Portal:Wojsko/ArtykułTygodnia/Archiwum/2007

"Dryzki" / 2 stycznia

"Dryzki" (bułg. Дръзки) to bułgarski torpedowiec, który odznaczył się podczas I wojny bałkańskiej 1912-1913 i dotrwał w służbie do II wojny światowej. Obecnie torpedowiec tego typu jest zachowany w Warnie jako okręt-muzeum "Dryzki". "Dryzki" był jednym z serii sześciu torpedowców, zamówionych przez bułgarską marynarkę wojenną we francuskich zakładach Schneider et Cie w Chalon-sur-Saône. Pozostałe okręty serii to: "Smeli" (Смели), "Hrabri" (Храбри), "Szumni" (Шумни), "Letiaszti" (Летящи) i "Strogi" (Строги). Okręty te zostały zbudowane we Francji, a następnie przetransportowane w częściach do Bułgarii, gdzie zostały wykończone i zwodowane w Warnie. "Dryzki", "Smeli" i "Hrabri" zostały zamówione 24 lutego 1904 roku, wysłane do Bułgarii w kwietniu 1905 roku, wodowane 23 sierpnia 1907 roku i wcielone do służby 5 stycznia 1908 roku. Pozostałe trzy okręty drugiej serii zostały zamówione 6 stycznia 1906 roku, wodowane w sierpniu 1908 roku i wcielone do służby w sierpniu 1909 roku. Bułgarskie torpedowce były pierwszymi pełnowartościowymi okrętami bułgarskiej marynarki, po kanonierce "Nadeżda" i przez dłuższy czas stanowiły trzon floty Bułgarii.

Dywizjon 308 / 7 stycznia

308 Dywizjon Myśliwski "Krakowski" (Dywizjon 308) - sformowany na początku września 1940 roku na lotnisku Squires Gate w Blackpool z pilotów dywizjonu myśliwskiego 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. Lista personelu została zatwierdzona 9 września 1940 roku, a 12 września jednostka licząca 170 osób została przeniesiona na lotnisko Spece koło Liverpoolu. Na lotnisku tym Polacy zapoznali się z samolotami Hawker Hurricane. Dywizjon rozpoczął służbę bojową 1 grudnia 1940 roku, przygotowując się także do lotów nocnych w celu odpierania nocnych nalotów prowadzonych przez niemiecką Luftwaffe. Na początku 1941 roku został wyposażony w samoloty Supermarine Spitfire. Nowy sprzęt został szybko opanowany przez pilotów, czego dowodem był sukces ppor. pil. Wandzilaka, który jako pierwszy spośród pilotów Polskich Sił Powietrznych zestrzelił samolot Focke-Wulf Fw 190 w dniu 21 września 1941 roku. W 1943 roku jednostka została przydzielona do 2nd Tactical Air Force. Jej głównym zadaniem stało się niszczenie celów naziemnych. Piloci Dywizjonu zniszczyli ogółem 536 pojazdów lądowych, 17 lokomotyw, 109 wagonów, 45 statków i 28 budynków. Dywizjon 308 był jedną z najskuteczniejszych jednostek myśliwskich Polskich Sił Powietrznych (69 zestrzeleń pewnych, 13 prawdopodobnych, 21 uszkodzeń).

Proca / 15 stycznia

Proca to historyczna broń miotająca wykorzystująca siłę odśrodkową, składająca się ze sznura lub rzemienia, w środku długości którego znajduje się miseczka na pocisk, wykonana ze skóry lub tkaniny. Strzelano z niej zwykłymi kamieniami lub pociskami z suszonej gliny albo odlewanymi z ołowiu. Aby z niej wystrzelić, należy trzymać końce sznurka w jednej ręce i kręcić nimi coraz szybciej. Gdy sznurek nabierze odpowiedniej prędkości, należy wypuścić z ręki jeden koniec sznura, wypuszczając w ten sposób pocisk. Celne strzelanie z procy wymaga dużego doświadczenia i wyczucia. Popularnie procą nazywana jest broń działająca na innej zasadzie - proca katapulta.

BWP-40 / 22 stycznia

BWP-40 - polski, prototypowy bojowy wóz piechoty. Na początku lat 90. XX wieku podjęto w Polsce próby modernizacji bojowego wozu piechoty BMP-1. Najczęściej polegały one na wymianie wieży BMP-1. Jednym z prototypów był BWP-40 wyposażony w wieżę ze szwedzkiego CV-90. Powstał dzięki współpracy Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Maszyn Ziemnych i Transportowych, Huty Stalowa Wola oraz szwedzkiej firmy Bofors Weapons Systems. Montaż nowej, cięższej wieży spowodował pogorszenie właściwości trakcyjnych i praktycznie pozbawił go możliwości pływania. Prawie o połowę zmniejszył się także zasięg pojazdu w porównaniu z BMP-1. Po testach uznano, że wieża wozu CV-90 jest zbyt ciężka dla BMP-1 i z planów przebudowy BMP-1 do standardu BWP-40 zrezygnowano.

Plan "Peking" / 30 stycznia

Plan "Peking"- operacja wycofania trzech polskich niszczycieli z Morza Bałtyckiego do Wielkiej Brytanii w obliczu grożącego wybuchu II wojny światowej. Operacja ta jest powszechnie nazywana planem "Peking" od brzmienia sygnału do jej wykonania. Kryptonim tego planu, pochodzący od nazwy stolicy Chin, w powojennych publikacjach najczęściej podaje się we współczesnym brzmieniu "Pekin", jednakże w oryginalnym rozkazie występuje on w przedwojennej pisowni: "Peking". Plan obejmował wycofanie dywizjonu kontrtorpedowców w składzie: OORP "Burza", "Błyskawica" i "Grom". Rozwiązanie to było podyktowane wysokim prawdopodobieństwem bezproduktywnego zniszczenia tych okrętów, gdyby w sytuacji spodziewanej wojny z Niemcami pozostały one na Bałtyku.

