Kamienna Góra
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}} | |||||
| |||||
Państwo | {{{państwo}}} | ||||
---|---|---|---|---|---|
Zarządzający |
burmistrz | ||||
Powierzchnia |
18,04 km² | ||||
Populacja (2007) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
{{{numer kierunkowy}}} | ||||
Kod pocztowy |
{{{kod pocztowy}}} | ||||
Tablice rejestracyjne |
{{{tablice rejestracyjne}}} | ||||
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |||||
Strona internetowa |
Kamienna Góra (do 1945 niem. Landeshut) [1], [2])– miasto i gmina w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w Kotlinie Kamiennogórskiej, u podnóża Gór Kruczych (Góry Kamienne) w Sudetach Środkowych.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego.
Miasto jest gminą miejską oraz siedzibą władz powiatu kamiennogórskiego i gminy wiejskiej Kamienna Góra.
Położenie
Kamienna Góra położona jest w województwie dolnośląskim w powiecie kamiennogórskim którego stanowi stolicę. Kamienna Góra jest położona centralnie w Kotlinie Kamiennogórskiej, będącej częścią Bramy Lubawskiej oraz częściowo na stokach Czarnego Lasu i Gór Kruczych w Sudetach Środkowych, nad rzeką Bóbr, u ujścia jego prawego dopływu Zadrnej. Licząca 21 tys. mieszkańców Kamienna Góra jest znacznym ośrodkiem przemysłowym, handlowym i kulturalnym dla całego powiatu. Dzięki dogodnemu położeniu komunikacyjnemu łatwo stąd się dostać do większych miejscowości nie tylko województwa ale i kraju. W mieście krzyżują się drogi:
- droga krajowa nr 5 (Świecie – Lubawka (przejście graniczne Lubawka-Kralovec)
- droga wojewódzka nr 367 (Jelenia Góra – Wałbrzych)
Dzięki temu że Kamienna Góra ma dogodne połączenia komunikacyjne łatwo jest się dostać do okolicznych miejscowości, a fakt że z miasta nie jest zbyt daleko do znaczących ośrodków, poprawia dostępność komunikacyjną miasta.
- Wrocław – 95 km
- Legnica – 55 km
- Wałbrzych – 27 km
- Lubawka – 12 km
- Jelenia Góra – 33 km
- Świdnica – 42 km
- Bolków – 18 km
- Poznań – 265 km
Do miasta łatwo można dojechać autobusami PKSu i prywatnymi busami, które jeżdżą z Wałbrzycha do Kamiennej Góry. W mieście jest stacja kolejowa, do niedawna nieczynna dla ruchu pasażerskiego. W wakacyjne weekendy kursują pociągi z Lwówka Śląskiego do Trutnova.
zobacz więcej Kamienna Góra (stacja kolejowa).
Historia miasta
zobacz więcej Herb Kamiennej Góry. zobacz więcej Flaga Kamiennej Góry.
Dokładny czas powstania pierwszej osady będącej zalążkiem dzisiejszej Kamiennej Góry nie jest znany. Początki miasta łączy się z osobą księcia Henryka I Brodatego, który miał zbudować w początkach XIII w. budowlę obronną na Górze Zamkowej, u podnóża której rozwinęło się podgrodzie – zalążek przyszłego miasta.
Pierwsza pewna informacja o Kamiennej Górze pochodzi z 1249 r. Książę Bolesław Rogatka zezwolił wówczas benedyktynom z Krzeszowa lokować na prawie niemieckim osadę targową Landishute. Zakonnicy jednak z nadanego im prawa nie skorzystali i przez kolejne lata osada w dotychczasowym kształcie prawdopodobnie powoli się rozwijała.
W 1289 Bolko I Surowy odkupił od benedyktynów osadę, a w 1292 nadał jej prawa miejskie.
