Kazimierz Dolny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
EmptyBot (dyskusja | edycje)
Boty
613 210 edycji
m →‎top: poprawa linkowań
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
ilustracje
Linia 38: Linia 38:
}}
}}
[[Plik:Widok Kazimierz Dolny.jpg|thumb|left|215px|Widok z [[Wzgórze Trzech Krzyży w Kazimierzu Dolnym|Góry Trzech Krzyży]]]]
[[Plik:Widok Kazimierz Dolny.jpg|thumb|left|215px|Widok z [[Wzgórze Trzech Krzyży w Kazimierzu Dolnym|Góry Trzech Krzyży]]]]
[[Plik:Kazimierz-Pathway-Aerial-View.jpg|thumb|left|215px|[[Bulwar]] nadwiślański]]
[[Plik:Kazimierz Dolny 20150518 6333.jpg|thumb|left|215px|Kościół farny św. Jana Chrzciciela]]

'''Kazimierz Dolny''' ([[jidysz|jid.]] ''קוזמיר'' Kuzmir, ''Kazimierz nad Wisłą'') – [[miasto]] w [[województwo lubelskie|województwie lubelskim]], w [[powiat puławski|powiecie puławskim]], nad [[Wisła|Wisłą]], w [[Małopolski Przełom Wisły|Małopolskim Przełomie Wisły]], w zachodniej części [[Płaskowyż Nałęczowski|Płaskowyżu Nałęczowskiego]]. Historycznie położony jest w [[Małopolska|Małopolsce]] (początkowo w [[województwo sandomierskie (I Rzeczpospolita)|ziemi sandomierskiej]], a następnie w [[Lubelszczyzna|ziemi lubelskiej]]). Jest siedzibą władz [[gmina miejsko-wiejska|miejsko-wiejskiej]] [[gmina|gminy]] [[Kazimierz Dolny (gmina)|Kazimierz Dolny]]. Część trójkąta turystycznego: [[Puławy]] – Kazimierz Dolny – [[Nałęczów]]<ref>[http://pulawy.powiat.pl/interesant/index.php?Itemid=33&id=58&option=com_content&task=view Trójkąt turystyczny Puławy – Kazimierz – Nałęczów] na stronie Starostwa Powiatowego w Puławach.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miasto administracyjnie należało do [[Województwo lubelskie (1975–1998)|starego woj. lubelskiego]]. Był [[miasto królewskie|miastem królewskim]] [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]]<ref>Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 12.</ref> w starostwie kazimierskim [[województwo lubelskie (I Rzeczpospolita)|województwa lubelskiego]] w [[1786]] roku<ref>Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786</ref>.
'''Kazimierz Dolny''' ([[jidysz|jid.]] ''קוזמיר'' Kuzmir, ''Kazimierz nad Wisłą'') – [[miasto]] w [[województwo lubelskie|województwie lubelskim]], w [[powiat puławski|powiecie puławskim]], nad [[Wisła|Wisłą]], w [[Małopolski Przełom Wisły|Małopolskim Przełomie Wisły]], w zachodniej części [[Płaskowyż Nałęczowski|Płaskowyżu Nałęczowskiego]]. Historycznie położony jest w [[Małopolska|Małopolsce]] (początkowo w [[województwo sandomierskie (I Rzeczpospolita)|ziemi sandomierskiej]], a następnie w [[Lubelszczyzna|ziemi lubelskiej]]). Jest siedzibą władz [[gmina miejsko-wiejska|miejsko-wiejskiej]] [[gmina|gminy]] [[Kazimierz Dolny (gmina)|Kazimierz Dolny]]. Część trójkąta turystycznego: [[Puławy]] – Kazimierz Dolny – [[Nałęczów]]<ref>[http://pulawy.powiat.pl/interesant/index.php?Itemid=33&id=58&option=com_content&task=view Trójkąt turystyczny Puławy – Kazimierz – Nałęczów] na stronie Starostwa Powiatowego w Puławach.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miasto administracyjnie należało do [[Województwo lubelskie (1975–1998)|starego woj. lubelskiego]]. Był [[miasto królewskie|miastem królewskim]] [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]]<ref>Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 12.</ref> w starostwie kazimierskim [[województwo lubelskie (I Rzeczpospolita)|województwa lubelskiego]] w [[1786]] roku<ref>Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786</ref>.


