61 Eskadra Liniowa

61 Eskadra Liniowa
61 Eskadra Lotnicza
	; Znak malowany na samolotach eskadry
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1925
Rozformowanie	1939
	Dowódcy
Pierwszy	kpt. pil. Tadeusz Jarina
Ostatni	kpt. pil. Stefan Massalski
	Organizacja
Dyslokacja	garnizon Lwów
Rodzaj wojsk	lotnictwo
Podległość	6 Pułk Lotniczy

61 eskadra liniowa – pododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie rozkazu nr 7 dowódcy 6 pułku lotniczego z 10 lipca 1925 roku został sformowany II dywizjon lotniczy, w skład którego weszła 63 eskadra lotnicza. 15 czerwca 1926 roku pododdział został przemianowany na 61 eskadrę lotniczą^[1].

W sierpniu 1928 roku huragan zniszczył dziesięć samolotów Potez XV i dwa samoloty Hanriot H.19^[2].

W 1929 roku pododdział został przemianowany na 61 eskadrę liniową. W 1930 roku eskadra została przezbrojona w samoloty Potez XXV, a w 1938 roku w samoloty PZL.23 Karaś. W marcu 1939 roku eskadra została rozwiązana, a jej personel zasilił częściowo eskadry II/6 dywizjonu oraz eskadry towarzyszące 6 pułku lotniczego.

Żołnierze eskadry[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy eskadry^[3]
Stopień, imię i nazwisko	Okres pełnienia służby
kpt. pil. Tadeusz Jarina	od 24 X 1925
kpt. pil. Jerzy Rokossowski	od 16 XII 1926
wz. por. pil. Alojzy Błażyński	1926 – 1930
wz. por. pil. Stefan Skulski	1926 – 1930
kpt. pil. obs. Józef Wojciechowski	od 1930
kpt. obs. Jan Gac	od 1931
kpt. obs. Mieczysław Lisiewicz	od 1932
kpt. obs. Marceli Pustelniak	od 2 VIII 1932^[4]
kpt. pil. obs. Józef Wojciechowski	od II 1933
kpt. obs. Wacław Wolski	2 – 6 VIII 1936
kpt. pil. Stefan Massalski	od 19 III 1938

Personel eskadry w marcu 1939^[5]^[a]
Stanowisko	Stopień, imię i nazwisko
dowódca	kpt. Stefan Massalski
oficer taktyczny	por. Stefan Sznidel
oficer techniczny	ppor. Tadeusz Piotr Hajduczek
obserwator	por. Józef Zawadzki (Smazych)
obserwator	por. Władysław Schöffer
obserwator	por. Wacław Budkiewicz

Wypadki lotnicze[edytuj | edytuj kod]

W okresie funkcjonowania eskadry miały miejsce następujące wypadki lotnicze zakończone obrażeniami lub śmiercią pilota^[3]:

W 1927 podczas ćwiczeń na lotnisku w Tarnopolu kpt. pil. Jerzy Rokossowski i por. obs. Ignacy Cugier uszkodzili samolot Potez XV, a sami odnieśli lekkie obrażenia.
W tym samym roku w Haliczu sierż. pil. Edward Jachtholz i pchor. obs. Pionka rozbili samolot, a sami odnieśli ciężkie obrażenia.
17 marca 1928 roku pod Żółkwią wykonując zadania fotografii powietrznej zginęli plut. pil. Stanisław Szydłowski i ppor. obs. Mieczysław Kiernożycki.
28 października 1928 podczas zrzucania meldunku, samolot zawadził o drzewo, zginął kpr. pil. Wiktor Brążert, natomiast obserwator ppor. Ludwik Wojnarowicz wskutek odniesionych ran zmarł w szpitalu 11 listopada.
22 sierpnia 1933 wyskakując z samolotu, który leciał na niskiej wysokości zginął ppor. obs. Mirosław Zięba. Pilot sierż. Edward Biesiadowski wylądował na lotnisku nie uszkadzając samolotu.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Pawlak 1989 ↓, s. 348–349.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 348.
↑ ^a ^b Pawlak 1989 ↓, s. 348–352.
↑ Pełnił obowiązki dowódcy przez krótki okres
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 786.
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Izydor Koliński: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982. ISBN 83-206-0281-5.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

[7] Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[6].

[CITEREFPawlak1989348–349-1] Pawlak 1989 ↓, s. 348–349.

[CITEREFPawlak1989348-2] Pawlak 1989 ↓, s. 348.

[CITEREFPawlak1989348–352-3] Pawlak 1989 ↓, s. 348–352.

[4] Pełnił obowiązki dowódcy przez krótki okres

[CITEREFRocznik_oficerski1939786-5] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 786.

[CITEREFRocznik_oficerski1939VI-6] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

[:1-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43