USS "Wisconsin" / 12 lutego

USS "Wisconsin" - amerykański pancernik typu Iowa, uczestnik II wojny światowej, wojny w Korei oraz I wojny w Zatoce Perskiej. Został zbudowany w Stoczni Marynarki Wojennej w Filadelfii i zwodowany 7 grudnia 1943 roku. Był drugim okrętem Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych noszącym nazwę pochodzącą od stanu Wisconsin. Po wojnie w Korei przeniesiono go do floty rezerwowej, jednak 1 sierpnia 1986 roku został przywrócony do służby, a następnie zmodernizowany w ramach programu "600-ship Navy". USS "Wisconsin" wycofano ostatecznie we wrześniu 1991 roku. Jest odznaczony sześcioma gwiazdami (ang. battle star) za służbę w II wojnie światowej i wojnie koreańskiej. Otrzymał również pochwałę Navy Unit Commendation. Obecnie cumuje jako okręt-muzeum w Narodowym Centrum Morskim w Norfolk.

Grumman F-14 Tomcat / 14 lutego

Grumman F-14 Tomcat (ang. Kocur) - amerykański naddźwiękowy myśliwiec pokładowy Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych o zmiennej geometrii skrzydeł zaprojektowany przez wytwórnię Grumman. F-14 Tomcat był samolotem obrony floty, przewagi powietrznej i rozpoznania taktycznego, później poprzez dodanie możliwości przenoszenia bomb przystosowany do zadań bliskiego wsparcia. Samolot ten został zaprojektowany po zakończeniu programu myśliwca obrony floty General Dynamics F-111B i był pierwszym myśliwcem nowej generacji opracowanym w oparciu o doświadczenia bojowe w walce z MiGami wyniesione z wojny w Wietnamie. F-14 wszedł do służby w 1972 roku zastępując samoloty F-4 Phantom II. W 1976 roku wyeksportowano 79 maszyn do Iranu, jedynego poza Stanami Zjednoczonymi użytkownika F-14. Ze służby w Stanach Zjednoczonych wycofany został we wrześniu 2006 roku i zastąpiony przez McDonnell Douglas F/A-18E/F Super Hornet. F-14 nadal pozostają jednak (2007) na wyposażeniu lotnictwa Islamskiej Republiki Iranu.

PzKpfw 38(t) / 22 lutego

PzKpfw 38(t) - czechosłowacki czołg używany przez armię niemiecką w czasie drugiej wojny światowej. W armii czechosłowackiej znany był jako LT-38, a według nomenklatury producenta nazywany był Seria TNH, TNHPS, LTP i LTH. Panzer 38(t) był produkowany do połowy drugiej wojny światowej, a jego produkcja została zakończona, gdyż stosunkowo mała wieża czołgu nie mogła pomieścić coraz większych armat, które zaczęto montować w czołgach. Jednak ponieważ sama konstrukcja podwozia, układu napędowego i silnika była bardzo udana i sprawdzona w bojach, na podstawie tego czołgu utworzono wiele innych konstrukcji, nie wymagających wieżyczki, takich jak działa pancerne, niszczyciele czołgów czy samobieżne baterie przeciwlotnicze. Pojazd uznawano za dużo lepszy niż standardowe wtedy niemieckie czołgi PzKpfw I i PzKpfw II. Nieco zmodyfikowane podwozie 38(t) zostało użyte do konstrukcji bardzo udanego niszczyciela czołgów Jagdpanzer 38(t). Szwedzka odmiana tego czołgu Sav m/43 pozostała w służbie do lat 70. XX wieku, co stanowi rekord pod względem długości służby dla czołgu, który powstał jeszcze przez drugą wojną światową.

Niszczyciele rakietowe projektu 61 / 2 marca

Niszczyciele rakietowe projektu 61 (w kodzie NATO typ Kashin) – radzieckie okręty, budowane od lat 60. XX wieku. Określane są też od nazwy pierwszego okrętu jako typ Komsomolec Ukrainy. W rzeczywistości w Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich klasyfikowano je jako okręty dozorowe lub duże okręty przeciwpodwodne, jednakże na świecie uważa się je na ogół za niszczyciele rakietowe. Były to pierwsze seryjne okręty na świecie napędzane turbinami gazowymi. Oficjalnie stępkę pierwszego okrętu "Komsomolec Ukrainy" położono 15 września 1959roku, faktycznie budowę rozpoczęto pod koniec 1958 roku. W sumie zbudowano 20 okrętów dla marynarki Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, z czego 15 w stoczni im. 61 Komunardów w Nikołajewie, a 5 w stoczni im. A. A. Żdanowa w Leningradzie. Budowa serii rozciągnęła się znacznie w czasie: okręty seryjne wchodziły do służby od grudnia 1963 roku aż do 1973 roku, najwięcej - po 3 w latach 1965 i 1966. Po oddaniu do służby pierwszych okrętów, usuwano na nich jeszcze przez pewien czas usterki. Koszt okrętów malał w miarę budowy serii i wynosił od 30 (pierwszy okręt) do 17,5 milionów rubli. W latach 80. zbudowano jeszcze 5 okrętów według ulepszonego projektu dla Indii.

Kuter torpedowy / 10 marca

Kuter torpedowy, także ścigacz torpedowy – klasa niewielkich okrętów przeznaczonych do wykonywania grupowych ataków torpedowych na zespoły jednostek nawodnych przeciwnika, głównie na wodach przybrzeżnych, po czym szybkiego wycofania się z pola walki. W 1863 roku, w trakcie wojny secesyjnej na potrzeby wojsk Konfederacji skonstruowano prawdopodobnie pierwszą użytą bojowo parową jednostkę torpedową, która nosiła nazwę CSS "David", uzbrojona była w minę wytykową. Dalszym krokiem stało się wyposażenie kutrów w torpedy samobieżne, a następnie zastosowanie silników spalinowych. Podczas II wojny światowej dodatkowym zadaniem kutrów torpedowych było zwalczanie zanurzonych okrętów podwodnych przy pomocy bomb głębinowych. Powstałe później, porównywalnej wielkości okręty, wyposażone w torpedy przeciw okrętom podwodnym zostały określone jako kutry zwalczania okrętów podwodnych. Znaczenie omawianych jednostek pływających gwałtownie zmalało po pojawieniu się przeciwokrętowych kierowanych pocisków rakietowych, mogących być przenoszonych przez niewielkie okręty. W ten sposób powstały kutry rakietowe, pomimo że nieco większe i wolniejsze od torpedowych, charakteryzowały się nieporównywalnym wzrostem możliwości bojowych. W związku z tym w latach 70. XX wieku zaczęto rezygnować ze stosowania kutrów torpedowych.

