Kędzierzyn-Koźle

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez John Belushi (dyskusja | edycje) o 16:34, 12 paź 2013. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Szablon:POL miasto infobox Kędzierzyn-Koźle (czes. Kandřín-Kozlí, niem. Kandrzin-Cosel) – miasto w województwie opolskim, powiat kędzierzyńsko-kozielski, położone na Nizinie Śląskiej, na Górnym Śląsku.

Powstało w 1975 r. z połączenia czterech osobnych organizmów administracyjnych: Kędzierzyna, Koźla, Sławięcic i Kłodnicy[1]. W Koźlu znajduje się jeden z największych portów rzecznych w Polsce. W Kędzierzynie-Koźlu znajdują się jedne z największych w Polsce zakładów chemicznych – ZAK Spółka Akcyjna, a także holding „Blachownia”. Jest to drugie co do wielkości miasto województwa opolskiego pod względem liczby ludności i pierwsze pod względem obszaru.

Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto liczyło 61 617 mieszkańców.

Geografia

Położenie

Miasto leży w południowo-wschodniej części województwa opolskiego, w środkowej części mezoregionu fizycznogeograficznego Kotliny Raciborskiej. Mezoregion ten jest najbardziej na południowy wschód wysuniętą częścią makroregionu Niziny Śląskiej.

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 123,4 km²[2].

Środowisko geograficzne

Występuje niewielkie zróżnicowanie wysokości. Najniżej położone rejony znajdują się przy rzece Odrze (przysiółek Lasaki, około 164 m n.p.m.), najwyżej znajduje się falista równina piaszczysta w okolicach Lasu Starej Kuźni (około 211 m n.p.m.). Dla miasta przyjmuje się średnią wysokość 180 m n.p.m.[potrzebny przypis]

Większość terenów miasta jest położona na dnie dolin rzecznych: Odry i jej prawobrzeżnego dopływu Kłodnicy. Tereny położona na wschód od brzegów rzeki Odry są równiną taras niskich. Północno-wschodni skrawek miasta tworzą pokrywy lessowe, będące częścią grzbietu Chełma (masyw Góry św. Anny).

Sieć rzeczną stanowi rzeka Odra i jej prawy dopływ Kłodnica (ma swoje ujście do Odry na południowy wschód od centrum dzielnicy Koźle).

Oddzielną rolę w strukturze sieci hydrograficznej miasta zajmują sztuczne drogi wodne. Dwa kanały wykorzystywały przebieg [doliny naturalnego cieku Kłodnicy: Kanał Kłodnicki (już nie funkcjonuje) i Kanał Gliwicki. Trzecim kanałem jest Kanał Kędzierzyński, będący odgałęzieniem od Kanału Gliwickiego do ZAK Spółka Akcyjna. Kanał Odra-Dunaj łączący Koźle z Wiedniem pozostał w sferze planów.

Klimat

Rejon Kędzierzyna-Koźla należy do śląsko-wielkopolskiego regionu klimatycznego. Lato rozpoczyna się wcześnie i jest ciepłe, zima jest krótka i łagodna. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C (średnia temp. w styczniu –2,0 °C, średnia temp. w lipcu +18 °C). Amplitudy temperatury są mniejsze od przeciętnych w Polsce. Czas trwania zimy wynosi 70 dni, czas trwania lata wynosi 90 dni. Opady atmosferyczne utrzymują się poniżej średniej krajowej. Średni opad roczny wynosi około 450 mm.[potrzebny przypis]

Handel

W mieście znajdują się placówki handlowe sieci: Carrefour, Kaufland, E.Leclerc, Castorama, Tesco, Intermarché, Biedronka, Lidl, Aldi, Netto, Odido. Na osiedlu Pogorzelec znajduje się galeria handlowa „Odrzańskie Ogrody”, która mieści 85 sklepów – w tym supermarket i kino

Podział administracyjny

Plik:Koźle ratusz.JPG
Ratusz w Koźlu. Zdjęcie z lat 30. XX w

Miasto jest siedzibą władz samorządu powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego.

