Rudolf Serkin
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 28 marca 1903 Cheb | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 8 maja 1991 Guilford | |
| Instrumenty | fortepian | |
| Gatunki | muzyka poważna | |
| Zawód | pianista, pedagog | |
| Odznaczenia | ||
  
| ||
Rudolf Serkin (ur. 28 marca 1903 w Chebie, zm. 8 maja 1991 w Guilford w stanie Vermont[1][2]) – amerykański pianista i pedagog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w ówczesnych Austro-Węgrzech w pochodzącej z Rosji rodzinie żydowskiej[3]. W wieku 9 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie w Wiedniu u Richarda Roberta i Josepha Marxa, a później także u Arnolda Schönberga[1]. Po raz pierwszy wystąpił publicznie w wieku 15 lat, grając z Wiener Philharmoniker pod batutą Oskara Nedbala[2]. W latach 1918–1920 działał w propagującym muzykę współczesną Verein für musikalische Privataufführungen[1]. W 1920 roku rozpoczął karierę jako solista i kameralista[1]. W tym samym roku przeprowadził się do Berlina na zaproszenie Adolfa Buscha, którego córkę Irene poślubił w 1935 roku[2][3]. Po dojściu do władzy w Niemczech nazistów w 1933 roku otrzymał zakaz publicznych występów[3], w związku z czym wyjechał do Bazylei[1].
W 1933 roku debiutował w Stanach Zjednoczonych, występując razem z Adolfem Buschem na Coolidge Festival w Waszyngtonie[2]. W 1936 roku wystąpił jako solista z New York Philharmonic pod batutą Arturo Toscaniniego[1][2]. W 1939 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo[1][2]. Od 1939 roku wykładał w Curtis Institute of Music w Filadelfii, w latach 1968–1976 był dyrektorem tej placówki[1][2]. Od 1950 roku występował na zainicjowanym przez Adolfa Buscha Marlboro Festival w Marlboro w stanie Vermont, od 1952 do 1991 roku był jego kierownikiem artystycznym[1]. Ostatni publiczny występ dał w 1987 roku[3].
Odznaczony Prezydenckim Medalem Wolności (1963) oraz National Medal of Arts (1988)[2]. Laureat Kennedy Center Honors (1981)[3]. W 1981 roku został odznaczony niemieckim orderem Pour le Mérite[4]. W 1984 roku otrzymał nagrodę Grammy za dokonane wspólnie ze Mstisławem Rostropowiczem nagranie sonat wiolonczelowych Brahmsa[3].
Ceniony był jako wykonawca utworów fortepianowych W.A. Mozarta, Beethovena, Schuberta i Brahmsa, a także dzieł kompozytorów XX-wiecznych[1]. Dokonał licznych nagrań płytowych dla wytwórni Columbia, HMV, EMI, Sony, Deutsche Grammophon i Telarc[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 225. ISBN 978-83-224-0865-0.
- ↑ a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3284. ISBN 0-02-865530-3.
- ↑ a b c d e f Stephen Siek: A Dictionary for the Modern Pianist. Lanham: Rowman & Littlefield, 2017, s. 198–199. ISBN 978-0-8108-8879-1.
- ↑ Rudolf Serkin (niem.). Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2020-10-04].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rudolf Serkin w bazie IMDb (ang.)
- ISNI: 0000 0001 0872 6058
- VIAF: 14959597
- LCCN: n81022286
- GND: 117466964
- BnF: 138996715
- SUDOC: 088520579
- SBN: IT\ICCU\TO0V\076770
- NKC: jn20030902006
- BNE: XX852177
- NTA: 070301328
- PLWABN: 9810678471705606
- NUKAT: n2008042793
- J9U: 987007300404805171, 987007286542805171
- CONOR: 44841059
- RISM: pe30027675
- WorldCat: lccn-n81022286
- Amerykańscy pianiści
- Amerykańscy pedagodzy muzyczni
- Amerykanie pochodzenia żydowskiego
- Urodzeni w 1903
- Zmarli w 1991
- Ludzie urodzeni w Chebie
- Laureaci Kennedy Center Honors
- Odznaczeni Prezydenckim Medalem Wolności
- Odznaczeni National Medal of Arts
- Odznaczeni cywilnym Orderem Pour le Mérite
- Laureaci Nagrody Grammy