Eugene Ormandy

Eugene Ormandy
	; Eugene Ormandy (1951)
Imię i nazwisko	Jenő Blau
Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1899 ; Budapeszt
Pochodzenie	węgierskie
Data i miejsce śmierci	12 marca 1985 ; Filadelfia
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	dyrygent, skrzypek
Wydawnictwo	RCA
Powiązania	Minnesota Orchestra, Orkiestra Filadelfijska
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eugene Ormandy, właśc. Jenő Blau^[1] (ur. 18 listopada 1899 w Budapeszcie, zm. 12 marca 1985 w Filadelfii)^[2] – amerykański dyrygent i skrzypek pochodzenia węgierskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia muzyczne na budapeszteńskiej Akademii Muzycznej. W wieku jedenastu lat zdał egzamin z gry na skrzypcach u Jenő Hubaya. Po wielu występach koncertowych, w wieku siedemnastu lat został wykładowcą na wspomnianej akademii.

W 1921 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i przybrał nazwisko Eugene Ormandy, nawiązujące do nazwy statku pasażerskiego „Normandie”, na którym przybył do nowej ojczyzny. W Nowym Jorku podjął pracę skrzypka, potem dyrygenta orkiestry, która w kinoteatrze „Capitol” grała podczas projekcji niemych filmów. W 1927 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo^[1].

W latach 1931–1936 był dyrygentem Minneapolis Symphony Orchestra. W 1936 został asystentem dyrektora muzycznego Orkiestry Filadelfijskiej, a w latach 1938–1980 – samodzielnym dyrektorem muzycznym i pierwszym dyrygentem tej orkiestry.

Dyrygował prawykonaniami m.in. Violin Concerto Samuela Barbera, III Koncertu fortepianowego Béli Bartóka, Symphony No. 5 Op.43, „Sinfonia Sacra” Howarda Hansona, IV Symfonii Bohuslava Martinů, Tańców symfonicznych Siergieja Rachmaninowa oraz Concerto for Improvising Solo Instruments and Orchestra Lukasa Fossa.

Ormandy został pięciokrotnie uhonorowany nagrodą Grammy. Kawaler Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (KBE, 1976)^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Michael Kennedy: The Concise Oxford Dictionary of Music. Oxford: Oxford University Press, 2004, s. 536. ISBN 0-19-860884-5.
↑ bach-cantatas.com – Eugene Ormandy (ang.) [dostęp 2011-10-06].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Penn Library – Eugene Ormandy • A Centennial Celebration. library.upenn.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-10)].

[oxford-1] Michael Kennedy: The Concise Oxford Dictionary of Music. Oxford: Oxford University Press, 2004, s. 536. ISBN 0-19-860884-5.

[BC-2] -cantatas.com – Eugene Ormandy (ang.) [dostęp 2011-10-06].

[1]

[2]

1978	Marian Anderson Fred Astaire George Balanchine Richard Rodgers Artur Rubinstein
1979	Aaron Copland Ella Fitzgerald Henry Fonda Martha Graham Tennessee Williams

1980	Leonard Bernstein James Cagney Agnes de Mille Lynn Fontanne Leontyne Price
1981	Count Basie Cary Grant Helen Hayes Jerome Robbins Rudolf Serkin
1982	George Francis Abbott Lillian Gish Benny Goodman Gene Kelly Eugene Ormandy
1983	Katherine Dunham Elia Kazan Frank Sinatra James Stewart Virgil Thomson
1984	Lena Horne Danny Kaye Gian Carlo Menotti Arthur Miller Isaac Stern
1985	Merce Cunningham Irene Dunne Bob Hope Alan Jay Lerner i Frederick Loewe Beverly Sills
1986	Lucille Ball Hume Cronyn i Jessica Tandy Yehudi Menuhin Antony Tudor Ray Charles
1987	Perry Como Bette Davis Sammy Davis Jr. Nathan Milstein Alwin Nikolais
1988	Alvin Ailey George Burns Myrna Loy Aleksander Schneider Roger L. Stevens
1989	Harry Belafonte Claudette Colbert Alexandra Danilova Mary Martin William Schuman

1990	Dizzy Gillespie Katharine Hepburn Risë Stevens Jule Styne Billy Wilder
1991	Roy Acuff Betty Comden i Adolph Green Fayard Nicholas i Harold Nicholas Gregory Peck Robert Shaw
1992	Lionel Hampton Paul Newman i Joanne Woodward Ginger Rogers Mstisław Rostropowicz Paul Taylor
1993	Johnny Carson Arthur Mitchell Georg Solti Stephen Sondheim Marion Williams
1994	Kirk Douglas Aretha Franklin Morton Gould Harold Prince Pete Seeger
1995	Jacques d’Amboise Marilyn Horne B.B. King Sidney Poitier Neil Simon
1996	Edward Albee Benny Carter Johnny Cash Jack Lemmon Maria Tallchief
1997	Lauren Bacall Bob Dylan Charlton Heston Jessye Norman Edward Villella
1998	~~Bill Cosby~~ (anulowane) Fred Ebb i John Kander Willie Nelson André Previn Shirley Temple
1999	Victor Borge Sean Connery Judith Jamison Jason Robards Stevie Wonder

2000	Michaił Barysznikow Chuck Berry Plácido Domingo Clint Eastwood Angela Lansbury
2001	Julie Andrews Van Cliburn Quincy Jones Jack Nicholson Luciano Pavarotti
2002	James Earl Jones James Levine Chita Rivera Paul Simon Elizabeth Taylor
2003	James Brown Carol Burnett Loretta Lynn Mike Nichols Itzhak Perlman
2004	Warren Beatty Ossie Davis i Ruby Dee Elton John Joan Sutherland John Williams
2005	Tony Bennett Suzanne Farrell Julie Harris Robert Redford Tina Turner
2006	Zubin Mehta Dolly Parton Smokey Robinson Steven Spielberg Andrew Lloyd Webber
2007	Leon Fleisher Steve Martin Diana Ross Martin Scorsese Brian Wilson
2008	Morgan Freeman George Jones Barbra Streisand Twyla Tharp Pete Townshend i Roger Daltrey
2009	Mel Brooks Dave Brubeck Grace Bumbry Robert De Niro Bruce Springsteen

2010	Merle Haggard Jerry Herman Bill T. Jones Paul McCartney Oprah Winfrey
2011	Barbara Cook Neil Diamond Yo-Yo Ma Sonny Rollins Meryl Streep
2012	Buddy Guy Dustin Hoffman David Letterman Led Zeppelin Natalia Makarowa
2013	Martina Arroyo Herbie Hancock Billy Joel Shirley MacLaine Carlos Santana
2014	Al Green Tom Hanks Patricia McBride Sting Lily Tomlin
2015	Carole King George Lucas Rita Moreno Seiji Ozawa Cicely Tyson
2016	Martha Argerich Eagles Al Pacino Mavis Staples James Taylor
2017	Carmen de Lavallade Gloria Estefan LL Cool J Norman Lear Lionel Richie
2018	Cher Philip Glass Reba McEntire Wayne Shorter Hamilton (Lin-Manuel Miranda, Thomas Kail, Alex Lacamoire i Andy Blankenbuehler)
2019	Earth, Wind & Fire Sally Field Linda Ronstadt Ulica Sezamkowa Michael Tilson Thomas