LVG B.I

LVG B.I^[a]
	Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Luft-Verkehrs-Gesellschaft
Konstruktor	Franz Schneider
Typ	samolot rozpoznawczy i szkolny
Konstrukcja	dwupłat konstrukcji drewnianej
Załoga	2 (pilot i obserwator/kursant)
	Historia
Data oblotu	1913
	Dane techniczne
Napęd	1 × Mercedes D.I, rzędowy, 6-cylindrowy
Moc	100 KM
	Wymiary
Rozpiętość	12,12 m
Długość	8,3 m
Wysokość	2,935 m
	Masa
Własna	726 kg
Startowa	1074 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	105 km/h
Prędkość wznoszenia	1000 m w 12 min
Długotrwałość lotu	4 godziny
	Dane operacyjne
	Użytkownicy
	Cesarstwo Niemieckie, Szwajcaria, Dania, Turcja, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

LVG B.I – niemiecki samolot wielozadaniowy (rozpoznawczy i szkolny) z okresu I wojny światowej. Zaprojektowany i zbudowany w niemieckich zakładach lotniczych Luft-Verkehrs-Gesselschaft (LVG).

Historia

Samolot wielozadaniowy LVG B.I został zaprojektowany przez inż. Franza Schneidera z niemieckich zakładów lotniczych Luft-Verkehrs-Gesellschaft, w odpowiedzi na specyfikację niemieckich sił powietrznych z 23 stycznia 1913 roku na samolot obserwacyjny z dwuosobową załogą (która miała mieć możliwość łatwej komunikacji) i możliwością przenoszenia bomb lub sprzętu fotograficznego, łatwego w montażu i demontażu. Osiągi maszyny miały się kształtować następująco: prędkość nie mniejsza niż 90 km/h, wnoszenie na 800 m w czasie 15 min i zapas paliwa na 4 godziny lotu. Nieco dziwacznym zastrzeżeniem było użycie silnika o mocy nie większej niż 100 KM^[1].

Przeprowadzone w 1913 roku próby wykazały, że samolot projektu Schneidera był łatwy w pilotażu, bardzo stabilny i doskonale zachowywał się także w trudnych warunkach pogodowych. Maszyna spełniała wymagania i lotnictwo niemieckie kupiło osiem maszyn do dalszej oceny. Użytkowanie i testy wytrzymałości wykazały, że podłużnice kadłuba są zbyt słabe, a skrzydła mają tendencję do wichrowania się przy szybkiej utracie wysokości; miały też zbyt mały zapas wytrzymałości (2,6 raza wobec żądanych 5). Wymiana słabych elementów i wzmocnienie konstrukcji skrzydła rozwiązało problemy, a maszyna została uznana za lepiej zaprojektowaną pod kątem zmniejszenia oporów i zwiększenia siły nośnej od konkurencyjnego Albatrosa B.I^[2]. Konstrukcja była tak udana, że stała się swego rodzaju wzorcem dla późniejszych maszyn tej klasy – a na pewno sukces LVG pobudził konkurencyjne przedsiębiorstwa do ulepszania swych projektów^[3].

Dobre osiągi maszyny zostały potwierdzone w licznych zawodach, w których piloci LVG B.I zajmowali czołowe miejsca (1.,2.,3. i 8. na 25 startujących maszyn w maju 1914 roku i pierwszych siedem miejsc, z wyjątkiem piątego, w lipcu); po kolejnych sukcesach w Szwajcarii, lotnictwo tego kraju zamówiło 6 maszyn (dostarczono tylko dwie, ze względu na wybuch wojny)^[4]. Niemieckie siły lotnicze zamówiły 113 samolotów w 1913 roku, więcej niż którejkolwiek konkurencyjnej maszyny^[3], co dało LVG możliwość rozbudowy przedsiębiorstwa^[2]. Lotnictwo Bawarii, które kupowało maszyny osobno, także zamówiło LVG B.I, wraz z nabyciem licencji na ich budowę przez zakłady Otto^[4].

Służba

Samoloty LVG B.I służyły od początku I wojny światowej do obserwacji i rozpoznania – w sierpniu 1914 roku było ich 84 w linii; największą liczebność osiągnęły w kwietniu 1915 roku, gdy na froncie służyło ich 174 (na 581 samolotów klasy B). Ostatnie B.I zostały wycofane z pierwszej linii w roku 1916, zastępowane przez maszyny wersji B.II i inne samoloty tej klasy. Służyły jednak wciąż do szkolenia – w grudniu 1917 roku było ich wciąż 79 (niewykluczone, że niektóre służyły do końca wojny). Łącznie wyprodukowano ok. 400-450 maszyn B.I w zakładach LVG i między 170 a 175 w zakładach Otto^[5]. Od wiosny 1915 roku zadania rozpoznawcze przejęły samoloty wersji B.II, ale były one przede wszystkim używane jako szkolne. Wersja B.III była wyspecjalizowaną wersją treningową^[6].