Linia 47: Linia 48:
== Historia ==
== Historia ==
Początki osady sięgają XI wieku. Na jednym ze wzgórz istniała [[osada]] zwana Wietrzną Górą, należąca do [[Benedyktyni|zakonu benedyktynów]]. W 1181 roku [[Kazimierz II Sprawiedliwy|Kazimierz Sprawiedliwy]] przekazał osadę [[Kościół św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela w Krakowie|norbertankom z podkrakowskiego Zwierzyńca]]. Norbertanki zmieniły nazwę osady na Kazimierz (imię darczyńcy). Nazwa została odnotowana w kronikach po raz pierwszy w 1249 roku, a przymiotnik „Dolny” został dodany w latach późniejszych, w celu odróżnienia osady (w dolnym biegu rzeki, choć tak naprawdę jest to bieg środkowy) od [[Kazimierz (Kraków)|Kazimierza]], założonego pod [[Kraków|Krakowem]] (w górnym biegu rzeki). Po około 150 latach osada i okoliczne wsie stały się dobrami korony. [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]] w 1325 r. ufundował kościół parafialny.
Początki osady sięgają XI wieku. Na jednym ze wzgórz istniała [[osada]] zwana Wietrzną Górą, należąca do [[Benedyktyni|zakonu benedyktynów]]. W 1181 roku [[Kazimierz II Sprawiedliwy|Kazimierz Sprawiedliwy]] przekazał osadę [[Kościół św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela w Krakowie|norbertankom z podkrakowskiego Zwierzyńca]]. Norbertanki zmieniły nazwę osady na Kazimierz (imię darczyńcy). Nazwa została odnotowana w kronikach po raz pierwszy w 1249 roku, a przymiotnik „Dolny” został dodany w latach późniejszych, w celu odróżnienia osady (w dolnym biegu rzeki, choć tak naprawdę jest to bieg środkowy) od [[Kazimierz (Kraków)|Kazimierza]], założonego pod [[Kraków|Krakowem]] (w górnym biegu rzeki). Po około 150 latach osada i okoliczne wsie stały się dobrami korony. [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]] w 1325 r. ufundował kościół parafialny.
[[Plik:KazimierzDolny 06.jpg|thumb|left|215px|Ruiny [[Zamek w Kazimierzu Dolnym|zamku w Kazimierzu]]]]
[[Plik:Kazimierz Dolny 031.jpg|thumb|left|215px|Ruiny [[Zamek w Kazimierzu Dolnym|zamku w Kazimierzu]]]]
[[Plik:Kazimierz zamek.JPG|thumb|left|215px|[[Ruiny]] zamku w Kazimierzu (z bliska)]]
[[Plik:Kazimierz Dolny, Kamienica Celejowska - fotopolska.eu (114929).jpg|left|215px|thumb|Kamienica Celejowska]]
Założenie miasta oraz budowę [[zamek|zamku]] obronnego legendarnie przypisuje się [[Kazimierz III Wielki|Kazimierzowi Wielkiemu]]. Prawa miejskie zostały przyznane w pierwszej połowie XIV w. W 1406 r. [[Władysław II Jagiełło|Władysław Jagiełło]] dokonał lokacji miasta na [[Prawo magdeburskie|prawach magdeburskich]]. Wytyczono rynek, ulice, wyznaczono działki pod budowę. Jedynie północną część rynku pozostawiono bez zabudowy. Dzięki temu do dnia dzisiejszego rynek otwarty