Wybory prezydenckie w Polsce w 2020 roku (pierwsze)
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Rodzaj | |||
| Data przeprowadzenia |
10 maja 2020 (I tura) 24 maja 2020 (II tura, ewentualnie) | ||
| Data zarządzenia |
5 lutego 2020 | ||
| Podstawa prawna | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Wybory prezydenckie w Polsce w 2020 roku – wybory prezydenckie w Polsce wyznaczone na dzień 10 maja 2020. Ewentualna II tura odbędzie się dwa tygodnie później, tj. 24 maja.
Termin przeprowadzenia wyborów
Zgodnie z art. 128 Konstytucji RP, wybory prezydenckie muszą odbyć się w dzień wolny od pracy przypadający między 75. a 100. dniem przed końcem kadencji urzędującego prezydenta[a]. Ponieważ pięcioletnia kadencja Andrzeja Dudy kończy się 6 sierpnia 2020, I tura w zwykłym terminie mogła zostać zarządzona na dzień wolny między 27 kwietnia a 22 maja 2020 (II tura odpowiednio między 11 maja a 5 czerwca 2020). Ostatecznie marszałek Sejmu Elżbieta Witek zarządziła wybory na 10 maja 2020. Głosowanie (I tura) odbędzie się w godzinach 7:00–21:00. Jeśli żaden kandydat nie otrzyma więcej niż połowy ważnych głosów, zgodnie z Konstytucją, 2 tygodnie później (czyli 24 maja) zostanie przeprowadzone ponowne głosowanie, w którym uczestniczyć będzie dwóch kandydatów z najwyższą liczbą głosów otrzymanych w pierwszym głosowaniu[1][2].
Kontrowersje wokół terminu i sposobu głosowania
W związku z epidemią COVID-19 w Polsce pojawiły się liczne głosy o konieczności przesunięcia daty wyborów. Taką potrzebę zauważyli m.in. kandydaci: Małgorzata Kidawa-Błońska, Robert Biedroń, Szymon Hołownia, Władysław Kosiniak-Kamysz, Krzysztof Bosak i Marek Jakubiak[3][4][5][6][7][8], a także konstytucjonaliści: profesorowie Marek Chmaj, Andrzej Zoll, Marcin Matczak, Ryszard Piotrowski czy Ewa Łętowska[9][10][11][12][13]. W analizie przeprowadzonej dla Fundacji im. Stefana Batorego dotyczącej wpływu epidemii na proces wyborczy dr hab. Bartłomiej Michalak, prof. UMK zaznaczył, iż zrealizowanie wyborów jest w praktyce niewykonalne[14].
W sprawie zabrali głos również Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, podkreślając, że przeprowadzenie wyborów w planowanym terminie byłoby naruszeniem zdrowia i życia obywateli, oraz Sąd Najwyższy, zauważając, iż w sytuacji pandemii niemożliwe jest zebranie wymaganych 100 tys. podpisów pod kandydaturą[15][16]. Ponadto ponad 550 uczonych, pracowników naukowych, lekarek i innych specjalistów medycznych w liście otwartym zaapelowało do prezydenta i premiera Polski o przełożenie planowanych wyborów na 10 maja. Sygnatariusze listu wezwali, by wybory zostały przeprowadzone w innym terminie, w warunkach niezagrażających zdrowiu i życiu obywateli[17].
6 kwietnia do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy zakładający, iż wybory odbędą się jedynie w drodze głosowania korespondencyjnego[18]. Tego samego dnia projekt po III czytaniach przegłosowano (230 posłów PiS było za) i skierowano do dalszych prac w Senacie[19].
27 kwietnia Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie wydało opinię, w którym poinformowało, że wybory prezydenckie w Polsce w proponowanej formie nie spełniają wymogów Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, by zostać uznane za demokratyczne[20][21].
Tego samego dnia Sąd Najwyższy wydał opinię, uznając że projekt ustawy z 6 kwietnia, z racji trybu, w jakim został uchwalony przez Sejm oraz z uwagi na jego liczne wady merytoryczne (w tym brak spójności z innymi aktami prawnymi), nie powinien być przedmiotem dalszych prac legislacyjnych[22]. Dzień później, wspólny apel wystosowało ponad 400 pracowników naukowych, w tym m.in. dziekani Wydziałów Prawa i Administracji: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Szczecińskiego. W liście otwartym do władz RP podkreślili, iż planowane wybory nie będą tajne, powszechne oraz transparentne, co w efekcie może skutecznie podważać ich wynik. Ponadto, sygnatariusze zaznaczyli, iż sposób procedowania projektu narusza kardynalne zasady prawidłowej legislacji, a także zaapelowali o nieprzeprowadzanie wyborów w formie sprzecznej z konstytucją[23].