Kędzierzyn-Koźle nie tworzy spójnej całości – wyraźnie odrębne dzielnice są porozdzielane lasami, łąkami i polami uprawnymi. Miasto powstało w 1975 r. z połączenia czterech osobnych organizmów administracyjnych: Kędzierzyna, Koźla, Kłodnicy i Sławięcic. Pod względem organizacyjnym miasto dzieli się na 16 osiedli[3].

Klasyfikacja wg wielkości osiedla pod względem liczby ludności
 Osobny artykuł: Powiat kędzierzyńsko-kozielski.

Nazwa

Koźle wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 roku wydanym w języku polskim w Berlinie[4].

Nazwa miasta pochodzi z połączenia nazw dwóch miejscowości – Kędzierzyna oraz Koźla. Pierwsze informacje źródłowe o ufortyfikowanej osadzie Kosle pochodzą ze spisanej po łacinie w latach 1112–1116 przez Galla Anonima Kroniki polskiej. Z kolei w 1283 roku nazwa Kędzierzyna wymieniona została w zlatynizowanej formie jako Kandersino, a w 1410, Candirsyn[5]. W pruskim urzędowym dokumencie z 1750 roku wydanym języku polskim w Berlinie przez Fryderyka Wielkiego wymienione jest Koźle pośród innych śląskich miejscowości[4]. Nazwę Koźle w książce "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej" wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa.[6] Polską nazwę Kędzierzyn oraz niemieckie Kandrzin i stację kolejową Kosel-Kandrzin wymienia Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany na przełomie XIX i XX wieku[5].

W 1934 władze III Rzeszy zmieniły nazwę miasta z Kandrzin na Heydebreck O.S., która obowiązywała do 1945 r.[7] Nowa nazwa upamiętniała dowódcę niemieckiego oddziału ochotniczego, Petra von Heydebrecka, który w czasie III powstania śląskiego walczył w bitwie pod Górą Świętej Anny oraz zdobył Kędzierzyn.

W 1975 r. po połączeniu trzech miast Kędzierzyna, Kłodnicy, Koźla, oraz gminy Sławięcice ustalono urzędowo dla miasta nazwę Kędzierzyn-Koźle[8].

Historia

Panorama miasta Koźle (I poł. XVIII w.)
 Osobny artykuł: Historia Kędzierzyna-Koźla.

Pierwsze wzmianki historyczne o Koźlu pochodzą z 1104 roku, jednak nadanie praw miejskich nastąpiło dopiero w 1281. Ziemie te wchodziły wówczas w skład księstwa kozielsko-bytomskiego, które od 1289 były lennem króla czeskiego. W 1526 księstwo kozielsko-bytomskie wraz z Czechami przeszło pod władzę Habsburgów. Od 1741 pod panowaniem Prus. W 1743 nastąpił początek rozbudowy twierdzy w Koźlu (Twierdza Koźle). Znaczny rozwój gospodarczy całej okolicy rozpoczął się wraz z budową Kanału Kłodnickiego (lata 1792–1812). W 1807 twierdza kozielska było oblężona przez wojska napoleońskie. W 1845 uruchomiono linię kolejową Opole-Gliwice – był to początek rozwoju wsi Kędzierzyn, w której umieszczono stację kolejową. Od tego momentu Kędzierzyn rozpoczął swój systematyczny rozwój kosztem Koźla, którego rozwój ograniczało istnienie twierdzy. Sytuacji nie zmieniło zlikwidowanie w 1873 twierdzy kozielskiej i budowa portu rzecznego w Koźlu (lata 1891–1908). W 1921 okolica była terenem walk podczas III powstania śląskiego. Ziemie te, na mocy plebiscytu, pozostały w granicach Niemiec. W latach 1934–1938 wybudowano nowy Kanał Gliwicki. W 1945 w wyniku przegranej Niemców w wywołanej II wojnie światowej i po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną miasto weszło w skład PRL. W 1951 Kędzierzyn otrzymał prawa miejskie, a w 1975 nastąpiło połączenie miast Koźla, Kędzierzyna, Kłodnicy i Sławięcic oraz 3 wsi (Lenartowic, Miejsca Kłodnickiego i Cisowej) – początek dzisiejszego miasta Kędzierzyn-Koźle.