jest na farę i zamek, który to widok podziwiany jest przez malarzy i turystów. W 1501 r. Kazimierz Dolny stał się siedzibą starostwa. [[Zygmunt I Stary]], zadłużony u [[Mikołaj Firlej (zm. 1526)|Mikołaja Firleja]], nadał w 1519 r. jemu i jego synowi Piotrowi dożywotni tytuł starosty kazimierzowskiego. Kazimierz pozostawał we władaniu [[Firlejowie herbu Lewart|rodu Firlejów]] do 1644 r. W tym czasie przebudowany został [[Zamek w Kazimierzu Dolnym|zamek w Kazimierzu]]. Po pożarach w latach 1561 i 1585 spichlerze i [[dom]]y mieszkalne zostały odbudowane przy wykorzystaniu [[wapień|skał wapiennych]] z okolicznych wzgórz. [[Firlejowie herbu Lewart|Firlejowie]] dbali także o uprzywilejowanie miasta w handlu zbożem spławianym Wisłą do [[Gdańsk]]a, który to handel już wcześniej (w okresie od XVI do XVII w.) przyczynił się do rozwoju miasta. Na handlu zbożem wyrosły kupieckie rody Przybyłów, Czarnotów, Celejów (przybyłych z [[Włochy|Włoch]]). W 1628 r. na Wietrznej Górze osiedlili się [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanie]], pobudowali klasztor i rozbudowali istniejący (od 1585) kościół.
Założenie miasta oraz budowę [[zamek|zamku]] obronnego legendarnie przypisuje się [[Kazimierz III Wielki|Kazimierzowi Wielkiemu]]. Prawa miejskie zostały przyznane w pierwszej połowie XIV w. W 1406 r. [[Władysław II Jagiełło|Władysław Jagiełło]] dokonał lokacji miasta na [[Prawo magdeburskie|prawach magdeburskich]]. Wytyczono rynek, ulice, wyznaczono działki pod budowę. Jedynie północną część rynku pozostawiono bez zabudowy. Dzięki temu do dnia dzisiejszego rynek otwarty jest na farę i zamek, który to widok podziwiany jest przez malarzy i turystów. W 1501 r. Kazimierz Dolny stał się siedzibą starostwa. [[Zygmunt I Stary]], zadłużony u [[Mikołaj Firlej (zm. 1526)|Mikołaja Firleja]], nadał w 1519 r. jemu i jego synowi Piotrowi dożywotni tytuł starosty kazimierzowskiego. Kazimierz pozostawał we władaniu [[Firlejowie herbu Lewart|rodu Firlejów]] do 1644 r. W tym czasie przebudowany został [[Zamek w Kazimierzu Dolnym|zamek w Kazimierzu]]. Po pożarach w latach 1561 i 1585 spichlerze i [[dom]]y mieszkalne zostały odbudowane przy wykorzystaniu [[wapień|skał wapiennych]] z okolicznych wzgórz. [[Firlejowie herbu Lewart|Firlejowie]] dbali także o uprzywilejowanie miasta w handlu zbożem spławianym Wisłą do [[Gdańsk]]a, który to handel już wcześniej (w okresie od XVI do XVII w.) przyczynił się do rozwoju miasta. Na handlu zbożem wyrosły kupieckie rody Przybyłów, Czarnotów, Celejów (przybyłych z [[Włochy|Włoch]]). W 1628 r. na Wietrznej Górze osiedlili się [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanie]], pobudowali klasztor i rozbudowali istniejący (od 1585) kościół.


