Kazimierz Leon Sapieha (1609–1656): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 46: | Linia 46: | ||
Był synem [[Lew Sapieha|Lwa]], bratem [[Jan Stanisław Sapieha|Jana Stanisława]] i [[Krzysztof Michał Sapieha|Krzysztofa Michała]]. |
Był synem [[Lew Sapieha|Lwa]], bratem [[Jan Stanisław Sapieha|Jana Stanisława]] i [[Krzysztof Michał Sapieha|Krzysztofa Michała]]. |
||
== Młodość == |
|||
Po początkowej nauce w domu i [[Uniwersytet Wileński|Akademii Wileńskiej]] został wysłany w [[1621]] wraz z bratem [[Krzysztof Michał Sapieha|Krzysztofem Michałem]] na studia zagraniczne, głównie w [[Monachium]] i [[Ingolstadt|Ingolstadcie]]. W [[1624]] brat zachorował na [[Gruźlica człowieka|gruźlicę]], co spowodowało powrót obu Sapiehów do domu. Po krótkim leczeniu brata ponownie udali się na zachód Europy, tym razem na uniwersytet w [[Leuven|Lowanium]], gdzie immatrykulował się w [[1627]]. Resztę roku spędzili w [[Bruksela|Brukseli]], po czym przenieśli się do Włoch, studiując w [[Bolonia|Bolonii]] ([[1628]]) i [[Padwa|Padwie]] ([[1629]]). Postępująca choroba brata zmusiła ich w [[1629]] do powrotu do kraju. |
Po początkowej nauce w domu i [[Uniwersytet Wileński|Akademii Wileńskiej]] został wysłany w [[1621]] wraz z bratem [[Krzysztof Michał Sapieha|Krzysztofem Michałem]] na studia zagraniczne, głównie w [[Monachium]] i [[Ingolstadt|Ingolstadcie]]. W [[1624]] brat zachorował na [[Gruźlica człowieka|gruźlicę]], co spowodowało powrót obu Sapiehów do domu. Po krótkim leczeniu brata ponownie udali się na zachód Europy, tym razem na uniwersytet w [[Leuven|Lowanium]], gdzie immatrykulował się w [[1627]]. Resztę roku spędzili w [[Bruksela|Brukseli]], po czym przenieśli się do Włoch, studiując w [[Bolonia|Bolonii]] ([[1628]]) i [[Padwa|Padwie]] ([[1629]]). Postępująca choroba brata zmusiła ich w [[1629]] do powrotu do kraju. |
||
== Kariera == |
|||
Posłował na sejm [[1631]], w lipcu tego roku otrzymał tytuł sekretarza królewskiego a 22 września [[Pisarz wielki litewski|pisarstwo wielkie litewskie]]. W tymże czasie został zatrudniony przy porządkowaniu archiwum Rzeczypospolitej. Brał udział w sejmie konwokacyjnym w [[1632]]. Jako poseł na [[sejm koronacyjny]] [[1633]] roku wszedł w skład komisji do [[Wojna polsko-rosyjska (1632–1634)|wojny z Moskwą]] i organizacji wojska<ref>Andrzej Korytko, Sejm koronacyjny Władysława IV Wazy wobec problemów na Ukrainiew: Echa Przeszłości t. XVI, Olsztyn 2015, s. 73.</ref>. W styczniu [[1635]] posłował do [[Moskwa|Moskwy]] w celu zaprzysiężenia przez [[Michał I Romanow|cara]] [[Pokój w Polanowie|pokoju w Polanowie]]. W maju [[1637]] otrzymał marszałkostwo nadworne litewskie. Posłował na sejm [[1637]]. [[6 marca]] [[1645]] otrzymał [[Podkanclerzy litewski|podkanclerstwo litewskie]]. Posłował na sejm [[1647]]. W [[1648]] został przez umierającego [[Władysław IV Waza|Władysława IV]] wyznaczony na jednego z czterech egzekutorów testamentu. |
Posłował na sejm [[1631]], w lipcu tego roku otrzymał tytuł sekretarza królewskiego a 22 września [[Pisarz wielki litewski|pisarstwo wielkie litewskie]]. W tymże czasie został zatrudniony przy porządkowaniu archiwum Rzeczypospolitej. Brał udział w sejmie konwokacyjnym w [[1632]]. Jako poseł na [[sejm koronacyjny]] [[1633]] roku wszedł w skład komisji do [[Wojna polsko-rosyjska (1632–1634)|wojny z Moskwą]] i organizacji wojska<ref>Andrzej Korytko, Sejm koronacyjny Władysława IV Wazy wobec problemów na Ukrainiew: Echa Przeszłości t. XVI, Olsztyn 2015, s. 73.</ref>. W styczniu [[1635]] posłował do [[Moskwa|Moskwy]] w celu zaprzysiężenia przez [[Michał I Romanow|cara]] [[Pokój w Polanowie|pokoju w Polanowie]]. W maju [[1637]] otrzymał marszałkostwo nadworne litewskie. Posłował na sejm [[1637]]. [[6 marca]] [[1645]] otrzymał [[Podkanclerzy litewski|podkanclerstwo litewskie]]. Posłował na sejm [[1647]]. W [[1648]] został przez umierającego [[Władysław IV Waza|Władysława IV]] wyznaczony na jednego z czterech egzekutorów testamentu. |
||
