Modafinil

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Modafinil
enancjomery R (u góry) i S (u dołu)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C15H15NO2S

Masa molowa

273,35 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

68693-11-8

PubChem

4236

DrugBank

DB00745

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

N06BA07

Preparat zawierający modafinil

Modafinilorganiczny związek chemiczny, lek o działaniu stymulującym, używany w leczeniu narkolepsji, zmniejszenia senności wywołanej pracą zmianową lub bezdechem sennym oraz jako środek pobudzający. Lek ten nie ma działania narkotycznego, w przeciwieństwie np. do metylofenidatu.

Czas półtrwania leku w organizmie wynosi około 15 godzin. Zażywany jest zwykle zaraz po obudzeniu. Średnia dawka to 100–200 miligramów. Modafinil może powodować ból głowy. Nie jest do końca znany mechanizm działania leku, ale wiadomo, że nie działa euforyzująco[2]. Modafinil jest inhibitorem zwrotnego wychwytu dopaminy i noradrenaliny, co oznacza, iż zwiększa stężenie tych neuroprzekaźników w przestrzeni synaptycznej. Strukturalnie modafinil nie jest podobny do żadnego z narkotycznych stymulantów jak amfetamina, metylofenidat czy kokaina, jednak wstępne badania pokazujące jego działanie na układ dopaminowy sugerują, że może mieć potencjał uzależniający[3].

Prowadzone były badania nad przydatnością modafinilu w leczeniu szeregu zaburzeń, w tym zaburzeń funkcji poznawczych, depresji i ADHD[4]. Mimo skuteczności, nie został zarejestrowany jako lek na ADHD z powodu przypadków ciężkiej toksyczności dermatologicznej. Do powszechnych działań niepożądanych należą bezsenność, ból głowy, nudności, nerwowość i nadciśnienie tętnicze[5].

W Polsce dostępny jest jeden preparat zawierający modafinil – Actimodan[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Modafinil, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00745 (ang.).
  2. Dongsoo Kim, Practical Use and Risk of Modafinil, a Novel Waking Drug, „Environmental Health and Toxicology”, 27, 2012, DOI10.5620/eht.2012.27.e2012007, PMID22375280, PMCIDPMC3286657.
  3. Nora D. Volkow i inni, Effects of modafinil on dopamine and dopamine transporters in the male human brain: clinical implications, „Journal of the American Medical Association”, 301 (11), 2009, s. 1148–1154, DOI10.1001/jama.2009.351, PMID19293415, PMCIDPMC2696807.
  4. Michael J. Minzenberg, Cameron S. Carter, Modafinil: A Review of Neurochemical Actions and Effects on Cognition, „Neuropsychopharmacology”, 33 (7), 2007, s. 1477–1502, DOI10.1038/sj.npp.1301534.
  5. R. Kumar, Approved and investigational uses of modafinil: an evidence-based review, „Drugs”, 68 (13), 2008, s. 1803–1839, DOI10.2165/00003495-200868130-00003, PMID18729534.
  6. Indeks | Preparaty zawierające: modafinil (modafinil) [online], mp.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).