Przejdź do zawartości

Bazylika św. Piotra i św. Pawła w Leśnej Podlaskiej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazylika mniejsza św. Piotra i Pawła w Leśnej Podlaskiej
Zabytek: nr rej. A/135 z dnia 18.10.1956 i z 16.12.1966
Bazylika mniejsza
Ilustracja
Fasada bazyliki wraz z bramą
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Leśna Podlaska

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Apostołów Piotra i Pawła w Leśnej Podlaskiej

Wezwanie

św. Piotra i Pawła

Wspomnienie liturgiczne

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki

Matka Boża Leśniańska

Położenie na mapie gminy Leśna Podlaska
Mapa konturowa gminy Leśna Podlaska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika mniejsza św. Piotra i Pawła w Leśnej Podlaskiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bazylika mniejsza św. Piotra i Pawła w Leśnej Podlaskiej”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Bazylika mniejsza św. Piotra i Pawła w Leśnej Podlaskiej”
Położenie na mapie powiatu bialskiego
Mapa konturowa powiatu bialskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bazylika mniejsza św. Piotra i Pawła w Leśnej Podlaskiej”
Ziemia52°07′45,68″N 23°01′38,59″E/52,129356 23,027386
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Bazylika św. Piotra i św. Pawła w Leśnej Podlaskiej – zabytkowy kościół znajdujący się w obrębie barokowego zespołu klasztornego paulinów w Leśnej Podlaskiej[1], sanktuarium Matki Bożej Leśniańskiej[2]. Od 1984 nosi tytuł bazyliki mniejszej[3].

Jest to jeden z ważniejszych ośrodków kultu maryjnego na Podlasiu zwany „Podlaską Częstochową”[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W 1686 w Leśnej Podlaskiej wybudowany został kościół drewniany. Fundatorem był ówczesny właściciel wsi – Paweł Michałowski. W ołtarzu kościoła umieszczono kamienne przedstawienie Matki Bożej z Dzieciątkiem, które w 1700 zostało uznane przez biskupa Franciszka Prażmowskiego za cudowne[1].

W 1718 rozpoczęto budowę murowanej świątyni. W 1722 postanowiono powiększyć budowany kościół ze względu na dużą liczbę pielgrzymów przybywających do Leśnej Podlaskiej. Uznano też, że parafia nie podoła finansowo zamierzonej inwestycji. W związku z tym w 1727 sprowadzono paulinów, którzy wkrótce rozpoczęli budowę klasztoru, a następnie nowego, dużego kościoła[4].

Obecny kościół wybudowany został w latach 1731–1752 w stylu barokowym[1]. Projekt wykonał warszawski architekt Wincent Rachetti[1].

Po kasacie klasztoru w 1864[3] kościół w Leśnej Podlaskiej został kościołem parafialnym, a w 1875 stał się świątynią prawosławną. Na początku lat 80. XIX wieku wnętrze kościoła zostało przebudowane, a dach został zwieńczony pięcioma kopułami[1]. W latach 1885–1915 przy dawnym kościele funkcjonował żeński klasztor prawosławny[5].

W czasie I wojny światowej kościół został zdewastowany. Paulini powrócili do klasztoru w Leśnej w 1919. Rozpoczęty wkrótce remont świątyni przywrócił jej częściowo pierwotny wygląd. W latach 1923–1925 rozebrano cerkiewne kopuły, w 1927 przebudowano fasadę (wg projektu architekta Adolfa Szyszko). W 1927 do kościoła powrócił cudowny wizerunek Matki Bożej, wywieziony w końcu XIX wieku do Łomży[1][4].

Architektura i wyposażenie

[edytuj | edytuj kod]

Kościół jest trójnawowy w układzie bazylikowym. Prezbiterium o szerokości równej nawie głównej, zamknięte trójbocznie. Po jego bokach umieszczone są dwa pomieszczenia: zakrystia i skarbiec. Fasada dwuwieżowa, w typie barokowych „falujących” fasad. Wieża południowo-zachodnia jest niższa, zwieńczona baniastym hełmem – jest to pozostałość z czasów przebudowy kościoła na cerkiew. Wieża północno-wschodnia nakryta jest wysokim, neobarokowym hełmem[1].

Wnętrze nakryte jest sklepieniem kolebkowym z lunetami (nawa główna i prezbiterium) oraz krzyżowym (nawy boczne)[1].

W zrekonstruowanym ołtarzu głównym znajduje się kamienna płaskorzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem (Matka Boża Leśniańska), ukoronowana diademami papieskimi w 1963 przez kardynała Stefana Wyszyńskiego[3].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]
  • Górna część fasady bazyliki
    Górna część fasady bazyliki
  • Wnętrze bazyliki
    Wnętrze bazyliki
  • Ołtarz główny z MB Leśniańską
    Ołtarz główny z MB Leśniańską
  • Medalik MB Leśniańska, XIX w.
    Medalik MB Leśniańska, XIX w.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i Bożena Stanek-Lebioda, kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św.św. Apostołów Piotra i Pawła - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2021-06-20] (pol.).
  2. ↑ Sanktuarium Matki Bożej Leśniańskiej [online] [dostęp 2021-06-20] (pol.).
  3. ↑ a b c Leśna Podlaska: sanktuarium [online], dziedzictwo.ekai.pl [dostęp 2021-06-20].
  4. ↑ a b Leśna Podlaska – Sanktuarium Matki Bożej Leśniańskiej – Sanktuaria Polskie [online] [dostęp 2021-06-20] (pol.).
  5. ↑ U. A. Pawluczuk, Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2007, ISBN 978-83-7431-127-4.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Bazyliki mniejsze w Polsce
Archikatedry
Katedry
Konkatedry
Kolegiaty
Klasztorne
Poklasztorne
Pozostałe
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bazylika_św._Piotra_i_św._Pawła_w_Leśnej_Podlaskiej&oldid=76349508”