Lee Marvin

Lee Marvin

Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1924 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	29 sierpnia 1987 Tucson
Zawód	aktor
Odznaczenia

Lee Marvin (ur. 19 lutego 1924 w Nowym Jorku, zm. 29 sierpnia 1987 w Tucson) – amerykański aktor filmowy. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie Kasia Ballou (reż. Elliot Silverstein) w 1966. Największą popularność przyniosła mu rola majora Johna Reismana w legendarnym filmie wojennym Roberta Aldricha, Parszywa dwunastka z 1967.

Życiorys

Lee Marvin w czasie II wojny światowej służył w 4 Dywizji Piechoty Morskiej. Wziął udział w wojnie na Pacyfiku; został ranny podczas bitwy o Saipan. Odznaczono go medalem „Purpurowe Serce”. Po wojnie imał się różnych zajęć, by jako amator ostatecznie trafić do mniejszych teatrów broadwayowskich.

W Hollywood karierę zaczynał od drugoplanowych ról psychopatów i czarnych charakterów. Łatka aktora charakterystycznego, świetnie sprawdzającego się w rolach twardych facetów, towarzyszyła mu do końca życia, choć – paradoksalnie – Oscara zdobył za podwójną kreację w komediowym westernie Kasia Ballou. Najlepiej jednak sprawdzał się w westernach (W kraju Komanczów, Zawodowcy), filmach wojennych (Parszywa dwunastka, Wielka czerwona jedynka) i sensacyjnych (Zabójcy, Zbieg z Alcatraz, Park Gorkiego).

Potrafił jednowymiarowym z pozoru rolom nadać zaskakującej głębi psychologicznej. Jego bohaterowie, często samotnie zmagający się z otaczającym ich światem, dzięki swojemu uporowi i determinacji w dążeniu do celu nierzadko stają się postaciami tragicznymi.

Zmarł nagle – w wieku 63 lat – na zawał serca. Został pochowany na Cmentarzu Narodowym w Arlington.

Filmografia

Lee Marvin w filmie Atak, 1956

Płyta nagrobna Lee Marvina na Narodowym Cmentarzu w Arlington

• 1951 You're in the Navy Now – członek załogi (debiut filmowy)
• 1952 Pojedynek nad Silver Creek – Tinhorn Burgess

Ośmiu żelaznych – sierż. Joe Mooney

Uprzejmie informujemy, że nie są państwo małżeństwem – Pinky

• 1953 Bannion – Vince Stone

Dziki – Chino

• 1954 Bunt na okręcie – Meatball
• 1955 Czarny dzień w Black Rock – Hector David
• 1956 Siedmiu ludzi do zabicia – Bill Masters

Atak – por. Clyde Bartlett

• 1957 W poszukiwaniu deszczowego drzewa – Orville „Flash” Perkins
• 1961 W kraju Komanczów – Tully Crow
• 1962 Człowiek, który zabił Liberty Valance’a – Liberty Valance
• 1963 Rafa Donovana – Thomas Aloysius „Boats” Gilhooley
• 1964 Zabójcy – Charlie Storm
• 1965 Statek szaleńców – Bill Tenny

Kasia Ballou – Kid Shelleen/Tim Strawn

• 1966 Zawodowcy – Henry „Rico” Fardan
• 1967 Parszywa dwunastka – mjr John Reisman

Zbieg z Alcatraz – Walker

• 1968 Piekło na Pacyfiku – amerykański pilot
• 1969 Pomaluj swój wóz – Ben Rumson
• 1972 Pierwszorzędne cięcie – Nick Devlin

Z własnej kieszeni – Leonard

• 1973 Przyjdzie na pewno – Hickey

Władca północy – Numer 1

• 1974 Gang Spike’a – Harry Spikes

Człowiek klanu – szeryf Bascomb

• 1976 Krzyknąć diabłu w twarz – płk Flynn O’Flynn
• 1979 Ekspres pod lawiną – płk Harry Wargrave
• 1980 Wielka czerwona jedynka – sierż. Possum
• 1981 Śmiertelne polowanie – Edgar Millen
• 1983 Park Gorkiego – Jack Osborne
• 1984 W matni – Jimmy Cobb
• 1985 Parszywa dwunastka 2 – mjr John Reisman
• 1986 Oddział Delta – płk Nick Alexander

Sons of Lee Marvin

Krótko po śmierci Marvina powstało tajne stowarzyszenie Sons of Lee Marvin, założone przez reżysera Jima Jarmuscha. Aby zostać do niego przyjętym, trzeba wyglądać na tyle podobnie do Marvina, by móc zostać wziętym za jego syna. Do członków stowarzyszenia należą m.in. Jarmusch, Tom Waits, Nick Cave i John Lurie.

Nagrody

• Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 1966 Kasia Ballou
• Złoty Glob
  • Najlepszy aktor w filmie komediowym: lub musicalu: 1966 Kasia Ballou
• Nagroda BAFTA Najlepszy aktor zagraniczny: 1966 Zabójcy i Kasia Ballou
• Nagroda na MFF w Berlinie Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora: 1965 Kasia Ballou

Zobacz też

• James Coburn

Linki zewnętrzne

• Lee Marvin w bazie IMDb (ang.)
• Lee Marvin w bazie Filmweb
• Lee Marvin w bazie Notable Names Database (ang.)