Hawker Siddeley Harrier / 15 marca

Hawker Siddeley Harrier – brytyjski samolot rozpoznawczy i bliskiego wsparcia, posiadający zdolność krótkiego i pionowego startu i lądowania (V/STOL), należący do pierwszej generacji serii Harrier. Początkowo produkowany przez Hawker Siddeley, następnie BAe, w Stanach Zjednoczonych oznaczony jako AV-8A Harrier. Rodzina Harrier obejmuje eksperymentalne i produkowane seryjnie wersje samolotów, włączając najbardziej zmodernizowaną wersję drugiej generacji AV-8B Harrier II. Obecnie znajdują się w użyciu brytyjskie wersje Harrier GR.Mk 7 i GR.Mk 9 produkowane przez BAE Systems i amerykańskie AV-8B produkowane przez Boeing Company. Brytyjskie Harriery są budowanymi na licencji rozwojowymi wersjami amerykańskich AV-8B Harrier II i AV-8B+ Harrier II Plus. Harrier jest najzwrotniejszym samolotem jaki został do tej pory zbudowany, ale do jego pilotowania potrzeba specjalnych umiejętności. Poza sterowaniem maszyny w locie poziomym, które powyżej prędkości przeciągnięcia jest identyczne jak każdego innego samolotu, konieczna jest umiejętność wykorzystania własności VTOL i STOL będących największymi zaletami Harriera, a także manewrowania przy bardzo niskich prędkościach kiedy aerodynamiczne powierzchnie sterowe nie działają. Sposób sterowania w takich warunkach jest bardziej podobny do śmigłowca, dlatego też potencjalni piloci Harrierów są rekrutowani spośród tych, którzy mają duże doświadczenie w prowadzeniu obu typów statków powietrznych lub tylko śmigłowców.

Bitwa pod Albuerą / 21 marca

Bitwa pod Albuerą – bitwa wojny na Półwyspie Iberyjskim (wojen napoleońskich), miała miejsce 16 maja 1811 roku pomiędzy wojskami brytyjsko-hiszpańsko-portugalskimi a francusko-polskimi, niedaleko wioski Albuera znajdującej się w pobliżu Badajoz. Wynik bitwy jest kwestią sporną, gdyż brytyjscy historycy sugerują, iż jej konsekwencją było powstrzymanie planów wojennych marszałka Soulta na zasadzie określania zwycięzców poprzez skutek bitwy (np. bitwa Jutlandzka). Pogląd ten jest podważany, ponieważ faktycznie zakończyła się ona taktycznym remisem, a jeżeli zakwalifikować ją do wygranych kampanii koalicji śmiało można by ją określić mianem pyrrusowego zwycięstwa. Same starcie było bardzo krwawe, polska kawaleria Księstwa Warszawskiego wybiła w pień całą brytyjską brygadę, w czasie kiedy Hiszpanie odparli jeden z najbardziej masywnych ataków francuskiej piechoty w czasie całej wojny na Półwyspie Iberyjskim. Najpoważniejszym skutkiem bitwy było zauważenie na scenie międzynarodowej oddziału polskich ułanów (lancerów) i stworzenie takich samych jednostek w innych armiach europejskich np. w brytyjskiej, gdzie odziały te są corocznie opiewane w legendzie Szarży Lekkiej Brygady.

Samolot myśliwski / 2 kwietnia

Samolot myśliwski, myśliwiec – samolot bojowy, przeznaczony do zwalczania innych statków powietrznych i uzyskania przewagi powietrznej. Pierwsze myśliwce zostały opracowane podczas I wojny światowej w odpowiedzi na pojawienie się sterowców i samolotów rozpoznawczych wroga wypełniających misje rozpoznawcze i bombowe. Były one przeważnie konstruowanymi z drewna dwupłatowcami, uzbrojonymi w lekkie karabiny maszynowe zainstalowane na płatach, obrotnicy lub na kadłubie, a podniebne potyczki w celu zapewnienia kontroli nad własnym obszarem powietrznym stawały się coraz ważniejszą dziedziną walki. W trakcie II wojny światowej myśliwce były już głównie metalowymi jednopłatami uzbrojonymi w zainstalowane w skrzydłach działka. W końcowej fazie wojny silniki tłokowe zaczęły być zastępowane przez turboodrzutowe, a po wojnie głównym uzbrojeniem stały się działka i pociski rakietowe uzupełniające lub zastępujące broń strzelecką. Nowoczesne samoloty myśliwskie są najczęściej napędzane jednym lub dwoma silnikami turbowentylatorowymi i uzbrojone w pociski rakietowe różnych typów. W XXI wieku stopniowo odchodzi się od klasycznych samolotów myśliwskich na rzecz samolotów wielozadaniowych, łączących wszystkie cechy myśliwca, jednak z możliwością taktycznego ataku na cele naziemne wroga.

Bitwa pod Adrianopolem / 8 kwietnia

Bitwa pod Adrianopolem miała miejsce 9 sierpnia 378 roku, na północ od rzymskiego miasta Adrianopol (obecnie Edirne w europejskiej części Turcji). Spotkały się w niej siły wodza wizygockiego Fritigerna i cesarza wschodniorzymskiego Walensa, który zginął w czasie bitwy, zaś jego wojska zostały w niej rozgromione. Starcie to było największą klęską Rzymu od czasu bitwy pod Kannami i ostatnią bitwą, w której Rzymianie zastosowali swoją klasyczną taktykę walki legionami. Od tego czasu bowiem większy nacisk położono na wykorzystanie jazdy i niewielkich mobilnych oddziałów zwanych comitatenses.

Myśliwiec przechwytujący / 14 kwietnia

Myśliwiec przechwytujący – rodzaj samolotu myśliwskiego przystosowany przede wszystkim do przechwytywania i zwalczania innych samolotów, głównie bombowców, nad własnym terytorium lub przed jego osiągnięciem. Klasa ta podlegała zasadniczym zmianom w toku swojego rozwoju, lecz zazwyczaj różniła się od innych myśliwców bogatszym wyposażeniem i słabym przystosowaniem do zwalczania celów naziemnych lub jego brakiem. W XXI wieku klasa myśliwców przechwytujących w dużym stopniu zanikła, wraz z rozwojem wielozadaniowych samolotów myśliwskich.

