Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sokołach
 76 z dnia 30.04.1980[1]
| |||||||||||||||||||||
| kościół parafialny bazylika mniejsza | |||||||||||||||||||||
 Neogotycki kościół parafialny w Sokołach | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Adres |
ul. Kościelna 1 | ||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||||
| Bazylika mniejsza |
od 04.03.2012, a 10 czerwca 2012 uroczyste odczytanie dekretu papieża Benedykta XVI | ||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Sokoły  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |||||||||||||||||||||
 52°59′31,56″N 22°41′55,00″E/52,992100 22,698610
| |||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||
Kościół Wniebowzięcia NMP w Sokołach – rzymskokatolicki kościół parafialny, położony w dekanacie Kobylin w diecezji łomżyńskiej[2], we wsi Sokoły przy ul. Kościelnej 1.
Historia
[edytuj | edytuj kod]- 1471 – Jan z Kruszewa założył w Sokołach kościół wraz z innymi dziedzicami z tej wsi (Kapica, Herbarz)[3].
- 1471 – biskup łucki Jerzy Chwalczewski erygował Parafię pw. Wniebowzięcia NMP.
- 1906–1912 – wybudowano obecny kościół murowany w stylu neogotyckim pw. Wniebowzięcia NMP według projektu łomżyńskiego architekta i inżyniera Franciszka Przecławskiego.
- 17 maja 1931 – kościół Wniebowzięcia NMP został konsekrowany przez biskupa łomżyńskiego Stanisława Łukomskiego.
- 30 kwietnia 1980 – wojewódzki konserwator zabytków podjął decyzję o wpisaniu kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP w Sokołach do rejestru zabytków nieruchomych pod nr. rej.: 76[1].
- 1996–2000 – staraniem ks. proboszcza Franciszka Grabowicza wykonano ogrzewanie i nagłośnienie kościoła, remont organów i uporządkowano cmentarz przy kościele.
- 4 marca 2012 – nadanie kościołowi Wniebowzięcia NMP tytułu bazyliki mniejszej przez papieża Benedykta XVI.
- 9 lutego 2021 – dekretem biskupa łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego bazylika została ustanowiona jednym z 20 kościołów stacyjnych Papieskiego Roku św. Józefa w diecezji łomżyńskiej[4].
Architektura[5]
[edytuj | edytuj kod]Kościół Wniebowzięcia NMP jest budowlą w stylu neogotyckim, na planie krzyża łacińskiego, trójnawową, wzniesioną z czerwonej cegły, nie tynkowaną, z dwiema wieżami. Elewacja zewnętrzna opiera się na uskokowych skarpach. Ściany świątyni przeprute są wysokimi, neogotyckimi oknami. Prezbiterium jest oddzielone od naw ozdobnym szczytem z wieżyczką pośrodku.
Wymiary kościoła:
- długość: 55 m
- szerokość: 22 m
- wysokość do sklepienia: 20 m
- wysokość wież: 50 m
Sklepienia w kościele:
- w nawach – gwiaździste,
- w zakrystii i kaplicy – kryształowe,
- w kruchcie głównej – parasolowe,
- w lożach nad kaplicą i zakrystią – płaskie.
Jednolity wystrój wewnętrzny kościoła pochodzi z lat 1920–1930.
Ołtarze – główny i boczne
[edytuj | edytuj kod]Kościół ma sześć drewnianych ołtarzy.
- w ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Mikołaja, na zasłonie obraz Wniebowzięcia NMP, zwieńczony u góry wizerunkiem Chrystusa ukrzyżowanego w otoczeniu Matki Boskiej i św. Jana. Po bokach ołtarza umieszczone są rzeźby św. Stanisława biskupa i św. Wojciecha.
ołtarze w zamknięciu naw:
- lewy – obraz św. Józefa z Dzieciątkiem i obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy,
- prawy – figura Najświętszego Serca Jezusowego, po jej bokach są rzeźby św. Teresy i św. Franciszka z Asyżu,
ołtarze w ramionach transeptu:
- lewy – ołtarz z figurą św. Antoniego, po bokach figury św. Kazimierza i św. Jadwigi Śląskiej
- prawy – obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVIII w., po bokach rzeźby św. Stanisława Kostki i św. Alojzego a we wnękach – figury św. Franciszka z Asyżu i matki Boskiej z Lourdes
- w kaplicy jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, na jego zasłonie – obraz Matki Boskiej Sokolskiej.
Inne obiekty zabytkowe
[edytuj | edytuj kod]- XVII w. – obrazy: Hołd Trzech Króli, Chrystus przy kolumnie, Niepokalana, św. Józef Opiekun, krucyfiks procesyjny,
- XVIII w. – monstrancja, chrzcielnica, cztery szaty liturgiczne,
- XIX w. – kielich.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-10-02].
- ↑ Oficjalna strona Diecezji łomżyńskiej.Strona parafii.. [dostęp 2009-08-08].
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom XV -część II. Warszawa 1902 r. s. 608 na podstawie: Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego (dopełnienie Niesieckiego), wyd. Z. Gloger - Kraków 1870 r. s. 221, 382 dostępny na stronie: Google books.
- ↑ Dekret ustanawiający kościoły stacyjne roku św. Józefa w diecezji łomżyńskiej [online] [dostęp 2021-03-07].
- ↑ Dekanaty: Kobyliński i Łapski. Łomża: Kuria Diecezjalna w Łomży, 1990.