Artakserkses I

Artakserkses I Długoręki

Król Persji
Okres	od 465 p.n.e. do 424 p.n.e.
Poprzednik	Kserkses I
Następca	Kserkses II
Dane biograficzne
Dynastia	Achemenidzi
Data śmierci	424 p.n.e.
Ojciec	Kserkses I
Matka	Amestris
Żona	Damaspia
Dzieci	Kserkses II Parysatis Sogdianos Dariusz II Arsites

{{Władca infobox}} Przestarzałe pola: "tytulatura".

Artakserkses I Długoręki – król perski z dynastii Achemenidów, syn Kserksesa I, panował w latach 465 p.n.e. – 424 p.n.e. Z uwagi na wyznawanie świętej Arta, Kserkses nadał swemu synowi imię Artachszatra (Artakserkses – Królestwo Arta). Znany z łagodnej polityki wewnętrznej oraz ugodowej polityki wobec krajów sąsiednich.

Artakserkses I w czasie swoich długich rządów stłumił bunty: satrapy Syrii Megabazosa oraz powstanie Inarosa w Egipcie, któremu wsparcia udzielili Ateńczycy. Egipcjanie i jego sojusznicy ponieśli klęskę, jednak samo przeniesienie działań wojennych na terytorium perskie świadczy o postępującym słabnięciu achemenidzkiej monarchii. Dopełnieniem niepowodzeń była klęska floty perskiej na ogarniętym powstaniem Cyprze. W bitwie pod Salaminą cypryjską (449-448 p.n.e.) Ateńczycy zniszczyli perską flotę, co zmusiło Persów do rokowań pokojowych. Napięta sytuacja w Grecji skłoniła też samych Ateńczyków do ugodowej postawy. Do Suzy udał się poseł ateński Kallias, który w 448 p.n.e. zawarł pokój z Atenami (zwany pokojem Kaliasza). Zakończył on wieloletnie wojny grecko-perskie.

Po jego śmierci następcą został jedyny syn jego i królowej Damasapii – Kserkses II. Miał także inne dzieci, które rządziły Persją po jego śmierci:

• Parysatis – z babilońską konkubiną Andią,
• Sogdianos – z babilońską konkubiną Alogune,
• Dariusz II – z babilońską konkubiną Kosmartidene.

Artakserkses I w Biblii

W Biblii król pojawia się głównie w Księdze Ezdrasza. Wedle tejże, za panowania Artakserksesa I budowa Świątyni Jahwe została wstrzymana na skutek listu oskarżającego Izraelitów o bycie ludem buntowniczym:

7. Za panowania Artakserksesa, króla Persji, list do niego napisali Biszelam, Mitredat, Tabeel i pozostali ich towarzysze. List był napisany w języku aramejskim i posmem aramejskim.[...] 15. Wydaj polecenie, żeby zbadano kroniki twoich przodków, a przekonasz się, że to miasto zawsze się buntowało, przyprawiając o wielkie straty królów i całe prowincje. Buntowało się od najdawniejszych czasów i dlatego zostało w końcu zburzone. 16. Chcemy cię więc ostrzec, o królu, że jeśli to miasto zostanie odbudowane, jeśli wokół niego na nowo zostaną wzniesione mury, to tym samym nic już nie będziesz posiadał po drugiej stronie Rzeki.

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 1 oraz 2. Po odczytaniu tegoż listu, Artakserkses miał napisał własny list do Izraelitów, w wyniku którego wstrzymuje on budowę (Ezd 4, 18-24). Prace jednak wznowiono po interwencji budowniczych, z powołaniem się na list Cyrusa, przyzwalającego na budowę (Ezd 5, 13-17). Artakserkses przysłał także do Jerozolimy Ezdrasza, na podstawie pamiętników którego napisana została Księga Ezdrasza. Ten był uczonym w Prawie Mojżeszowym i pouczał z niego Izraelitów. Król przekazał mu także dostęp do swojego skarbca, by brał z niego wszystko, co mogło być potrzebne przy budowie świątyni (Ezd 7, 10-26).

Bibliografia

• Wolski J., Iran – siedziba imperiów w starożytności. I. Achemenidzi, Polska Akademia Nauk Kraków 1986.