Linia 69: Linia 70:
== Zabytki ==
== Zabytki ==
[[Plik:Kościół par. p.w. śś. Jana Chrzciciela i Bartłomieja nr5 e83.jpg|thumb|230px|[[kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja w Kazimierzu Dolnym|Kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja]]]]
[[Plik:Kościół par. p.w. śś. Jana Chrzciciela i Bartłomieja nr5 e83.jpg|thumb|230px|[[kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja w Kazimierzu Dolnym|Kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja]]]]
[[Plik:St. Anne church, Kazimierz Dolny.JPG|thumb|Kościół św. Anny]]
[[Plik:Alians PL KazimierzDolny Jesien,02 10 2008,PA020084.jpg|thumb|Spichlerz Feuersteina]]
* [[kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja w Kazimierzu Dolnym|kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja]] – zbudowany w latach 1586–1589
* [[kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja w Kazimierzu Dolnym|kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja]] – zbudowany w latach 1586–1589
** organy w modrzewiowej oprawie z 1620 r. (jedne z najstarszych w Polsce)
** organy w modrzewiowej oprawie z 1620 r. (jedne z najstarszych w Polsce)

Wersja z 13:20, 10 sie 2016

Szablon:POL miasto infobox

Widok z Góry Trzech Krzyży
Kościół farny św. Jana Chrzciciela

Kazimierz Dolny (jid. קוזמיר Kuzmir, Kazimierz nad Wisłą) – miasto w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, nad Wisłą, w Małopolskim Przełomie Wisły, w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego. Historycznie położony jest w Małopolsce (początkowo w ziemi sandomierskiej, a następnie w ziemi lubelskiej). Jest siedzibą władz miejsko-wiejskiej gminy Kazimierz Dolny. Część trójkąta turystycznego: Puławy – Kazimierz Dolny – Nałęczów[1]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. lubelskiego. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[2] w starostwie kazimierskim województwa lubelskiego w 1786 roku[3].

Według danych z 31 grudnia 2008 miasto miało 3485 mieszkańców[4].

W Kazimierzu znajduje się port jachtowy z polem namiotowym[5].

Historia

Początki osady sięgają XI wieku. Na jednym ze wzgórz istniała osada zwana Wietrzną Górą, należąca do zakonu benedyktynów. W 1181 roku Kazimierz Sprawiedliwy przekazał osadę norbertankom z podkrakowskiego Zwierzyńca. Norbertanki zmieniły nazwę osady na Kazimierz (imię darczyńcy). Nazwa została odnotowana w kronikach po raz pierwszy w 1249 roku, a przymiotnik „Dolny” został dodany w latach późniejszych, w celu odróżnienia osady (w dolnym biegu rzeki, choć tak naprawdę jest to bieg środkowy) od Kazimierza, założonego pod Krakowem (w górnym biegu rzeki). Po około 150 latach osada i okoliczne wsie stały się dobrami korony. Władysław Łokietek w 1325 r. ufundował kościół parafialny.

Ruiny zamku w Kazimierzu
Kamienica Celejowska

Założenie miasta oraz budowę zamku obronnego legendarnie przypisuje się Kazimierzowi Wielkiemu. Prawa miejskie zostały przyznane w pierwszej połowie XIV w. W 1406 r. Władysław Jagiełło dokonał lokacji miasta na prawach magdeburskich. Wytyczono rynek, ulice, wyznaczono działki pod budowę. Jedynie północną część rynku pozostawiono bez zabudowy. Dzięki temu do dnia dzisiejszego rynek otwarty jest na farę i zamek, który to widok podziwiany jest przez malarzy i turystów. W 1501 r. Kazimierz Dolny stał się siedzibą starostwa. Zygmunt I Stary, zadłużony u Mikołaja Firleja, nadał w 1519 r. jemu i jego synowi Piotrowi dożywotni tytuł starosty kazimierzowskiego. Kazimierz pozostawał we władaniu rodu Firlejów do 1644 r. W tym czasie przebudowany został zamek w Kazimierzu. Po pożarach w latach 1561 i 1585 spichlerze i domy mieszkalne zostały odbudowane przy wykorzystaniu skał wapiennych z okolicznych wzgórz. Firlejowie dbali także o uprzywilejowanie miasta w handlu zbożem spławianym Wisłą do Gdańska, który to handel już wcześniej (w okresie od XVI do XVII w.) przyczynił się do rozwoju miasta. Na handlu zbożem wyrosły kupieckie rody Przybyłów, Czarnotów, Celejów (przybyłych z Włoch). W 1628 r. na Wietrznej Górze osiedlili się franciszkanie, pobudowali klasztor i rozbudowali istniejący (od 1585) kościół.