Zabytki

Kościół parafialny św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej
Kładka piesza nad śluzą wodną w Koźlu
Park w Sławięcicach
Były obóz koncentracyjny w Sławięcicach
Pomnik w byłym obozie koncentracyjnym w Sławięcicach

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[9]:

  • stare miasto Koźle, wypisane z księgi rejestru
  • kościół parafialny pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej, ul. Złotnicza, z 1489 r. – XV wiek, 1570 r., XIX w., z wieżą gotycko-renesansową
  • kościół par. pw. św. Mikołaja, ul. Judyma 1, z l. 1901–1902 w Kędzierzynie
  • kościół par. pw. MB Bolesnej, ul. Kłodnicka 2, z 1928 r.
  • zespół klasztorny franciszkanów, ul. 22 Lipca 5: kościół poklasztorny pw. Wniebowzięcia NMP, ob. fil. z l. 1751–1753, klasztor, ob. biura, z 1753 r. – XVIII w., XIX w.,
  • kościół ewangelicko-augsburski w Kędzierzynie, ul. Głowackiego 17, z l. 1902-1903
  • kapliczka-dzwonnica, tzw. Pańszczyźniana, ul. Wyspiańskiego, 1814 r.
  • mogiły żołnierzy polskich, uczestników Kampanii Wrześniowej 1939 r., na cmentarzu rzym.-kat., ul. Cmentarna
  • mogiła zbiorowa żołnierzy I Armii WP poległych w 1945 r.
  • cmentarz wojenny żołnierzy Armii Radzieckiej, ul. J.Pawła II (ul. Świerczewskiego) w Kędzierzynie
  • zespół zamkowy w Koźlu: budynek zamkowy wzniesiony na przełomie XIII-XIV wieku na niewielkim wzgórzu, XVI w., XIX w., ul. Kraszewskiego, lamus starego zamku z XIV w., XIX w., budynek przedzamcza, ob. szpital, ul. Armii Czerwonej, z XVI w., XVII w., XIX w., zrekonstruowano Basztę zamkową, trwają prace na terenie przedzamcza
  • mury obronne Koźla, z XIV w., z poł. XVI w.: fragment murów, ul. Kraszewskiego, fragment murów oporowy z fragmentami półkolistej bastei – baszty, obok zamku
  • fortyfikacje „fryderycjańskie” Twierdzy Koźle: obwałowania i fosy, murowano-ziemne, z XVIII w. Zachowały się fragmenty fortyfikacji na lewym brzegu Odry, pięć narożników obwodu wału głównego, fragmenty wewnętrznego obwodu walki oraz przedwał z kilkoma hangarami prochowymi; przedstok z fosą przekształcono w planty miejskie i rozproszone umocnienia na brzegu prawym: Fort Fryderyka Wilhelma, Wieża Montalemberta, fort Rondel, ul. Portowa z XVIII w., schron forteczny, wzniesionej w XVIII-XIX wieku, budynek forteczny z XVIII w./XIX w., studnia forteczna z XIX w., ul. Konopnickiej, Żeromskiego, Piramowicza, Skarbowa, Planty, Zamkowa, Garncarska, Targowa
  • planty miejskie, na terenie fortyfikacji Twierdzy Koźle, z poł. XIX w.
  • dom, ul. Bolesława Chrobrego 20, z pocz. XX w.
  • prochownia, ob. magazyn, ul. Garncarska 1, z XVIII w./XIX w.
  • dom, ul. Grunwaldzka 5, z pocz. XX w.
  • dom, ul. Łukasiewicza 9, z 1908 r., Poczta, Bank PKO, Caritas
  • dom, ul. Matejki 10–12, z l. 1900-10
  • domy, ul. Pamięci Sybiraków 2, z k. XVIII w.-1920 r. nr 4, z XVIII w.-XX w.
  • domy – kamienice, ul. Piastowska 3, 5, 7, 17, 33, z k. XIX w./XX w.
  • dom, ul. Piramowicza 17, z XIX w./XX w., dawny szpital
  • budynek administracyjny, ob. urząd miasta, ul. Piramowicza 32, z l. 1909-1910: dom dozorcy
  • areszt z wartownią, ul. Racławicka 10, z czwartej ćw. XIX w.
  • domy, Rynek 1, 2, z 1798 r., 1800 r., XVIII w.-XX w.
  • kasyno wojskowe, ob. Miejski Ośrodek Kultury, ul. Skarbowa 10, z 1930 r.
  • dom, ul. Skłodowskiej 7, z XIX w./XX w.
  • zespół dworski, ul. Sławięcicka 3, z 1930 r.: dwór, park
  • trzy budynki koszarowe, ob. domy mieszkalne, ul. Targowa 13/15, 17/21, 23/27, z l. 1776–78, XIX w.-XX w.
  • dom, ul. Żeromskiego 9, z k. XIX w.
  • zespół wodociągów miejskich, ul. Filtrowa 14, z l. 1900-1902: wieża ciśnień, pompownia, budynek biurowy
  • wieże ciśnień PKP nr 1 i przepompownia ze stacją trafo, nr 2, nr 3, nr 4, ul. Towarowa w Kędzierzynie, z l. 1908–1914, wieża ciśnień wodociągowa PKP, na stacji Koźle-Port, z 1905 r.
  • stary Kanał Kłodnicki, który łączył Koźle z Gliwicami (wybudowany w latach 1792–1812) w Kłodnicy, na terenie miasta i w granicach województwa
  • sześć śluz – Śluzy Koźle, odremontowana po powodzi 1997 r., śluza IV nie istnieje

