Pułk Konny im. Maksyma Żeleźniaka
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1924 |
| Patron | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
sot. Ołeksa Carenko |
| Działania zbrojne | |
| wojna polsko-bolszewicka | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Samodzielna Dywizja Kawalerii |
1 pułk konny im. Maksyma Żeleźniaka – oddział kawalerii Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
W wyniku rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa i zarazem naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim prowadzonych w grudniu 1919, ten ostatni wyraził zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce[1].
Pułk wywodzi się ze sformowanego z żołnierzy pochodzenia ukraińskiego dywizjonu rosyjskiego 7 Kinburńskiego pułku dragonów. Pod koniec 1917 dywizjon walczył z bolszewikami w obronie Żytomierza. W czerwcu 1918 został przekształcony w 5 Kinburński pułk konny i wszedł w skład 2 Wołyńskiej Dywizji Konnej. Pod koniec czerwca 1919 pułk otrzymał numer 29, a 25 maja (?) z resztek 29. i 30 pułku konnego oraz sotni łączności sztabu dywizji utworzono samodzielny dywizjon kawalerii. 1 lipca dywizjon przeformowano na 1 pułk konny im. Maksyma Żeleźniaka i podporządkowano go dowódcy Samodzielnej Brygady Kawalerii. W jej składzie nosił nr 2 i miano „perejasławski”. 20 listopada dołączyły do niego resztki 1 Łubieńskiego pułku konnego, a 5 grudnia dwie sotnie 1 rezerwowego pułku konnego. 11 grudnia większość 2 Perejasławskiego pułku konnego przeszła na stronę 2 Korpusu Halickiego. W szeregach Armii URL pozostało tylko 8 oficerów i około 60 szeregowych. Utworzyli oni sotnię kawalerii w składzie 2 Wołyńskiej Dywizji Strzelców. W jej składzie sotnia wyruszyła w I pochód zimowy. 29 stycznia 1920 sotnia została przeorganizowana w pułk konny. W maju w jego skład wszedł także samodzielny czarnomorski dywizjon konny płk. Hryhorija Afueraktóry. Pułk ponownie otrzymał imię Maksyma Żeleźniaka[2].
W październiku Armia URL przeprowadziła mobilizację. W jej wyniku liczebność jej oddziałów znacznie wzrosła[3]. W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie zmuszone były prowadzić działania zbrojne samodzielnie[4].
Żołnierze oddziału[edytuj | edytuj kod]
| sot. Ołeksa Carenko | 11 XII 1919 - 20 I 1920 | |
| por. Mykoła Kochaniw | 20 I - 12 IV | |
| sot. Andrij Hołub | 12 IV - 5 VII | |
| sot. Kostiantyn Smowskyj | 5-26 Vll | |
| sot. Rostysław Korczuniw | 26-31 VII | |
| sot. Kostiantyn Smowskyj | i 31 VII - 16 X | |
| sot. Andrij Hołub | 16 X - 10 XI | |
| sot. August Kuczera | 10-12 XI | |
| sot. Andrij Hołub | 12 XI 1920 - 12 I 1921 | |
| Kawalerowie Krzyża Walecznych[6] | ||
|---|---|---|
| podchorąży Anurow Nykyfir | podchorąży Dejneka Danyło | sotnyk Didow Mychajło |
| szeregowy Dmytrenko [wan | czatowy Dowhopołyj Jurij | czatowy Dubowyj Illja |
| szeregowy Fiłaretiw Wolodymyr | sotnyk Hołub Andrij | czatowy Kotow Mychajło |
| czatowy Kucaj Hryhorij | chorąży Makowij Trochym | szeregowy Marczuk Stepan |
| bunczużny Nedaszkiwskyj Iwan | szeregowy Odajnik Zynowij | czatowy Petłenko Fedir |
| chorąży Romanika Juchym | szeregowy Sirocz Josyp | rojowy Synycia Iwan |
| chorąży Szyło Mychajło | chorąży Tepłyj Hnat | chorąży Forsiuk Iwan |
| podchorąży Zińko Illa. | ||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Szajdak 2005 ↓, s. 108.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 304.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 189.
- ↑ Legieć 2002 ↓, s. 177.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 306.
- ↑ Rukkas 2020 ↓, s. 639.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
- Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
- Sebastian Szajdak: Polsko – ukraiński sojusz polityczno–wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.