Bazylika św. Wincentego a Paulo w Bydgoszczy
|
Ten artykuł zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
kościół parafialny, zespół klasztorny misjonarzy | |||||||||
Widok od frontu | |||||||||
Państwo | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||
Adres |
{{{adres}}} | ||||||||
Wyznanie | |||||||||
Kościół | |||||||||
Parafia | |||||||||
Bazylika mniejsza • nadający tytuł |
od 7 października 1997 | ||||||||
Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Bydgoszczy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |||||||||
Strona internetowa |
Bazylika mniejsza św. Wincentego à Paulo – rzymskokatolicka bazylika mniejsza pod wezwaniem św. Wincentego à Paulo w Bydgoszczy. Wzniesiona w stylu neoklasycystycznym według projektu Adama Ballenstaedta. Wzorowana jest na rzymskim Panteonie.
Historia kościoła
W 1923 władze Bydgoszczy ofiarowały Zgromadzeniu Księży Misjonarzy św. Wincentego à Paulo działkę pod budowę kościoła i szkoły. W marcu 1924 rozpoczęto prace przygotowawcze według projektu architekta Adama Ballenstaedta z Poznania.
1 maja 1924 dekretem kard. Edmunda Dalbora erygowana została parafia pw. św. Wincentego à Paulo, w której 15 października 1925 pracę duszpasterską rozpoczęli księża misjonarze. Do końca 1927 wybudowano prezbiterium kościoła, a na początku 1928 rozpoczęto prace fundamentowe pod korpus nawowy. Na przełomie 1931/1932 ukończone zostały oba skrzydła domu misjonarskiego, w jednym z nich siedzibę miała szkoła dla chłopców. Pod koniec 1933 postawiono mury rotundy, na których w 1935 osadzona została żelbetowa kopuła. Do końca 1938 kościół został ukończony w stanie surowym.
16 września 1939 kościół został zajęty przez wojska niemieckie a dom misjonarski przeznaczony na koszary policji. Kościół został sprofanowany, rozkradziono elementy wyposażenia. Przed wycofaniem się z Bydgoszczy, wojska niemieckie 19 stycznia 1945 podpaliły kościół. Rozmiar strat oszacowano na 1 466 808,10 złotych według cen przedwojennych.
15 marca 1945 do Bydgoszczy przybyli pierwsi misjonarze z Krakowa. Kościół został odgruzowany i otwarty dla kultu. Od 27 maja 1945 w Bazylice odbywają się regularne nabożeństwa. Rozpoczęto długotrwały proces odbudowy. W 1949 poświęcono kaplicę Matki Boskiej Częstochowskiej, w latach pięćdziesiątych otynkowano wewnętrzne ściany kościoła, w 1966 opracowano projekt kopuły zewnętrznej. Od 1967 pracami nad odbudową kościoła kierował prof. Wiktor Zin.
Według projektu Zina zamontowano we wnętrzu marmurowe pilastry o korynckich kapitelach, zbudowano chór muzyczny, zainstalowano mozaikowe lustra odblaskowe. Prof. Zin zaprojektował także mozaiki na sklepieniach, wystrój prezbiterium, oraz rozety w kasetonach kopuły i witraże.
W kolejnych latach prowadzono dalsze prace budowlane: ułożono w całym kościele marmurowa posadzkę, otynkowano zewnętrzne ściany stosując pierwotnie projektowany detal sztukatorski. 7 października 1997 roku Ojciec Święty Jan Paweł II podniósł kościół do godności Bazyliki Mniejszej.
Proboszczowie i superiorowie Bazyliki
- ks. Józef Jaworski (1924 – 1925)
- ks. Antoni Mazurkiewicz CM (1925 – 1928)
- ks. Ludwik Moska CM (1929 – 1937)
- ks. Jan Wagner CM (1937 – 1939)
- ks. Edmund Włodarz CM (1940 – 1941)
- ks. Władysław Giemza CM (1945 – 1957)
- ks. Paweł Teodorowski CM (1957 – 1962)
- ks. Ludwik Sieńko CM (1962 – 1980)
- ks. Antoni Strycharz CM (1980 – 1986)
- ks. Czesław Żak CM (1986 – 1992)
- ks. Edmund Karuk CM (1992 – 1996)
- ks. Augustyn Konsek CM (1997 – 2004)
- ks. Marek Bednarek CM (2004 – 2013)
- ks. Mieczysław Kozłowski CM (od 2013 roku)
Wyposażenie
- Ołtarz główny – zaprojektowany w całości przez prof. Zina, składa się z monumentalnej grupy Ukrzyżowania i mozaiki. Ogromny krucyfiks, stojąca pod nim grupa św. Wincentego à Paulo z ubogimi, przedstawione są na tle mozaiki, która w abstrakcyjno-symbolicznym związku łączy się treściowo z grupą Ukrzyżowania. Dopełnieniem treściowym i symbolicznym ołtarza są dwie mozaiki na ścianach prezbiterium przedstawiające związane ze św. Wincentym à Paulo dzieła miłosierdzia chrześcijańskiego.
