Pułk Konny im. Atamana Iwana Sirki
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1920 |
| Rozformowanie |
1924 |
| Patron | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
sot. Rostysław Korczuniw |
| Działania zbrojne | |
| wojna polsko-bolszewicka | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
4 pułk konny im. Atamana Iwana Siarki – oddział kawalerii Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W wyniku rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa i zarazem naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim prowadzonych w grudniu 1919, ten ostatni wyraził zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce[1]. Jednocześnie z formowaniem nowych oddziałów, Armia URL przystąpiła do gruntownej reorganizacji swoich sił wykrwawionych w walkach z wojskami „białej” i „czerwonej” Rosji.
Oddział został sformowany wiosną 1920 na Kijowszczyźnie. W czerwcu dołączyła do niego sotnia 6 kurenia konnego z 6 Dywizji Strzelców. Na początku lipca oddział został wycofany z frontu i w okolicach Zamościa rozformowany[2].
Żołnierze pochodzenia ukraińskiego z sotnikiem Rostysławem Korczuniwem zostali skierowani do Armii Czynnej i mieli zostać włączeni do jednego z pułków Samodzielnej Dywizji Konnej jako „sotnia składowa". Na mocy rozporządzenia 26 lipca wszystkich przybyłych skierowano do pułku konnego im. Maksyma Żeleźniaka, a sot. Korczuniw został wyznaczony jako cz.p.o dowódcy pułku. Osoba dowódcy pułku budziła jednak tak wielkie kontrowersje wśród żołnierzy, że dowódca dywizji utworzył samodzielną sotnię pod dowództwem Korczuniwa i podporządkował ją bezpośrednio sobie. 8 sierpnia sotnia została przekształcona w samodzielny kureń. W październiku sotnię przemianowano na 4 pułk konny im. Atamana Iwana Sirki[3].
W październiku Armia URL przeprowadziła mobilizację. W jej wyniku liczebność jej oddziałów znacznie wzrosła[4]. W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie zmuszone były prowadzić działania zbrojne samodzielnie[5].
W listopadzie, pod naporem wojsk sowieckich, jednostka doznała dużych strat i przeszła na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie została internowana przez Wojsko Polskie[6].
Już w czasie internowania na terenie Polski, zgodnie z rozkazem dowódcy dywizji nr 50 z 13 kwietnia 1921, pułk wydzielił część oficerów i szeregowych na zalążki do nowo formowanego 6 pułku konnego. 2 października 1921 jednostka otrzymała nową nazwę – 4 Nieżyński pułk konny im. Atamana Iwana Sirki[3].
W związku z demobilizacją Armii URL i likwidacją obozów internowania żołnierzy ukraińskich w Polsce, pułk w 1924 został rozformowany[3].
Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]
| sot. Semen Łoszczenko | 24 I – 9 lll | |
| płk Iwan Łytwynenko | 9 III – 25 V | |
| Dmytro Żupinas | 25 V – koniec wojny | |
| Kawalerowie Krzyża Walecznych[8] | ||
|---|---|---|
| szer. Baczynskyj Wiktor | szer. Bileckyj Ołeksa | szer. Butenko Hawryło |
| sotnyk Capko Iwan | czot. Czudowskyj Marko | szer. Danyliw Wasyl |
| roj. Dmytruk Wasyl | chor. Dwojnis Mykoła | bun. Dymiw Wasyl |
| chor. Hłowa Wasyl | czot. Honczaruk Mykoła | roj. Hryhorenko Iwan |
| szer. Hucał Dmytro | szer. Husak Iwan | czot. Juda Fedir |
| szer. Kołedynskyj Opanas | sot. Korczuniw Rostysław | roj. szer. Stepan |
| czot. Kuczer Iwan | bun. Kupryjuk Oleksa | porucznik Kuźmyn Ołeksandr |
| roj. Litus Fedir | chor. Lychodij Ołeksandr | roj. Maksymiw Serhij |
| roj. Manżura Petra | roj. Netkacziw Petra | jun. Ordanowskyj Mykoła |
| hurt. Petrenko Mykyta | por. Pidkowinskyj Wolodymyr | roj. z cenzusem Porijczuk Wiktor |
| sot. Radzijewskyj Jewhen | czot. Sesenko Fedir | szer. Sołowjiw Iwan |
| roj. Striłan Choma | roj. Szweć Mykoła | bun. Wasiutynskyj Ołeksa |
| por. Wasyliw Wołodymyr | hurt. Wił Roman | bun. Zajciw Jakiw |
| chor. Zaturskyj Jewhen | szer. Zelenskyj Mychajło | por. Zemciw Hawryło |
| roj. Żabenko Hryhorij | roj. Żurawskyj Petro. | |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szajdak 2005 ↓, s. 108.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 314.
- ↑ a b c Rukkas 2020 ↓, s. 315.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 189.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 177.
- ↑ Odziemkowski i Rukkas 2017 ↓, s. 219.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 307.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 641.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
- Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
- Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
- Sebastian Szajdak: Polsko – ukraiński sojusz polityczno–wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.