Brodźczyk polinezyjski
| Prosobonia cancellata[1] | |||
| (J.F. Gmelin, 1789) | |||
 Ilustracja wykonana między 1776–1780 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Parvordo | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
brodźczyk polinezyjski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Brodźczyk polinezyjski[4] (Prosobonia cancellata) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Występował na Kiritimati (Kiribati). Znany jest wyłącznie z holotypu odłowionego w 1778 i jednej ilustracji. Wymarły.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy gatunek opisał Johann Friedrich Gmelin w 1789[5]. Gatunek znany jest wyłącznie z holotypu odłowionego na Kiritimati (Kiribati), prawdopodobnie przez Williama Andersona, podczas ostatniej podróży Jamesa Cooka. Zachowała się również ilustracja wykonana przez Williama Ellisa. Po powrocie z wyprawy w 1780 holotyp przekazano do kolekcji Josepha Banksa[6]. Liczni autorzy łączyli brodźczyka polinezyjskiego z nadal żyjącym brodźczykiem krótkodziobym (Prosobonia parvirostris) z Tuamotu (Polinezja Francuska)[6][7]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny uznaje go za odrębny gatunek (2019)[8]. Znajduje to uzasadnienie zoogeograficzne; Tuamotu leży bowiem 2300 km od Kiribati. Holotyp zaginął[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Opis dotyczy holotypu. Długość ciała około 19 cm (7,5 cala), w tym około 2,5 cm stanowi dziób. Pióra na wierzchu ciała brązowe o białych krawędziach. Spód ciała biały, poprzecznie popielato prążkowany. Lotki popielate z brązowymi końcówkami, krawędzie i sam koniuszek pióra jasne. Sterówki podobne, dodatkowo pokryte białymi plamami. Nogi popielate, dziób czarny[6].
Status
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje brodźczyka polinezyjskiego za gatunek wymarły (EX, Extinct)[9]. Gatunek znany jest wyłącznie z holotypu. Wymarł prawdopodobnie około 1850 roku wskutek drapieżnictwa introdukowanych ssaków, zwłaszcza kotów i szczurów[6][9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Prosobonia cancellata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Christmas Sandpiper (Prosobonia cancellata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
- ↑ Prosobonia cancellata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Prosoboniini Bonaparte, 1850 (wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-12].
- ↑ Johann Friedrich Gmelin: Systema Naturae. T. 1, cz. 2. 1789, s. 675.
- ↑ a b c d e Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 332. ISBN 978-1-4081-5861-6.
- ↑ Van Gils, J., Wiersma, P., Boesman, P. & Kirwan, G.M.: Tuamotu Sandpiper (Prosobonia parvirostris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
- ↑ Frank Gill & David Donsker (red.): Sandpipers, snipes, coursers. IOC World Bird List (v9.2), 22 czerwca 2019. [dostęp 2019-12-06].
- ↑ a b Christmas Sandpiper Prosobonia cancellata. BirdLife International. [dostęp 2017-06-17].