Złoty wiek Kazimierza skończył się w lutym 1656 r. wraz ze spaleniem miasta i zamku przez wojska króla szwedzkiego, Karola Gustawa. Powtarzające się przemarsze wojsk i późniejsza zaraza przyczyniły się do upadku miasta. W 1677 r. Jan III Sobieski wydał dekret pozwalający osiedlać się kupcom ormiańskim, greckim i żydowskim. Ożywienie gospodarcze nie trwało jednak długo. Kolejne wojny polsko-szwedzkie ponownie spustoszyły miasto. Spadło także zapotrzebowanie w Europie na polskie zboże. Kupcy próbowali rozwijać handel drewnem i przemysł szkutniczy. Jednak nie były to zyski podobne do tych osiąganych na handlu zbożem. Późniejsze rozbiory odcięły Kazimierz od rynków zbytu.

Rynek w Kazimierzu w 1899 roku – akwarela, mal. Stanisław Masłowski (1853-1926)

18 marca 1831 roku rozegrała się tutaj jedna z bitew powstania listopadowego – bitwa pod Kazimierzem Dolnym.

Od końca XIX w. Kazimierz Dolny stał się miejscowością wypoczynkową. W okolicznych wąwozach zaczęły powstawać wille i pensjonaty dla letników, przede wszystkim z Lublina i Warszawy.

31 października 1927 roku miejscowość uzyskała prawa miejskie[6].

Kolejnych zniszczeń dokonały działania podczas II wojny światowej. Kazimierz został odbudowany w znacznej mierze dzięki staraniom Karola Sicińskiego, któremu to zadanie powierzył ówczesny minister kultury. Dzisiaj Kazimierz Dolny stanowi zespół urbanistyczno-krajobrazowy, w którym został zachowany historyczny układ ośrodka handlu położonego na szlaku wiślanym.

27 kwietnia 1979 roku (na podstawie projektu Zakładu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie) został tu utworzony Kazimierski Park Krajobrazowy.

8 września 1994 roku kazimierski zespół zabytkowy został uznany za Pomnik historii zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Wałęsy[7].

W Kazimierzu w latach 90. zawiązano drużynę piłkarską Orły Kazimierz z boiskiem w Bochotnicy. Od 2007 roku w Kazimierzu odbywa się Festiwal Filmu i Sztuki DWA BRZEGI.