Kalendarz wyborczy
Ogłaszając termin wyborów, zgodnie z art. 289 Kodeksu wyborczego, marszałek Sejmu określa dni, w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w ustawie (kalendarz wyborczy). Postanowieniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lutego 2020 o zarządzeniu wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2020 r. poz. 184) ustalony został kalendarz wyborczy[24][25]:
- 16 marca 2020 – termin zawiadamiania Państwowej Komisji Wyborczej o utworzeniu komitetu wyborczego
- 23 marca 2020 – termin powołania okręgowych komisji wyborczych
- 26 marca 2020 – termin złożenia wymaganych 100 tysięcy podpisów poparcia
- 10 kwietnia 2020 – termin na podanie do wiadomości publicznej informacji o numerach i granicach obwodów głosowania oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych
- 10 kwietnia 2020 – termin zgłaszania przez pełnomocników wyborczych kandydatów do obwodowych komisji wyborczych
- 20 kwietnia 2020 – podanie do publicznej wiadomości danych o kandydatach na prezydenta
- 25 kwietnia 2020 – początek emisji w mediach bezpłatnych spotów wyborczych
- 27 kwietnia 2020 – termin zgłaszania zamiaru głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych
- 4 maja 2020 – termin składania wniosków ws. głosowania przez pełnomocnika
- 5 maja 2020 – termin składania wniosków ws. głosowania poza miejscem zamieszkania
- 5 maja 2020 – termin składania wniosków o dopisanie do spisu wyborców w wybranym obwodzie głosowania
- 7 maja 2020 – termin składania wniosków o wpisanie do spisu wyborców na statkach morskich
- 7 maja 2020 – termin zgłaszania przez wyborców przebywających za granicą dopisania do spisu wyborców za granicą
- 9 maja 2020 (godz. 0:00) – koniec rozpowszechniania audycji wyborczych, początek tzw. ciszy wyborczej
- 10 maja 2020 – pierwsze głosowanie w godzinach 7:00–21:00
Kandydaci na Prezydenta Rzeczypospolitej
Zgodnie z art. 296 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2019 r. poz. 684, z późn. zm.), kandydatem na prezydenta Rzeczypospolitej mogła być osoba zgłoszona przez co najmniej 100 tysięcy obywateli, mających prawo wybierania do Sejmu. Zgłoszenia takiego dokonuje formalnie popierający go komitet wyborczy, który powstaje po pisemnym wyrażeniu zgody przez zainteresowanego. Komitet wyborczy może utworzyć minimum 15 osób. Po zebraniu co najmniej tysiąca podpisów popierających obywateli komitet wyborczy może zostać zgłoszony Państwowej Komisji Wyborczej do zarejestrowania[25].
Komitety wyborcze
Pierwszym etapem przy zgłaszaniu kandydatów na prezydenta jest utworzenie i zarejestrowanie komitetów wyborczych poszczególnych kandydatów. W wymaganym terminie, do 16 marca 2020, do Państwowej Komisji Wyborczej wpłynęły zawiadomienia o utworzeniu od 40 komitetów wyborczych. Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła 35 z tych zawiadomień, pozostałe zaś odrzuciła[26]. Zarejestrowano komitety wyborcze następujących kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej:
- Zbigniew Adamczyk – przewodniczący Związku Słowiańskiego
- Piotr Bakun – ekonomista, menedżer, prezes spółdzielni mieszkaniowej, dawniej świecki kaznodzieja Kościoła metodystów
- Adam Bednarczyk – działacz Organizacji Narodu Polskiego – Ligi Polskiej
- Robert Biedroń – eurodeputowany i prezes Wiosny, kandydat koalicji Lewica
- Krzysztof Bosak – poseł Konfederacji Wolność i Niepodległość, wiceprezes Ruchu Narodowego
- Marcin Bugajski – politolog, karateka, działacz antysystemowy
- Roland Dubowski – prezes Stowarzyszenia Spadkobierców Polskich Kombatantów II Wojny Światowej i szef towarzystwa Braterstwo Słowian
- Andrzej Duda – urzędujący prezydent
- Sławomir Grzywa – prezes Samych Swoich
- Szymon Hołownia – dziennikarz, działacz społeczny
