Aminofilina
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC )
1,3-dimetylo-3,7-dihydro-1H -puryno-2,6-dion; etylenodiamina (2:1)
Inne nazwy i oznaczenia
farm.
Aminophyllinum dihydricum [1] Theophyllinum et ethylenediaminum hydricum [1]
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny
C16 H24 N10 O4
Masa molowa
420,43 g/mol
Wygląd
biały lub żółtawy proszek albo granulki o słabym zapachu amoniaku[1]
Identyfikacja
Numer CAS
317-34-0
PubChem
9433
DrugBank
DB01223
SMILES
CN1C2=C(C(=O)N(C1=O)C)NC=N2.CN1C2=C(C(=O)N(C1=O)C)NC=N2.C(CN)N
InChI
InChI=1S/2C7H8N4O2.C2H8N2/c2*1-10-5-4(8-3-9-5)6(12)11(2)7(10)13;3-1-2-4/h2*3H,1-2H3,(H,8,9);1-4H2
InChIKey
FQPFAHBPWDRTLU-UHFFFAOYSA-N
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotycząstanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC
R03 DA05 R03 DA55 R03 DB05
Farmakokinetyka
Działanie
rozszerzające drogi oddechowe
Okres półtrwania
7–9 h
Wiązanie z białkami osocza i tkanek
60%
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania
doustnie, doodbytniczo, dożylnie
Objętość dystrybucji
0,3–0,7 l/kg
Aminofilina (łac. Aminophyllinum ) – lek składający się z mieszaniny 2 składników – teofiliny , która jest substancją czynną, oraz etylenodwuaminy , która jest rozpuszczalnikiem , ok. 20-krotnie zwiększającym rozpuszczalność (objętościowo w stosunku 2:1, wagowo teofilina to około 85%). Za działanie terapeutyczne odpowiada teofilina, choć niektórzy autorzy twierdzą, iż etylenodiamina wzmacnia działanie teofiliny. Aminofilinę można podawać zarówno dożylnie, jak i domięśniowo. Stężenie terapeutyczne aminofiliny w surowicy krwi wynosi 10–20 μg/ml.
Mechanizm działania:
nieselektywny bloker fosfodiesterazy –> wzrost cAMP, cGMP –> rozszerzenie oskrzeli,
bloker receptorów adenozynowych A1 i A2 –> blokuje skurcz oskrzeli powodowany adenozyną i uwalnianie histaminy ,
pobudza ośrodek oddechowy i uwrażliwia go na CO2 ,
zwiększa skuteczność mm. oddechowych (zwłaszcza przepony),
poprawia klirens nerkowy , działając słabo moczopędnie,
rozszerza naczynia krwionośne (tętnicze mózgu, serca, nerek, płuc i skóry oraz naczynia żylne),
łagodnie obniża ciśnienie tętnicze ,
działa dodatnio ino- i chronotropowo na serce.
Wskazania:
astmie oskrzelowej ,
POCHP ,
stany zapalne oskrzeli z odczynem spastycznym,
przewlekłe serce płucne przebiegające z niewydolnością oddechową,
pomocniczo w rozkurczaniu dróg żółciowych oraz udarze mózgu.
Przeciwwskazania
nadwrażliwość na składnik preparatu (szczególnie na etylenodiaminę),
pw. względne:
świeży zawał serca,
zaburzenia rytmu serca (tachyarytmie),
ciężkie nadciśnienie tętnicze ,
kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi odpływu komory lewej,
choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
nadczynność tarczycy,
padaczka,
ciężkie zaburzenia czynności wątroby i nerek.
Aminofilina w postaci iniekcji była produkowana przez Zakłady Farmaceutyczne PLIVA Kraków , jednak została zakończona z powodu konieczności weryfikacji technologii[4] . Ministerstwo Zdrowia zaakceptowało tę sytuację, dodając, że ze względu na liczne działania niepożądane aminofilina przestała być lekiem niezbędnym we współczesnej medycynie[5] .
Nadal jest dostępna w Polsce w postaci surowca farmaceutycznego Aminophyllinum (producenci m.in. Pharma Cosmetic, Amara, Galfarm), który służy do sporządzania proszków dzielonych, kapsułek, czopków i płynnych mieszanek w zakresie receptury aptecznej.
Praca zbiorowa. Indeks leków medycyny praktycznej. Kraków 2004 r.
