Zgromadzenie Narodowe (Polska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→III Rzeczpospolita: popr. (ustawy konstytucyjne uchwalił Sejm) Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
→Posiedzenia Zgromadzenia Narodowego od 1989: BRAK ZGROMADZENIA NARODOWEGO PO KATASTROFIE SMOLEŃSKIEJ (link: https://www.youtube.com/watch?v=K3hbiJpAtm0 ) Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
||
| Linia 70: | Linia 70: | ||
|- |
|- |
||
| 23 grudnia 2005 || odebrania przysięgi od prezydenta RP [[Lech Kaczyński|Lecha Kaczyńskiego]] ||Gmach Sejmu |
| 23 grudnia 2005 || odebrania przysięgi od prezydenta RP [[Lech Kaczyński|Lecha Kaczyńskiego]] ||Gmach Sejmu |
||
|- |
|||
|13 kwietnia 2010 |
|||
|nadzwyczajne zgromadzenie po [[Katastrofa smoleńska|Katastrofie Smoleńskiej]] |
|||
|Gmach Sejmu |
|||
|- |
|- |
||
| 6 sierpnia 2010 || odebrania przysięgi od prezydenta RP [[Bronisław Komorowski|Bronisława Komorowskiego]] ||Gmach Sejmu |
| 6 sierpnia 2010 || odebrania przysięgi od prezydenta RP [[Bronisław Komorowski|Bronisława Komorowskiego]] ||Gmach Sejmu |
||
Wersja z 00:17, 30 paź 2023
Polska
 Ustrój i polityka Polski Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
|
Zgromadzenie Narodowe – organ konstytucyjny składający się z posłów i senatorów obradujących wspólnie. Zgromadzenie Narodowe wywodzi się z II Republiki Francuskiej i zostało potem przejęte, jako instytucja, przez wiele krajów demokratycznych, w tym i Polskę.
Zgromadzeniem Narodowym nie są wspólne posiedzenia Sejmu i Senatu zwoływane w innych przypadkach, np. z okazji wizyt szefów państw czy uczczenia ważnych wydarzeń.
II Rzeczpospolita
W okresie międzywojennym Zgromadzenie Narodowe zostało ustanowione w konstytucji marcowej z 1921 r. Dokonywało ono wyboru prezydenta Rzeczypospolitej (bezwzględną większością głosów) i przyjmowało od niego przysięgę. Ponadto artykuł 125 Konstytucji przewidywał, że co 25 lat Konstytucja ma być poddana rewizji przez Zgromadzenie Narodowe.
Instytucja Zgromadzenia Narodowego została następnie zniesiona przez konstytucję kwietniową z 1935 r., osłabiającą władzę parlamentu na rzecz władzy wykonawczej, zamieniono ZN na Zgromadzenie Elektorów.
Posiedzenia Zgromadzenia Narodowego II Rzeczypospolitej
| Data | W celu | Miejsce |
|---|---|---|
| 9 grudnia 1922 | dokonania wyboru prezydenta RP[1] | |
| 11 grudnia 1922 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Gabriela Narutowicza[1] | Gmach Sejmu |
| 20 grudnia 1922 | dokonania wyboru prezydenta RP i odebrania przysięgi od Stanisława Wojciechowskiego[2] | |
| 31 maja 1926 | dokonania wyboru prezydenta RP (wybrano Józefa Piłsudskiego, który jednak wyboru nie przyjął)[3] | |
| 1 czerwca 1926 | dokonania wyboru prezydenta RP[4] | |
| 4 czerwca 1926 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Ignacego Mościckiego[4] | Zamek Królewski w Warszawie |
| 8 maja 1933 | dokonania wyboru prezydenta RP[5] | Gmach Sejmu |
| 9 maja 1933 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Ignacego Mościckiego (druga kadencja)[6] | Zamek Królewski w Warszawie |
III Rzeczpospolita
Zgromadzenie Narodowe zostało wprowadzone ponownie do polskiego systemu organów władzy w 1989. W dniu 19 lipca 1989 dokonało wyboru jedynego prezydenta PRL.
Obrady Zgromadzenia Narodowego zwołuje marszałek Sejmu w drodze postanowienia. Obradom przewodniczy marszałek Sejmu, a w jego zastępstwie marszałek Senatu. Parlamentarzyści podczas posiedzenia Zgromadzenia Narodowego są sobie równi (brak rozróżnienia na posłów i senatorów). Zgromadzenie nie ma określonego harmonogramu posiedzeń; działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu; jest zwoływane jedynie do wypełnienia którejś z kompetencji określonych w Konstytucji (art. 114 ust. 1 Konstytucji):
- przyjęcia przysięgi prezydenckiej (art. 130 Konstytucji),
- uznania trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia (głosami 2/3 ustawowej liczby parlamentarzystów – art. 131 ust. 2 pkt 4 Konstytucji),
- postawienia prezydenta RP w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (wniosek 140 członków Zgromadzenia, do podjęcia uchwały głosami 2/3 ustawowej liczby członków ZN, tj. 374 głosów – art. 145 ust. 2 Konstytucji),
- wysłuchania orędzia prezydenta RP skierowanego do Zgromadzenia Narodowego (art. 140 Konstytucji), bez możliwości debaty.
- uchwalenia regulaminu Zgromadzenia Narodowego (art. 114 ust. 2 Konstytucji) (zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy członków, o ile własną uchwałą nie zmienią trybu)
Wszystkie obecne kompetencje, poza uchwalaniem regulaminu Zgromadzenia Narodowego, dotyczą urzędu Prezydenta RP, jednak w latach 1992–1997 Zgromadzenie Narodowe miało dodatkowo kompetencję uchwalenia Konstytucji.