Zabytki

Kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja
Kościół św. Anny
Spichlerz Feuersteina
  • kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja – zbudowany w latach 1586–1589
    • organy w modrzewiowej oprawie z 1620 r. (jedne z najstarszych w Polsce)
    • renesansowe popiersie Mikołaja Przybyły
    • stalle z 1 poł. XVII wieku
    • chrzcielnica (warsztat Santi Gucciego)
    • ołtarz główny w stylu barokowym
    • ambona z 1615 r. z rokokowym zwieńczeniem
  • kościół św. Anny z 1671 r. i szpital św. Ducha dla ubogich z manierystycznym szczytem z 1635 r.
  • kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny z 1589 r. i klasztor Reformatów z lat 1638–1668. Zespół otacza mur z 1 po XVIII w.
  • zamek w Kazimierzu Dolnym – ruiny z wieku XIV-XVI w.
  • wieża obronna (stołp) z 2 poł. XIII lub XIV w.
  • kamienice Przybyłów, w Rynku, o manierystycznym wystroju z ok. 1615 należące do braci Przybyłów:
  • kamienica Gdańska (przy rynku) z 1795 r. w stylu barokowym
  • kamienica Biała (przy ul. Senatorskiej)
  • kamienica Celejowska (przy ul. Senatorskiej), przebudowana przed 1630 r. przez Bartłomieja Celeja, dziś mieści się w niej oddział Muzeum Nadwiślańskiego
  • spichlerze[9][10]
    • Spichlerz „Pod Żurawiem” z 2 poł. XVII w., ul. Puławska 100 (hotel TP Edukacja i Wypoczynek sp. z o.o.), numer w rejestrze zabytków: A/836 z 27.02.1984. Wyremontowany w latach 1988–1993 z przeznaczeniem na hotel według projektu Tadeusza Augustynka[11].
    • Spichlerz „Król Kazimierz” (dawniej Przetwórnia Owoców) z 2 poł. XVII w., ul. Puławska 70 (hotel)
    • Spichlerz Pielaka z XVII w., ul. Puławska 66 (w ruinie)
    • Spichlerz „Pod Wianuszkami” z lat 80. XVII w. przy ul. Puławskiej 64 (schronisko młodzieżowe), nr w rejestrze zabytków: A/209 z 14.02.1967
    • Spichlerz Nowakowskiego z 2 poł. XVI lub XVII w. przy ul. Puławskiej 5
    • Spichlerz „Bliźniak” z pocz. XVII w. przy ul. Puławskiej 46. Dawniej nad kanałem portowym obok bliźniaczego budynku. Nr w rejestrze zabytków: A/210 z 14.02.1967
    • Spichlerz Feuersteina (Krzysztofa Przybyły) z XVI w. z późnorenesansowym szczytem, ul. Puławska 40
    • Spichlerz Ulanowskich (Mikołaja Przybyły) z 1591 r., ul. Puławska 34 (Muzeum Przyrodnicze)
    • Spichlerz przy ul. Tyszkiewicza 18 (pod tynkiem zachowała się dekoracja sgraffitowa)
    • Spichlerz Kobiałki z 1636 r., ul. Krakowska 61 (ob. hotel PTTK)
    • Spichlerz przy ul. Krakowskiej 63 z 1 poł. XVII w. (w ruinie)
  • synagoga w Kazimierzu Dolnym
  • jatki drewniane z pocz. XIX wieku na Małym Rynku
  • kapliczka z Chrystusem Frasobliwym z 1588 r. przy tzw. Bramie Lubelskiej
  • Stara Łaźnia (ob. hotel „Perła Kazimierza”) z 1921 r. proj. Jan Witkiewicz Koszczyc
  • Ruiny willi Stanisława Szukalskiego z 1910 r. proj. inż. Jana Albrychta na Albrechtówce (Albrychtówce)
  • drewniane domy z XVIII i XIX w.
Rynek w Kazimierzu
Rynek z kościołem farnym
Rynek w Kazimierzu
Studnia na rynku w Kazimierzu
Kamienice Przybyłów w Rynku

Zabytki nieistniejące:

  • spichlerz „Pod Bożą Męką” (zwany też Pod Figurą) z 1624 r. wzniesiono dla kupca Wawrzyńca Górskiego według projektu Adama Tarnawskiego z Kraśnika. Zburzony został pomiędzy latami 1940–1944. Znajdował się przy końcu ul. Krakowskiej przy willi Mysłowskich[12]
  • spichlerz z dziedzińcem przy ul. Puławskiej. Obecnie w jego miejscu znajduje się wodomistrzówka[12]
  • spichlerz Pod Jeleniem[13]
  • spichlerz Pod Skorupiany[13]
  • spichlerz „Bliźniak II”, ul. Puławska 46[12]
  • dwa spichlerze z XVII w. pomiędzy spichlerzem Kobiałki i spichlerzem przy ul. Krakowskiej 63, rozebrane przez K.T. Ulanowskiego w latach 1959–1965[14]
  • Dom Błaszczyńskiego przy ul. Podzamcze, spłonął w 1917 r.[13]
  • Kamienica Kwasków (tzw. Faktoria angielska) przy ul. Krakowskie Przedmieście 22. Był to spichlerz z przylegającym mieszkaniem[13].
  • Dom Dziwisza, ulica Krakowska 4[13]
Panorama miasta nocą
Panorama miasta nocą

