Jon Voight

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jon Voight
Ilustracja
Jon Voight (2011)
Imię i nazwisko

Jonathan Vincent Voight

Data i miejsce urodzenia

29 grudnia 1938
Yonkers

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy, scenarzysta

Współmałżonek

Lauri Peters (1962–1967; rozwód)
Marcheline Bertrand (1971–1978; rozwód)

Lata aktywności

od 1963

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jon Voight, właśc. Jonathan Vincent Voight[1][2] (ur. 29 grudnia 1938[3] w Yonkers) – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

Laureat Oscara, festiwalu w Cannes, Złotego Globu, a także nagrody krytyków filmowych w Los Angeles i Nowym Jorku za rolę w filmie Powrót do domu (1978), nominowany do Oscara, laureat Złotego Globu i BAFTA za występ w filmie Nocny kowboj (1969)[4].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Yonkers w stanie Nowy Jork[5] w rodzinie rzymskokatolickiej jako syn Barbary (z domu Kamp; 1910–1995), z pochodzenia Niemki, i golfisty Elmera Voighta (z domu Voytka; 1909–1973), który był z pochodzenia Słowakiem[6]. W 1956 ukończył Archbishop Stepinac High School w White Plains, a w 1960 został absolwentem The Catholic University of America[7]. Dorastał z dwoma braćmi, Barrym (ur. 1937), wulkanologiem na Pennsylvania State University, i Jamesem Wesleyem (ur. 21 marca 1940), piosenkarzem i współautorem m.in. przebojów „Wild Thing” i „Angel of the Morning”[5]. Ich dziadek i babka ze strony ojca byli imigrantami ze Słowacji, a dziadek i babka ze strony matki byli imigrantami niemieckimi[8].

Po ukończeniu studiów przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie rozpoczął karierę aktorską. W 1960 studiował aktorstwo w Neighborhood Playhouse, a jego mentorem był Sanford Meisner.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Pojawił się gościnnie w serialach ABC Naked City (1963), CBS The Defenders (1963) i Gunsmoke (1966-69). W styczniu 1965 wystąpił na scenie Off-Broadwayu jako Rodolfo w sztuce Arthura Millera Widok z mostu (A View from the Bridge). W 1966 spędził sezon w California National Shakespeare Festival. W następnym roku zdobył Theatre World Award za rolę w spektaklu That Summer, That Fall i grał tytułową rolę w komedii fantasy Philipa Kaufmana Nieustraszony Frank (Fearless Frank, 1967). Za kreację hustlera Joego Bucka w dramacie Johna Schlesingera Nocny kowboj (Midnight Cowboy, 1969) u boku Dustina Hoffmana zdobył nominację do Oscara, a także otrzymał nagrodę Złotego Globu i BAFTA. Film zapewnił mu międzynarodową rozpoznawalność[9]. W 1970 odrzucił główną rolę w filmie Love Story[10].

W 1978 został laureatem Oscara za kreację Luke’a Martina, poruszającego się na wózku inwalidzkim weterana wojny wietnamskiej w filmie Powrót do domu (Coming Home)[9][11].

W melodramacie Franco Zeffirelli'ego Mistrz (The Champ, 1979) wcielił się w postać Billy’ego Flynna, byłego mistrza bokserskiego, który zakończył karierę. Zdobył uznanie krytyków za rolę bezwzględnego rabusia bankowego Oscara 'Manny’ego' Manheima w dramacie sensacyjno-przygodowym Andrieja Konczałowskiego Uciekający pociąg (Runaway Train, 1985). Kolejną nominaację do Złotego Globu zdobył jako John Wright w dramacie Johna Singletona Rosewood w ogniu (Rosewood, 1997). Był Noem w biblijnym filmie telewizyjnym Johna Irvina Arka Noego (1999).

Grał także w filmach biograficznych: Ali (2001) jako Howard Cosell, Powstaniu (Uprising, 2001) Jona Avneta jako nazistowski oficer Jürgen Stroop i miniserialu telewizyjnym Jan Paweł II (Pope John Paul II, 2005) jako papież Jan Paweł II.

W 2013 wygrał Złoty Glob i był dwukrotnie nominowany do nagrody Emmy (w 2013 i 2015 roku) za rolę drugoplanową w serialu Ray Donovan.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był dwukrotnie żonaty. 30 kwietnia 1962 poślubił aktorkę Lauri Peters, z którą rozwiódł się w 1967. 12 grudnia 1971 ożenił się z aktorką i modelką Marcheline Bertrand, z którą ma dwoje dzieci: syna Jamesa Havena (ur. 11 maja 1973) i córkę Angelinę Jolie (ur. 4 czerwca 1975)[12]. Po separacji z żoną w 1976 związał się z aktorką Stacey Pickern[12].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Scenarzysta[edytuj | edytuj kod]

Reżyser[edytuj | edytuj kod]

Obsada aktorska[edytuj | edytuj kod]

Producent[edytuj | edytuj kod]

Występy gościnne[edytuj | edytuj kod]

  • 1955-1975: Gunsmoke jako Tetter Karlgren
  • 1964-1967: Twelve O'Clock High jako kapitan Holtke
  • 1967: Coronet Blue jako Peter Wicklow
  • 1967-1969: N.Y.P.D.

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jon Voight – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-11-27].
  2. ↑ Jon Voight. AlloCiné. [dostęp 2016-11-27]. (fr.).
  3. ↑ Jon Voight. MYmovies. [dostęp 2016-11-27]. (wł.).
  4. ↑ Jon Voight News, Pictures, and Videos. TMZ.com. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
  5. ↑ a b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 10. ISBN 978-83-7778-331-3.
  6. ↑ Jon Voight Biography (1938-). Film Reference. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
  7. ↑ Jon Voight – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-11-27]. (rum.).
  8. ↑ Jon Voight. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
  9. ↑ a b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 11. ISBN 978-83-7778-331-3.
  10. ↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 14. ISBN 978-83-7778-331-3.
  11. ↑ Jon Voight (29 de Dezembro de 1938). Filmow. [dostęp 2016-11-27]. (port.).
  12. ↑ a b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 8. ISBN 978-83-7778-331-3.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
1920–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Nagroda Krajowego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych Los Angeles dla najlepszego aktora
Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym
1970–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla nowej gwiazdy roku w kategorii aktor

Nagroda za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes
1946–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–
Nagroda National Board of Review dla najlepszego aktora
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jon_Voight&oldid=71991801”