R03 : Leki stosowane w chorobach obturacyjnych dróg oddechowych
R03A – Leki adrenergiczne podawane drogą wziewną R03AA – Agonisty receptorów α- i β-adrenergicznych
R03AB – Nieselektywne agonisty receptora β-adrenergicznego
R03AC – Selektywne agonisty receptora β2 -adrenergicznego
R03AK – Leki adrenergiczne w połączeniu z glikokortykoidami lub innymi lekami z wyjątkiem leków przeciwcholinergicznych
R03AL – Leki adrenergiczne w połączeniu z lekami przeciwcholinergicznymi oraz leki trójskładnikowe z glikokortykoidami
R03B – Inne leki stosowane w chorobach obturacyjnych dróg oddechowych podawane drogą wziewną R03BA – Glikokortykoidy
R03BB – Preparaty przeciwcholinergiczne
R03BC – Preparaty przeciwalergiczne (z wyłączeniem kortykosteroidów)
R03BX – Inne
R03C – Leki adrenergiczne do stosowania wewnętrznego R03CA – Agonisty receptorów α- i β-adrenergicznych
R03CB – Nieselektywne agonisty receptora β-adrenergicznego
R03CC – Selektywne agonisty receptora β2 -adrenergicznego
R03D – Inne leki stosowane w chorobach obturacyjnych dróg oddechowych do stosowania wewnętrznego R03DA – Pochodne puryny
R03DB – Puryny w połączeniach z lekami adrenergicznymi
R03DC – Antagonisty receptora leukotrienowego
R03DX – Inne
Adamantany (pochodne adamantanu )
Antagonisty adenozyny
Alkiloaminy
Ampakiny
Arylocykloheksyloaminy
Benzoazepiny
Cholinergiki
Konwulsanty
Eugeroiki
Oksazoliny
Fenyloetyloaminy
4-metylofenyloizobutyloamina
1-fenylo-2-(piperydyn-1-ylo)pentan-3-on
1-metyloamino-1-(3,4-metylenodioksyfenylo)propan
2-fluoroamfetamina
2-fluorometamfetamina
2-hydroksyfenetyloamina
2-fenylo-3-aminobutan
2-fenylo-3-metyloaminobutan
2,3-metylenodioksyamfetamina
3-fluoroamfetamina
3-fluorometamfetamina
3-fluorometkatynon
3-metoksyamfetamina
3-metyloamfetamina
3,4-dimetylometkatynon
4-bromometkatynon
4-chlorometkatynon
4-etyloamfetamina
4-fluoroamfetamina
4-fluorometamfetamina
4-metyloamfetamina
4-metylobufedron
4-metylokatynon
4-metylometamfetamina
4-metylopentedron
4-metylotioamfetamina
6-fluoronorepinefryna
AL-1095
alfetamina
α-etylofenetyloamina
amfekloral
amfepentoreks
amfepramon
amidefryna
2-amino-1,2-dihydronaftalen
2-aminoindan
5-(2-aminopropylo)indol
2-aminotetralina
akrydoreks
amfetamina (dekstroamfetamina , lewoamfetamina )
amfetaminil
arbutamina
β-metylofenetyloamina
β-fenylometamfetamina
benfluoreks
benzedron
benzfetamina
1,3-benzodioksolilobutanoamina
3,4-metylenodioksy-β-metoksyfenetyloamina
3-benzhydrylomorfolina
benzofuranylopropyloaminopentan
bufedron
bupropion
butylon
kamfetamina
katyna
katynon
chlorofentermina
cylobamina
cynamedryna
klenbuterol
klobenzoreks
kloforeks
klortermina
cypenamina
D -deprenyl
denopamina
2,5-dimetoksyamfetamina
dimetyloamfetamina
dimetylokatynon
dobutamina
lewodopa
dopamina
dopeksamina
droksydopa
1,3-benzodioksolilo-N -etylobutanoamina
efedryna
adrenalina
epinina
etafedryna
etylokatynon
etylonoradrenalina
etylon
N -etyloamfetamina
etylefryna
famprofazon
fenkamfanina
fenkamina
fenetylina
fenfluramina
fenproporeks
feprosydnina
flefedron
fludoreks
formetoreks
furfenoreks
gepefryna
heksapradol
heksedron
4-hydroksy-3-metoksymetamfetamina
hordenina
4-hydroksyamfetamina
5-jodo-2-aminoindan
ibopamina
indanylometyloaminopropan
indanyloaminopropan
jofetamina
izoetaryna
izoetylokatynon
izoprenalina
selegilina
lefetamina
lizdeksamfetamina
lofofina
N -metylo-1,3-benzodioksolilobutanoamina
3,4-metylonodioksyamfetamina
3,4-metylenodioksybutyloamfetamina
3,4-metylenodioksyetyloamfetamina
3,4-metylenodioksymetamfetamina
3,4-metylenodioksymetylofenetyloamina
3,4-metylenodioksyhydroksyamfetamina
3,4-metylenodioksypropyloamfetamina
3,4-metylenodioksyfenetyloamina
mefenoreks
mefedron
mefenteramina
metanefryna
metaraminol
mezokarb
metamfetamina (dekstrometamfetamina , lewometamfetamina )
metoksamina
metoksyfenamina
3-metoksy-4-metyloamfetamina
metylokatynon
metedron
metoksyfenamina
3,4-metylenodioksykatynon
metylon
meksedron
3-metoksy-4,5-metylenodioksyamfetamina
3-metoksy-4,5-metylenodioksy-N -metyloamfetamina
3-metoksymetamfetamina
morforeks
N ,α-dietylofenyloetyloamina
N -benzylo-1-fenetyloamina
N -etylobufedron
N -etyloheksedron
N ,N -dimetylofenetyloamina
naftyloamfetamina
nizoksetyna
noradrenalina
norfenefryna
norfenfluramina
normetanofryna
L -norpseudoefedryna
oktopamina
orcyprenalina
ortetamina
oksyfentoreks
oksylofryna
4-bromoamfetamina
4-chloroamfetamina
4-chlorometamfetamina
norfoledryna
pentoreks
pentedron
pentylon
fenatyna
fenprometamina
fentermina
fenyloalanina
fenyloefryna
fenylopropanoloamina
foledryna
4-jodoamfetamina
4-metoksyamfetamina
4-metoksyetyloamfetamina
4-metoksymetamfetamina
fenylopropyloaminopentan
ftalimidopropiofenon
prenylamina
propylamfetamina
pseudoefedryna
ropynirol
salbutamol
sibutramina
synefryna
teodrenalina
tifloreks
tranylocypromina
tyramina
tyrozyna
ksylopropamina
zylofuramina
Fenylomorfoliny
Piperazyny
Piperydyny
Pirolidyny
Racetamy
Tropany
Tryptaminy
Inne