Gospodarka
Kamienna Góra jest znaczącym ośrodkiem przemysłowym z przemysłem włókienniczym, odzieżowym, skórzanym, spożywczym i maszynowym. Do większych zakładów na terenie miasta należą:
- Zakłady Przemysłu Lniarskiego Len S.A.,[od 1 kwietnia 2006 w likwidacji]
- Zakłady Przemysłu Odzieżowego Kamodex S.A., [w likwidacji]
- Dolnośląska Fabryka Maszyn Włókienniczych Dofama S.A.,
- Spółdzielnia Mleczarska KaMos w Kamiennej Górze,
- Kowary-Dywan sp. z o.o., tkalnia dywanów w Kamiennej Górze,
- bo-wa-de producent mebli
Ponadto w mieście istnieje Kamiennogórska Specjalna Strefa Ekonomiczna Małej Przedsiębiorczości S.A. która dysponuje terenami o powierzchni 240,8 ha w miejscowościach:
- Krzeszów,
- Lubawka,
- Nowogrodziec – Wykroty,
- Lubań,
- Jawor,
- Piechowice,
- Radomierz.
Strefa będzie działać do 2017 r. Inwestorzy którzy tam zainwestują mogą korzystać z pomocy publicznej do wysokości 65% poniesionych nakładów. W KSSEMP S.A funkcjonuje 27 inwestorów którzy reprezentują branże metalową, tekstylną, produkcję wyrobów dekoracyjnych, podzespołów do samochodów i wiele innych. Kapitał pochodzi z krajów takich jak Japonia, USA, Niemcy, Włochy, Holandia, Francja. Do większych firm należą:
- Takata Petri Parts sp. z o.o.,
- SOPP Polska sp. z o.o.,
- Ceramika Marconi sp. z o.o.,
- CM3-Polska sp. z o.o.,
- BDN sp. z o.o. Sp. Komandytowa (Grupa Wydawnicza Bauer)
- Lubatex sp. z o.o.,
- Autocam Poland sp. z o.o.,
- Palgetrans Handel-Transport sp. z o.o.,
- WEBER-Hydraulika sp. z o.o.,
- Dr.Schneider Automotive Polska sp. z o.o..
Kamienna Góra jest centrum usługowo-handlowym dla powiatu kamiennogórskiego. W mieście istnieją firmy usługowo-handlowe, siedziby banków, towarzystw ubezpieczeniowych, istnieją stacje benzynowe, dwa szpitale(szpital powiatowy oraz Dolnośląskie Centrum Rehabilitacji), market Intermarche,Bricomarche, Lidl, Biedronka, Aldi oraz sieć sklepów PSS Społem.
Zabytki
Kamienna Góra jest miastem, które posiada wiele ciekawych i interesujących zabytków. Do ważniejszych obiektów zabytkowych można zaliczyć:
- Rynek otoczony kamieniczkami w stylu barokowym z XVII – XVIII w.
- Kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła z gotyckim prezbiterium z XIV w.
- Kościół poewangelicki z XVIII w. jeden z Kościołów Łaski zbudowany przez protestantów na mocy układu w Altranstädt (1707). Projektantem i budowniczym kościoła był śląski architekt Martin Frantz. Obecnie kościół rzymskokatolicki pw. Matki Bożej Różańcowej.
- ruiny renesansowego zamku z XVI wieku, przebudowany w XIX w.
- ratusz w stylu neorenesansowym zaprojektowany przez wrocławskich architektów (Richard Gaze i Alfred Böttcher). W 1905 roku zakończono jego budowę.
- na Górze Kościelnej (Parkowej) mauzoleum ku czci zamordowanych więźniów i jeńców wojennych w filii obozu koncentracyjnego Gross-Rosen oraz w obozach jenieckich.
- kamienny obelisk ustawiony na wzgórzu po prawej stronie drogi biegnącej do osiedla Antonówka. Obelisk ustawiony został w 1880 roku na pamiątkę parady wojsk koalicji antynapoleońskiej, która miała miejsce 10 sierpnia 1813 roku.
Struktura powierzchni
Według danych z [[2002] r.Szablon:ŹródłoPL, Kamienna Góra ma obszar 18,04 km², w tym:
- użytki rolne: 54%
- użytki leśne: 16%
Miasto stanowi 4,54% powierzchni powiatu.
