Chita Rivera: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
m drobne redakcyjne, źródła/przypisy, WP:SK |
||
(Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 18 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Aktor infobox |
{{Aktor infobox |
||
|imię i nazwisko = Chita Rivera |
|imię i nazwisko = Chita Rivera |
||
| |
|imię i nazwisko org = |
||
| |
|grafika = ChitaRivera-byPhilipRomano.jpg |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
| |
|alt grafiki = |
||
⚫ | |||
|miejsce urodzenia = [[Waszyngton]], [[Dystrykt Kolumbii]], [[Stany Zjednoczone|USA]] |
|||
|data |
|data urodzenia = 23 stycznia 1933 |
||
|miejsce |
|miejsce urodzenia = [[Waszyngton]] |
||
|data śmierci = 30 stycznia 2024 |
|||
⚫ | |||
| |
|miejsce śmierci = [[Nowy Jork]] |
||
⚫ | |||
|lata aktywności = |
|||
| |
|lata aktywności = 1950–2023 |
||
| |
|zespół artystyczny = |
||
|odznaczenia = |
|odznaczenia = {{order|PMW|2}} |
||
|commons = |
|commons = Category:Chita Rivera |
||
| |
|www = |
||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
'''Chita Rivera''', właśc. '''Dolores Conchita Figueroa del Rivero Anderson''' (ur. [[23 stycznia]] [[1933]] w [[Waszyngton]]ie, zm. [[30 stycznia]] [[2024]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.theatermania.com/news/broadway-icon-chita-rivera-dies-at-91_1727997/ |tytuł = ''Broadway Icon Chita Rivera Dies at 91'' |autor = David Gordon |opublikowany = theatermania.com |data = 2024-01-30 |język = en |archiwum = https://archive.ph/dHVRe |zarchiwizowano = 2024-02-22 |data dostępu = 2024-01-30}}</ref>) – [[Stany Zjednoczone|amerykańska]] piosenkarka, aktorka i tancerka<ref name="ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA">{{Encyklopedia Britannica |id = biography/Chita-Rivera |tytuł = Chita Rivera |data dostępu = 2014-12-26}}</ref>. Najbardziej znana była ze swoich ról w teatrze muzycznym. Jest pierwszą Hiszpanką i pierwszą latynoamerykanką, która w grudniu 2002 otrzymała nagrodę [[Kennedy Center Honors]]<ref>[http://www.allgov.com/news/controversies/in-35-years-kennedy-center-has-honored-only-one-hispanic-americanchita-rivera-121204?news=846375 "In 35 Years, Kennedy Center has Honored Only One Hispanic American…Chita Rivera", AllGov, 4 grudnia, 2012.]</ref>. |
|||
'''Chita Rivera''' (ur. 23 stycznia 1933 w Waszyngtonie) – [[Stany Zjednoczone|amerykańska]] piosenkarka, aktorka i tancerka<ref name="ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA">{{cytuj stronę|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/504899/Chita-Rivera|tytuł=Chita Rivera biography - American actress ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA|opublikowany=ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA|data dostepu=2014-12-26}}</ref>. |
|||
== |
== Życiorys == |
||
Rivera urodziła się jako Dolores Conchita Figueroa del Rivero w [[Waszyngton]]ie. Była córką Katherine (Anderson), urzędnika rządowego i Pedro Julio Figueroa del Rivero<ref>[http://www.filmreference.com/film/68/Chita-Rivera.html "Chita Rivera Biography"] filmreference.com, accessed October 29, 2011</ref>, [[Klarnet|klarnecisty]] i [[saksofon]]isty zespołu [[United States Navy Band]]. Jej ojciec był [[Portoryko|Portorykańczykiem]], matka była pochodzenia [[Szkocja|szkocko]]-[[Włochy|włoskiego]]<ref>{{Cytuj stronę|nazwisko=Ratner-Arias |imię=Sigal |url= http://www.etaiwannews.com/etn/news_content.php?id=1048958&lang=eng_news |tytuł=Q&A: Chita Rivera reflects on life in the theater |praca=[[Taiwan News]] |opublikowany=Associated Press |data=4 września 2009 |archiwum=https://web.archive.org/web/20160304113810/http://www.etaiwannews.com/etn/news_content.php?id=1048958&lang=eng_news |zarchiwizowano=2016-03-04}}</ref>. Rivera miała siedem lat, gdy straciła ojca, a jej matka poszła do pracy w [[Departament Obrony Stanów Zjednoczonych|Departamencie Obrony Stanów Zjednoczonych]]. |
|||
