Bobo (demon)
Bobo – nadprzyrodzona istota z polskiego folkloru, prawdopodobnie demon z wierzeń słowiańskich. Innymi nazwami tej istoty są: bobok (Wielkopolska, Małopolska), babok (Kujawy), bebok (Śląsk)[1], bobek, bobik (Kraj morawsko-śląski).
W polskich wierzeniach ludowych bobo był małą, brzydką i złośliwą istotą, którą straszono dzieci w celu ich zdyscyplinowania. Wzmianka o bobie znajduje się w pochodzącej z początku XVII wieku Peregrynacji dziadowskiej – według niej bobo miał bić dzieci i czynić w domu różne szkody. Można go było przebłagać ofiarą z żywności[1].
Relikty tych wierzeń zachowały się jeszcze w XIX wieku (odnotował je m.in. Oskar Kolberg)[1]; w Wielkopolsce i Małopolsce straszono dzieci powiedzeniem: „cicho bądź, bo cię bobok weźmie”[2], albo „jak nie bydzies jád, to cie bebák zjé”[potrzebny przypis]. Bohdan Baranowski cytuje dwa utwory ludowe traktujące o bobie; w Puszczy Sandomierskiej znana była kołysanka:
Dodo moje, dodo
Ścigało mnie bobo
Ręce, nogi miało
Ukochać mnie chciało[1]
zaś w okolicach Olkusza:
Pójdźmy Jasiu oba
Nie bójmy się boba
Bo bobo malutkie
Zbijemy go oba[1]
We współczesnej kulturze do postaci boba nawiązuje zespół Formacja Nieżywych Schabuff w piosence pt. Baboki. Stanowią one także motyw dla grupy niewielkich rzeźb terenowych na terenie Katowic, zgrupowanych w ramach Szlaku Katowickich Beboków[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Bohdan Baranowski: W kręgu upiorów i wilkołaków. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1981, s. 306-307. ISBN 83-218-0072-6.
- ↑ Barbara i Adam Podgórscy: Wielka Księga Demonów Polskich - leksykon i antologia demonologii ludowej. Katowice: Wydawnictwo KOS, 2005, s. 54. ISBN 83-89375-40-0.
- ↑ Miasto Katowice: Beboki i nowoczesna aplikacja ściągają turystów do Katowic!. wiadomosci.onet.pl, 2024-03-04. [dostęp 2024-06-15]. (pol.).