- Marek Jakubiak – przedsiębiorca, zakładający Federację dla Rzeczypospolitej, były poseł
- Małgorzata Kidawa-Błońska – wicemarszałek Sejmu z klubu parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej, działaczka Platformy Obywatelskiej
- Władysław Kosiniak-Kamysz – poseł i przewodniczący klubu parlamentarnego Koalicji Polskiej, prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego
- Wiesław Lewicki – prezes Normalnego Kraju
- Dariusz Łaska – działacz społeczny
- Łukasz Malczyk – przedsiębiorca, prezes organizacji Unia Polskich Przedsiębiorców
- Wojciech Mateńka – działacz Polski Patriotycznej
- Marek Olszewski – działacz stowarzyszenia Ruch Odbudowy Polski
- Mirosław Piotrowski – prezes Ruchu Prawdziwa Europa, były eurodeputowany
- Andrzej Dariusz Placzyński – przedsiębiorca
- Wojciech Podjacki – przewodniczący Ligi Obrony Suwerenności
- Jan Zbigniew Potocki – prezes II Rzeczpospolitej Polskiej, samozwańczy prezydent
- Kajetan Pyrzyński – przedsiębiorca i pisarz, konsul honorowy Peru, związany z Akcją Zawiedzionych Emerytów Rencistów
- Leszek Samborski – prezes Odpowiedzialności, były poseł
- Grzegorz Sowa – przedsiębiorca znany z sądowych batalii z ZUS, związany z ruchem 1Polska.pl
- Romuald Starosielec – działacz Jedności Narodu
- Paweł Świtoń – przedsiębiorca, działacz antysystemowy
- Paweł Tanajno – przedsiębiorca, propagator demokracji bezpośredniej
- Krzysztof Urbanowicz
- Andrzej Voigt – przedsiębiorca, bankowiec, działacz społeczny
- Jerzy Walkowiak
- Zbigniew Wesołowski – stoczniowiec, pedagog, prezes Światowego Ruchu Polaków i Polonii, związany z Piast-JMEN
- Waldemar Witkowski – przewodniczący Unii Pracy, były wicewojewoda wielkopolski
- Piotr Wroński – rzecznik Alternatywy Społecznej, pułkownik Agencji Wywiadu
- Stanisław Żółtek – prezes Kongresu Nowej Prawicy i PolEXIT-u, były eurodeputowany
Kandydaci
Kolejnym etapem było zarejestrowanie kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, czego dokonała Państwowa Komisja Wyborcza wobec komitetów, które do dnia 26 marca 2020 dostarczyły podpisy 100 000 osób popierających daną kandydaturę. Zarejestrowano 10 kandydatów na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej[27]:
| Oficjalni kandydaci | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Zdjęcie | Imię i nazwisko | Wiek | Wykształcenie | Przynależność partyjna | Partie udzielające poparcia (łącznie z macierzystymi) |
Hasła wyborcze |
.jpg) |
Robert Biedroń | 43 | wyższe politologiczne (mgr) | Wiosna Roberta Biedronia | Bezpieczna Polska w Zjednoczonej Europie | |
 |
Krzysztof Bosak | 37 | średnie | Konfederacja Wolność i Niepodległość, Ruch Narodowy | Naprzód Polsko! | |
 |
Andrzej Sebastian Duda | 47 | wyższe prawnicze (dr) | bezpartyjny | Niech żyje Polska! | |
 |
Szymon Franciszek Hołownia | 43 | średnie | bezpartyjny | Prezydent różnych Polaków; Dość partyjniactwa; Kościół i władza na swoje miejsce; Pokolenia, nie kadencja | |
 |
Marek Jakubiak | 61 | średnie | bezpartyjny | ||
 |
Małgorzata Maria Kidawa-Błońska | 62 | wyższe socjologiczne (mgr) | Platforma Obywatelska | Prawdziwa Prezydent – pewna przyszłość | |
 |
Władysław Marcin Kosiniak-Kamysz | 38 | wyższe medyczne (dr) | Polskie Stronnictwo Ludowe |
|
Nadzieja dla Polski |
_1.jpg) |
Mirosław Mariusz Piotrowski | 54 | wyższe historyczne (dr hab.) | Ruch Prawdziwa Europa | Nowoczesny konserwatyzm | |
.jpg) |
Paweł Jan Tanajno | 44 | wyższe w zakresie zarządzania (mgr) | bezpartyjny | ||
 |
Stanisław Józef Żółtek | 64 | średnie | Kongres Nowej Prawicy, PolEXIT | ||
Debaty telewizyjne
- 6 maja 2020 – pierwsza debata telewizyjna przed pierwszą turą głosowania (TVP1; prowadzący: Michał Adamczyk – TVP[38])
Sondaże
Wszystkie dane wyrażono w procentach.