Kędzierzyn-Koźle – Kłodnica

  • dom, ul. Krasickiego 12, drewniany, z XIX w., nie istnieje

Kędzierzyn-Koźle – Sławięcice

  • kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny, z l. 1864–1869, ul. Staszica, wypisany z księgi rejestru
  • zespół plebani przy kościele św. Katarzyny, ul. Staszica 1, z XIX w.: plebania, budynek gospodarczy, altana w ogrodzie
  • zespół pałacowy, pozostałości z XVIII w.-XIX w., jeden z największych parków Opolszczyzny: barokowy pawilon ogrodowy – belweder, z 1802 r., późnoklasycystyczny dom ogrodnika, z 1830 r., park; mogiła zbiorowa powstańców śląskich, z 1921 r.
  • zespół szpitala im. Roberta Kocha, ul. Orkana 14, z l. 1880-84: budynek mieszkalno-biurowy – pawilon „A” z łącznikiem, budynek administracyjno-pomocniczy – pawilon „B” z łącznikiem, budynek szpitalny – pawilon „C”, budynek mieszkalno-gospodarczy – pawilon „D”, z 1925 r., dwie leżakownie, drewniane, zieleń parkowa, ogrodzenie, muroane z bramami
  • dom, ul. Sadowa 95, z 1830 r., nie istnieje
  • elektrownia wodna, ob. dom mieszkalno-przemysłowy, ul. Puszkina 1, z poł. XIX w.
  • krematorium, znajduje się na placu apelowym, na terenie dawnego obozu hitlerowskiego, poza rejestrem: pomnik ku czci pomordowanym, w otaczającym lesie – liczne pozostałości wież strzelniczych i bram wjazdowych.

inne zabytki:

  • synagoga
  • cmentarz żydowski
  • zespół portowy, ul. Żeglarska w Koźlu-Porcie posiada trzy baseny z zachowanymi urządzeniami przeładunkowymi (wywrotnice wagonowe)
  • schron przy ul. Szymanowskiego, koło starego boiska, zasypany, widoczne są tylko kominy
  • kaplica pańszczyźniana, ul. Wyspiańskiego w Kłodnicy
  • syfon w Lenartowicach, ul. Nowowiejska, gdzie rzeka Kłodnica przepływa pod Kanałem Gliwickim.

Gospodarka

Pracujących ogółem: 17 197 osób [potrzebny przypis]

Dane: GUS 2012 r.

 Osobny artykuł: Ludność Kędzierzyna-Koźla.

Transport

Transport drogowy

Miasto jest położone na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych Górnego i Dolnego Śląska. Przez Kędzierzyn-Koźle przebiegają następujące drogi krajowe:

Ponadto w mieście zbiegają się drogi wojewódzkie:

Wybudowano część obwodnicy (w 2008 zatwierdzono plan budowy pozostałej części obwodnicy z nowym mostem na rzece Odrze[potrzebny przypis] oraz dogodne połączenie z autostradą A4 w miejscowości Olszowa.