Osobliwości zabytków Kazimierza Dolnego

Wszystkie budowle kazimierskie zostały wzniesione z miękkiego, łatwego w obróbce miejscowego wapienia. Ten materiał pozwalał na wyjątkowo bogate, pełne fantazji zdobienie fasad. Budowniczowie kamienic prześcigali się w pomysłach zdobienia, mających niewiele wspólnego z klasyczną architekturą renesansu.[potrzebny przypis]

Kamienice były kryte stromymi dachami pochylonymi ku środkowi i osłoniętymi od ulicy niezwykle wysokimi attykami. Powierzchnię attyk również pokrywała bogata dekoracja, a górną krawędź wieńczyły kamienne pinakle i woluty.[potrzebny przypis]

Wzniesione nad brzegiem Wisły spichrze miały wprawdzie zwykłe strome dachy dwuspadowe, ale za to szczyty od strony rzeki były również bogato zdobione.[potrzebny przypis]

Integralne części miasta

Albrechtówka, Cholewianka, Dąbrówka, Doły, Doły Wylęgowskie, Góry Drugie, Góry Pierwsze, Góry Trzecie, Helenówka, Jeziorszczyzna, Las Miejski, Mięćmierz, Nowy Las, Okale, Wylągi.

Filmy realizowane w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą

Administracja

Kazimierz Dolny jest członkiem stowarzyszenia Unia Miasteczek Polskich[15].

Wirtualne spacery w Kazimierzu Dolnym

Turystyka

Spichlerz Ulanowskich (Mikołaja Przybyły), obecnie Muzeum Przyrodnicze w Kazimierzu
Jeden z licznych w okolicy wąwozów lessowych – Wąwóz Korzeniowy Dół w Kazimierskim Parku Krajobrazowym
  • ścieżka dydaktyczna „Norowy Dół”[16]
  1. Muzeum przyrodnicze (spichlerz Przybyłów, następnie Ulanowskich)
  2. Spichlerze z XVI i XVII w.
  3. Stożek napływowy u wylotu Norowego Wąwozu
  4. „Norowy Dół” – efekt budowy drogi w lessie bez zabezpieczeń przed erozją wodną
  5. Osuwisko na zboczu wąwozu
  6. Odsłonięcie skał podłoża kredowego i trzeciorzędu
  7. Kotły sufozyjne – wynik erozji wód podziemnych w lessie
  8. Panorama na Płaskowyż Nałęczowski i Równinę Radomską
  9. Panorama na Małopolski Przełom Wisły
  10. Odsłonięcia lessu w ścianie wąwozu
  11. Stanowisko powojnika pnącego (gatunek śródziemnomorski)
  12. Ruiny baszty i zamku
  13. Wieś Męćmierz

Szlaki turystyczne

Ludzie związani z Kazimierzem Dolnym

 Zobacz też kategorię: Starostowie kazimierscy.

Miasta partnerskie

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Kazimierza Dolnego w 2014 roku[26].


