8 Brygada Strzelców (URL)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1920 |
| Rozformowanie |
1920 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Działania zbrojne | |
| wojna ukraińsko-radziecka wojna polsko-bolszewicka | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
8 Brygada Strzelców – oddział piechoty Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W wyniku rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa i zarazem naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim prowadzonych w grudniu 1919, ten ostatni wyraził zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce[1].
18 lutego płk Ołeksandr Udowyczenko otrzymał od premiera URL Isaaka Mazepy rozkaz sformowania na terenie powiatów mohylowskiego i jampolskiego samodzielnej brygady piechoty[2][3]. 5 marca brygada płk. Udowyczenki złożona z różnych pododdziałów ukraińskich przebywających na tym terenie wyruszyła w kierunku północno-zachodnim i 7 marca doszła do rzeki Kalusik, gdzie nawiązała kontakt ze sztabem polskiej 18 Dywizji Piechoty i podporządkowała się jej operacyjnie. W tym czasie w skład brygady wchodziły: pułk mohylowski, kureń halicki i oddział konny atamana Szaszkewycza. Wkrótce dołączył do niej oddział im. atamana koszowego Iwana Sirki, utworzony w rejonie Nowej Uszycy przez płk. Smahłego. 21 marca do brygady przyłączyło się też kilka jednostek kozackich z armii „białego" gen. Nikołaja Bredowa, który uciekając przed „czerwonymi", przebił się spod Odessy aż do polskich pozycji na Podolu[4]. Do płk. Udowyczenki zgłosił się także dowódca oddziału konnego kozaków dońskich esauł Frołow i kilkudziesięciu kozaków kubańskich z setnikiem Juszkewyczem i zaproponowali służbę w szeregach wojska ukraińskiego[4].
20 marca samodzielna brygada piechoty weszła w skład nowo utworzonej 2 DS[a], na której dowódcę wyznaczono płk. Udowyczenkę. Brygada została przeformowana i nadano jej numer porządkowy 5. Po przeformowaniu w jej składzie znalazły się 13., 14. i 15. kurenie piechoty, samodzielna sotnia konna sztabu i 5 pułk artylerii. Rozkazem dowódcy 3 Żelaznej Dywizji Strzelców nr 27 z 9 czerwca 1920 brygada otrzymała nowy numer porządkowy – 8, a jej kurenie, odpowiednio, 22, 23 i 24. W wyniku ciężkich walk i strat bojowych, 28 lipca cały stan osobowy 8 Brygady został tymczasowo zebrany w dwóch kureniach[2].
W październiku 1920 armia URL przeprowadziła mobilizację. W jej następstwie mobilizacji w brygadzie odtworzono trzeci kureń[5].
W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie zmuszone były prowadzić działania zbrojne samodzielnie[6].
21 listopada, pod naporem wojsk sowieckich, brygada doznała dużych strat i przeszła na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie została internowana przez Wojsko Polskie. 23 listopada niedobitki brygady przekształcono w kureń, który z numerem porządkowym 20 wszedł w skład nowej 7 Zbiorczej Brygady Strzelców[5][7].
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
- Organizacja brygady w październiku 1920[5]
- dowództwo i sztab
- sotnia techniczna
- samodzielna sotnia konna
- 22 kureń strzelców
- 23 kureń strzelców
- 24 kureń strzelców
- dwie baterie artylerii
Żołnierze oddziału[edytuj | edytuj kod]
| Dowódcy brygady | ||
|---|---|---|
| płk Ołeksandr Udowyczenko | 18 Il – 24 Ill | |
| gen. chor. Oleksandr Burkiwskyj | 24 III – 6 X | |
| płk Ołeksandr Turkuł | 6 X – 23 XI | |
| Szefowie sztabu | ||
| sot. Anton Dudkewycz | 27 III – 9 V | |
| płk Anatolij Sylin | 9 V – 23 Xl | |
| Kawalerowie Krzyża Walecznych[8] | |
|---|---|
| sotnyk Dutkewycz Anton | sotnyk Harnza Anton |
| chorąży Kozarenko Petro | chorąży Małajczuk Iwan |
| pułkownik Silin Anatolij | sotnyk Sołonar Wołodymyr |
| podpułkownik Szestopał Łarion | pułkownik Turkuł Oleksandr |
| porucznik Wołodarko | |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Późniejsza 3 Żelazna Dywizja Strzelców.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szajdak 2005 ↓, s. 108.
- ↑ a b Rukkas 2020 ↓, s. 274.
- ↑ Szandruk 1928 ↓, s. 205.
- ↑ a b Szandruk 1928 ↓, s. 206.
- ↑ a b c d Rukkas 2020 ↓, s. 275.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 177.
- ↑ Odziemkowski i Rukkas 2017 ↓, s. 219.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 643.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
- Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
- Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
- Sebastian Szajdak: Polsko–ukraiński sojusz polityczno–wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.
- Paweł Szandruk. Organizacja wojska ukraińskiego na Podolu z początkiem r. 1920 i wyprawa na Mohylów (26—28 kwietnia 1920 r.). „Bellona”. 29 (2), s. 202-218, 1928. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy.