła dalsze natarcie; 16 batalion w zaciętych walkach zdobywa miejscowość Villa Nuova. Po wykonaniu tej akcji brygada przeszła do odwodu dywizji. 15 lipca 16 batalion strzelców został przydzielony do 2 Brygady Pancernej. 6 LBP maszerując w II rzucie za oddziałami 5 KDP 17 lipca wieczorem osiągnęła miejscowość M. Torto i otrzymała rozkaz wyjścia do I rzutu i dotarcia do morza i zamknięcia okrążenia wokół Ancony. Wymijając miejscowość Agugliano batalionami 17 i 18, brygada wykonała zadanie. Natomiast 16 batalion strzelców w grupie "Bob" wraz z jednostkami pancernymi i kawalerii pancernej osiągnął 18 lipca rzekę Esino. |
Do 17 czerwca 1944 roku 6 LBP przebywała na wypoczynku i szkoleniu uzupełnień, które otrzymała 6 czerwca i w jeszcze następnych dniach. Od 18 do 21 czerwca brygada skoncentrowała się w rejonie Casalbordino i wydzieliła z dniem 21 czerwca do Oddziału Wydzielonego płk dypl. K. Rudnickiego 16 lwowski batalion. 24 czerwca 16 LBS pod dowództwem mjr Andrzeja Stańczyka zajął miejscowość Francavilla, następnie 26 czerwca zluzował nad rzeką Chienti 3 batalion strzelców karpackich. W nocy z 26 na 27 czerwca batalion odpiera niemiecki wypad i broni pozycję do dnia 29 czerwca. Nad rzeką Chienti w rejonie S. Giusto odcinek przejęła 6 Brygada Lwowska i 30 czerwca czołowe bataliony: 16 zajął Beltrovato i Bestrovato, a 18 Saroccioano. Nacierająca w I rzucie dywizji 6 LBP czyniąc dalsze postępy zajęła 16 i 18 batalionem Morrovalle, a 17 batalion Monte Lupone. Na wskutek prowadzonego pościgu przez 12 i 15 pułków ułanów, wieczorem 1 lipca 1944 roku 6 LBP skoncentrowała się w rejonie Colle S. Martino. 18 batalion jako czołowy wspiera 15 pułk ułanów w opanowaniu z rąk nieprzyjaciela San Biagio i następnie dominującego nad miejscowością wzgórza 206, w dniach 2 i 3 lipca batalion zajął w ciężkiej walce miejscowość Centofinestre wspierany przez czołgi 4 Pułku Pancernego i samochody pancerne 15 pułku ułanów. Wieczorem 2 lipca reszta brygady ruszyła w kierunku rzeki Musone, 3 lipca 17 batalion opanował miejscowości S. Margherita, Sabbianicci, Montoro odpierając cztery kontrataki niemieckie. 18 batalion odparł dwa przeciwnatarcia wroga po zajęcia obszaru na skrzydle 17 batalionu. 16 bronił rejonu Fillotrano. 4 lipca 1944 r. 17 batalion stoczył zaciekłe walki o wzgórze Villanova, a 5 lipca ten sam batalion odpierając silne przeciwnatarcia obronił miejscowość S. Margherita, lecz wyparto go z miejscowości Cura Nuova. 6 lipca brygada podjęła dalsze natarcie; 16 batalion w zaciętych walkach zdobywa miejscowość Villa Nuova. Po wykonaniu tej akcji brygada przeszła do odwodu dywizji. 15 lipca 16 batalion strzelców został przydzielony do 2 Brygady Pancernej. 6 LBP maszerując w II rzucie za oddziałami 5 KDP 17 lipca wieczorem osiągnęła miejscowość M. Torto i otrzymała rozkaz wyjścia do I rzutu i dotarcia do morza i zamknięcia okrążenia wokół Ancony. Wymijając miejscowość Agugliano batalionami 17 i 18, brygada wykonała zadanie. Natomiast 16 batalion strzelców w grupie "Bob" wraz z jednostkami pancernymi i kawalerii pancernej osiągnął 18 lipca rzekę Esino. |
||
Wersja z 09:30, 15 lip 2018
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk dypl. kaw. Witold Eugeniusz Sawicki |
| Działania zbrojne | |
| kampania włoska bitwa o Monte Cassino | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Conegliano (II 1946)[1] |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
6 Lwowska Brygada Piechoty (6 BP) - brygada piechoty Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Wchodziła w skład 5 Kresowej Dywizji Piechoty[2].