Pierwsze jej występy zorganizował jej brat w piwnicy ich domu. Zdobyła stypendium Georga Balanchine w szkolnym American Ballet w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] i studiowała tam przez trzy lata. W 1952 roku w castingu w firmie objazdowej z Call Me Madam została zatrudniona. Po powrocie do Nowego Jorku otrzymała główną rolę tancerki w Guys and Dolls na [[Broadway|Broadwayu]], a następnie dołączyła do chóru w Can-Can. Za rolę Anity w musicalu [[West Side Story]] otrzymała nominację do [[Nagroda Tony|nagrody Tony]]. W 1984 roku zagrała w musicalu The Rink i otrzymała nagrodę Tony. W 1986 roku w wypadku samochodowym doznała złamania nogi. Po wielu miesiącach rehabilitacji powróciła do show-biznesu występując w kabarecie na statkach wycieczkowych. W 1993 roku wróciła do Broadwayu, gdzie zagrała rolę bogini Aurora w musicalu Kiss of the Spider Woman za którą otrzymała drugą nagrodę Tony, a w 2003 roku otrzymała kolejną nominację do nagrody Tony za rolę w musicalu Nine. W 2009 roku została odznaczona [[Medal Wolności (USA)|Medalem Wolności]]<ref name="ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA"/>. |
|||
W 1944 r. Matka Chity Rivery zapisała ją do [[Jones-Haywood School of Ballet]] (obecnie Jones Haywood School of Dance)<ref>[http://www.joneshaywood.com/ "Website of the Jones Haywood School of Dance"] joneshaywood.com</ref>. |
|||
⚫ | |||
Gdy Chita miała 15 lat, nauczycielka z [[George Balanchine]] [[School of American Ballet]] odwiedzała ich studio. Chita Rivera była jednym z dwojga uczniów wybranych do przesłuchania w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]. Na przesłuchaniu towarzyszyła jej [[Doris Jones]], jedna z osób, które prowadziły Szkołę Jonesa-Haywooda. Przesłuchanie Chity Rivery zakończyło się sukcesem, została przyjęta do szkoły i otrzymała [[stypendium]]. |
|||
⚫ | |||
W 2009 roku została odznaczona [[Prezydencki Medal Wolności|Prezydenckim Medalem Wolności]]<ref name="ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA" /><ref name="MF">{{Cytuj stronę | url = http://www.whitehouse.gov/the_press_office/President-Obama-Names-Medal-of-Freedom-Recipients/ | tytuł = "President Obama Names Medal of Freedom Recipients" | opublikowany = whitehouse.gov | archiwum = https://web.archive.org/web/20091215034234/http://www.whitehouse.gov/the_press_office/President-Obama-Names-Medal-of-Freedom-Recipients/ | zarchiwizowano = 2009-12-15}}, White House Office of the Press Secretary, 30 lipca, 2009</ref>. |
|||
⚫ | |||
'''film''' |
'''film''' |
||
* 1969: [[Słodka Charity]] jako Nickie |
* 1969: ''[[Słodka Charity (film)|Słodka Charity]]'' jako Nickie |
||
* 1978: [[Klub samotnych serc sierżanta Pieprza]] jako Gość |
* 1978: ''[[Klub samotnych serc sierżanta Pieprza]]'' jako Gość |
||
* 2002: [[Chicago (film)|Chicago]] jako Nickie |
* 2002: ''[[Chicago (film)|Chicago]]'' jako Nickie |
||
* 2006: [[Kalamazoo?]] jako Giannina |
* 2006: ''[[Kalamazoo?]]'' jako Giannina |
||
'''seriale''' |
'''seriale''' |
||
* 1971: [[The New Dick Van Dyke Show]] jako Connie Richardson |
* 1971: ''[[The New Dick Van Dyke Show]]'' jako Connie Richardson |
||
* 1977: [[Once Upon a Brothers Grimm]] jako Piernikowa pani (sekwencja ''Jaś i Małgosia |
* 1977: ''[[Once Upon a Brothers Grimm]]'' jako Piernikowa pani (sekwencja ''Jaś i Małgosia'') |
||
* 1981: [[Pippin: His Life and Times]] jako Fastrada |
* 1981: ''[[Pippin: His Life and Times]]'' jako Fastrada |
||
* 1987: [[Mayflower Madam]] jako Risa Dickstein |
* 1987: ''[[Mayflower Madam]]'' jako Risa Dickstein |
||
== Przypisy == |
|||
⚫ | |||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{filmweb|imię|109811|Chita Rivera}} |
* {{filmweb|imię|109811|Chita Rivera}} |
||
* {{IMDb|osoba|0729234|Chita Rivera}} |
* {{IMDb|osoba|0729234|Chita Rivera}} |
||
* {{Discogs|artysta|Chita+Rivera|Chita Rivera}} |
|||
{{Kennedy Center Honors}} |
|||
⚫ | |||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
⚫ | |||
[[Kategoria:Amerykańskie aktorki filmowe]] |
[[Kategoria:Amerykańskie aktorki filmowe]] |
||