Kuter rakietowy / 22 kwietnia

Kuter rakietowy – klasa niewielkich i szybkich okrętów przeznaczonych do wykonywania ataków rakietowych na nawodne jednostki pływające przeciwnika oraz ich zespoły, głównie na morskich obszarach przybrzeżnych i akwenach ograniczonych, po czym szybkiego wycofania się z pola walki. Powstanie kutrów rakietowych było związane z rozwojem przeciwokrętowych kierowanych pocisków rakietowych po II wojnie światowej, ponieważ okręty te zostały skonstruowane jako nosiciele dla nowego wówczas rodzaju uzbrojenia. Do końca XX wieku znaczna ilość klasycznych kutrów rakietowych została wycofana.

Siły Powietrzne Rzeczypospolitej Polskiej / 1 maja

Siły Powietrzne – jeden z trzech polskich rodzajów Sił Zbrojnych, obok Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej. Głównym zadaniem Sił Powietrznych jest prowadzenie operacji mających na celu uzyskanie przewagi w powietrzu i wspieranie oddziałów innych rodzajów Sił Zbrojnych. Składają się z Wojsk Lotniczych, Wojsk Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych. Do 1 lipca 2004 roku nosiły nazwę: Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej (WLOP), które z kolei zostały utworzone 1 lipca 1990 roku przez połączenie: Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.

T-10 / 9 maja

IS-8 (zwany również Obiektem 730) – ostatni czołg z serii radzieckich czołgów ciężkich IS. Najważniejsze cechy, które odróżniały go od poprzedników, IS-3 i wyprodukowanego w niewielkiej ilości IS-4, to dłuższy kadłub, siedem par kół nośnych zamiast sześciu, większa wieża z nową armatą i przedmuchiwaczem lufy, ulepszony silnik wysokoprężny i zwiększone opancerzenie. Ogólne osiągi były zbliżone, jednak IS-8 mógł zabrać więcej amunicji. Po śmierci Józefa Stalina w 1953 roku nazwa czołgu została zmieniona na T-10. Pierwszą wersję produkowano w latach 1954-1957. Składana amunicja powodowała niewielką szybkostrzelność.

Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej / 14 maja

Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej – polski związek taktyczny wchodzący w skład Marynarki Wojennej, powołany do życia zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z 27 lipca 1994 roku. Dowództwo Brygady Lotnictwa mieści się na lotnisku wojskowym w Gdyni Babich Dołach, natomiast pododdziały stacjonują w Gdyni, Darłowie oraz Siemirowicach. W jej skład wchodzi 28 eskadra lotnicza, 29 eskadra lotnicza, 30 eskadra lotnicza oraz 43 Baza Lotnicza i 44 Baza Lotnicza.

Lotniskowiec / 21 maja

Lotniskowiec – klasa okrętów, której głównym zadaniem jest prowadzenie operacji bojowych za pomocą bazujących na nich samolotów i przystosowana do tego celu konstrukcyjnie, przede wszystkim przez posiadanie pokładu startowego. Pierwsze okręty tej klasy powstały pod koniec I wojny światowej, następnie odegrały dużą rolę w walkach II wojny światowej, szczególnie na Pacyfiku. W XXI wieku tylko Stany Zjednoczone posiadają większą flotę lotniskowców, ponadto Francja, Rosja i Brazylia mają nieliczne lotniskowce uderzeniowe, a Wielka Brytania, Indie, Hiszpania, Włochy oraz Tajlandia lekkie lotniskowce dla samolotów V/STOL.

BGM-71 TOW / 1 czerwca

BGM-71 TOW (ang. Tube-launched Optically tracked, Wire-guided – wystrzeliwany z wyrzutni rurowej, naprowadzany optycznie, kierowany przewodowo) – przeciwpancerny pocisk kierowany produkowany w Stanach Zjednoczonych. TOW został wprowadzony do użycia w 1970 roku i jest najbardziej rozpowszechnionym przeciwpancernym pociskiem kierowanym na świecie. Jest w stanie spenetrować opancerzenie każdego znanego czołgu łącznie z pancerzem typu chobham zastosowanym w amerykańskim czołgu M1 Abrams.

36 Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego / 7 czerwca

36 Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego – oddział Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wchodzący w skład Sił Powietrznych, którego tradycje sięgają 1918 roku. Współczesna jednostka wojskowa powstała 25 lutego 1945 roku na mocy rozkazu Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego. Pułk jest odpowiedzialny za loty krajowe i zagraniczne najważniejszych osób w państwie, a z jego samolotów i śmigłowców wielokrotnie korzystały głowy innych państw oraz politycy z całego świata. Miejscem bazowania jednostki jest wojskowy port lotniczy Warszawa-Okęcie. Święto 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego obchodzone jest 25 lutego.

Medal Za udział w walkach o Berlin / 14 czerwca

Medal Za udział w walkach o Berlin – polskie odznaczenie wojskowe, nadawane przez Ministra Obrony Narodowej. Medal Za udział w walkach o Berlin został ustanowiony przez Sejm ustawą z dnia 21 kwietnia 1966 roku dla uczczenia zwycięstwa nad niemieckim faszyzmem oraz wkładu ludowego Wojska Polskiego w zdobyciu Berlina w 1945 roku. Zgodnie z ustawą medal stanowi uznanie dla osób, które brały udział w walkach o Berlin. Rozporządzenie z dnia 25 kwietnia 1966 roku Ministra Obrony Narodowej określiło zasady i tryb nadawania medalu, wzór odznaki oraz sposób jego noszenia. Z dniem 23 grudnia 1992 roku uznano nadawanie Medalu Za udział w walkach o Berlin za zakończone.

Krążownik ciężki / 23 czerwca

Krążownik ciężki – historyczna klasa dużych okrętów artyleryjskich, podklasa krążowników. Wykształciła się w latach 20. XX wieku i budowana była do pierwszych lat po II wojnie światowej. Krążowniki ciężkie początkowo nazywane były też krążownikami waszyngtońskimi, ponieważ miały maksymalną wyporność i artylerię dopuszczalną dla okrętów przez rozbrojeniowy traktat waszyngtoński z 1922 roku. Podstawowym ich zadaniem było wspieranie innych okrętów w czasie bitew morskich, współdziałanie w ramach większych zespołów i niszczenie wrogiej żeglugi w ramach działań samodzielnych oraz ochrona własnych linii żeglugowych.