Kultura
W Kamiennej Górze działa Kamiennogórskie Centrum Kultury (KCK), kino "Szarotka". W ramach KCK prowadzone są: Klub Tańca Towarzyskiego "Fraszka", Młodzieżowy Zespół Teatralny "My" czy Teatr Tańca Współczesnego "Głębia". Działają liczne sekcje skupiające mieszkańców miasta. Te sekcje to akrobatyki sportowej, szachowa, modelarska, plastyczna, zespół folklorystyczny "Liczyrzepa", sekcja brydża sportowego. Centrum Kultury jest także organizatorem wielu imprez kulturalno- rozrywkowych m.in. Konkurs Recytatorski, Dni Kamiennej Góry, Spotkania Klubu Brydżowego "Centrum", Spotkania Dziecięcych i Młodzieżowych Zespołów Artystycznych "Kamgórek", Kamiennogórska Biesiada z piosenką czy Kamiennogórska Księga Rekordów. To oczywiście nie wszystkie działania Centrum Kultury, ponieważ KCK działa na wielu płaszczyznach organizując takie sekcje, imprezy i spotkania jak:
- Pracownia Plastyczna
- Szkółka Szachowa
- Podstawy Gry Na Gitarze
- Sekcja Modelarska
- Szkoła Sztuk Samoobrony
- Zespół Teatralny "Burza"
- Kurs tańca towarzyskiego dla dzieci i dorosłych
- Nauka języka angielskiego
- Zespół Wokalny "Olga"
- "Mamo, Tato, Teatr Przyjechał" (1 x w miesiącu)
- Galeria Centrum
Oprócz tego w mieście działa:
A. Muzeum Tkactwa Dolnośląskiego przy placu Wolności 11 w barokowej kamieniczce którego stałą ofertą są wystawy:
- "Z dziejów Kamiennej Góry"
- "Rozwój tkactwa i przemysłu włókienniczego w Kamiennej Górze"
- "Dawna wieś dolnośląska"
Oprócz tego muzeum organizuje także kilka wystaw czasowych o różnorodnej tematyce.Cyklicznie jesienią rokrocznie prezentuje wystawę "Sztuka włókna",będącą wynikiem plenerów artystów europejskich. Muzeum organizuje także lekcje muzealne o dowolnej tematyce zaproponowanej przez nauczyciela oraz zajęcia plastyczne i konkursy.
B. Miejska Biblioteka Publiczna wraz z dwoma filiami, Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna Filia Dolnośląskiej Biblioteki Pedagogicznej w Jeleniej Górze,
C. Kino Szarotka w Kamiennej Górze
Kościoły
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Katolicyzm
- Kościół Rzymskokatolicki
- Parafia pw. św. Piotra i Pawła, ul. Miarki 31, tel. 075 7442115
- Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Wałbrzyska 27 lok. 1, tel. 075 7445467
- Kościół Matki Bożej Różańcowej, pl. Kościelny 2
Protestantyzm
- Kościół Ewangelicko-Augsburski
- Filiał w Kamiennej Górze
- Kościół Zielonoświątkowy
- Zbór w Kamiennej Górze, ul. Wałbrzyska 15, tel. 075 7442370
Sport
- MKS Sudety Kamienna Góra - siatkówka mężczyzn
- Klub Sportowy Relax - trójbój siłowy
- Kamiennogórski Klub Sportowy Olimpia - piłka nożna
- MKS Zadrna - szachy
Honorowi obywatele miasta
- Józef Cyrankiewicz - 16 listopada 1947 r.
- ks.Stanisław Książek - 13 września 1997 r.
- Tomasz Duda - 14 listopada 1997 r.
- ks.Wolfgan Gottstein - 26 maja 1999 r.
- Stanisław Sadowski - 26 maja 1999 r.
- Tadeusz Niemas - 26 października 2006 r.
- Feliks Kaczmarski - 26 października 2006 r.