W czasie elekcji poparł [[Jan II Kazimierz Waza|Jana Kazimierza]], mimo że wcześniej popierał [[Karol Ferdynand Waza|królewicza Karola Ferdynanda]], który zlecił ze swojego ramienia Kazimierzowi Leonowi "rządy" na Litwie podczas bezkrólewia. |
|||
W latach [[1648]]-[[1651]] przebywał głównie w otoczeniu króla, biorąc udział w interwencji zbaraskiej, zakończonej [[Ugoda zborowska|ugodą w Zborowie]], a także w [[Bitwa pod Beresteczkiem|bitwie pod Beresteczkiem]]. Cały czas był w konflikcie z [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Januszem Radziwiłłem]], mając nadzieję na uzyskanie [[Hetman wielki litewski|buławy wielkiej litewskiej]]. Uczestniczył w większości sejmów w latach [[1652]]-[[1655]]. Zdecydowanie przeciwstawił się ugodzie [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Janusza Radziwiłła]] z [[Karol X Gustaw|Karolem X Gustawem]]. Jesienią [[1655]] w okolicach [[Brześć|Brześcia Litewskiego]] koordynował działania szlachty uciekającej przed Rosjanami i Szwedami, będąc jednym z pierwszych i głównych ognisk oporu w tamtych rejonach. Jego aktywność malała wraz z pogarszającym się stanem zdrowia, dopiero jednak po klęsce pod [[Wierzchowicze|Wierzchowiczami]] w listopadzie [[1655]] zgodził się formalnie przyjąć protekcję szwedzką. Był uczestnikiem [[konfederacja tyszowiecka|konfederacji tyszowieckiej]] w [[1655]] roku<ref>Adam Kersten, Z badań nad konfederacją tyszowiecką, w: Rocznik Lubelski, t. I, 1958, s. 116.</ref>. Na początku [[1656]] otrzymał polecenie od [[Jan II Kazimierz Waza|Jana Kazimierza]] posłowania do [[car]]a [[Aleksy I Romanow|Aleksego]] w celu negocjacji pokojowych. |
W latach [[1648]]-[[1651]] przebywał głównie w otoczeniu króla, biorąc udział w interwencji zbaraskiej, zakończonej [[Ugoda zborowska|ugodą w Zborowie]], a także w [[Bitwa pod Beresteczkiem|bitwie pod Beresteczkiem]]. Cały czas był w konflikcie z [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Januszem Radziwiłłem]], mając nadzieję na uzyskanie [[Hetman wielki litewski|buławy wielkiej litewskiej]]. Uczestniczył w większości sejmów w latach [[1652]]-[[1655]]. Zdecydowanie przeciwstawił się ugodzie [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Janusza Radziwiłła]] z [[Karol X Gustaw|Karolem X Gustawem]]. Jesienią [[1655]] w okolicach [[Brześć|Brześcia Litewskiego]] koordynował działania szlachty uciekającej przed Rosjanami i Szwedami, będąc jednym z pierwszych i głównych ognisk oporu w tamtych rejonach. Jego aktywność malała wraz z pogarszającym się stanem zdrowia, dopiero jednak po klęsce pod [[Wierzchowicze|Wierzchowiczami]] w listopadzie [[1655]] zgodził się formalnie przyjąć protekcję szwedzką. Był uczestnikiem [[konfederacja tyszowiecka|konfederacji tyszowieckiej]] w [[1655]] roku<ref>Adam Kersten, Z badań nad konfederacją tyszowiecką, w: Rocznik Lubelski, t. I, 1958, s. 116.</ref>. Na początku [[1656]] otrzymał polecenie od [[Jan II Kazimierz Waza|Jana Kazimierza]] posłowania do [[car]]a [[Aleksy I Romanow|Aleksego]] w celu negocjacji pokojowych. |
||
Polecenia tego nie mógł już wypełnić, umierając w [[Brześć|Brześciu]] [[19 stycznia]] [[1656]]. |
Polecenia tego nie mógł już wypełnić, umierając w [[Brześć|Brześciu]] [[19 stycznia]] [[1656]]. |
||
== Fundacje == |
|||
* [[Klasztor Bernardynów w Drui|Kościół i klasztor Bernardynów w Drui]] |
|||
* [[Kościół i klasztor Bernardynek w Grodnie]] |
|||
* [[Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Siemiatyczach]] |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
Wersja z 14:26, 21 lut 2017
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Okres |
od 20 stycznia 1637 |
Poprzednik | |
Następca |
Lis | |
Rodzina | |
---|---|
Ojciec | |
Matka | |
Żona |
Teodora Krystyna z Tarnowskich |
Kazimierz Leon Sapieha (syn Lwa) herbu Lis (ur. 15 lipca 1609 w Wilnie, zm. 19 stycznia 1656 w Brześciu), podkanclerzy litewski od 1645, marszałek nadworny litewski od 1637, pisarz wielki litewski i sekretarz królewski od 1631.