Zobacz też

  1. ↑ Trójkąt turystyczny Puławy – Kazimierz – Nałęczów na stronie Starostwa Powiatowego w Puławach.
  2. ↑ Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 12.
  3. ↑ Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786
  4. ↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). , 2009. GUS, Departament Badań Statystycznych. Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1734-6118. (pol.). 
  5. ↑ Przebudowa portu jachtowego w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą. www.navimorinvest.eu. [dostęp 13 maja 2014].
  6. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 października 1927 r. o zaliczeniu osady Kazimierz Dolny w powiecie puławskim, województwie lubelskiem, w poczet miast i włączeniu do nowo utworzonego miasta niektórych sąsiednich miejscowości (Dz.U. z 1927 r. nr 94, poz. 840).
  7. ↑ http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP19940500417.
  8. ↑ a b Anna Rudzka: Kalendarium życia Józefa Gosławskiego. W: Anna Rudzka: Józef Gosławski. Rzeźby, monety, medale. Wyd. 1. Warszawa: Alegoria, 2009, s. 62. ISBN 978-83-62248-00-1.
  9. ↑ Siciński K., Spichrze w Kazimierzu nad Wisłą, Ochrona Zabytków II-III (1950) 134-146.
  10. ↑ W dół Wisły: spichlerze. e-kazimierz.com.pl. [dostęp 2012-06-20]. (pol.).
  11. ↑ Spichlerz Pod Żurawiem. kazimierzdolny.pl. [dostęp 2012-06-20]. (pol.).
  12. ↑ a b c Jerzy Żurawski, Spichlerze Zbożowe Kazimierza Dolnego, TONZ 1998.
  13. ↑ a b c d e Wacław Husarski, Kazimierz Dolny, Warszawa 1957.
  14. ↑ Jerzy Żurawski, Spichlerze Zbożowe Kazimierza Dolnego, TONZ 1998, s. 29.
  15. ↑ Członkowie. Unia Miasteczek Polskich. [dostęp 2016-01-06].
  16. ↑ Górami i Norowym Dołem - Kazimierz Dolny. [dostęp 2011-10-10]. (pol.).
  17. ↑ Pamięć Lublina. tnn.pl. [dostęp 2016-05-26].
  18. ↑ Daniel Olbrychski o fenomenie Kazimierza.html. W Kazimierzu Dolnym.pl (www.wkazimierzudolnym.pl). [dostęp 2016-05-26].
  19. ↑ Szklarska Poręba - Kazimierz Dolny – Oficjalna Strona Miasta Kazimierz Dolny. www.kazimierz-dolny.pl. [dostęp 2015-10-23].
  20. ↑ Hortobagy - Kazimierz Dolny – Oficjalna Strona Miasta Kazimierz Dolny. www.kazimierz-dolny.pl. [dostęp 2015-10-23].
  21. ↑ Miasta partnerskie - Hortobagy, Miasta partnerskie - Hortobagy. Kazimierz Dolny. Kazimierz Dolny ::: Informacje o mieście weekend, kwatery, hotele, pensjonaty. www.kazimierzdolny.pl. [dostęp 2015-10-23].
  22. ↑ Miasta partnerskie - Staufen, Miasta partnerskie - Staufen. Kazimierz Dolny. Kazimierz Dolny ::: Informacje o mieście weekend, kwatery, hotele, pensjonaty. www.kazimierzdolny.pl. [dostęp 2015-10-23].
  23. ↑ Staufen - Kazimierz Dolny – Oficjalna Strona Miasta Kazimierz Dolny. www.kazimierz-dolny.pl. [dostęp 2015-10-23].
  24. ↑ Miasta partnerskie - Worpswede, Miasta partnerskie - Worpswede. Kazimierz Dolny. Kazimierz Dolny ::: Informacje o mieście weekend, kwatery, hotele, pensjonaty. www.kazimierzdolny.pl. [dostęp 2015-10-23].
  25. ↑ Berlin – Steglitz – Zehlendorf - Kazimierz Dolny – Oficjalna Strona Miasta Kazimierz Dolny. www.kazimierz-dolny.pl. [dostęp 2015-10-23].
  26. ↑ http://www.polskawliczbach.pl/Kazimierz_Dolny, w oparciu o dane GUS.

Linki zewnętrzne

Gmina Kazimierz Dolny
Miasta
Wsie
Części miejscowości
  • Granica
  • Josiniec
  • Kolonia Zbędowice

Herb gminy

Miasta województwa lubelskiego
Miasta powiatowe
Miasta powiatów grodzkich
Miasta powiatów ziemskich
Miasta gminne

Herb województwa lubelskiego

Powiat puławski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Herb powiatu puławskiego

Powiat nowoaleksandryjski / puławski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1867–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Dolny&oldid=46559620”