Zjazdy z autostrady A4 w kierunku na Kędzierzyn-Koźle[potrzebny przypis]:

Transport autobusowy

 Osobny artykuł: Komunikacja miejska w Kędzierzynie-Koźlu.

Komunikację miejską zapewnia Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu, która prowadzi od 1 maja 1969 roku działalność przewozową osób na terenie miasta i sąsiednich gmin. Obecnie istnieje 15 linii[10]

Transport międzymiastowy zapewnia Veolia Transport Opolszczyzna Spółka z o.o. (byłe Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej S.A.) posiada w Kędzierzynie-Koźlu około 25 przystanków oraz Dworzec Autobusowy w Koźlu. Veolia obsługuje liczne połączenia lokalne na terenie powiatu Kędzierzyn-Koźle oraz częściowo na terenie powiatów Krapkowice i Prudnik.

Transport kolejowy

Kędzierzyn-Koźle leży na trasie linii o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Miasto posiada pięć stacji kolejowych:

Drogi wodne

Śluza wodna Koźle

Miasto leży na trasie Odrzańskiej Drogi Wodnej, w miejscu gdzie do Odry dochodzi Kanał Gliwicki i dzięki temu ma połączenie drogami wodnymi ze Szczecinem, Bydgoszczą, Europą Zachodnią i wschodnim Górnym Ślaskiem – Port Gliwice. W Koźlu znajduje się duży port rzeczny o nastepujących parametrach[11]:

  • powierzchnia nabrzeży 250 000 m²
  • powierzchnia wód portowych 140 000 m²
  • długość nabrzeży przeładunkowych 3,2 km
  • długość nabrzeży postojowych 0,64 km
  • składowiska 60 000 m²
  • magazyny 800 m²
  • elewator zbożowy, dźwigi portowe, stacja paliw

Ruch turystyczny obsługuje Marina Lasoki (na terenie starej stoczni)[12].

W Koźlu znajdują się:

  1. na 98,1 km Odry, śluza wodna Koźle o długości 38,5 m, szerokości 5,3m i wysokości podnoszenia 1,3 m. Jest to śluza z drewnianymi wrotami otwieranymi ręcznie przy pomocy dyszli.
  2. na 1,6 km Kanału Gliwickiego dwukomorowa śluza wodna Kłodnica o długości 71,8 metra, szerokości 12 metrów i wysokości podnoszenia 10,4 metra[13].

Kultura

Organizacją życia kulturalnego w Kędzierzynie-Koźlu kieruje i nadzoruje Wydział Kultury, Sportu i Rekreacji Urzędu Miasta. W tym celu gmina powołała instytucje kultury:

  • Miejski Ośrodek Kultury,
  • Miejska Biblioteka Publiczna, która posiada osiem placówek w mieście(Bibliotekę Główną i 7 filii).

W mieście działa 6 osiedlowych domów kultury[potrzebny przypis]. W baszcie zamkowej urządzono stałą ekspozycję muzealną poświęconą historii miasta.

Kina:

Dom Kultury i Kino „Chemik”
  • Kino „Chemik” posiada nowoczesny system dźwiękowy Dolby Digital Surround Ex. Obiekt przystosowany jest do obsługi osób niepełnosprawnych, liczba miejsc wynosi 300. Kino po gruntownym remoncie zostało otwarte ponownie 27 marca 2009 roku[14].
  • Kino „Hel” zlikwidowano na początku XXI wieku[potrzebny przypis].
  • Kino „Twierdza” przy Domu Kultury w Koźlu.
  • Kino „Helios” w galerii „Odrzańskie Ogrody”

Stałe imprezy kulturalne

Imprezy o zasięgu ogólnokrajowym[potrzebny przypis]:

  • Ogólnopolski Przegląd Piosenki Żeglarskiej i Poezji Morskiej „Szantki” – dwudniowa impreza poświęcona pieśniom żeglarskim szantom
  • „Art Attack” – Międzynarodowy Festiwal Humoru i Satyry – jednodniowy festiwal kabaretów satyrycznych
  • Ogólnopolski Przegląd Piosenki Turystycznej i Poezji Śpiewanej „Wrzosowisko” – przegląd zespołów piosenki turystycznej
  • Międzynarodowy Festiwal Filmów Niezależnych „Publicystyka”

Imprezy o zasięgu regionalnym[potrzebny przypis]:

  • Dni Miasta – Dni Chemików
  • Festiwal Pieśni Religijnej „Azoty”
  • Turniej Kultury Szkół – prezentacja dorobku kulturalnego szkół miejskich
  • Regionalny Przegląd Małych Form Teatralnych „Opowiem Ci bajkę” – konkurs dla dzieci przedszkolnych

Stowarzyszenia kulturalne

Zespoły muzyczne

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Sławięcicach
 Osobne artykuły: Dekanat Kędzierzyn i Dekanat Koźle.

Oświata

 Osobny artykuł: Edukacja w Kędzierzynie-Koźlu.

W mieście znajduje się 15 szkół podstawowych, 8 gimnazjów, 8 szkół ponadgimnazjalnych oraz prowadzone są zaoczne studia magisterskie. Cały czas trwają starania o utworzenie uczelni wyższej (własnej lub filii), która prowadzić będzie zajęcia na studiach stacjonarnych oraz niestacjonarnych i będzie bodźcem który da sygnał do rozwoju szkolnictwa wyższego w Kędzierzynie-Koźlu.

W tym:

Sport

Kryta pływalnia w Kędzierzynie
 Osobny artykuł: Sport w Kędzierzynie-Koźlu.

Organizacją życia sportowego w Kędzierzynie-Koźlu kieruje i nadzoruje Wydział Kultury, Sportu i Rekreacji Urzędu Miasta. Współpracuje on z Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji.

W mieście znajdują się: 5 stadionów sportowo-rekreacyjnych, 3 korty tenisowe, 2 hale widowiskowo-sportowe, kryta pływalnia, dwa baseny odkryte oraz lodowisko (sezonowo).

Piłkę nożną w mieście reprezentuje reaktywowany 26.07.2006 roku grający niegdyś w 2 lidze a obecnie w rozgrywkach klasy okręgowej (V liga) Klub Sportowy (w przeszłości wielosekcyjny) Chemik Kędzierzyn-Koźle.

Najbardziej utytułowanym klubem sportowym działającym w mieście jest męski klub siatkarski ZAKSA Kędzierzyn-Koźle.

W mieście tym znajduję się również Klub Sportowy „Caper” reprezentujący miasto w Softball (kobiety) i Baseball (mężczyźni).

Turystyka

Park zajmuje powierzchnię 13,725 ha. Zobacz szlak turystyczny Powstańców Śląskich.

Hotele

Liczba turystów zagranicznych korzystających z miejsc noclegowych:

Rok Liczba osób
2002 1 227
2003 1 305
2004 3 964
2005 3 063

Źródło: GUS, 2005 r.

  • Hotel „Centralny” (ul. Waryńskiego 7)
  • Hotel „Court” (ul. Bolesława Śmiałego 2)
  • Hotel „Lech” (ul. Wyzwolenia 7)
  • Hotel „Berlin” (ul. Broniewskiego 15)
  • Zajazd „Polonia” (ul. Ligonia 5 a)
  • Hotel Villa Vanilla (ul. Sławięcicka 80)
  • Hotel Hugo (ul. Władysława Orkana 14)

Administracja

Kędzierzyn-Koźle ma status gminy miejskiej. Organem stanowiącym samorządu jest Rada Miasta Kędzierzyn-Koźle składająca się z 23 radnych[17]. Organem wykonawczym jest prezydent miasta.

Prezydenci Miasta Kędzierzyn-Koźle:

Samorząd miasta jest członkiem: Związku Miast Polskich, Związku Gmin Śląska Opolskiego[18].

Osoby związane z Miastem

Media

 Osobny artykuł: Media w Kędzierzynie-Koźlu.

