Dwór w Podlesiu
 nr rej. 657 z 18.12.1957 (park dworski)[1]
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Podlesie 4, |
| Typ budynku |
dwór |
| Kondygnacje |
1 |
| Ukończenie budowy |
koniec XIX w. lub 1829 |
| Kolejni właściciele | |
Położenie na mapie gminy Lelów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
 50°45′35,3″N 19°36′27,7″E/50,759806 19,607694
| |
Dwór w Podlesiu – zabytkowy dwór w Podlesiu w powiecie częstochowskim. Do rejestru zabytków woj. śląskiego wpisano park dworski z XVIII w. pod nr 657 z datą z 18 grudnia 1957. Dwór znajduje się w zespole dawnych zabudowań folwarcznych ze zniszczoną gorzelnią oraz zaniedbanym parkiem.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W I połowie XVIII wieku właścicielami Podlesia byli Tęgoborscy, dlatego budynek nazywany jest czasami dworem Tęgoborskich[2]. Jednak w 1810 roku miejscowy folwark trafia do Wojciecha Ostrowskiego z Radoszewnicy pod Koniecpolem, jako posag żony Teresy z Potockich. Następnie przekazany został lekarzowi Franciszkowi Bergerowi, w zamian za bezpłatne leczenie chłopów i mieszczan z dóbr Koniecpolskich.
Budynek dworu powstał pod koniec XVIII wieku za czasów zarządzania majątkiem Podlesia przez rodzinę Potockich i Czapskich. Inne źródła podają, że dwór wybudował niemiecki kolonista Karol Lochmann, który kupił majątek w 1829 roku[3]. W czasach PRL-u we dworze znajdowała się przychodnia zdrowia, poczta[3]. Od 1966 roku w budynku mieściła się szkoła podstawowa. Obecnie budynek w stanie zniszczonym jest własnością prywatną i jest remontowany.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Budynek dworu położony jest w północnej części miejscowości przy drodze do Zagacia, naprzeciwko kościoła pw. św. Idziego. Około 400 m na północ od dworu znajdują się pozostałości obronnej siedziby rycerskiej z okresu średniowiecza (przypuszczalnie) w formie dużego i dobrze zachowanego grodziska stożkowatego.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Jest to budynek murowany – tynkowany wzniesiony na planie prostokąta o wymiarach 13 × 30 mb, dziewięcioosiowy. Położony jest frontem na południe. Budynek jednokondygnacyjny z dwuspadowym dachem krytym blachą. Fasada niesymetryczna, podzielona przez wejście główne mieszczące się na prawo od osi budynku. Do drzwi wejściowych prowadzą szerokie schody przechodzące w niewielki taras stworzony przez zagłębienie fasady wsparte na dwóch kolumnach toskańskich[3]. Od strony zachodniej znajduje się drugie wejście do budynku. Po jednej i drugiej stronie budynku znajdują się otwory okienne bez cech stylowych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Podlesie [online], Polskie Szlaki.pl [dostęp 2016-01-22].
- ↑ a b c Podlesie [online], Polskie Zabytki [dostęp 2016-01-21].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dwór w Podlesiu na stronie internetowej it-jura.pl informator turystyczny. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-05)].
- Dwór w Podlesiu na stronie internetowej Gmina Lelów