Cmentarz wojenny nr 130 – Grybów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dodano kategorię "Obiekty sakralne w Grybowie" za pomocą HotCat |
|||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
|data likwidacji = |
|data likwidacji = |
||
|zarządca = |
|zarządca = |
||
|architekt = [[Hans Mayr]] |
|architekt = [[Hans Mayr (architekt)|Hans Mayr]] |
||
|mapa cmentarza = |
|mapa cmentarza = |
||
|kod mapy = Grybów |
|kod mapy = Grybów |
||
Wersja z 19:06, 1 sty 2021
 nr rej. A-608 z 22.12.1989[1]
| |
 Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wojenny |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
1000 m² |
| Liczba grobów |
123+38 |
| Data otwarcia | |
| Architekt | |
Położenie na mapie Grybowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
 49°37′30,6″N 20°56′13,6″E/49,625167 20,937111
| |
Cmentarz wojenny nr 130 w Grybowie – austriacki cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Grybowie w województwie małopolskim w powiecie nowosądeckim. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W III okręgu Gorlice cmentarzy tych jest 54[2].
Opis cmentarza
Zaprojektowany przez niemieckiego architekta Hansa Mayra składa się z dwóch kwater[2]:
- nr 130. Jest to kwatera na cmentarzu parafialnym. Pochowano na nim 650 żołnierzy austro-węgierskich, 57 żołnierzy niemieckich oraz 27 żołnierzy rosyjskich w 38 grobach pojedynczych i 123 zbiorowych.
- 130 a. Druga kwatera znajduje się na grybowskim kirkucie. Pochowano na niej 7 żołnierzy austro-węgierskich wyznania mojżeszowego.
Kwatera na cmentarzu parafialnym w Grybowie posiada ogrodzenie dwóch rodzajów: dwa boki to solidny mur z kamieni, dwa pozostałe to murowane z kamienia słupki połączone wysoką podmurówką i grubymi, metalowymi rurami. Bramka w postaci dwóch murowanych z kamienia słupków zwieńczonych kulami. Centralny pomnik to betonowa tablica inskrypcyjna zwieńczona betonowym krzyżem. Przed nim znajduje się niewielki wybrukowany plac, wokół krzyża dęby zasadzone w czasie budowy cmentarza[3]. Na tablicy jest napis w języku polskim i niemieckim[4]:
CMENTARZ I WOJNY NR 130 A
GRYBÓW
TUTAJ SPOCZYWAJĄ W POKOJU
721 ŻOŁNIERZY POLEGŁYCH W LATACH 1914 – 15
Z C.K. ARMII AUSTRO – WĘGIERSKIEJ – 643
Z ARMII NIEMIECKIEJ – 51
Z ARMII ROSYJSKIEJ – 27
CMENTARZ ZBUDOWANO W LATACH 1917 – 18
PROJEKTOWAŁ HANS MAYER – 1916
REMONT 1997 – 98
W dolnym rogu cmentarza, obok bramki wejściowej znajdują się 3 mogiły obramowane betonową podmurówką, z trzema żeliwnymi krzyżami i tabliczkami imiennymi. Pozostałe mogiły ułożone są rzędami. Posiadają nagrobki w postaci podobnych metalowych krzyży na betonowym cokole, lub betonowych stel. Są dwa rodzaje tych stel: wysokie z żeliwną tablicą z nazwiskami żołnierzy, lub niskie z blaszanymi tabliczkami.
Los cmentarza
Po II wojnie światowej nie dbano o cmentarze z I wojny i ulegały one naturalnemu niszczeniu, zdarzały się również akty wandalizmu[2]. Cmentarz nr 130 w Grybowie został odremontowany. Różni się jednak od wyglądu pierwotnego. Zarys mogił stał się już nieczytelny, a na wewnętrznej stronie jednego ze słupków bramy wejściowej jest niewielka tabliczka pamiątkowa, wmurowana przez rodzinę żołnierza poległego w bitwie nad rzeką Piawą we Włoszech. Po remoncie cmentarz jest w bardzo dobrym stanie. Wykonano nowe tabliczki blaszane, jednak ich montaż jest niezbyt solidny i kilka z nich odpadło[3]. Podana na zamontowanej pod krzyżem tablicy liczba żołnierzy różni się od liczby podawanej w innych źródłach.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-05-16].
- ↑ a b c Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa: Rewasz, 1995. ISBN 83-85557-20-2.
- ↑ a b Cmentarze I wojny. [dostęp 2015-06-02].
- ↑ Gmina Sękowa. Cmentarz nr 130a w Grybowie. [dostęp 2015-06-03].