W Kędzierzynie-Koźlu wydawane są 3 lokalne tygodniki: Nowa Gazeta Lokalna, Tygodnik Lokalny 7 dni i „Echo Gmin”. Działa rozgłośnia radiowa Radio Park FM oraz Samodzielna Telewizja Miejska w Kędzierzynie-Koźlu.

Służba zdrowia

  • Szpital (ul. Roosevelta 2) – OIOM, laryngologia, okulistyka, chirurgia, noworodki, położnictwo, ginekologia, urologia, ortopedia, dziecięcy.
  • Szpital (ul. Judyma) – pulmonologia, geriatria, neurologia, dermatologia.

Służby mundurowe

  • Policja – Komenda Powiatowa Policji w Kędzierzynie-Koźlu.
  • Areszt śledczy – W Koźlu znajduje się areszt śledczy: Areszt Śledczy Kędzierzyn-Koźle. Areszt śledczy obsługuje sąd i prokuraturę w Kędzierzynie-Koźlu.
  • Straż pożarna – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kędzierzynie-Koźlu posiada dwie jednostki ratowniczo-gaśnicze:
    • Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 1 w Azotach,
    • Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 2 w Koźlu.
  • Służba wojskowa – Od 1945 w Koźlu znajdował się sztab 2. Dywizji Piechoty. W sierpniu 1945 garnizon wzmocniono 35 (później 36) Pułkiem Artylerii. 11 października 1989 nastąpiła likwidacja garnizonu wojskowego w Kędzierzynie-Koźlu. 18 lipca 1994 nastąpił powrót garnizonu wojskowego. Stacjonował tutaj 10 Śląski Pułk Artylerii Mieszanej. Podczas katastrofalnej powodzi 1997 teren koszar został całkowicie zatopiony. Doprowadziło to do likwidacji pułku i garnizonu (31 grudnia 1998).

Klęski żywiołowe

 Osobne artykuły: Pożar lasu koło Kuźni Raciborskiej 26 sierpnia 1992, Powódź tysiąclecia i Powódź w Europie w maju 2010 roku.
  • Zima 1985 Ostry atak zimy w styczniu i lutym 1985 sparaliżował miasto. Doszło do licznych awarii sieci wodociągowej i instalacji grzewczych. Uszkodzonych zostało 230 budynków komunalnych (na łączną liczbę 630). Przerwy w dostawach gazu zatrzymały produkcję w ZAK Spółka Akcyjna (straty wyniosły 550 mln zł).
  • Powódź 1985 W dniach 10–12 sierpnia 1985 Kędzierzyn-Koźle dotknęła powódź. Zalanych zostało 169 budynków, szpital w Koźlu i dwa cmentarze. Ewakuowano 170 osób. Dzielnica Koźle Rogi była odcięta od świata.
  • Pożar lasów 1992 W sierpniu 1992 doszło do pożaru lasów w rejonie Kuźni Raciborskiej i Dziergowic. Pożar objął powierzchnię ponad 9000 ha. W akcji gaszenia wzięło udział ponad 8500 osób. W bezpośrednim zagrożeniu znalazł się Kędzierzyn-Koźle i okoliczne zakłady chemiczne. W nadleśnictwie Kędzierzyn spłonęło 2200 ha lasów.
  • Powódź 1997 W nocy z 8 na 9 lipca 1997 doszło do największej powodzi w historii Kędzierzyna-Koźla. Zatopione zostały dzielnice: Koźle (z wyjątkiem rynku), Kłodnica, Koźle Rogi, Koźle-Port i Żabieniec. Częściowo podtopione zostały: Lenartowice i Pogorzelec. W mieście nie działały telefony (także komórkowe), a w niektórych dzielnicach nie było prądu, gazu i wody pitnej. Powódź dotknęła 2100 rodzin. Zginęła 1 osoba. Straty gminy obliczono na ponad 23 mln zł. Usuwanie skutków zajęło kilka lat.
  • Powódź 2010 W dniu 19 maja 2010 na terenie całego miasta z koryt wystąpiły rzeki: Odra, Kłodnica oraz Lineta. Zatopiona została duża część Koźla, Kłodnicy i Pogorzelca. Podtopienia nastąpiły także na osiedlach Lenartowice i Kuźniczka. W związku z powodzią odwołane zostały Młodzieżowe Mistrzostwa Europy w triathlonie.