- Ołtarze boczne – wokół rotundy kościoła, podobnie jak w rzymskim Panteonie, umieszczono osiem edykuł – kapliczek. Każda z nich stanowi osobny, boczny ołtarz flankowany dwiema korynckimi kolumnami. W niszach umieszczone są posągi świętych.
- Kopuła – najbardziej monumentalny element wnętrza. Zgodnie z projektem prof. Zina zamontowano w kasetonach kopuły rozety – stylizowane kwiaty polskie. W 108 kasetonach znalazły się 32 różne motywy rozet. Na żebrach kopuły umieszczono stylizowane "gwoździe", rytmizujące wnętrze czaszy.
- Chór muzyczny i mozaika "Stworzenie Świata" – umieszczone nad wejściem w arkadzie zachodniej kościoła. Żelbetowa płyta nośna została umieszczona na wysokości 8 metrów nad posadzką kościoła. Do niej zamocowano podwieszaną mozaikę "Stworzenie Świata". Mozaika jest najbogatszym, pod względem formalnym i treściowym, elementem wyposażenia świątyni. Kompozycja jest abstrakcyjnym przedstawieniem biblijnego opisu z Księgi Rodzaju. Wydaje się jednak, że stanowi zbitkę kosmogonii, historii biblijnej i kosmogonii naukowej. Środkami wyrazu są linie i kolor. Kolorystyka została zredukowana do trzech kolorów – czerwieni, błękitu i żółci (złota).
- "Drzwi Błogosławieństw" – składające się z 16 płaskorzeźb brązowe drzwi, umieszczone w zachodnim wejściu do kościoła. Ich autorem jest bydgoski rzeźbiarz Michał Kubiak. Awers drzwi przedstawia osiem błogosławieństw Chrystusa z Ewangelii według św. Mateusza (5,3-11). Na rewersie umieszczone są m.in.: herb Bydgoszczy, monogram św. Wincentego à Paulo i herb Zgromadzenia.
Parafia
Od 1925 parafia zarządzana jest przez Zgromadzenie Księży Misjonarzy św. Wincentego à Paulo. Oprócz pracy duszpasterskiej, katechizacji w szkołach, kapłani podejmują także posługę w szpitalach, prowadzona jest kuchnia dla ubogich, świetlica dla dzieci z patologicznych rodzin. Przy parafii działa klub sportowy.
Od 1928 przy Bazylice działa parafialny chór Vincentinum – obecnym dyrygentem jest mgr Dariusz Rynkowski.
Księża i zakonnicy obecnie pracujący w parafii
- ks. Mieczysław Kozłowski CM – superior i proboszcz parafii
- ks. Adam Sejbuk CM
- ks. Wojciech Niezabitowski CM
- ks. Zdzisław Kaźmierczak CM
- ks. Andrzej Rybka CM
- ks. Dariusz Okoński CM.
- ks. Sławomir Bar CM
- ks. Tomasz Liber CM
- ks. Karol Hałubicki CM
- ks. Michał Stanikowski CM
- ks. Maciej Kuczak CM
- br. Piotr Ziomber CM
Galeria
-
Front
-
Jesienią
-
Nocą
-
Fasada wschodnia
-
Kolumnada
-
Wieża zegarowa
-
Rzeźba patrona św. Wincentego a Paulo
-
Ołtarz główny
-
Zbliżenie ołtarza
-
Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej
-
Portal
-
Kartusz papieski
-
Od Brdy
-
Wieża z krzyżem
-
Front nocą
Zobacz też
- Cmentarz katolicki św. Wincentego à Paulo w Bydgoszczy
- Chór "Vincentinum" w Bydgoszczy
- Obiekty sakralne w Bydgoszczy
- Struktury wyznaniowe w Bydgoszczy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2010-10-12] .
Bibliografia
- ks. Zbigniew Sroka CM – "Bazylika św. Wincentego à Paulo w Bydgoszczy – przewodnik";
- ks. A. Konsek CM, ks. A. Strycharz CM – "Bydgoska Bazylika Mniejsza św. Wincentego à Paulo 1924 – 1999"; Bydgoszcz 1999;
- Janusz Umiński – "Bydgoszcz – przewodnik"; Bydgoszcz 1996;