Niszczyciele projektu 56 / 1 lipca

Niszczyciele projektu 56 (typu Spokojnyj, według nomenklatury NATO: Kotlin) – seria 31 radzieckich okrętów klasy niszczyciel z okresu po II wojnie światowej. Były to ostatnie klasyczne niszczyciele budowane w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Spośród nich, 4 okręty ukończono według projektów 56EM i 56M jako pierwsze radzieckie niszczyciele rakietowe, oznaczane jako typ Biedowyj, według NATO: Kildin. Część okrętów projektu 56 po przebudowie również stała się niszczycielami rakietowymi. Jedynym zagranicznym użytkownikiem okrętów tego typu była Polska, która posiadała jednostkę o nazwie (ORP "Warszawa").

MiG-3 / 7 lipca

MiG-1 i MiG-3 – jednomiejscowe samoloty myśliwskie produkowane w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich podczas II wojny światowej, skonstruowane w biurze konstrukcyjnym Mikojana i Guriewicza. Stanowiły pierwsze z radzieckich myśliwców nowego pokolenia okresu II wojny światowej i najliczniejsze myśliwce radzieckie jesienią 1941. Używane były głównie w początkowym okresie wojny niemiecko-radzieckiej. Wyprodukowane w ilości 100 myśliwców MiG-1 i 3172 MiG-3 były odpowiedzią na potrzebę wprowadzenia nowoczesnych szybkich myśliwców w układzie jednopłata, jakie powstawały w tym czasie na świecie.

ORP Iskra / 14 lipca

ORP "Iskra" II – okręt szkolny polskiej Marynarki Wojennej, trzymasztowa barkentyna projektu B79/II, druga w historii jednostka pływająca nosząca imię ORP "Iskra". Została wprowadzona do służby w 1982 roku i oznaczona numerem burtowym 253. Jest pierwszym okrętem pod banderą wojenną Polski, który opłynął dookoła kulę ziemską. "Iskra" pięciokrotnie otrzymała miano Najlepszego Okrętu Marynarki Wojennej w grupie okrętów specjalnych, w 1984, 1988, 1989, 1992 i 1994 roku. W 1989 roku wygrała regaty "Cutty Sark Tall Ships' Races 1989", zdobywając nagrodę Cutty Sark Trophy.

Karabin Krag-Petersson / 21 lipca

Karabin Krag-Petersson — pierwszy karabin powtarzalny wprowadzony na uzbrojenie armii norweskiej i jeden z pierwszych używanych na świecie. Opracowana przez Olego Hermana Johannesa Kraga zasada działania broni była unikalna ze względu na dużą charakterystyczną dźwignię przeładowania i sposób dosyłania nabojów do lufy poprzez popchnięcie palcem. Karabin po intensywnym testowaniu przez wojskowych okazał się bardzo solidny, celny i szybkostrzelny, dlatego też postanowiono przyjąć go na wyposażenie armii norweskiej w 1876 roku. Broń ta testowana była także w innych krajach, ale żadna z armii poza norweską nie przyjęła go na swoje uzbrojenie. Po wycofaniu Krag-Peterssonów w 1900 roku, wszystkie egzemplarze znalazły nabywców na rynku cywilnym, a wiele z nich zostało poddanych różnym przeróbkom.

Niszczyciele rakietowe typu Lütjens / 3 sierpnia

Niszczyciele rakietowe typu Lütjens (typu 103) – seria trzech niszczycieli rakietowych marynarki RFN, w służbie od lat 70. XX wieku do 2003, nazwana tak od głównego okrętu typu. Typ ten stanowił wersję amerykańskiego typu Charles F. Adams. Były to jedyne niszczyciele marynarki niemieckiej, zbudowane jako rakietowe. Po II wojnie światowej marynarka wojenna RFN podlegała ograniczeniom międzynarodowym. W 1961 roku jednakże Unia Zachodnioeuropejska wyraziła zgodę na posiadanie przez Niemcy Zachodnie niszczycieli rakietowych o wyporności ponad 3000 ton. Z powodu długiego czasu wymaganego na zaprojektowanie własnych jednostek, rząd RFN zdecydował zakupić w Stany Zjednoczone trzy okręty typu Charles F. Adams. Ostatnie trzy jednostki tego typu zbudowano specjalnie na zamówienie RFN, w stoczni Bath Iron Works w stanie Maine. Okręty niemieckie różniły się nieco od amerykańskich szczegółami i wyposażeniem elektronicznym. Część podzespołów do budowy okrętów dostarczył przemysł niemiecki. Niszczyciele typu Lütjens weszły do służby w latach 1969-1970, a zostały wycofane po wejściu do służby nowych fregat typu 124. "Rommel" został wycofany w 1999 roku, a "Lütjens" i "Mölders" w 2003 roku. Od 24 czerwca 2005 roku "Mölders" jest udostępniony jako okręt-muzeum w bazie w Wilhelmshaven.

T-72 / 7 sierpnia

T-72 – czołg konstrukcji radzieckiej, wprowadzony na uzbrojenie Armii Czerwonej w początku lat 70. XX wieku. Posiada wielowarstwowy pancerz oraz wyposażony jest w automat ładowania (elektromechaniczny zespół automatycznego ładowania), pozwalający na zredukowanie załogi do trzech żołnierzy (dowódca, działonowy, kierowca-mechanik). Na wyposażenie Wojska Polskiego wszedł w 1978 roku i stanowi podstawowy komponent polskich Wojsk Pancernych – według danych Ministerstwa Obrony Narodowej z 2005 roku w użyciu było 597 takich wozów. ZSRR sprzedał licencje na jego produkcję do kilku krajów (Czechosłowacji, Indii, Jugosławii, Polski). W Polsce produkowany jest w gliwickim Bumarze i występuje w następujących wersjach: T-72M, T-72M1 i T-72M1D. Jego daleko posuniętą modernizacją jest czołg PT-91, którego 233 sztuki posiadają polskie Wojska Lądowe. Ogółem do połowy lat 90. zbudowano około 20 tysięcy tych pojazdów, używanych przez armie kilkunastu państw. Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej posiadają w czynnej służbie 2144 T-72 i kolejnych 7800 w rezerwie, Bułgaria ma 430 egzemplarzy, Czechy 543, Słowacja 272, Ukraina 2200, Białoruś 1200, Indie 1700, Syria 1500, Kazachstan 600, a Turkmenistan 500 (dane na rok 2003).