LVG typu B w Polsce

Jeden LVG B.II przeleciał na polską stronę 19 czerwca 1919 roku, ale nie podjęto jego remontu po uszkodzeniu w czasie lądowania. Z dwóch samolotów wersji B.III, wyprodukowanych przez zakłady Schütte-Lanz, jeden służył do szkolenia w Szkole Lotniczej w Ławicy do 1922 roku, drugi zaś w Krakowie (rozbity w 1919 roku)^[7].

W Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie znajduje się unikatowy w skali światowej egzemplarz samolotu LVG B.II, o numerze fabrycznym 350/17, wyprodukowany przez Schütte-Lanz w roku 1917^[7]^[8].

Opis techniczny

Samolot LVG B.I był dwumiejscowym samolotem wielozadaniowym, dwupłatem o konstrukcji drewnianej. Kadłub miał konstrukcję drewnianą kratownicową, opartą na czterech podłużnicach, połączonych i usztywnionych; prostokątny w przekroju zwężał się do pionowego, ostrego zakończenia. Z przodu kadłuba mieścił się silnik rzędowy; blok silnika był osłonięty blaszanymi panelami, ale cylindry były praktycznie na wierzchu^[9].

Zazwyczaj stosowano sześciocylindrowy silnik rzędowy Mercedes D.I, rzadziej - 110-konne silniki Benz Bz.I, które miały wyprowadzenie spalin w dół, na lewy bok kadłuba. Wersja B.II używała często 120-konnych silników Mercedes D.II. Śmigło drewniane, dwułopatowe; chłodnice z lewej i prawej strony kadłuba^[10].

Za silnikiem znajdowały się dwie kabiny – pierwsza obserwatora, tuż za nią druga pilota; wersje treningowe miały zdwojone układy sterowania, w obu kabinach. Płaty o konstrukcji drewnianej, kryte płótnem, o kształcie prostokątnym, na końcach lekko zaokrąglone, o równej szerokości i cięciwie, usztywnione słupkami i cięgnami stalowymi. Lotki umieszczono tylko na górnym płacie, w którym również znajdował się zbiornik paliwa. Stateczniki i stery z rurek stalowych, kryte płótnem. Podwozie klasyczne – stałe, amortyzowane sznurem gumowym, z także amortyzowaną płozą ogonową^[10].

Wersje

B.II – różniła się minimalnie mniejszą rozpiętością skrzydeł, nieco zmienionym położeniem grawitacyjnego zbiornika paliwa, przesuniętym do tyłu kokpitem pilota, wycięciem w górnym płacie dla poprawy widoczności oraz (na ogół) zastosowaniem silnika Mercedes D.II o mocy 120 KM; wiele późniejszych maszyn miało chłodnicę przeniesioną na krawędź natarcia skrzydła^[10].
B.III – treningowa, wprowadzona w 1917 roku, była praktycznie identyczna z B.II, miała jedynie unowocześnione powierzchnie sterowe i wzmocniony sklejką tył kadłuba, co dawało większą odporność na twarde lądowania w wykonaniu kursantów; budowana przez Schütte-Lanz i Euler-Werke^[11].

Uwagi

↑ Dane w infoboksie dla wersji B.II produkcji zakładów Schütte-Lanz

Przypisy

↑ Grosz 2003 ↓, s. 2.
↑ ^a ^b Grosz 2003 ↓, s. 3.
↑ ^a ^b Grosz 2003 ↓, s. 4.
↑ ^a ^b Grosz 2003 ↓, s. 5.
↑ Grosz 2003 ↓, s. 6-7.
↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 170-171.
↑ ^a ^b Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce. Warszawa: Bellona Lampart, 1997, s. 211-212. ISBN 83-11-08576-5. (pol.).
↑ Samolot: LVG B.II. Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. [dostęp 2018-11-07]. (pol.).
↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 169.
↑ ^a ^b ^c Gray i Thetford 1970 ↓, s. 170.
↑ Gray i Thetford 1970 ↓, s. 171.

