50°42′25″N 19°25′53″E/50,706944 19,431389Pałac Raczyńskich w Złotym Potoku
 nr rej. pałac 262/60 z 3.03.1960 oraz 29/76/A z 13.02.1978, dworek Zygmunta Krasińskiego 261/60 z 4.03.1960 oraz 28/78 z 13.02.1978
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
druga poł. XIX w. |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Zygmunt Krasiński, |
Położenie na mapie gminy Janów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
| 50°42′25″N 19°25′53″E/50,706944 19,431389
| |
Pałac Raczyńskich w Złotym Potoku – wybudowany w XIX w., w miejscowości Złoty Potok[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na miejscu obecnego pałacu od XVI w. istniał dwór, prawdopodobnie obronny, zwany Zameczkiem. Na początku XIX w. stary dwór popadł w ruinę i nie nadawał się już do zamieszkania. W połowie XIX w. majątek odkupił i podniósł z upadku generał Wincenty Krasiński. W 1856 r. na jego polecenie zbudowany został pałac w stylu klasycystycznym, a sąsiadujący z nim dworek z 1829 roku przeznaczony został dla jego syna Zygmunta, który mieszkał w nim latem 1857 r. Po jego śmierci majątek odziedziczyła córka poety Maria, od 1877 r. żona hrabiego Edwarda Aleksandra Raczyńskiego. Rodzina Raczyńskich na początku XX w. przebudowała pałac, nadając mu dzisiejszy kształt. Po 1945 roku majątek upaństwowiono, a w pałacu przez wiele lat mieściła się szkoła. Obecnie znajduje się on w bardzo złym stanie technicznym i nie można go zwiedzać. Prawa do pałacu roszczą Krzysztof i Stefan Dembińscy, spadkobiercy Raczyńskich, lecz zostały one zakwestionowane przez wojewodę śląskiego[2].
Dworek Zygmunta Krasińskiego[edytuj | edytuj kod]
Dworek w stylu klasycystycznym jest obecnie siedzibą Muzeum Regionalnego im. Zygmunta Krasińskiego.
Park[edytuj | edytuj kod]
W skład zespołu pałacowego wchodzi park pałacowy z XIX wieku, 40 hektarowy, w stylu angielskim, przez którego środek przepływa Wiercica (zdecydowała ona o nadaniu parkowi romantycznego charakteru). Park został zaprojektowany przez Franciszka Szaniora, który postanowił wzbogacić jego florę takimi gatunkami drzew i krzewów, jak modrzew japoński, wiąz turkiestański, tulipanowiec amerykański czy karagana syberyjska. Na terenie zespołu pałacowo-parkowego odnaleźć można także interesujący pomnik przyrody – ok. 600-letni dąb szypułkowy „Dziad”.;
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Relief na tympanonie
Lew z herbem Raczyńskiego Nałęcz
Lew z św. Jerzym na tarczy
Brama do parku
Pomnik poświęcony Janowi Kiepurze
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. śląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2015-11-20].
- ↑ Pałac Potockich w Koniecpolu sprzedany, Dziennikzachodni.pl [dostęp 2016-01-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Potok Złoty (10), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 864.