Formowanie i zmiany organizacyjne
W związku z reorganizacją Armii Polskiej na Wschodzie i zmianą struktury jednostek z typu radzieckiego na typ brytyjski w dniu 31 października 1942 roku 16, 17 i 18 pułki piechoty 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty zostały rozwiązane, a w dniach pomiędzy 1 a 3 listopada sformowano je odpowiednio jako 16, 17 i 18 bataliony strzelców w składzie 6 Samodzielnej Brygadzie Strzelców wchodzącą wraz z włączoną do 6 LDP 2 Brygadą Czołgów/Pancerną i jednostkami dywizyjnymi. 6 Samodzielna Brygada Strzelców prowadziła szkolenie, z otrzymywaną sukcesywnie bronią brytyjską, jednocześnie komisje przeglądowe dokonały oceny stanu zdrowia i przydatności do służby żołnierzy brygady. Rozkazem dowódcy armii Nr 659 z dnia 25 lutego 1943 roku, z terminem wykonania do dnia 11 marca 1943 roku 6 Lwowska Dywizja Piechoty została rozwiązana, jej 6 Samodzielna Brygada Strzelców została przekształcona w 6 Lwowską Brygadę Piechoty i włączona wraz z 5 Wileńską Brygadą Piechoty do 5 Kresowej Dywizji Piechoty. W połowie kwietnia brygada wraz z całą 5 Dywizją została przewieziona z dotychczasowego miejsca stacjonowania w Quizil Ribat do obozu wojskowego w rejonie Kirkuku. Zadaniem brygady była ochrona pól naftowych i rurociągów przesyłowych, a także coraz intensywniejsze szkolenie. W dniach 7-20 sierpnia 1943 roku 6 Brygada zostaje przewieziona z Iraku do nowego miejsca dyslokacji w Palestynie Camp Mughazi w pobliżu Gazy. W nowym miejscu postoju Lwowska Brygada odbyła szereg ćwiczeń zgrywających w ramach dywizji i z jednostkami broni wspierających tj. artylerii, pancernymi i saperami. Wizytowana była w listopadzie i grudniu przez Naczelnego Wodza gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego. W tym czasie również miało miejsce apogeum dezercji z szeregów brygady żołnierzy Żydów obywateli II RP. W grudniu 6 Brygada przebywała na szkoleniu w brytyjskim Centrum Wyszkolenia Walk Górskich w Libanie skąd powróciła w połowie stycznia 1944 roku. Pod koniec stycznia 1944 roku 6 Lwowska Brygada przemieszczona została do obozu wojskowego w Quassasin w Egipcie, gdzie odbyło się ostateczne kompletownie stanów etatowych oddziałów zarówno personalnych jak i mobilizacja uzbrojenia i sprzętu - wymiana na nowe. Od połowy do końca lutego brygada została przewieziona koleją do Port Saidu skąd transportem morskim przetransportowana zostaje do Taranto we Włoszech. Po przybyciu nastąpiła aklimatyzacja żołnierzy w obozie pod Taranto, zapoznano żołnierzy z miniami i bronią używaną przez wojska niemieckie[3].
Działania zbrojne
W dniach 19-24 marca 1944 roku 6 Brygada Piechoty została przewieziona transportem kolejowym i kołowym do strefy frontowej nad rzeką Sangro i przeszła do odwodu dowódcy 2 Korpusu Polskiego. 17 Lwowski batalion strzelców został przydzielony do 5 Wileńskiej Brygady Piechoty i wraz z nią przemieścił się do rejonu Scapoli-Filignano w dniu 22 marca. Nocą 25 na 26 marca 17 batalion przejął odcinek frontu nad rzeką i poprawiał umocnienia na swoim odcinku oraz prowadził akcje patrolowe. W trakcie przejmowania i pobytu na odcinku był atakowany przez lotnictwo niemieckie i ostrzeliwany przez artylerię nieprzyjaciela. W dniu 3 kwietnia 17 batalion i poszczególne kompanie na I linii frontu odwiedził NW gen. Sosnkowski. 6 Lwowska Brygada Piechoty zajmowała rejon przyfrontowy w rejonie Fornelli-Lucera. W dniu 5 kwietnia 16 batalion strzelców przejął pozycje frontowe od 15 batalionu Brygady Wileńskiej, a 7 kwietnia 18 batalion strzelców od 17 batalionu. W okresie 11-12 kwietnia 1944 roku brygada została zluzowana przez wojska nowozelandzkie i po wycofaniu na tyły bataliony rozpoczęły szkolenie w walkach górskich i szturmowych oraz zapoznawały się z otrzymanymi granatnikami przeciwpancernymi PIAT.