Lockheed F-117 Nighthawk / 14 sierpnia

Lockheed F-117 Nighthawk – amerykański odrzutowy samolot bombowy wykonany w technologii stealth, produkowany przez firmę Lockheed. Pomimo oznaczenia "F", stosowanego w lotnictwie Stanów Zjednoczonych do klasyfikacji myśliwców, F-117 jest taktycznym bombowcem, przeznaczonym do wykonywania precyzyjnych ataków na cele naziemne. Decyzja o budowie samolotu bojowego opartego na prototypie została podjęta 16 listopada 1978 roku. Pierwszy testowy egzemplarz F-117 został oblatany 18 czerwca 1981 roku, a pierwszy egzemplarz seryjny został oblatany 15 stycznia 1982 roku. W 1990 roku zakończono produkcję F-117A. Łącznie wyprodukowano 59 sztuk. Konstrukcja samolotu wykonana jest ze stopów aluminium i stopów tytanu oraz elementów ceramicznych. Cała powierzchnia pokryta jest powłoką, której zadaniem jest absorpcja fal radarowych. Ponadto konstrukcja samolotu wykonana jest w taki sposób, aby jak najbardziej rozproszyć fale radarowe. Samolot napędzany jest dwoma turbowentylatorowymi silnikami firmy General Electric. Zastosowane rozwiązania powodują, iż samolot jest wysoce nieaerodynamiczny. Podczas lotu komputer pokładowy musi średnio 3 razy na sekundę stabilizować lot, żeby nie dopuścić do utraty panowania nad samolotem przez pilota.

Powstanie listopadowe / 2 września

Powstanie listopadowe – polskie powstanie narodowe przeciw Rosji, które wybuchło 29 listopada 1830 roku, a zakończyło się 21 października 1831 roku. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część prowincji zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń). Główną przyczyną wybuchu powstania listopadowego było nieprzestrzeganie przez cesarzy rosyjskich postanowień konstytucji 1815 roku. Aleksander I w 1819 roku zniósł wolność prasy i wprowadził cenzurę prewencyjną. W 1820 roku zawieszono wolność zgromadzeń i zakazano działalności masonerii. W 1822 roku skazano Waleriana Łukasińskiego, przywódcę Wolnomularstwa Narodowego. W 1823 roku Rosjanie rozbili sieć tajnych stowarzyszeń w prowincjach zabranych. Mikołaj Nowosilcow rozpoczął prześladowanie członków towarzystw filomatów i filaretów. W 1825 roku car zlikwidował jawność obrad sejmowych. W roku 1828 w warszawskiej Szkole Podchorążych Piechoty zawiązało się sprzysiężenie pod dowództwem podporucznika Piotra Wysockiego przeciwko wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego i dowódcy sił rosyjskich stacjonujących w zachodnich guberniach Rosji Wielkiemu Księciu Konstantemu.

General Dynamics F-111 / 7 września

General Dynamics F-111 — amerykański samolot dalekiego zasięgu używany jako bombowiec strategiczny, samolot rozpoznawczy i szturmowy. Początkowo postrzegano projekt F-111 jako kosztowny błąd, ale w rezultacie uzyskano bardzo dobry samolot. Nazwa kodowa Aardvark oznacza mrównika i początkowo była ona nieoficjalna, nadana ze względu na charakterystyczny kształt maszyny z wydłużonym dziobem. Oficjalnie nazwę Aardvark przyjęto podczas ceremonii wycofania samolotu ze służby w USAF w dniu 27 lipca 1996 roku. Początki F-111 sięgają ambitnego projektu TFX (Tactical Fighter Experimental - ang. Eksperymentalny Myśliwiec Taktyczny), z początku lat 60., którego celem było skonstruowanie samolotu spełniającego wymagania zarówno Sił Powietrznych potrzebujących maszyny myśliwsko-bombowego jak i Marynarki Wojennej poszukującej stacjonującego na lotniskowcu myśliwca dalekiego zasięgu służącego do obrony powietrznej i mającego zastąpić przestarzałe F-4 Phantom II i F-8 Crusader.

Zbudowano samolot zdolny latać z bardzo dużymi prędkościami, o dużej mocy silników i wyposażony w pociski rakietowe do walki powietrznej.

Niszczyciele typu Tribal (1938) / 14 września

Niszczyciele typu Tribal – seria brytyjskich okrętów klasy niszczycieli z okresu II wojny światowej, składająca się z 16 jednostek zbudowanych dla Royal Navy oraz 11 dla marynarki australijskiej i kanadyjskiej. Określane też były od pierwszego okrętu jako typ Afridi. Nazwę Tribal nosił także wcześniejszy typ niszczycieli z okresu I wojny światowej. Przyczyną powstania niszczycieli typu Tribal było wejście na świecie do służby dużych niszczycieli, przewyższających brytyjskie standardowe niszczyciele typów A-I. Obawy brytyjskie wywoływały zwłaszcza japońskie okręty typu Fubuki. Również Włosi zbudowali serię niszczycieli typu Navigatori, a Niemcy planowali budowę Typu 1934. Dlatego brytyjska Admiralicja zdecydowała w 1934 roku zaprojektować serię niszczycieli, przewyższających okręty potencjalnego przeciwnika. Nacisk położono w nich na siłę artylerii, kosztem uzbrojenia torpedowego. Ich wyporność ograniczono do 1850 t – limitu dla przewodników flotylli, nałożonego przez traktat londyński. Początkowo rozważano uzbrojenie ich w aż 10 dział 120 mm, ostatecznie ograniczono ich ilość do 8, co i tak czyniło nowe okręty jednymi z najsilniejszych niszczycieli.

