Dennis Gabor
 Dennis Gabor w 1971 r. | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Gilshaw Lodge przy Rugby-Bilton Road – dom, w którym Dennis Gabor mieszkał w latach 1936–1948 i w którym w roku 1947 wynalazł holografię[1] (na ścianie budynku – Blue Plaque[2])
Dennis Gabor (ur. 5 czerwca 1900 w Budapeszcie[3], zm. 9 lutego 1979 w Londynie) – mieszkający w Anglii węgierski fizyk (spec. optyka), laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za rok 1971.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Budapeszcie jako najstarszy syn Adéli i Bernáta Günszberga (dyrektora spółki górniczej) w rodzinie żydowskiej. W 1902 r. jego ojciec uzyskał zezwolenie na zmianę nazwiska na Gábor[4]. Zafascynował się fizyką w wieku 15 lat pod wpływem podręcznika Oriesta Chwolsona, publikacji na temat teorii przyrządów Abbego, fotografii barwnej i metody reprodukcji barw Gabriela Lippmanna. Studiował w Berlinie. Skończył Technische Hochschule Berlin w roku 1924 i uzyskał stopień dr-inż. w roku 1927. Bywał również często w University of Berlin, w którym poziom fizyki kształtowali m.in. Albert Einstein, Max Planck, Walther Nernst, Max von Laue. Od roku 1927 pracował w Siemens & Halske AG, gdzie dokonał swojego pierwszego wynalazku – skonstruował typ wysokociśnieniowej lampy rtęciowej (wykorzystywanej później w milionach lamp ulicznych)[5].
W 1933 roku musiał opuścić Niemcy (zob. III Rzesza) i wyjechał do Wielkiej Brytanii. Został zatrudniony w British Thomson-Houston Co. w Rugby i w British Thomson-Houston Research Laboratory, w którym pracował do roku 1948[5].
W roku 1948, próbując udoskonalić mikroskop elektronowy, otrzymał pierwsze hologramy – jeszcze niedoskonałe[6].
Od 1 stycznia 1949 pracował w Imperial College w Londynie, początkowo jako wykładowca elektroniki, następnie profesor of Applied Electron Physics, a od przejścia na emeryturę w roku 1967, jako Senior Research Fellow. Od roku 1967 był też członkiem zespołu badawczego CBS Laboratories Stamford, Conn.
Prowadził intensywne prace badawcze w zakresie elektroniki i optyki elektronowej, dotyczące początkowo m.in. teorii komunikacji i stereoskopowej kinematografii. Zajmując się nadal holografią, nazywaną początkowo „wavefront reconstruction” (rekonstrukcja czoła fali), opracował w latach 1948–1951 metodę otrzymywania obrazów trójwymiarowych (zob. historia holografii), która jednak mogła być zastosowana w praktyce dopiero po wynalezieniu lasera w roku 1963[6]. W latach 1950–1953 współpracował z AEI Research Laboratory w Aldermaston[5].
Został uhonorowany m.in. członkostwem Towarzystwa Królewskiego w Londynie w roku 1956 i honorowym członkostwem Węgierskiej Akademii Nauk w roku 1964[5].
Za badania nad holografią otrzymał w roku 1971 Nagrodę Nobla [5].
Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]
Ożenił się w roku 1936 w Rugby z Marjorie Louise z domu Butler.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ SP4974 : Rugby-Bilton Road near to Rugby, Warwickshire, Great Britain : Gilshaw Lodge. [w:] The Geograph® Britain and Ireland project [on-line]. [dostęp 2014-02-14].
- ↑ Dennis Gabor Blue Plaque. [w:] localwiki.net/rugby/Blue Plaques [on-line]. [dostęp 2014-02-14]. (ang.).
- ↑ Gabor Dennis, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2023-03-31].
- ↑ In memoriam Gábor Dénes. [dostęp 2019-02-09]. (węg.).
- ↑ a b c d e Dennis Gabor - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1971 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-14]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1971, Holography, 1948-1971
- ↑ a b History of holography. [w:] Holography virtual gallery [on-line]. www.holography.ru. [dostęp 2014-02-14]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Beata Tarnowska (red.): Nagrody Nobla, Leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13393-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
