4 Szara Brygada Strzelców
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1920 |
| Rozformowanie |
1920 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Wołodymyr Szepel |
| Działania zbrojne | |
| wojna ukraińsko-radziecka I pochód zimowy wojna polsko-bolszewicka | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
4 Szara Brygada Strzelców – oddział piechoty Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W wyniku rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa i zarazem naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim prowadzonych w grudniu 1919, ten ostatni wyraził zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce[1].
Brygada swój rodowód wywodzi się od Szarej Dywizji Sirożupannyków.
W grudniu 1919 z resztek 4 Szarej Dywizji Strzelców utworzono 4 zbiorczy pułk piechoty i przydzielono do nowo sformowanej Wołyńskiej Dywizji Zbiorczej. W jej składzie pułk wyruszył w I pochód zimowy, w czasie którego dołączyły do niego resztki 1. i 2. zbiorczych pułków piechoty[2].
Rozkaz dowódcy 2 Wołyńskiej Dywizji Strzelców nr 33 z 3 lipca 1920 nakazał przekształcić 4 Szary pułk strzelców w brygadę zgodnie z etatami z 25 lutego 1920. 20 lipca wydano rozkaz organizacyjny, na mocy którego 1. i 2. sotnie piechoty pułku zostały rozwinięte odpowiednio w 10. i 11. kurenie strzelców, a konna sotnia pułku i grupa karabinów maszynowych stały się teraz pododdziałami sztabowymi brygady. Pod koniec lipca w Tłustem do składu 4 Szarej Brygady Strzelców dołączył trzeci kureń strzelców sformowany we Włoszech z ukraińskich jeńców z armii austro-węgierskiej.
Rozkazem dowódcy dywizji nr 43 z 1 sierpnia "włoski" kureń otrzymał numer porządkowy 12[a].
W październiku Armia URL przeprowadziła mobilizację. W jej wyniku liczebność jej oddziałów znacznie wzrosła[3]. W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie zmuszone były prowadzić działania zbrojne samodzielnie[4].
W listopadzie, pod naporem wojsk sowieckich, brygada doznała dużych strat i przeszła na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie została internowana przez Wojsko Polskie.
Rozkazem dowódcy 2 Wołyńskiej Dywizji Strzelców nr 77 z 24 listopada na bazie Szarej Brygady utworzono 4 Zbiorczą Brygadę Strzelców, do której włączono niedobitki wszystkich pozostałych jednostek piechoty zgrupowania. Dawne 10. i 11. kurenie strzelców połączono w 1 Szary kureń zbiorczy, a z „włoskiego” 12 kurenia oraz resztek 6 Brygady Strzelców utworzono 2 kureń zbiorczy[5][6].
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
- Organizacja brygady w listopadzie 1920[2]
- dowództwo i sztab
- samodzielna sotnia konna
- sotnia techniczna
- półsotnia warty polowej
- 10 „włoski” kureń strzelców
- 11 „włoski” kureń strzelców
- 12 „włoski” kureń strzelców
Żołnierze oddziału[edytuj | edytuj kod]
| Dowódca brygady | ||
|---|---|---|
| płk Wołodymyr Szepel | 3 VII – koniec wojny | |
| Szefowie sztabu | ||
| ppłk Anton Demkiw-Czajkiwskyj | 3 VII – 10 VIII | |
| sot. Wasyl Czabaniwskyj | 10 VIII – 2 IX | |
| sot. Wasyl Prochoda | 2 – 20 IX | |
| ppłk Ołeksandr Wołosewycz | 24 IX – koniec wojny | |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kureniem „włoskim” dowodził początkowo sotnik Dominiuk, od 15 sierpnia sot. Kulczyckyj, a od 30 sierpnia do 15 listopada sot. Stepan Honczaruk.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szajdak 2005 ↓, s. 108.
- ↑ a b Rukkas 2020 ↓, s. 267.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 189.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 177.
- ↑ a b Rukkas 2020 ↓, s. 268.
- ↑ Odziemkowski i Rukkas 2017 ↓, s. 219.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
- Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
- Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
- Sebastian Szajdak: Polsko–ukraiński sojusz polityczno–wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.