Zaporoski Pułk Konny
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1920 |
| Rozformowanie |
1924 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
sot. Semen Łoszczenko |
| Działania zbrojne | |
| I pochód zimowy wojna polsko-bolszewicka | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
2 Zaporoski pułk konny – oddział kawalerii Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W wyniku rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa i zarazem naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim prowadzonych w grudniu 1919, ten ostatni wyraził zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce[1]. Jednocześnie z formowaniem nowych oddziałów, Armia URL przystąpiła do gruntownej reorganizacji swoich sił wykrwawionych w walkach z wojskami „białej” i „czerwonej” Rosji.
Pułk został sformowany 24 stycznia 1920 w Arseniwce w wyniku reorganizacji Zaporoskiej Zbiorczej Dywizji Strzelców. W jego skład weszły samodzielna hajdamacka sotnia konna oraz pozostałe pododdziały kawalerii jednostek Zaporoskiej Zbiorczej DS. Nieco później dołączyła także sotnia konna im. Hordijenki[2]. Po zakończeniu I pochodu zimowego na terenie powiatu jampolskiego przeprowadzono mobilizację i powiększono stany osobowe pułku. Rozkazem NDW nr 100 z 8 września Zaporoski pułk konny wyszedł ze składu 1 Zaporoskiej Dywizji Strzelców i wszedł w podporządkowanie dowódcy Samodzielnej Dywizji Kawalerii.
W październiku Armia URL przeprowadziła mobilizację. W jej wyniku liczebność jej oddziałów znacznie wzrosła[3]. W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie zmuszone były prowadzić działania zbrojne samodzielnie[4]. W listopadzie, pod naporem wojsk sowieckich, pułk doznał dużych strat i przeszedł na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie został internowany przez Wojsko Polskie[5]. Rozkazem dowódcy dywizji nr 50 z 13 kwietnia 1921 pułk wydzielił część oficerów i szeregowych na zalążki do formowania nowego 5 pułku kawalerii.
2 października 1921 jednostka otrzymała nazwę 2 Humańskiego Zaporoskiego pułku kawalerii. W związku z demobilizacją Armii URL i likwidacją obozów internowania żołnierzy ukraińskich w Polsce, pułk w 1924 został rozformowany[6].
Żołnierze oddziału[edytuj | edytuj kod]
| Dowódcy jednostki[6] | ||
| Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia służby | Uwagi |
| sot. Semen Łoszczenko | 24 I – 9 III | |
| płk Iwan Łytwynenko | 9 III – 25 V | |
| por. Dmytro Żupinas | 25 V – koniec wojny | |
| Kawalerowie Krzyża Walecznych[7] | ||
|---|---|---|
| szer. Beńko Pawła | ppłk Biłohub Dmytro | szer. Bojko Anton |
| szer. Bondarenko Pawła | czot. Charczenko Wasyl | sot. Honta Atanazij |
| chor. lwaniw Andrij | szer. Kolisnyk Fedir | chor. Kołomenskyj Oleksandr |
| por. Matwienko Iwan | chor. Miszczenko Kyryło | chor. Mytruś Iwan |
| szer. Ohłobla Anton | szer. Olijnyk Hryhorij | szer. Paraskiw Mykoła |
| szer. Pietuchow Wołodymyr | por. Pruhło Mykoła | bun. Sabatowskyj Hryhorij |
| chor. Sawczuk Fedir | chor. Skobłyk Hryhorij | chor. Zozulja Iwan |
| chor. Żomiak Oleksandr | ppłk Żupinas Dmytro | |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szajdak 2005 ↓, s. 108.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 306.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 189.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 177.
- ↑ Odziemkowski i Rukkas 2017 ↓, s. 219.
- ↑ a b Rukkas 2020 ↓, s. 307.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 639.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
- Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
- Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
- Sebastian Szajdak: Polsko-ukraiński sojusz polityczno-wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.