Bibliografia

Peter Grosz: LVG B. I. Berkhamsted Hertfordshire: Albatros Productions, 2003. ISBN 1-902207-53-X. (ang.).
Peter Gray, Owen Thetford: German Aircraft of the First World War. London: Putnam, 1970, s. 102–104. ISBN 0-85177-809-7.

[1] Dane w infoboksie dla wersji B.II produkcji zakładów Schütte-Lanz

[CITEREFGrosz20032-2] Grosz 2003 ↓, s. 2.

[CITEREFGrosz20033-3] Grosz 2003 ↓, s. 3.

[CITEREFGrosz20034-4] Grosz 2003 ↓, s. 4.

[CITEREFGrosz20035-5] Grosz 2003 ↓, s. 5.

[CITEREFGrosz20036-7-6] Grosz 2003 ↓, s. 6-7.

[CITEREFGrayThetford1970170-171-7] Gray i Thetford 1970 ↓, s. 170-171.

[morgala-8] Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce. Warszawa: Bellona Lampart, 1997, s. 211-212. ISBN 83-11-08576-5. (pol.).

[9] Samolot: LVG B.II. Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. [dostęp 2018-11-07]. (pol.).

[CITEREFGrayThetford1970169-10] Gray i Thetford 1970 ↓, s. 169.

[CITEREFGrayThetford1970170-11] Gray i Thetford 1970 ↓, s. 170.

[CITEREFGrayThetford1970171-12] Gray i Thetford 1970 ↓, s. 171.

[:1-13] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

Samoloty myśliwskie	AEG D.I Albatros D.I Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.V Albatros W.4 Fokker D.I Fokker D.II Fokker D.III Fokker D.IV Fokker D.V Fokker D.VI Fokker D.VII Fokker D.VIII (E.V) Fokker Dr.I Fokker E.I Fokker E.II Fokker E.III Fokker E.IV Halberstadt D.II Junkers D.I LFG Roland D.I LFG Roland D.II LFG Roland D.VI Pfalz D.III Pfalz D.VII Pfalz D.VIII Pfalz D.XII Pfalz D.XV Pfalz Dr.I Pfalz E.I Siemens-Schuckert D.III Siemens-Schuckert D.IV Siemens-Schuckert E.I Siemens-Schuckert E.III
Samoloty bombowe	AEG G.II AEG G.IV Gotha G.I Gotha G.IV Gotha G.V Gotha G.VI Friedrichshafen G.III S.S.W. R.III Staaken R.VI Staaken R.XIV
Wodnosamoloty i łodzie latające	Albatros W.4 Albatros W.5 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Gotha WD.1 Gotha WD.2 Hansa-Brandenburg W.12 Hansa-Brandenburg W.29 Junkers J 11 Lübeck-Travemünde F4
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowe	AEG C.I AEG C.II AEG C.III AEG C.IV AEG C.V AEG C.VI AEG C.VII AEG C.VIII AEG C.VIII Dr Ago C.I Ago C.IV Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Aviatik C.I Aviatik C.III DFW C.V Halberstadt C.V LFG Roland C.II LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Rumpler C.I Rumpler C.IV Rumpler C.VII
Samoloty wielozadaniowe	Aviatik B.I Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Junkers CL.I
Samoloty szturmowe	AEG J.I Albatros J.I Junkers J.I
Nieuzbrojone samoloty szkolne i rozpoznawcze	AEG B.I AEG B.II AEG B.III Albatros B.I Albatros B.II Albatros B.III Aviatik B.II Fokker A.I Hansa-Brandenburg B.I Kondor B.I LVG B.I, B.II, B.III Rumpler C.VIII Rumpler Taube
Konstrukcje prototypowe	AEG DJ.I AEG Dr.I AEG G.I AEG PE Albatros D.IV Albatros D.VI Albatros D.VII Albatros D.IX Albatros D.X Albatros D.XI Albatros D.XII Albatros Dr.I Albatros Dr.II Albatros W.3 Albatros W.8 DFW Floh Gotha WD.3 Halberstadt C.III Hansa-Brandenburg W.11 Hansa-Brandenburg W.16 Junkers J 1 Junkers J 2 Junkers J 7 Junkers J 8 Kondor D 1 Kondor D 2 Kondor D 6 Kondor D 7 Kondor W 1 LFG Roland Stralsund V 19 Pfalz D.VI Pfalz Dr.II Schütte-Lanz C.I Schütte-Lanz G.I
Inne	System oznaczeń niemieckich samolotów z okresu I wojny światowej

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43