[[Kategoria:Amerykańskie tancerki]] |
[[Kategoria:Amerykańskie tancerki]] |
||
[[Kategoria:Amerykańskie |
[[Kategoria:Amerykańskie wokalistki]] |
||
[[Kategoria:Laureaci nagrody Tony]] |
[[Kategoria:Laureaci nagrody Tony]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Wolności]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Prezydenckim Medalem Wolności]] |
||
[[Kategoria:Laureaci Kennedy Center Honors]] |
|||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Waszyngtonie]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1933]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1933]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 2024]] |
|||
[[en:Chita Rivera]] |
Aktualna wersja na dzień 12:13, 22 lut 2024
Chita Rivera (2022) | |
Imię i nazwisko |
Dolores Conchita Figueroa del Rivero Anderson |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
23 stycznia 1933 |
Data i miejsce śmierci |
30 stycznia 2024 |
Zawód | |
Lata aktywności |
1950–2023 |
Odznaczenia | |
Chita Rivera, właśc. Dolores Conchita Figueroa del Rivero Anderson (ur. 23 stycznia 1933 w Waszyngtonie, zm. 30 stycznia 2024 w Nowym Jorku[1]) – amerykańska piosenkarka, aktorka i tancerka[2]. Najbardziej znana była ze swoich ról w teatrze muzycznym. Jest pierwszą Hiszpanką i pierwszą latynoamerykanką, która w grudniu 2002 otrzymała nagrodę Kennedy Center Honors[3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Rivera urodziła się jako Dolores Conchita Figueroa del Rivero w Waszyngtonie. Była córką Katherine (Anderson), urzędnika rządowego i Pedro Julio Figueroa del Rivero[4], klarnecisty i saksofonisty zespołu United States Navy Band. Jej ojciec był Portorykańczykiem, matka była pochodzenia szkocko-włoskiego[5]. Rivera miała siedem lat, gdy straciła ojca, a jej matka poszła do pracy w Departamencie Obrony Stanów Zjednoczonych.
W 1944 r. Matka Chity Rivery zapisała ją do Jones-Haywood School of Ballet (obecnie Jones Haywood School of Dance)[6].
Gdy Chita miała 15 lat, nauczycielka z George Balanchine School of American Ballet odwiedzała ich studio. Chita Rivera była jednym z dwojga uczniów wybranych do przesłuchania w Nowym Jorku. Na przesłuchaniu towarzyszyła jej Doris Jones, jedna z osób, które prowadziły Szkołę Jonesa-Haywooda. Przesłuchanie Chity Rivery zakończyło się sukcesem, została przyjęta do szkoły i otrzymała stypendium.
W 2009 roku została odznaczona Prezydenckim Medalem Wolności[2][7].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
film
- 1969: Słodka Charity jako Nickie
- 1978: Klub samotnych serc sierżanta Pieprza jako Gość
- 2002: Chicago jako Nickie
- 2006: Kalamazoo? jako Giannina
seriale
- 1971: The New Dick Van Dyke Show jako Connie Richardson
- 1977: Once Upon a Brothers Grimm jako Piernikowa pani (sekwencja Jaś i Małgosia)
- 1981: Pippin: His Life and Times jako Fastrada
- 1987: Mayflower Madam jako Risa Dickstein
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ David Gordon: Broadway Icon Chita Rivera Dies at 91. theatermania.com, 2024-01-30. [dostęp 2024-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-22)]. (ang.).
- ↑ a b Chita Rivera, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-12-26] (ang.).
- ↑ "In 35 Years, Kennedy Center has Honored Only One Hispanic American…Chita Rivera", AllGov, 4 grudnia, 2012.
- ↑ "Chita Rivera Biography" filmreference.com, accessed October 29, 2011
- ↑ Sigal Ratner-Arias: Q&A: Chita Rivera reflects on life in the theater. [w:] Taiwan News [on-line]. Associated Press, 4 września 2009. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ "Website of the Jones Haywood School of Dance" joneshaywood.com
- ↑ "President Obama Names Medal of Freedom Recipients". whitehouse.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-15)]., White House Office of the Press Secretary, 30 lipca, 2009
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Chita Rivera w bazie Filmweb
- Chita Rivera w bazie IMDb (ang.)
- Chita Rivera w bazie Discogs.com (ang.)