- Józef Poprawa - 28 listopada 2007 r.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2007Szablon:ŹródłoPL:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 21 093 | 100 | 11 121 | 52,7 | 9 972 | 47,3 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
1 169,2 | 616,5 | 552,7 |
Według danych z roku 2002Szablon:ŹródłoPL, średni dochód na mieszkańca wynosił 1126,74 zł.
Znani, urodzeni w Kamiennej Górze
- Enoch Gläser - ur. 2 marca 1628 r., zm. 12 września 1668 r. w Helmstedt ,prawnik, profesor prawoznawstwa Uniwersytetu w Helmstedt, poeta doby baroku.
- Gottfried Schilter - ur. w 1643 r., zm. w Lipsku w 1679 r., prawnik, rektor Uniwersytetu w Lipsku.
- Christian Lubovici - ur. w 1668 r., teolog, profesor Uniwersytetu w Lipsku, dwukrotny rektor.
- Carl Gotthard Langhans - ur. w 1732 r., zm. we Wrocławiu w 1808 r., architekt.
- Heinrich Adamy - ur. 27 stycznia 1812 r., zm. we Wrocławiu (niem. Breslau), geograf, nauczyciel, autor dzieła: "Die Schlesichen Ortsnamen ihre Entstehung und Bedeutung".
- Wilhelm Fries - ur. 23 października 1845 r., zm. 18 września 1928 r. w Halle, niemiecki filolog i pedagog, profesor na Uniwersytecie w Halle.
- Albrecht Eduard Bernhard Nocht - ur. 4 listopada 1857 r., zm. 5 czerwca 1945 r. w Wiesbaden, lekarz medycyny tropikalnej.
- Johann Modler - ur. 2 stycznia 1875 r., zm. 4 marca 1964 r. w Aschaffenburgu, niemiecki wynalazca, przedsiębiorca.
- Friedrich Iwan - ur. 8 sierpnia 1889 r., zm. 8 stycznia 1967 r. w Wangen im Allgäu,malarz, grafik, pejzażysta.
- Walter Arndt - ur. 8 stycznia 1891 r., stracony 26 czerwca 1944 r.w Brandenburgu,zoolog, lekarz.
- Georg Kretschmar - ur. 31 sierpnia 1925 r., profesor, teolog, arcybiskup kościoła ewangelicko-luterańskiego dla Rosji, Ukrainy, Kazachstanu i Środkowej Azji z siedzibą w Sankt Petersburgu.
- Jürgen Räuschel - ur. 2 marca 1936 r., zm. 3 maja 2005 r. w Berlinie, niemiecki dziennikarz, ekolog.
- Małgorzata Dobrowolska - ur. w 1958 r., aktorka.
Związani z Kamienną Górą
- Heinrich Förster - (1789 -1881), biskup wrocławski w latach 1853 -1881, proboszcz parafii rzymsko-katolickiej w Kamiennej Górze w latach 1828 - 1837.
- Edmund Balasiński - (1923 - 1988),wieloletni proboszcz parafii pw. śś. Piotra i Pawła, dziekan dekanatu Kamiennogórskiego kościoła rzymsko-katolickiego.
Bibliografia
- "Kamienna Góra" 2001 E. Oleksiak, R. Plata, B. Pecio, M. Karasińska, M. Dańczak, M. Zdanowicz wyd. Eureka ISBN 83-88599-65-8
- "Dolny Śląsk na weekend" 2005 C. Skała, W. Brygier wyd. Pascal ISBN 83-7304-420-5
- "Dolny Śląsk" 2004 C. Skała wyd. Pascal ISBN 83-7304-523-6
- "Z Dziejów Ziemi Kamiennogórskiej" 1996 J. Lubieniecki wyd. Karkonoskie Towarzystwo Naukowe ISSN 0238-9940
- "Kamienna Góra. Fakty z przeszłości miasta do końca 1945 roku" 2002 J. Sarnecki wyd. Muzeum Tkactwa Dolnośląskiego
Zobacz też
- powiat kamiennogórski
- województwo jeleniogórskie
- Sudety
- Sudety Środkowe
- Brama Lubawska
- Rudawy Janowickie
- Przedgórze Sudeckie