Kościół Najświętszego Zbawiciela w Poznaniu
255 z dnia 20 października 1984 wraz z plebanią[1] | |||||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||||
Widok z zachodu | |||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||||
Wezwanie |
Najświętszego Zbawiciela | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Poznania | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |||||||||||||||||
52°24′33,40″N 16°55′14,71″E/52,409278 16,920753 | |||||||||||||||||
Strona internetowa |
Kościół Najświętszego Zbawiciela – zabytkowa świątynia przy ul. Fredry 11 w Dzielnicy Cesarskiej w Poznaniu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wzniesiony w latach 1866–1869 w stylu neogotyckim według projektu Augusta Stülera i wykonującego plany szczegółowe Juliusza Hochbergera dla parafii ewangelickiej. Fundatorem był Fryderyk Wilhelm IV, który na ten cel przeznaczył sumę ponad 56 tysięcy talarów. Początkowo kościół nosił imię św. Pawła, jednak po zajęciu go w 1945 przez katolików zmieniono wezwanie na obecne (św. Paweł był już patronem bazyliki archikatedralnej). W 1950 abp Walenty Dymek erygował tu nową parafię. Renowacja po zniszczeniach wojennych zakończyła się dopiero w 1964 roku.
Z zewnątrz najbardziej charakterystycznym elementem jest wznosząca się na 70 m wieża (krzyż na jej szczycie ma 2,6 m wysokości). W neogotyckim portalu tondo przedstawiające głowę Chrystusa, powyżej rozeta. Wnętrze trójnawowe, przykryte sklepieniem gwiaździstym w nawie głównej, a sklepieniem krzyżowym w nawach bocznych. Z pierwotnego wystroju pozostały jedynie skrócone empory, chrzcielnica wykonana pomiędzy 1867 a 1869 oraz prospekt organowy z 1912 roku. Witraże w prezbiterium pochodzą z 1959 roku, a ich autorem jest Józef Oźmin. Te znajdujące się w prezbiterium przedstawiają Adorację Dzieciątka Jezus, Zdjęcie z krzyża i Wniebowstąpienie. W prezbiterium rzeźba przedstawiająca Pasję dłuta Lecha Czuba. W lewym ołtarzu bocznym przedstawienie Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny, zaś po prawej Miłosierdzia Bożego. Po bokach od ołtarzy obrazy Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Tadeusza Judy
Przy kościele znajduje się Głaz Piotra Majchrzaka z inskrypcją: Jeśli ludzie zamilkną, kamienie wołać będą, poświęcony Piotrowi Majchrzakowi, który 11 marca 1982, w wieku 19 lat, został pobity przez ZOMO. Zmarł 18 marca. Przy kościele przed dawną pastorówką (dziś domem parafialnym), zbudowaną w latach 1886–1887, znajduje się odsłonięty w 2000 roku pomnik Jezusa Chrystusa autorstwa Eugeniusza Olechowskiego upamiętniający dwa tysiące lat chrześcijaństwa i 50-lecie parafii.
Obecnie wielu uważa kościół za jedno z najważniejszych dzieł XIX-wiecznego neogotyku w Polsce.
Od 2017 r. wielkopostny kościół stacyjny.
Na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego parafii św. Pawła przy ul. Grunwaldzkiej (obecnie Park Manitiusa) zachowała się kaplica z 1896 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 156 [dostęp 2010-10-09] .
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Sobczak , Kościoły Poznania, Zbigniew Szmidt, Michał Woźniak (ilustr.), Poznań: Wydawnictwo Debiuty, 2006, ISBN 83-922466-4-0, OCLC 832205456 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zabytkowe kościoły w Poznaniu
- Świątynie pod wezwaniem Najświętszego Zbawiciela
- Architektura neogotycka w województwie wielkopolskim
- Dawne kościoły protestanckie w Poznaniu
- Kościoły rzymskokatolickie w Poznaniu
- Dzielnica Cesarska w Poznaniu
- Dzieła Friedricha Augusta Stülera
- Budynki w Polsce oddane do użytku w 1869