W dniach 27-28 kwietnia 6 LBP zajęła odcinek M. Castellone luzując oddziały brytyjskiej 78 DP, mając 16 i 17 lwowskie bataliony i przydzielony 14 wileński na linii bojowej. 29/30 kwietnia odcinek 14 batalionu przejął etatowy 18 lwowski batalion strzelców[4]. W nocy 4/5 maja 1944 r. 16 i 17 bataliony zostały zluzowane przez 15 Pułk Ułanów Poznańskich i Pułk Ułanów Karpackich i podporządkowane dowódcy 6 Brygady, bataliony zaś odeszły do odwodu dowódcy 5 KDP i 2 KP. 18 batalion strzelców został przydzielony jako II rzut natarcia 5 WBP. Osłonę natarcia głównych sił 5 Kresowej Dywizji Piechoty stanowiła 6 LBP w składzie; 15 Pułk Ułanów Poznańskich i Pułk Ułanów Karpackich, część 5 Kresowego Batalionu Ckm (dwie kompanie) i plutony moździerzy 16 i 17 bs. 18 LBS poruszając się w za czołowymi batalionami 5 Brygady o godz. 3.50 12 maja wyruszył do natarcia na wzg. Widmo ze stanowisk wyjściowych o 7.30 opanował "Widmo" wraz pozostałościami 15 baonu. Czołowe kompanie 18 LBS-u poniosły wysokie straty w trakcie walk o wzgórze. Na broniące "Widmo" 18 LBS i resztę 15 WBS wyszły co najmniej trzy przeciwnatarcia Niemców, którzy użyli ognia artylerii, snajperów, miotaczy ognia i granatów zapalających. Po odparciu 4 kontrataku ok. 13.10 na rozkaz dowódcy, 18 batalion wycofał się na pozycje osłonowego 14 batalionu. O godz. 5.00 13 maja 18 batalion został wycofany do miejscowości Viticuso na odpoczynek. W dniu 13 maja o godz. 5.30 16 baon przejął odcinek osłonowy od 14 batalionu, 17 został przesunięty z odwodu korpusu do II rzutu obrony. 16 LBS odparł pierwszy niemiecki atak na swoje stanowiska już o godz. 6.00. W dniach 13-16 maja na pozycje batalionu wyszło kilka niemieckich ataków, w nocy 16/17 maja 16 batalion strzelców dokonał wypadu na wzgórze "Widmo", które częściowo opanował i odparł niemiecki kontratak, w godzinach rannych 17 baon opanował "małe" San Angelo, odpierając niemieckie kontruderzenia, 16 baon pozostałą część "Widma". Pozostałości 16 i 17 LBS wraz z pozostałościami 13 i 15 WBS o godz. 18. 30 17 maja zajęły wzg. San Angelo i je utrzymały. W dniu 17 maja 18 LBS w walkach likwidował niemieckie ukryte punkty oporu na "Widmie" i stoku S. Angelo. W nocy 17/18 maja broniące się wojska niemieckie rozpoczęły odwrót z zajmowanych pozycji. W dniu 19 maja bataliony 16 i 17 zostały wycofane z linii frontu na odpoczynek i reorganizację, natomiast 18 batalion w dniach 19-21 maja toczył bez powodzenia walki o miejscowość Piedmimonte. Od 22 do 24 maja osłaniał walczącą o Piedimonte Grupę "Bob" i 25 maja odszedł na wypoczynek i reorganizację. Dowództwo 6 Lwowskiej Brygady Piechoty poprzez udział obu pułków ułańskich w dniach od 3 do 11 maja prowadzi luzowanie w/w batalionów, a następnie działania obronne. Od 12 maja ułani i wspierający je jednostki 5 batalionu ckm pozorują działania zaczepne, ściągając na swoje pozycje ogień artylerii niemieckiej oraz zmusił niemieckie oddziały górskie do ciągłej gotowości do odparcia natarcia polskiego. W trakcie pobytu ułanów na odcinku górskim wyszedł brak przygotowania szczególnie 15 pułku do działań szturmowych i walki górskiej. Po załamaniu się pierwszego natarcia 2 Korpusu Polskiego, przed drugim natarciem wydzielono z 15 pułku, szwadron szturmowy ułanów, który wspólnie z kompanią Komando utworzył Zgrupowanie mjr. Smrokowskiego. Zgrupowanie to 17 maja wspólnie z 17 i 16 