Pierwsza tura
| Data | Ośrodek badawczy |
Inni (razem) |
Niezdecydowani (/odmowa odpowiedzi) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Duda bezp. (obóz PiS) |
Kidawa-Błońska PO (KO) |
Biedroń Wiosna (Lewica) |
Kosiniak-Kamysz PSL (KP) |
Bosak RN (KWiN) |
Hołownia bezp. | ||||
| 23–24.04[39] | Estymator | 51,7 | 8,4 | 7,7 | 16,6 | 6,4 | 8,8 | 0,4 | – |
| 17–20.04[40] | Social Changes | 65 | 5 | 5 | 5 | 7 | 10 | 2 | – |
| 16–17.04[41] | Kantar | 59 | 4 | 5 | 7 | 5 | 7 | 3 | 11 |
| 10–13.04[42] | Social Changes | 59 | 9 | 5 | 10 | 8 | 8 | 1 | – |
| 8–9.04[43] | Estymator | 53,1 | 13,4 | 9,4 | 15,6 | 3,3 | 4,9 | 0,3 | – |
| 7.04[44] | IBRiS | 52,9 | 11,4 | 7,3 | 12,6 | 3,2 | 5,5 | – | 7,1 |
| 6–7.04[45] | Pollster | 44,53 | 14,23 | 6,70 | 15,25 | 6,21 | 13,08 | – | – |
| 3–7.04[46] | Maison & Partners | 29,5 | 10,5 | 7,1 | 10,6 | 3,4 | 11,2 | – | 27,9 |
| 3–6.04[47] | Social Changes | 53 | 11 | 5 | 13 | 7 | 9 | 2 | – |
| 3–4.04[48] | IBRiS | 47,6 | 12,4 | 6,7 | 12,0 | 5,4 | 6,0 | – | 9,9 |
| 31.03–2.04[49] | IBSP | 44,29 | 15,77 | 6,24 | 15,87 | 5,24 | 12,30 | 0,29 | – |
| 27–30.03[50] | Social Changes | 55 | 14 | 6 | 10 | 5 | 9 | 1 | – |
| 27–28.03[51] ([b]) | IBRiS | 40,4 (54,6) | 23,5 (12,1) | 5,9 (8,7) | 11,0 (6,4) | 5,6 (9,2) | 7,8 (3,7) | – | 5,9 (5,3) |
| 25–26.03[52] | Estymator | 49,8 | 17,1 | 10,8 | 15,4 | 3,1 | 2,9 | 0,9 | – |
| 23–24.03[53] ([b]) | Kantar | 44 (65) | 19 (10) | 7 (5) | 8 (4) | 5 (6) | 7 (4) | – | 10 (6) |
| 20.03[54] | United Survey | 42,7 | 16,6 | 5,7 | 8,7 | 6,6 | 2,9 | – | 16,7 |
| 17–18.03[55] | Pollster | 43,19 | 21,13 | 9,54 | 12,96 | 4,44 | 8,74 | – | – |
| 5–15.03[56] | CBOS | 50 | 15 | 5 | 9 | 3 | 6 | 0 | 10 |
| 12–13.03[57] | Estymator | 46,4 | 20,4 | 11,4 | 10,1 | 4,6 | 6,9 | 0,2 | – |
| 10–13.03[58] | IBSP | 51,36 | 19,79 | 7,59 | 8,98 | 5,51 | 6,62 | 0,15 | – |
| 6–11.03[59] | Kantar | 43 | 22 | 6 | 9 | 3 | 4 | – | 13 |
| 6–10.03[60] | Social Changes | 45 | 22 | 8 | 9 | 5 | 11 | – | – |
| 2.03[61] | IBRiS | 40,4 | 23,5 | 5,9 | 11,0 | 5,6 | 7,8 | – | 5,9 |
| 2.03[62] | IBRiS | 41,2 | 23,1 | 6,1 | 11,4 | 4,8 | 7,6 | – | 5,9 |
| 28.02–2.03[63] | Social Changes | 42 | 24 | 11 | 9 | 5 | 9 | – | – |
| 27–28.02[64] | Estymator | 44,8 | 24,4 | 9,7 | 10,4 | 4,9 | 5,7 | 0,1 | – |
| 26–28.02[65] | Indicator | 42,9 | 23,3 | 9,3 | 8,1 | 3,7 | 7,2 | 1,2 | 4,3 |
| 24–26.02[66] | Pollster | 42,44 | 22,14 | 9,45 | 11,71 | 4,92 | 9,34 | – | – |
| 22.02[67] | United Survey | 41,9 | 22,2 | 8,2 | 10,4 | 4,1 | 7,4 | – | 5,8 |
| 21–24.02[68] | Social Changes | 43 | 24 | 10 | 7 | 5 | 11 | – | – |
| 20–22.02[69] | IPSOS | 41 | 25 | 9 | 7 | 5 | 7 | – | 6 |
| 18–20.02[70] | IBSP | 45,16 | 26,42 | 8,78 | 6,56 | 4,44 | 8,06 | 0,58 | – |
| 14–18.02[71] | Social Changes | 40 | 25 | 9 | 9 | 5 | 12 | – | – |
| 10–14.02[72] | PPG | 41,34 | 24,02 | 11,21 | 8,11 | 5,31 | 10,01 | – | – |
| 7–12.02[73] | Kantar | 40 | 21 | 7 | 5 | 3 | 6 | 1 | 17 |
| 7–8.02[74] | IBRiS | 43,7 | 29,2 | 6,9 | 4,0 | 3,8 | 8,1 | – | 4,3 |
| 6–16.02[75] | CBOS | 50 | 20 | 4 | 5 | 1 | 5 | 2 | 12 |
| 1–4.02[76] | Social Changes | 42 | 25 | 10 | 6 | 3 | 12 | 2 | – |
| 29–30.01[77] | Kantar | 44 | 24 | 8 | 4 | 3 | 9 | 1 | 7 |
| 24–28.01[78] | Maison & Partners | 38,3 | 22,3 | 6,3 | 3,2 | 9,0 | 10,9 | – | 10,0 |
