Tu-138

Tu-138

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Tupolew
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	metalowa
Dane techniczne
Napęd	2 x silnik turboodrzutowy WD-19
Wymiary
Osiągi
Prędkość maks.	2400 km/h
Dane operacyjne
Użytkownicy
ZSRR

Tu-138 – niezrealizowany projekt radzieckiego myśliwiec przechwytujący zaprojektowany na bazie doświadczeń i konstrukcji samolotu Tu-128.

Historia

W drugiej połowie lat 60. XX wieku, wraz z rozwojem rakietowych systemów przeciwlotniczych, taktyka działania lotnictwa uderzeniowego zaczęła ewoluować w stronę operowania na niskich i skrajnie niskich wysokościach. Służące na dalekiej północy Tu-128, mające za zadanie przechwytywanie nieprzyjacielskich wypraw bombowych na dalekich podejściach do terytorium Związku Radzieckiego, przy dolnym pułapie operacyjnym rzędu 8000 - 10 000 metrów, nie były zdolne do sprostania nowym wyzwaniom. Biuro konstrukcyjne Tupolewa rozpoczęło trzy etapowy proces modyfikacji myśliwców, mający na celu przygotować je do realizacji zadań na o wiele niższym pułapie operacyjnym niż klasyczne Tu-128. Pierwszy z nich zakładał obniżenie pułapu bojowego i zwiększenie odporności radarowej głowicy pocisku R-4R na zakłócenia będącego głównym uzbrojeniem Tu-128. Drugi etap zakładał zwiększenie prędkości przechwytywanie z 2000 km/h do 3000 km/h. Przystosowanie samolotu do przechwytywanie celów lecących również na dużych wysokościach, rzędu 23-25 km nad powierzchnią ziemi. Zwiększenie zasięgu wykrywania celów z 50 do 100 km. Kontynuowanie prac na zwiększeniem odporności głowicy pocisku rakietowego na zakłócenia. Poszerzenie zakresu pracy całego systemu przechwytującego w trybie autonomicznym i półautonomicznym. Trzeci etap prac miał za zadanie zwiększyć prędkość samolotu z podwieszonymi rakietami do 2100 - 2400 km/h, zwiększyć jego zasięg, przyspieszenia i skrócić rozbieg. Pierwszy etap prac miał oprzeć się na modernizacji będących w służbie Tu-128. Drugi i trzeci etap miał zostać zrealizowany już dzięki nowej konstrukcji, oznaczonej jako Tu-138.

Biuro konstrukcyjne Tupolewa rozpoczęło projektowanie dwóch wariantów Tu-138. Pierwszy z nich, oznaczony jako Tu-138-60, zaprojektowany został do przenoszenie pocisków K-60 i radaru Smiercz-A. Drugi wariant, z radarem Groza-100 i pociskami K-100 otrzymał oznaczenie Tu-138-100. Zmodyfikowano płatowiec poprawiono jego aerodynamikę, zastosowano nowy cienki płat i podwozie, które chowało się do wnęk w skrzydłach i kadłubie. Maksymalna prędkość samolotu z podwieszonymi pociskami miała wynosić 2100 - 2400 km/h. Obliczeniowy zasięg przechwytywania celów przy prędkości poddźwiękowej - 2000 km. Czas dyżurowania w powietrzu wydłużono do 4,5 h.

Badania tunelowe modelu Tu-138 ujawniły, iż uzyskanie zakładanych parametrów lotu z podwieszonymi pociskami przy poddźwiękowych prędkościach, nie będzie możliwe. Opór aerodynamiczny był zbyt duży aby osiągnąć między innymi planowany zasięg. Biuro konstrukcyjne szukało rozwiązania problemu zakładając wyposażenie samolotu w system tankowania w powietrzu. Nie przystąpiono jednak do dalszej realizacji projektu Tu-138.