batalionami podjęło natarcie na wzgórze San Angelo, po jego zdobyciu szwadron 15 pułku ułanów powrócił 19 maja na pozycje brygady. W dniu 19 maja na wzgórze Passo Corno podjęły natarcie szwadrony ułanów poznańskich i karpackich, zdobyto wzgórze 893, następnie w dniach 20 i 21 maja ułani toczyli walki o dalsze wzgórza 912 i 945. Po dwóch dniach ostatecznie 25 maja opanowano atakowane wzgórza i utrzymano Passo Corno czyniąc wyłom w niemieckiej obronie. Wieczorem ułani opanowali dominujący szczyt góry Monte Cairo 1669. PUK został zluzowany przez oddziały brytyjskie nocą 28/29 maja tracąc w ciężkich walkach 23 zabitych i 30 rannych[5]. 15 PUPozn. zszedł zluzowany z linii bojowej 30 maja na wypoczynek. Ogółem w bitwie o Monte Cassino z batalionów strzeleckich i KG brygady poległo; 11 oficerów, 34 podoficerów i 109 szeregowych, zaginionych; 1 oficer, 7 podoficerów i 23 szeregowych[6].
Do 17 czerwca 1944 roku 6 LBP przebywała na wypoczynku i szkoleniu uzupełnień, które otrzymała 6 czerwca i w jeszcze następnych dniach. Od 18 do 21 czerwca brygada skoncentrowała się w rejonie Casalbordino i wydzieliła z dniem 21 czerwca do Oddziału Wydzielonego płk dypl. K. Rudnickiego 16 lwowski batalion. 24 czerwca 16 LBS pod dowództwem mjr Andrzeja Stańczyka zajął miejscowość Francavilla, następnie 26 czerwca zluzował nad rzeką Chienti 3 batalion strzelców karpackich. W nocy z 26 na 27 czerwca batalion odpiera niemiecki wypad i broni pozycję do dnia 29 czerwca. Nad rzeką Chienti w rejonie S. Giusto odcinek przejęła 6 Brygada Lwowska i 30 czerwca czołowe bataliony: 16 zajął Beltrovato i Bestrovato, a 18 Saroccioano. Nacierająca w I rzucie dywizji 6 LBP czyniąc dalsze postępy zajęła 16 i 18 batalionem Morrovalle, a 17 batalion Monte Lupone. Na wskutek prowadzonego pościgu przez 12 i 15 pułków ułanów, wieczorem 1 lipca 1944 roku 6 LBP skoncentrowała się w rejonie Colle S. Martino. 18 batalion jako czołowy wspiera 15 pułk ułanów w opanowaniu z rąk nieprzyjaciela San Biagio i następnie dominującego nad miejscowością wzgórza 206, w dniach 2 i 3 lipca batalion zajął w ciężkiej walce miejscowość Centofinestre wspierany przez czołgi 4 Pułku Pancernego i samochody pancerne 15 pułku ułanów. Wieczorem 2 lipca reszta brygady ruszyła w kierunku rzeki Musone, 3 lipca 17 batalion opanował miejscowości S. Margherita, Sabbianicci, Montoro odpierając cztery kontrataki niemieckie. 18 batalion odparł dwa przeciwnatarcia wroga po zajęcia obszaru na skrzydle 17 batalionu. 16 bronił rejonu Fillotrano. 4 lipca 1944 r. 17 batalion stoczył zaciekłe walki o wzgórze Villanova, a 5 lipca ten sam batalion odpierając silne przeciwnatarcia obronił miejscowość S. Margherita, lecz wyparto go z miejscowości Cura Nuova. 6 lipca brygada podjęła dalsze natarcie; 16 batalion w zaciętych walkach zdobywa miejscowość Villa Nuova. Po wykonaniu tej akcji brygada przeszła do odwodu dywizji. 15 lipca 16 batalion strzelców został przydzielony do 2 Brygady Pancernej. 6 LBP maszerując w II rzucie za oddziałami 5 KDP 17 lipca wieczorem osiągnęła miejscowość M. Torto i otrzymała rozkaz wyjścia do I rzutu i dotarcia do morza i zamknięcia okrążenia wokół Ancony. Wymijając miejscowość Agugliano batalionami 17 i 18, brygada wykonała zadanie. Natomiast 16 batalion strzelców w grupie "Bob" wraz z jednostkami pancernymi i kawalerii pancernej osiągnął 18 lipca rzekę Esino.