| 23–24.01[79] | Estymator | 47,1 | 24,1 | 8,9 | 9,3 | 4,6 | 5,6 | 0,4 | – |
| 17–21.01[80] | Social Changes | 43 | 24 | 10 | 7 | 4 | 10 | 2 | – |
| 17–21.01[81] | Social Changes | 44 | 24 | 8 | 8 | 4 | 11 | – | – |
| 14–16.01[82] | IBSP | 43,73 | 26,61 | 7,26 | 7,77 | 5,07 | 9,56 | – | – |
| 14–16.01[83] | Pollster | 44,96 | 23,11 | 9,09 | 7,86 | 5,12 | 9,86 | – | – |
| 11–12.01[84] | IBRiS | 41,7 | 26,3 | 7,7 | 5,2 | 4,6 | 6,3 | – | 8,2 |
| 10–14.01[85] | Social Changes | 45 | 22 | 9 | 8 | 3 | 13 | – | – |
| 10–11.01[86] | United Survey | 43,0 | 23,3 | 7,3 | 7,0 | 5,3 | 6,7 | – | 7,4 |
| 9–15.01[87] | Kantar | 38 | 20 | 7 | 4 | 1 | 6 | 2 | 22 |
| 9–10.01[88] | Estymator | 47,7 | 22,7 | 8,8 | 9,0 | 4,3 | 6,9 | 0,6 | – |
Uwagi
- ↑ Wyjątkami są sytuacje, gdy urzędujący prezydent: umrze, zrzeknie się urzędu, stanie się trwale niezdolny do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia albo zostanie złożony z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu lub też zostanie wprowadzony stan wojenny, wyjątkowy albo klęski żywiołowej, odpowiednio przedłużający kadencję.
- ↑ a b W nawiasie kursywą podano wyniki, gdyby wybory odbyły się w planowanym terminie podczas epidemii COVID-19.
Przypisy
- ↑ Dominik Uhlig: Wybory prezydenckie odbędą się 10 maja. sonar.wyborcza.pl, 2020-02-05. [dostęp 2020-02-10].
- ↑ Elżbieta Witek ogłosiła datę wyborów prezydenckich. onet.pl, 2020-02-05. [dostęp 2020-02-10].
- ↑ Małgorzata Kidawa-Błońska: To nie jest czas na kampanię i wybory. wiadomosci.onet.pl, 2020-03-23. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Dorota Roman: Biedroń: Kto chce organizować wybory w dobie pandemii, może być tylko szalony. wyborcza.pl, 2020-03-25. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Dorota Roman: Hołownia do rządzących: Dość ojcowskich rad prezydenta. Dość tych gier. wyborcza.pl, 2020-03-24. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Justyna Dobrosz-Oracz: Kosiniak-Kamysz do Dudy: Koniec lansowania się. Czas do pracy. wyborcza.pl, 2020-03-23. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Adam Zygiel: Bosak: Apelujemy o rozważenie przesunięcia wyborów prezydenckich na jesień. rmf24.pl, 2020-03-11. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Rafał Badowski: Nawet on. Marek Jakubiak apeluje do rządzących ws. wyborów prezydenckich. natemat.pl, 2020-04-10. [dostęp 2020-04-27].
- ↑ Ewa Ivanova: Prof. Chmaj: Dziś nie da się przeprowadzić wyborów bezpiecznych dla obywateli. wyborcza.pl, 2020-03-18. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Zbieranie podpisów nierealne. Sąd Najwyższy wskazuje na możliwą nieważność wyborów. onet.pl, 2020-03-24. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Tweet – Marcin Matczak. twitter.com, 2020-03-21. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ PiS nie chce przełożyć wyborów prezydenckich. „To jest ten nieszczęsny syndrom smoleński”. tokfm.pl. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Dominika Sitnicka: Prof. Łętowska: Dyskusja o wyborach prowadzona jest w sposób oszukańczy. Szwindel, podmiana etykiety. oko.press, 2020-03-23. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Bartłomiej Michalak: Koronawirus a wybory prezydenckie. Czym grozi głosowanie podczas epidemii?. batory.org.pl. [dostęp 2020-03-29].