Był synem Lwa, bratem Jana Stanisława i Krzysztofa Michała.
Młodość
Po początkowej nauce w domu i Akademii Wileńskiej został wysłany w 1621 wraz z bratem Krzysztofem Michałem na studia zagraniczne, głównie w Monachium i Ingolstadcie. W 1624 brat zachorował na gruźlicę, co spowodowało powrót obu Sapiehów do domu. Po krótkim leczeniu brata ponownie udali się na zachód Europy, tym razem na uniwersytet w Lowanium, gdzie immatrykulował się w 1627. Resztę roku spędzili w Brukseli, po czym przenieśli się do Włoch, studiując w Bolonii (1628) i Padwie (1629). Postępująca choroba brata zmusiła ich w 1629 do powrotu do kraju.
Kariera
Posłował na sejm 1631, w lipcu tego roku otrzymał tytuł sekretarza królewskiego a 22 września pisarstwo wielkie litewskie. W tymże czasie został zatrudniony przy porządkowaniu archiwum Rzeczypospolitej. Brał udział w sejmie konwokacyjnym w 1632. Jako poseł na sejm koronacyjny 1633 roku wszedł w skład komisji do wojny z Moskwą i organizacji wojska[1]. W styczniu 1635 posłował do Moskwy w celu zaprzysiężenia przez cara pokoju w Polanowie. W maju 1637 otrzymał marszałkostwo nadworne litewskie. Posłował na sejm 1637. 6 marca 1645 otrzymał podkanclerstwo litewskie. Posłował na sejm 1647. W 1648 został przez umierającego Władysława IV wyznaczony na jednego z czterech egzekutorów testamentu.
W czasie elekcji poparł Jana Kazimierza, mimo że wcześniej popierał królewicza Karola Ferdynanda, który zlecił ze swojego ramienia Kazimierzowi Leonowi "rządy" na Litwie podczas bezkrólewia.
W latach 1648-1651 przebywał głównie w otoczeniu króla, biorąc udział w interwencji zbaraskiej, zakończonej ugodą w Zborowie, a także w bitwie pod Beresteczkiem. Cały czas był w konflikcie z Januszem Radziwiłłem, mając nadzieję na uzyskanie buławy wielkiej litewskiej. Uczestniczył w większości sejmów w latach 1652-1655. Zdecydowanie przeciwstawił się ugodzie Janusza Radziwiłła z Karolem X Gustawem. Jesienią 1655 w okolicach Brześcia Litewskiego koordynował działania szlachty uciekającej przed Rosjanami i Szwedami, będąc jednym z pierwszych i głównych ognisk oporu w tamtych rejonach. Jego aktywność malała wraz z pogarszającym się stanem zdrowia, dopiero jednak po klęsce pod Wierzchowiczami w listopadzie 1655 zgodził się formalnie przyjąć protekcję szwedzką. Był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku[2]. Na początku 1656 otrzymał polecenie od Jana Kazimierza posłowania do cara Aleksego w celu negocjacji pokojowych.
Polecenia tego nie mógł już wypełnić, umierając w Brześciu 19 stycznia 1656.
Fundacje
- Kościół i klasztor Bernardynów w Drui
- Kościół i klasztor Bernardynek w Grodnie
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Siemiatyczach
- Absolwenci i studenci Akademii i Uniwersytetu Wileńskiego Towarzystwa Jezusowego
- Członkowie komisji do wojny z Moskwą i organizacji wojska (1633)
- Konfederaci tyszowieccy
- Marszałkowie nadworni litewscy
- Pisarze wielcy litewscy
- Podkanclerzowie litewscy
- Posłowie na sejm 1631
- Posłowie na sejm 1647
- Posłowie na sejm koronacyjny 1633
- Sapiehowie herbu Lis
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Sekretarze Zygmunta III Wazy
- Uczestnicy walk powstania Chmielnickiego (strona polska)
- Urodzeni w 1609
- Zmarli w 1656