Jules Dumont d'Urville / 21 września

Jules-Sébastien-César Dumont d'Urville (ur. 23 maja 1790 w Condé-sur-Noireau, zm. 8 maja 1842 w Meudon) – podróżnik i badacz Oceanu Spokojnego i Antarktyki, oficer marynarki francuskiej w stopniu kontradmirała. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Gdy miał 7 lat zmarł jego ojciec, a edukacją chłopca pokierował wuj - ksiądz. Po zdobyciu wykształcenia ogólnego w liceum w Caen d'Urville zapisał się w 1807 roku, po nieudanej próbie dostania się na studia w École polytechnique, do Akademii Marynarki w Tulonie, którą ukończył w roku 1810. Stopień porucznika otrzymał w dwa lata później służąc w Breście na okrętach "l'Aquilon", "l'Amazone", "Le Suffren", "Le Borée" i "La Ville de Marseille". Podczas studiów zajmował się także, z zamiłowania, botaniką i entomologią. Wniósł znaczący wkład w badania Oceanii, którą jako pierwszy podzielił na Melanezję, Mikronezję i Polinezję oraz w badania wybrzeży Antarktydy. Na Wybrzeżu Adeli, gdzie zlokalizował południowy biegun magnetyczny, w roku 1950 powstała stała francuska stacja badawcza nazwana jego imieniem. Imię admirała nosi również morze antarktyczne, fragment Oceanu Indyjskiego.

Karabin kammerlader / 2 października

Kammerlader – od norweskiego ładowany do komory, inaczej karabin odtylcowy, pierwszy norweski karabin tego typu i jeden z pierwszych na świecie wprowadzonych na uzbrojenie armii. Jednostrzałowy karabin kammerlader strzelał amunicją czarnoprochową i był przeładowywany dźwignią znajdującą się z prawej strony broni. Taki sposób obsługi pozwalał na szybsze i prostsze przeładowanie, co znacząco wpływało na jej szybkostrzelność. Karabiny kammerlader wkrótce po wprowadzeniu do uzbrojenia zyskały reputację doskonałej, bardzo celnej i szybkiej broni, bardzo dobrze spisującej się w walce z piechotą wroga, atakującą w tamtym czasie zwartymi szeregami. Karabin kammerlader został opracowany i wprowadzony do produkcji w 1842 roku i do zakończenia jego wytwarzania w 1870 roku wyprodukowano ponad 40 tysięcy egzemplarzy tej broni. Chociaż kurkowe karabiny odtylcowe Fergusona i Halla były pierwszą ładowaną od tyłu bronią użytą masowo, to właśnie Norwegia, jako pierwszy na świecie kraj, wprowadziła do uzbrojenia broń odtylcową na tak szeroką skalę, wyposażając w nią całą swoją armię i marynarkę wojenną.

USS Enterprise / 8 października

USS "Enterprise" (CV-6) – lotniskowiec amerykański z okresu II wojny światowej. Był to siódmy z rzędu okręt amerykański noszący nazwę Enterprise. Lotniskowiec "Enterprise", zwany popularnie Big E, był prawdopodobnie najbardziej aktywnym amerykańskim okrętem podczas wojny, a zdaniem niektórych, w całej historii amerykańskiej floty, obok fregaty "Constitution". Stępkę położono 16 lipca 1934 roku w stoczni Newport News Shipbuilding w Newport News, a wodowano go 3 października 1936 roku. Został wcielony do służby 12 maja 1938 roku jako szósty amerykański lotniskowiec, otrzymując znak taktyczny CV-6. Służył na Pacyfiku od początku do końca wojny z Japonią, uczestnicząc w prawie wszystkich głównych bitwach i kampaniach wojny na Pacyfiku. Został uhonorowany 20 gwiazdami za akcje bojowe. Jego samoloty pokładowe i artyleria zestrzeliły 911 samolotów wroga; jego bombowce zatopiły lub brały udział w zatopieniu 71 statków i okrętów, a uszkodziły dalsze 192. USS "Enterprise" został zamówiony jako druga jednostka typu dużych lotniskowców Yorktown.

II wojna światowa / 22 października

II wojna światowa – największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku, obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza prawie wszystkimi państwami europejskimi, brały w niej udział główne państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej, Australii i Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej. Za datę rozpoczęcia wojny przyjmuje się 1 września 1939 roku – atak Niemiec na Polskę, 3 września 1939 roku przystąpiła do wojny Wielka Brytania i Francja. Niektórzy za początek wojny światowej uznają wojnę japońsko-chińską, rozpoczętą 7 lipca 1937 roku najazdem wojsk japońskich, jednakże aż do 1941 roku konflikt ten pozostawał lokalny. W historiografii radzieckiej istniało pojęcie Wielka Wojna Ojczyźniana, rozpoczynająca się 22 czerwca 1941 roku wraz z atakiem niemieckim. Dla Amerykanów wojna rozpoczęła się 7 grudnia 1941 roku, wraz z atakiem japońskim.

F-4 Phantom II / 7 listopada

McDonnell Douglas F-4 Phantom II – dwumiejscowy, naddźwiękowy samolot myśliwsko-bombowy dalekiego zasięgu zdolny do działania w każdych warunkach pogodowych. Został opracowany na zamówienie Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych przez wytwórnię McDonnell Douglas. Phantomy były wykorzystywane przez amerykańskie siły zbrojne od 1960 do 1996 roku służąc jako podstawowy myśliwiec przewagi powietrznej i główny samolot myśliwsko-bombowy dla USAF, US Navy i korpusu Marines podczas wojny wietnamskiej. W 2001 roku nadal pozostawało w służbie 11 państw ponad 1000 maszyn tego typu. Początkowo samolot nosił oznaczenie AH "Super Demon" zmienione później na F4H. Docelowe oznaczenie F-4 uzyskał w 1961 roku. Wewnętrzne oznaczenie fabryczne maszyny wykorzystywane przez wytwórnie McDonnell to Model 98.

Andrzej Karweta / 21 listopada

Andrzej Karweta (ur. 11 czerwca 1958 roku w Jeleniu) – oficer dyplomowany polskiej Marynarki Wojennej w stopniu wiceadmirała na etacie admirała floty, magister inżynier nawigator, odznaczony Srebrnym i Brązowym Krzyżem Zasługi. Ukończył Wyższą Szkołę Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni. W latach 1982-2002 służył w 13 dywizjonie Trałowców, którym dowodził od 1996 roku. Następnie zajmował stanowiska w strukturach wojskowych NATO oraz 8 Flotylli Obrony Wybrzeża im. wiceadm. Kazimierza Porębskiego w Świnoujściu. Z dniem 3 maja 2007 roku został mianowany na kontradmirała i wyznaczony zastępcą szefa Sztabu Marynarki Wojennej w Gdyni. Pół roku później, 11 listopada prezydent Lech Kaczyński awansował go na wiceadmirała i wyznaczył dowódcą Marynarki Wojennej.