Organizacja
- Kwatera Główna 6 Lwowskiej Brygady Piechoty
- 16 Lwowski Batalion Strzelców
- 17 Lwowski Batalion Strzelców
- 18 Lwowski Batalion Strzelców
Obsada personalna
- dowódca brygady
- płk dypl. Klemens Rudnicki (1 XI 1942 - 15 XI 1943)[7]
- ppłk/płk dypl. kaw. Witold Eugeniusz Nowina-Sawicki (15 XI 1943 - 1946)[8]
- zastępcy dowódcy brygady
- ppłk Zygmunt Szafranowski (1 XI 1942 - 2 VII 1943)[9]
- ppłk Jan Lachowicz (1 VIII 1943 – 9 VIII 1944[10])
- ppłk dypl. Ludwik Domoń (10 VIII - 15 X 1944)[11][12])
- ppłk dypl. Zygmunt Czarnecki (od 18 X 1944 - VI 1945)[13]
- szefowie sztabu
- kpt. dypl. Aleksander Jedziniak[14]
- mjr Aleksander Florkowski
- kpt. dypl. Felicjan Pawlak
- kwatermistrz
- mjr Włodzimierz Borowy
Odznaka brygadowa
Odznaka pamiątkowa: stylizowany orzeł trzyma w szponach tarczę herbową Lwowa, nad którą znajduje się szyszak husarski. Tarcza przedzielona ukośną linią. Kolory herbowe Lwowa (czerwony i niebieski) zaznaczone graficznie. Na tarczy lew trzymający w przednich łapach znak pancerny, ze zbrojnym ramieniem w środku. Wykonana w białym metalu, oksydowana o wymiarach 50 x 35 mm[15]. Odznaka noszona na górnej, lewej kieszeni munduru, mocowana gładką nakrętka. Autor projektu: por. Michał Siemiradzki. Zatwierdzona: Dziennik Rozkazów Naczelnego Wodza z 3 czerwca 1943[16].
Odznaka specjalna: wykonana z białego oksydowanego metalu o wymiarach 21 x 18 mm. Na ażurowej tarczy, lew trzymający koło zębate; jedną łapę opiera na plakietce z cyfrą „6”. Oznaka noszona była przez dowództwo brygady. Nakładana na patki koloru granatowego z żółtą wypustką[17]. Zatwierdzona rozkazem dowódcy 2 Korpusu nr 2 z 4 stycznia 1946 roku[15].
Dyslokacja, marsze i walki
|
|
|
|
|
|
Przypisy
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 125.
- ↑ Komornicki 1984 ↓, s. 57.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 76-110.
- ↑ Andrzej Suchcitz (red.), 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947. Zarys dziejów. str. 118-132, 2012.
- ↑ Emil Mentel i Stanisław Radomyski, Karpacki Pułk Ułanów str. 60-65, 1993.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 113.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 70, 83, 105, 106.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 106, 638, 639.
- ↑ Zbiorowa, 16 Lwowski Batalion Strzelców Kronika str. 45 i 53, 1970.
- ↑ Krzysztof Filipow. Sztandar 18. Lwowskiego Batalionu Strzelców. „Białostockie Teki Historyczne”. 9, s. 208, 2011. ISSN 1425-1930.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 367.
- ↑ Panecki (red.) 1994 ↓, s. 239.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 424, 580.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 86.
- ↑ a b Partyka 1997 ↓, s. 81.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 491.
- ↑ Partyka 1997 ↓, s. 82.
Bibliografia
- Witold Biegański: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 5, Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie : formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967.
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
- Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939–1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
- Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
- 5 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1997. ISBN 83-87103-20-9.
- Polskie Siły Zbrojne w Drugiej Wojnie Światowej. Tom II. Kampanie na obczyźnie. Część 2. Instytut Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego. Londyn 1975.
- Andrzej Suchcitz (red.): 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947 Zarys dziejów. Londyn: Fundusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, 2012. ISBN 978-09559724-0-9.
- Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: Bellona, 1994. ISBN 83-11-08291-X.
- Zbiorowa: 16 Lwowski Batalion Strzelców Kronika. Londyn: Koło Oddziałowe 16 LBS, 1970.
- Emil Mentel, Stanisław Radomyski: Pułk Ułanów Karpackich. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1993. ISBN 83-85621-29-6.