- ↑ Koronawirus. RPO: nie można organizować wyborów 10 maja. wyborcza.pl, 2020-03-24. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Łukasz Woźnicki: Pierwsze rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego w sprawie wpływu epidemii koronawirusa na wybory. wyborcza.pl, 2020-03-24. [dostęp 2020-03-25].
- ↑ Środowisko medyczne apeluje o przeniesienie wyborów prezydenckich. pulsmedycyny.pl, 2020-03-31. [dostęp 2020-04-03].
- ↑ Poselski projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. (Druk nr 328). sejm.gov.pl, 2020-04-06. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ Głosowanie nr 43 na 9. posiedzeniu Sejmu. sejm.gov.pl, 2020-04-06. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ Opinion on the draft act on special rules for conducting the general election of the President of the Republic of Poland ordered in 2020 (Senate paper no. 99). osce.org, 2020-04-27. [dostęp 2020-04-27]. (ang.).
- ↑ OBWE: wybory prezydenckie w Polsce w obecnej formie nie będą demokratyczne. onet.pl, 2020-04-27. [dostęp 2020-04-27].
- ↑ Opinia SN do ustawy z dnia 6 kwietnia 2020 r. o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta RP zarządzonych w 2020 r. (druk senacki nr 99). sn.pl, 2020-04-27. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ Piotr Olejarczyk: „Wybory będą nieważne”. Ponad 400 wykładowców prawa podpisało się pod apelem do rządu. onet.pl, 2020-04-28. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 lutego 2020 r. w sprawie zarządzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Ustaw. [dostęp 2020-02-10].
- ↑ a b Informacja Państwowej Komisji Wyborczej o tworzeniu komitetu wyborczego kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w wyborach zarządzonych na dzień 10 maja 2020 roku wraz z załącznikami. wybory.gov.pl. [dostęp 2020-03-17].
- ↑ Wykaz zawiadomień o utworzeniu komitetu wyborczego złożonych Państwowej Komisji Wyborczej w związku z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonymi na dzień 10 maja 2020 r.. wybory.gov.pl, 2020-03-24. [dostęp 2020-03-24].
- ↑ Wykaz zgłoszonych kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. pkw.gov.pl, 2020-04-09. [dostęp 2020-04-09].
- ↑ a b Prezydent musi mieć swój rozum i swój kręgosłup. tvn24.pl, 2020-01-19. [dostęp 2020-03-30].
- ↑ Posiedzenie Rady Naczelnej PPS (1 Lutego 2020). ppspl.eu, 2020-02-01. [dostęp 2020-02-01].
- ↑ Prezes PiS: Andrzej Duda jest naszym kandydatem marzeń. Start kampanii. tvp.info, 2020-02-15. [dostęp 2020-04-03].
- ↑ Porozumienie poparło Andrzeja Dudę. Gowin: wierzymy, że dobre zmiany będą trwać. polskieradio24.pl, 2020-02-16. [dostęp 2020-04-02].
- ↑ Solidarna Polska dołączyła do sztabu wyborczego prezydenta Dudy. wnp.pl, 2020-03-03. [dostęp 2020-04-03].
- ↑ Nowoczesna rezygnuje z wystawienia kandydata na prezydenta. Popiera kandydatkę PO. tokfm.pl, 2020-01-11. [dostęp 2020-03-13].
- ↑ Nowacka: Inicjatywa Polska poparła Kidawę-Błońską. polsatnews.pl, 2020-02-08. [dostęp 2020-02-08].
- ↑ Zieloni popierają Małgorzatę Kidawę-Błońską w wyborach prezydenckich. partiazieloni.pl, 2020-02-20. [dostęp 2020-03-13].
- ↑ Kosiniak-Kamysz pokazał sztab wyborczy. W składzie były minister rządu PO oraz posłowie PSL, Kukiza i UED. wprost.pl, 2020-02-14. [dostęp 2020-03-03].
- ↑ Marcin Iciek: Śląskie. Władysław Kosiniak-Kamysz prowadzi kampanię prezydencką w regionie. radioem.pl, 2020-02-21. [dostęp 2020-03-03].
- ↑ Wybory prezydenckie 2020. 6 maja debata przedwyborcza w TVP. Kto weźmie udział? Opozycja przeciwko wyborom 10 maja. polskatimes.pl, 2020-04-17. [dostęp 2020-04-20].
- ↑ Sondaż: Duży spadek notowań Kidawy-Błońskiej. Poparcie połowę mniejsze niż dla Kosiniaka-Kamysza. rp.pl, 2020-04-26. [dostęp 2020-04-26].