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie:

Zobacz też

Szablon:Portal

  1. ↑ Utworzenie Kędzierzyna-Koźla nie było jednak formalnie połączeniem czterech miast, lecz przyłączeniem do Kędzierzyna w dniu 30 października 1975 trzech miast (Kłodnicy, Koźla i Sławięcic) oraz gminy Sławięcice (Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198). Gmina Kłodnica nie weszła w skład nowego organizmu, lecz została włączona do gmin Leśnica i Zdzieszowice (Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 197).15 listopada 1975, zmieniona została nazwa Kędzierzyna na Kędzierzyn-Koźle (M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210)). Tak więc w tymże krótkim okresie, nowe, wielokrotnie zwiększone miasto nadal nosiło nazwę Kędzierzyn.
  2. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-08-10. ISSN 1505-5507.
  3. ↑ Rady Osiedla – dyżury – www.kedzierzynkozle.pl.
  4. ↑ a b Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług którego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
  5. ↑ a b Kędzierzyn w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom III, s. 955.
  6. ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, str.12.
  7. ↑ Landkreis Cosel.
  8. ↑ Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 15 października 1975 r. (M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210).
  9. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 30-32. [dostęp 1.12.2012].
  10. ↑ Rozkład jazdy MZK w Kędzierzynie-Koźlu.
  11. ↑ ŻEGLUGA ŚRÓDLĄDOWA wczoraj, dziś, jutro w Polsce i Europie – Aktualności: Port Koźle – czy mamy przyczółek?.
  12. ↑ Marina Lasoki – przystań Kędzierzyn-Koźle.
  13. ↑ KZGW.
  14. ↑ Artykuł Dziś otwarcie kina Chemik w Kędzierzynie-Koźlu w Nowej Trybunie Opolskiej.
  15. ↑ Strona parafii prawosławnej w Sosnowcu.
  16. ↑ Serwis Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Pierwsza parafia w województwie opolskim [dostęp: 22.09.2012.]
  17. ↑ Zarządzenie Nr 41/10 Wojewody Opolskiego z dnia 23 lutego 2010 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Opolskiego z 2010 r. Nr 26 poz. 397).
  18. ↑ Gminy członkowskie > Lista gmin. Związek Gmin Śląska Opolskiego. [dostęp 2012-03-08].
  19. ↑ Uchwała Nr XXXIV/435/05 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 31 maja 2005 r. ws. nawiązania współpracy.
  20. ↑ Uchwała Nr XLIII/571/06 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 26 stycznia 2006 r. ws. nawiązania współpracy.
  21. ↑ Uchwała Nr XXXIX/504/05 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 27 października 2005 r. ws. nawiązania współpracy.
  22. ↑ Uchwała Nr XLIII/570/06 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 26 stycznia 2006 r. ws. nawiązania współpracy.
  23. ↑ Uchwała Nr X/106/07 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 29 maja 2007 r. ws. nawiązania współpracy.

Bibliografia

  • Janusz Bogdanowski: Twierdza Koźle. Problem planu w świetle systemu kleszczowego szkoły staropruskiej i szkoły Arad. W: Studia i materiały do historii sztuki wojennej, T. 12, Cz.1, Warszawa 1966, strony 153–162.
  • Grzegorz Bukal: Gerhard Cornelius Walrave i holendersko-pruska fortyfikacja na ziemiach polskich. W: Niderlandyzm w sztuce polskiej. PWN, Warszawa 1995, strony 351–363.
  • Karol Jonca: Wielka Armia Napoleona w kampanii 1807 roku pod Koźlem. Instytut Śląski w Opolu. Opole 1997.
  • Ryszard Pacułt: Twierdza Kozielska. Biuro Promocji Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle. Kędzierzyn-Koźle 1997.
  • Państwowy Instytut Naukowy Instytut Śląski w Opolu, praca zbiorowa pod redakcją Edwarda Nycza i Stanisława Senfta Kędzierzyn-Koźle. Monografia Miasta”. Opole 2001.
Powiat kędzierzyńsko-kozielski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy wiejskie

Miasta województwa opolskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kędzierzyn-Koźle&oldid=37672116”