Obsługę techniczną i kancelaryjną Zgromadzenia Narodowego zapewnia Kancelaria Sejmu.
Posiedzenia Zgromadzenia Narodowego od 1989
| Data | W celu | Miejsce |
|---|---|---|
| 19 lipca 1989 | dokonania wyboru prezydenta PRL[7] i odebrania od niego przysięgi (jedynym kandydatem był Wojciech Jaruzelski) | Gmach Sejmu |
| 22 grudnia 1990 | stwierdzenia ważności wyboru prezydenta RP[8] i odebrania przysięgi od prezydenta RP Lecha Wałęsy | Gmach Sejmu |
| 22 września 1994 | uchwalenia regulaminu Zgromadzenia Narodowego | Gmach Sejmu |
| 23 grudnia 1995 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego | Gmach Sejmu |
| 19 stycznia 1996 | zmiany regulaminu Zgromadzenia Narodowego | Gmach Sejmu |
| 2 kwietnia 1997 | uchwalenia Konstytucji RP | Gmach Sejmu |
| 6 grudnia 2000 | uchwalenia nowego regulaminu Zgromadzenia Narodowego | Gmach Sejmu |
| 23 grudnia 2000 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego | Gmach Sejmu |
| 23 grudnia 2005 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego | Gmach Sejmu |
| 13 kwietnia 2010 | nadzwyczajne zgromadzenie po Katastrofie Smoleńskiej | Gmach Sejmu |
| 6 sierpnia 2010 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Bronisława Komorowskiego | Gmach Sejmu |
| 29 maja 2014 | uchwalenia regulaminu Zgromadzenia Narodowego | Gmach Sejmu |
| 4 czerwca 2014 | wysłuchania orędzia prezydenta RP Bronisława Komorowskiego | Gmach Sejmu |
| 6 sierpnia 2015 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Andrzeja Dudy[9] | Gmach Sejmu |
| 15 kwietnia 2016 | wysłuchania orędzia prezydenta RP Andrzeja Dudy (w Poznaniu – pierwsze w historii posiedzenie Zgromadzenia Narodowego poza Warszawą)[10][11] | Międzynarodowe Targi Poznańskie |
| 5 grudnia 2017 | wysłuchania orędzia prezydenta RP Andrzeja Dudy[12] | Gmach Sejmu |
| 13 lipca 2018 | uczczenia 550-lecia parlamentaryzmu Rzeczypospolitej i wysłuchania orędzia prezydenta RP Andrzeja Dudy | Zamek Królewski w Warszawie |
| 6 sierpnia 2020 | odebrania przysięgi od prezydenta RP Andrzeja Dudy[13] | Gmach Sejmu |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Protokuł przekazania władzy przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego Prezydentowi Rzeczypospolitej Gabrjelowi Narutowiczowi. (Dz.U. z 1922 r. nr 109, poz. 1007)
- ↑ Protokuł przekazania władzy przez Marszałka Sejmu Macieja Rataja Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Stanisławowi Wojciechowskiemu. (Dz.U. z 1922 r. nr 114, poz. 1029)
- ↑ Daria Nałęcz, Tomasz Nałęcz: Józef Piłsudski, premier Rzeczypospolitej 2 X 1926–27 VI 1928, 25 VIII–4 XII 1930. W: Andrzej Chojnowski, Piotr Wróbel: Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo, 1992, s. 248-249. ISBN 83-04-03854-4.
- ↑ a b Protokół przekazania władzy przez Marszałka Sejmu Macieja Rataja Prezydentowi Rzeczypospolitej Ignacemu Mościckiemu. (Dz.U. z 1926 r. nr 56, poz. 327)
- ↑ Protokół z posiedzenia Zgromadzenia Narodowego dla wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej w Warszawie z dnia 8 maja 1933 r. (M.P. z 1933 r. nr 105, poz. 127)
- ↑ Protokół Zgromadzenia Narodowego z dnia 9 maja 1933 r. (M.P. z 1933 r. nr 106, poz. 130)
- ↑ Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 19 lipca 1989 r. w sprawie wyboru Prezydenta Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. (M.P. z 1989 r. nr 23, poz. 176)
- ↑ Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 22 grudnia 1990 r. w sprawie stwierdzenia ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. (M.P. z 1990 r. nr 49, poz. 372)
- ↑ Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej: Komunikat z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego. Informacje Marszałka Sejmu, 24.07.2015. [dostęp 2015-07-31]. (pol.).
- ↑ Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. (M.P. z 2016 r. poz. 245)
- ↑ Poznań: uroczyste Zgromadzenie Narodowe z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski i początków Państwa Polskiego. sejm.gov.pl, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-04-15].
- ↑ Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 2017 r. w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. (M.P. z 2017 r. poz. 991)
- ↑ Rodzina, bezpieczeństwo, praca, inwestycje i godność – filary programu II kadencji Prezydenta RP. Zaprzysiężenie Andrzeja Dudy przed Zgromadzeniem Narodowym. [w:] Sejm Rzeczypospolitej Polskiej [on-line]. sejm.gov.pl, 6 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-06].
Linki zewnętrzne
- Zgromadzenie Narodowe oraz Zgromadzenie posłów i senatorów na stronach Sejmu
- E. Gierach, Zgromadzenie Narodowe – wybrane zagadnienia, „Infos” Nr 14/2015, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu
- Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 29 maja 2014 r. Regulamin Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2014 r. poz. 397)
- Zobacz też: wikiprojekt Polski kanon Wikipedii