- ↑ Rekordowy wynik Andrzeja Dudy, zaskakujące notowania Bosaka. „Rewolucja”. dorzeczy.pl, 2020-04-24. [dostęp 2020-04-26].
- ↑ W kwietniu na Dudę zagłosowałoby 59 proc., na Kosiniaka-Kamysza i Hołownie po 7 proc. – Kantar. biznes.pap.pl, 2020-04-23. [dostęp 2020-04-23].
- ↑ Andrzej Duda z rekordowym wynikiem, ostra walka o II miejsce. Aż czwórka kandydatów ze zbliżonym poparciem. Rośnie frekwencja!. wpolityce.pl, 2020-04-16. [dostęp 2020-04-16].
- ↑ Kosiniak-Kamysz wyprzedza Kidawę-Błońską. Zobacz najnowszy sondaż. dorzeczy.pl, 2020-04-11. [dostęp 2020-04-11].
- ↑ Sondaż prezydencki. Andrzej Duda wygrywa w pierwszej turze. onet.pl, 2020-04-09. [dostęp 2020-04-09].
- ↑ Prawdziwa KLĘSKA Kidawy-Błońskiej! Ten sondaż nie pozostawia złudzeń. se.pl, 2020-04-08. [dostęp 2020-04-09].
- ↑ Sondaż prezydencki. Potrzebna druga tura, Hołownia na drugim miejscu. wiadomosci.onet.pl, 2020-04-15. [dostęp 2020-04-15].
- ↑ Andrzej Duda wygrywa w I turze, Kosiniak po raz pierwszy wyprzedza Kidawę! Tę ostatnią powoli dogania także Hołownia.. wpolityce.pl, 2020-04-09. [dostęp 2020-04-16].
- ↑ Michał Kolanko: Poniedziałek może być decydujący dla Zjednoczonej Prawicy. rp.pl, 2020-04-05. [dostęp 2020-04-06].
- ↑ Kwietniowy sondaż prezydencki IBSP. stanpolityki.pl, 2020-04-03. [dostęp 2020-04-03].
- ↑ Błażej Makarewicz: Sondaż. Duda wygrywa w pierwszej turze. Katastrofalna frekwencja. radiozet.pl, 2020-04-01. [dostęp 2020-04-02].
- ↑ Bartosz Paturej: Sondaż: zaledwie co piąty Polak chce pójść na wybory 10 maja. onet.pl, 2020-03-30. [dostęp 2020-03-31].
- ↑ Sondaż dla DoRzeczy.pl: Kosiniak goni Kidawę, lider niezagrożony. dorzeczy.pl, 2020-03-29. [dostęp 2020-03-29].
- ↑ Krzysztof Pacewicz: Dlaczego PiS prze do wyborów podczas epidemii? Zamówiliśmy sondaż i już wiemy. wyborcza.pl, 2020-03-25. [dostęp 2020-03-31].
- ↑ Wybory 2020. Sondaż: Kosiniak-Kamysz zyskuje w II turze. interia.pl, 2020-03-23. [dostęp 2020-03-23].
- ↑ Andrzej Duda bez zwycięstwa w pierwszej turze. Nowy sondaż. wnp.pl, 2020-03-23. [dostęp 2020-03-23].
- ↑ Wybory prezydenckie 2020. Duży spadek Kidawy-Błońskiej. Sondaż. interia.pl, 2020-03-19. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ Andrzej Duda liderem, spadek poparcia Kidawy-Błońskiej. Zobacz najnowszy sondaż dla DoRzeczy.pl. dorzeczy.pl, 2020-03-15. [dostęp 2020-03-15].
- ↑ Andrzej Duda wygrywa w I turze – sondaż IBSP. stanpolityki.pl, 2020-03-15. [dostęp 2020-03-16].
- ↑ Justyna Lasota-Krawczyk: Sondaż prezydencki Kantar: Duda zyskuje i wygrywa ze wszystkimi kontrkandydatami. rmf24.pl, 2020-03-16. [dostęp 2020-03-20].
- ↑ Andrzej Duda zwiększa przewagę nad Małgorzatą Kidawą-Błońską! SPRAWDŹ wyniki najnowszego badania pracowni Social Changes. wpolityce.pl, 2020-03-13. [dostęp 2020-03-14].
- ↑ Marcin Duma, Rafał Kalukin: Sondaż IBRiS: przedwyborcze wędrówki elektoratów. polityka.pl, 2020-03-10. [dostęp 2020-03-12].
- ↑ Sondaż IBRiS dla Onetu. Andrzej Duda na prowadzeniu, potrzebna II tura. wiadomosci.onet.pl, 2020-03-03. [dostęp 2020-03-04].
