Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Różanymstoku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Różanymstoku
A-51 z dnia 19.09.1964[1]
kościół parafialny
bazylika mniejsza
Ilustracja
Sanktuarium Maryjne w Różanymstoku
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

Różanystok

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Różanymstoku

Wezwanie

Ofiarowania NMP

Położenie na mapie gminy Dąbrowa Białostocka
Mapa konturowa gminy Dąbrowa Białostocka, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Różanymstoku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Różanymstoku”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Różanymstoku”
Położenie na mapie powiatu sokólskiego
Mapa konturowa powiatu sokólskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Różanymstoku”
Ziemia53°38′00,35″N 23°24′13,21″E/53,633431 23,403669
Strona internetowa
Obraz Matki Bożej Różanostockiej namalowany w 1929
Ołtarz główny
Wnętrze świątyni

Sanktuarium Maryjne w Różanymstoku[2] – sanktuarium maryjne prowadzone przez salezjanów w miejscowości Różanystok w świątyni wzniesionej na wzór kościoła jezuickiego w Grodnie.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Kościół jest trzynawowy, wzniesiony na rzucie krzyża łacińskiego, prezbiterium jest zwrócone w kierunku południowym, całość ma styl barokowy, natomiast wystrój i ołtarze z ornamentami dekoracyjnymi – rokokowy.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Historia sanktuarium zaczęła się od obrazu namalowanego w Grodnie w 1652 roku przez Jana Szrettera. Obraz ten, przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem na ręku, nabył właściciel ziemski majątku ówcześnie zwanego Tabenszczyzna lub Krzywy Stok Szczęsny Tyszkiewicz herbu Leliwa z żoną Eufrozyną. Wizerunek umieszczony został w domowej sypialni, gdzie domownicy zbierali się na wspólne modlitwy.

21 listopada 1658 w święto Ofiarowania NMP rozpoczęły się pierwsze nadzwyczajne zjawiska: samoczynne zapalanie się lampki oliwnej, zakwitnięcie suchych wianków, niespotykany wcześniej zapach różany. Towarzyszyć miał temu anielski śpiew oraz muzyka.

Z powodu pielgrzymek, które przychodziły do Tyszkiewiczów, na przełomie roku 1660 i 1661 obraz przeniesiono do drewnianego kościoła. 21 listopada 1662 roku w dzień Ofiarowania NMP ks. Wojsznarowicz z polecenia biskupa wileńskiego Jerzego Białłozora dokonał uroczystego poświęcenia obrazu Matki Boskiej. Jeszcze w tym samym roku w celu „wyświecani prawdy cudów” biskup Białłozor wyznaczył specjalną komisję do zbadania cudowności obrazu. Miała ona za zadanie zebrać wiadomości o cudach jakie miał dokonać obraz. Z zebranego materiału ponad 30 zjawisk komisja uznała za autentyczne, spisała i zaprzysięgła. W 1663 roku opiekę nad obrazem zaczęli sprawować dominikanie z Sejn, którzy przyjechali na zaproszenie Tyszkiewiczów. W tym też czasie została zmieniona nazwa miejscowości na Różanystok.