HMS Royal Oak / 1 grudnia

HMS "Royal Oak" (numer kadłuba 08) był należącym do brytyjskiej Royal Navy pancernikiem typu Revenge, storpedowanym 14 października 1939 roku przez niemiecki okręt podwodny U-47 w porcie w zatoce Scapa Flow. Zwodowany w 1914 roku i ukończony w 1916 roku okręt pierwszy raz został wykorzystany bojowo podczas bitwy jutlandzkiej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego służył we Flocie Atlantyckiej, Home Fleet i Flocie Śródziemnomorskiej, będąc kilkakrotnie obiektem przypadkowego ataku. Okręt znalazł się w centrum międzynarodowej uwagi po tym jak jego starsi oficerowie zostali skazani w 1928 roku podczas kontrowersyjnego procesu. W czasie dwudziestopięcioletniej służby podejmowano próby zmodernizowania okrętu, ale nie zdołano poprawić jego największej wady, jaką była mała prędkość. W konsekwencji w momencie wybuchu II wojny światowej HMS "Royal Oak" nie spełniał już warunków do pełnienia służby jako okręt liniowy. Obecnie leżący do góry dnem na głębokości 30 metrów z kadłubem 5 metrów poniżej powierzchni "Royal Oak" został uznany za grób wojenny. W corocznej ceremonii odbywającej się w dniu zatonięcia okrętu, nurkowie Royal Navy umieszczają banderę brytyjską na jego rufie.

Hawker Hunter / 7 grudnia

Hawker Hunter (ang. hunter – myśliwy) – brytyjski samolot myśliwski wykorzystywany przez RAF oraz siły powietrzne 19 innych krajów. Łącznie zbudowano 1972 maszyny w macierzystej wytwórni Hawker Siddeley oraz na licencji w Belgii i Holandii. Początki myśliwca Hunter są związane z samolotem pokładowym o prostych skrzydłach – Hawker Sea Hawk. W celu poprawienia jego osiągów i wypełnienia wymagań Ministerstwa Lotnictwa Wielkiej Brytanii oznaczonych numerem E.38/46 główny konstruktor wytwórni Hawker Siddeley, Sidney Camm, zaprojektował prototypowy samolot oznaczony jako Hawker P.1052, który był właściwie wersją Sea Hawka ze skrzydłami skierowanymi skośnie – pod kątem 35 stopni. Osiągi tego oblatanego w grudniu 1948 roku samolotu były bardzo dobre i, zdaniem zarządu wytwórni Hawker Siddeley, miał on szansę po wprowadzeniu niezbędnych zmian i ulepszeń stać się myśliwcem, który mógłby być produkowany seryjnie. Korzystając z własnych środków wytwórni przebudowano drugi egzemplarz prototypowego P.1052 na nowy samolot Hawker P.1081 ze skośnym usterzeniem ogonowym oraz zaprojektowaną na nowo tylną sekcją kadłuba i, w przeciwieństwie do Sea Hawka, nie z dwoma, a z jednym wylotem powietrza silnika odrzutowego.

Przeciwokrętowy pocisk odrzutowy / 14 grudnia

Przeciwokrętowy pocisk odrzutowy to rodzaj kierowanego pocisku odrzutowego przeznaczonego do zwalczania morskich celów nawodnych - statków i okrętów. Mimo, że potocznie nazywane są "rakietami", jedynie część pocisków przeciwokrętowych stanowi pociski rakietowe, a często ich napęd stanowią inne silniki odrzutowe. Do grupy tej zalicza się kilka klas pocisków: woda-woda (morskie, wystrzeliwane z okrętów nawodnych), głębina wodna - woda (wystrzeliwane spod wody), powietrze-woda (lotnicze, wystrzeliwane z samolotów i śmigłowców oraz ziemia-woda (wystrzeliwane z wyrzutni lądowych). Pociski przeciwokrętowe różnią się od siebie znacznie konstrukcją i charakterystykami, w tym rozmiarami i masą, przy czym zasadnicze różnice nie są związane z podziałami na klasy (np. woda-woda i woda-powietrze), lecz podziały przebiegają "w poprzek" klas. Wiele typów pocisków ma bowiem zunifikowane i pokrewne konstrukcyjnie warianty woda-woda, powietrze-woda, ziemia-woda lub głębina wodna-woda; największe różnice dotyczą natomiast wielkości i masy, układu konstrukcyjnego, napędu i zasięgu pocisków. Dla pocisków przeciwokrętowych stosowano dwa zasadnicze układy konstrukcyjne: rakiety i pocisku skrzydlatego.

Kampania wrześniowa / 22 grudnia

Kampania wrześniowa (kampania polska 1939 lub wojna obronna Polski) – pierwszy etap II wojny światowej – obrona terytorium Polski przed agresją militarną (bez określonego w prawie międzynarodowym wypowiedzenia wojny) wojsk niemieckiej III Rzeszy (Wehrmacht), z wojskami podporządkowanej III Rzeszy Słowacji (Bernolak), oraz siłami ZSRR (Armia Czerwona). Była to pierwsza kampania II wojny światowej, trwająca od 1 września 1939 roku (zbrojna agresja Niemiec) do 6 października 1939 roku, kiedy to z chwilą kapitulacji Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" gen. bryg. Franciszka Kleeberga pod Kockiem zakończyły się walki regularnych oddziałów Wojska Polskiego wobec agresorów. Naczelnym Wodzem Wojska Polskiego w kampanii był marszałek Edward Rydz-Śmigły, a szefem sztabu gen. bryg. Wacław Stachiewicz. Od 3 września 1939 roku wojna koalicyjna Polski, Francji i Wielkiej Brytanii przeciw III Rzeszy niemieckiej. W walkach zginęło około 70 000 polskich żołnierzy i oficerów, około 147 000 przedostało się do krajów neutralnych – Litwy, Łotwy i Estonii (7000) oraz Rumunii i na Węgry (120 000), a około 700 000 trafiło do niemieckiej (420 000), radzieckiej (250 000) i słowackiej niewoli (1350).

Zobacz też

Archiwum 2006