Przejdź do zawartości

Atrybuty świętych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
XV-wieczny obraz Virgo inter Virgines. Dzięki atrybutom rozpoznawalne są m.in. święte Agnieszka, Łucja z Syrakuz, Barbara, Urszula z Kolonii, Apolonia i Katarzyna Aleksandryjska.

Atrybuty świętych – w sztuce chrześcijańskiej przedmioty lub symbole, które czynią określonego świętego łatwiej rozpoznawalnym. Często atrybut świętego nawiązuje do jego życia, męczeństwa lub legendy[1].

Pozwalające zidentyfikować postać świętego atrybuty jako elementy jego przedstawienia wizerunku znamy już z antyku. W chrześcijańskiej kulturze zaczęły się rozpowszechniać w V wieku, początkowo używano ich w odniesieniu do wizerunków apostołów i ewangelistów, później rozpowszechniły się w użyciu także na wizerunkach innych świętych. W następnych wiekach znaczenie i rola atrybutów świętych jako nośnika treści dydaktycznych rosły aby ugruntować się w wiekach średnich do czego przyczyniał się literatura hagiograficzna. Dalszy rozwój symboliki hagiograficznej nastąpił w czasach nowożytnych[2].

Współcześnie święci i błogosławieni uwiecznieni na fotografiach są pozbawieni atrybutów[1].

Poniższe zestawienie dotyczy głównie wizerunków świętych wykonanych na Zachodzie. Twórcy wschodnich ikon często stosowali odmienną symbolikę.

Atrybuty wspólne

[edytuj | edytuj kod]
Franciszkańscy męczennicy marokańscy z palmami

Atrybuty indywidualne

[edytuj | edytuj kod]

Indeks

[edytuj | edytuj kod]

ABCDEFGHIJKLŁMNOPRSŚTUWZŻ - ŹZobacz też

Św. Agnieszka z barankiem
Św. Augustyn lub św. Wolfgang z diabłem
Św. Ludger z gęśmi
św. Cecylia – zawsze przedstawiana z jakimś instrumentem muzycznym
Św. Justyna z jednorożcem
Św. Piotr z odwróconym krzyżem
Krzyż św. Brygidy
Św. Jan Nepomucen z krucyfiksem, z palmą, w komży i birecie
Św. Dorota z kwiatami
Św. Hieronim z lwem
Święty Florian z chorągwią i z naczyniem z wodą
Św. Łukasz z ikoną Matki Bożej
Św. Dominik z psem z pochodnią
Św. Werena z rybą
Św. Stanisław Kostka z różańcem
Św. Urszula z Kolonii ze strzałami
Św. Jan Chrzciciel w wielbłądziej skórze
Św. Genowefa ze świecą
Św. Jan Kanty w todze profesorskiej
Św. Ambroży z ulem
Św. Joanna d'Arc w zbroi

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Patrz uwaga „b”.
  2. Uskrzydlona postać ludzka, jako atrybut św. Mateusza, mylona jest z aniołem dającym mu natchnienie. Nawiązuje ona do początku Ewangelii napisanej przez świętego. W niektórych publikacjach można spotkać anioła jako atrybut. Po przedstawieniu genealogii Jezusa św. Mateusz opisuje bowiem pojawienie się anioła świętemu Józefowi (Mt 1,20 w przekładach Biblii.).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Barbara Szczepanowicz: Zwierzęta i rośliny w życiu świętych oraz jako ich atrybuty. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów, 2007, s. 10. ISBN 978-83-7519-027-4.
  2. Marecki i Rotter 2009 ↓, s. 15.
  3. Symbole Ewangelistów. www.biblia.wiara.pl. [dostęp 2012-10-31].
  4. Ewangelje, [w:] Encyklopedia Kościelna, t. V, s. 142 [dostęp 2012-10-31].
  5. Święty Mateusz, Apostoł i Ewangelista. Internetowa Liturgia Godzin, www.brewiarz.pl. [dostęp 2012-11-02].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]