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

  • 1667 – O. Gabriel Jurkowski wydaje książkę o obrazie różanostockim pt. Glansowany i prześliczny miesiąc
  • XVIII wiek – dalsze rozszerzanie kultu obrazu poprzez misje, jakie prowadzili oo. dominikanie na Litwie, Rusi i w Koronie
  • 1759 – rozpoczęcie budowy nowej świątyni
  • 1785 – sufragan wileński bp Tomasz Ignacy Zienkowicz konsekruje nową świątynię
  • 1794 – zakończenie budowy murowanego klasztoru. Jednym z malarzy obrazów był Antoni Gruszecki[3]
  • 1795 – po utracie niepodległości Różanystok znajduje się w granicach zaboru pruskiego
  • 1807 – po traktacie w Tylży wchodzi w granice zaboru rosyjskiego
  • 1811 – abp metropolita mohylewski Stanisław Bohusz Siestrzeńcewicz tworzy w Różanymstoku parafię i powierza ja oo. dominikanom
  • 1846 – następuje kasata zakonu dominikanów ukazem cara Mikołaja I
  • 26.08.1861 – manifestacja patriotyczno-religijna w Różanymstoku mieszkańców powiatu augustowskiego i sokólskiego
  • 15.09.1866 – zamknięcie kościoła na rozkaz cara Aleksandra II. Wszystkie dobra kościelne zostały przekazane duchowieństwu prawosławnemu. Kościół zamieniono na cerkiew.
  • 8.09.1901 – do zabudowań skasowanego klasztoru dominikańskiego Świątobliwy Synod Rządzący Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego przenosi zakonnice z monasteru żeńskiego w Grodnie. Powstaje monaster Narodzenia Matki Bożej w Różanymstoku. Zakonnice budują cerkiew zimową św. Sergiusza z Radoneża, która przez salezjanów została zamieniona na kaplicę dla młodzieży szkolnej oraz klasztor i inne zabudowania, otwierają szpital, kilka szkół, sierociniec, przytułek i pracownie różnych specjalności[4]
  • 14.08.1915 – w związku ze zbliżającym się frontem mniszki prawosławne uciekają z Różanegostoku w głąb Rosji, zabierając ze sobą słynący łaskami obraz Matki Bożej, a klasztor zostaje zmieniony na koszary wojskowe, a kościół na magazyn
  • 13.11.1918 – przekazanie kościoła przez komisję niemiecką duchowieństwu katolickiemu
  • 28.11.1918 – bp wileński Jerzy Matulewicz przywraca do życia parafię różanostocką, a jej proboszczem mianuje kapłana diecezjalnego ks. Witolda Sarosiekawikariusza dąbrowskiego[5]
  • 10.11.1919 – dzięki staraniom bpa J. Matulewicza i proboszcza ks. Witolda Sarosieka do Różanegostoku przybywają salezjanie i podejmują działalność oświatowo-wychowawczą, otwierając różnego typu szkoły
  • 6.11.1922 – do Różanegostoku na prośbę salezjanów przybywają z Włoch siostry salezjanki
  • 1923 – na uroczystości odpustowe Zielonych Świąt przybywają: nuncjusz apostolski abp. Lorenzo Lauri oraz jego sekretarz ks. Giovanni Battista Montini (późniejszy papież Paweł VI)
  • 1925 – poświęcenie nowych 32-głosowych organów zbudowanych przez Fabrykę Organów Wacława Biernackiego z Warszawy
  • 8.09.1929 – wprowadzenie do kościoła nowego obrazu Matki Boskiej namalowanego w Warszawie w firmie Włodzimierza Tura, a poświęconego w Rzymie przez papieża Piusa XI. Obraz ten czczony jest do dziś.
  • 12.10.1929 – przybywa do Różanegostoku kardynał August Hlond, prymas Polski – salezjanin, który przewodniczył uroczystościom pierwszych obłóczyn sióstr salezjanek w Polsce
  • 1939 – wybuch wojny spowodował zahamowanie działalności ośrodka różanostockiego, część budynków uległa zniszczeniu
  • 1945 – gimnazjum ponownie rozpoczyna swoją działalność oświatowo-wychowawczą
  • 1949 – powstaje Niższe Centrum Duchowe dla archidiecezji w Białymstoku, diecezji łomżyńskiej i diecezji w Drohiczynie
  • 30.06.1954 – zamknięcie szkoły i klasztoru salezjanów i sióstr salezjanek przez władze państwowe. Odtąd działa tu zespół szkół rolniczych. Salezjanom pozostała tylko praca duszpasterska oraz opieka nad sanktuarium.
  • 1958/1959 – Sanktuarium Różanostockie uroczyście obchodziło 300-lecie kultu Matki Bożej Różanostockiej
  • 8.09.1959 – Uroczystościom kończącym jubileusz przewodniczył metropolita poznański Antoni Baraniak, salezjanin. Poświęcił wówczas nową szatę na Obrazie Matki Bożej – Różanystok staje się coraz bardziej znanym sanktuarium maryjnym na kresach wschodnich. Salezjanie przygotowują dokumentację potrzebną do wniesienia do Stolicy Świętej prośby o zezwolenie na koronację obrazu.
  • 10.09.1978 – Trwają intensywne przygotowania do koronacji. Odnowiono całkowicie wystrój wewnątrz świątyni.
  • 28.06.1981 – uroczystości koronacyjne, którym przewodniczył ks. kardynał Franciszek Macharski z Krakowa, a współkoronatorami byli: ks. bp Edward Kisiel z Białegostoku, przy współudziale przedstawicieli episkopatu Polski, duchowieństwa i około 250 000 wiernych.
  • 30.08.1987 – nadanie kościołowi Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny tytułu bazyliki mniejszej
  • 2000 – Sanktuarium zostało wyznaczone jako miejsce odpustu jubileuszowego
  • 06.12.2000 – otwarcie dzieł wychowawczych w Różanymstoku: Salezjańskiego Domu Młodzieżowego i Bursy salezjańskiej
  • 11.01.2004 – w Pałacu Apostolskim w Watykanie przekazano dary papieskie dla wspólnoty salezjańskiej
  • 2021 - nowa szata obrazu Matki Bożej Różanostockiej[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-01-03].
  2. Sanktuarium na stronie archidiecezji białostockiej.
  3. Bazylika Ofiarowania Matki Bożej. Sanktuarium Maryjne w Różanymstoku. [dostęp 2019-03-30].
  4. U. A. Pawluczuk, Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2007, ISBN 978-83-7431-127-4, s. 39-40.
  5. Proboszczowie różanostoccy (od 1919 roku)
  6. Redakcja, Matka Boża Różanostocka ma nową szatę. W uroczystości wzięły udział tysiące wiernych, Sokółka Nasze Miasto, 27 czerwca 2021 [dostęp 2023-02-23] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]