- ↑ Andrzej Duda wyraźnie prowadzi, Kidawa-Błońska stoi w miejscu, traci Hołownia. SPRAWDŹ wyniki najnowszego badania!. wpolityce.pl, 2020-03-08. [dostęp 2020-03-08].
- ↑ Prezydent Duda mocno na prowadzeniu. Spada poparcie dla Kidawy-Błońskiej. Wszystko rozstrzygnie się w II turze. wpolityce.pl, 2020-03-01. [dostęp 2020-03-01].
- ↑ Sondaż: druga tura pewna, sprawdzono wyniki starcia Andrzeja Dudy z każdym kontrkandydatem. tvp.info, 2019-02-29. [dostęp 2020-03-01].
- ↑ Sondaż: prezydent Duda liderem. Wygrywa z każdym w drugiej turze. tvp.info, 2020-02-29. [dostęp 2020-02-29].
- ↑ Magdalena Partyła: Sondaż dla „DGP” i RMF FM: Zaskakujące wyniki II tury wyborów prezydenckich. rmf24.pl, 2020-02-24. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Sondaż dla wPolityce.pl – Andrzej Duda odrabia sondażowe straty z połowy lutego. pap.pl, 2020-03-01. [dostęp 2020-03-02].
- ↑ Piotr Pacewicz: Dogonili Dudę. Przełomowy sondaż prezydencki OKO.press. oko.press, 2020-02-23. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Rośnie poparcie dla Andrzeja Dudy – sondaż IBSP. stanpolityki.pl, 2020-02-23. [dostęp 2020-02-23].
- ↑ Prezydent Andrzej Duda wyraźnie prowadzi, ale stracił kilka punktów. Zyskują Hołownia i Kosiniak-Kamysz. SPRAWDŹ wyniki. wpolityce.pl, 2020-02-22. [dostęp 2020-02-22].
- ↑ Dorota Kowalska: Wybory prezydenckie 2020. Sondaż Polska Press Grupy i Dobrej Opinii. Wyniki do końca będą niewiadomą. polskatimes.pl, 2020-02-17. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Najnowszy sondaż prezydencki. Spadł odsetek niezdecydowanych. gazetaprawna.pl, 2020-02-21. [dostęp 2020-02-22].
- ↑ Zuzanna Dąbrowska: Sondaż: Duda wygrywa z kandydatami opozycji, PiS traci. rp.pl, 2020-02-10. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Marta Rawicz: Sondaż CBOS: 50 proc. badanych deklaruje chęć głosowania na prezydenta Dudę. pap.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ Najnowsze badanie poparcia dla kandydatów na prezydenta! Widać ciekawe zmiany w notowaniach. wpolityce.pl, 2020-02-11. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Sondaż prezydencki dla „Faktów” TVN i TVN24. tvn24.pl, 2020-01-30. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Sondaż dla Onetu: Andrzej Duda prowadzi w wyścigu prezydenckim. Niewielka przewaga nad Hołownią w ew. drugiej turze. onet.pl, 2020-01-30. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Sondaż prezydencki dla DoRzeczy.pl: Ogromna przewaga Andrzeja Dudy. dorzeczy.pl, 2020-01-26. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Andrzej Duda niezmiennie z wysokim poparciem. Traci Hołownia, zyskuje Biedroń. SPRAWDŹ wyniki najnowszego sondażu. wpolityce.pl, 2020-02-03. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Spór wokół sądownictwa nie szkodzi Andrzejowi Dudzie. W naszym badaniu obecny prezydent utrzymuje przewagę. wpolityce.pl, 2020-01-27. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Pierwszy sondaż prezydencki IBSP w nowym roku. stanpolityki.pl, 2020-01-19. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Nowy sondaż prezydencki: Duży sukces Hołowni. Czy ma szanse na drugą turę?. se.pl, 2020-01-16. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Rafał Kalukin, Marcin Duma: Potencjał kontrkandydatów Dudy. polityka.pl, 2020-05-06. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Andrzej Duda zyskuje, rywale gubią punkty. Debiutujący w badaniu Biedroń nie imponuje. SPRAWDŹ wyniki najnowszego badania!. wpolityce.pl, 2020-01-17. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Adam Zygiel, Tomasz Skory: Sondaż prezydencki dla RMF FM i „DGP”: Andrzej Duda wygrywa ze wszystkimi w II turze. rmf24.pl, 2020-01-14. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Justyna Lasota-Krawczyk: Sondaż prezydencki: Duda z 38 proc. poparciem. Hołownia przed Kosiniakiem-Kamyszem. rmf24.pl, 2020-01-22. [dostęp 2020-02-17].
- ↑ Sondaż prezydencki dla DoRzeczy.pl. Andrzej Duda deklasuje rywali. dorzeczy.pl, 2020-01-12. [dostęp 2020-02-17].
