Pałac Dietla

Pałac Dietla
	nr rej. A/1702/98 z 31.12.1998
	; Pałac Henryka Dietla
Państwo	Polska
Miejscowość	Sosnowiec
Adres	ul. S. Żeromskiego 2
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	neobarok
Pierwszy właściciel	Heinrich Dietel
Kolejni właściciele	Skarb Państwa
Obecny właściciel	Stanisław Kuliś (od 1997)
	Położenie na mapie Sosnowca Pałac Dietla
	Położenie na mapie Polski Pałac Dietla
	Położenie na mapie województwa śląskiego Pałac Dietla
	50°17′06,529″N 19°08′17,653″E/50,285147 19,138237
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Pałac Dietla – neobarokowy pałac Heinricha Dietla o wysokich walorach artystycznych^[1] , położony w Sosnowcu przy ulicy Stefana Żeromskiego 2^[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze plany budynku powstały w latach 80. XIX wieku^[1], a sygnowane były przez Waligórskiego. Pierwszy projekt rozbudowy powstał w 1890 roku^[1]. Około roku 1900, wraz z pracami wykończeniowymi pałacu, powstało założenie parkowe otoczone murem, z oranżerią i elementami małej architektury. Pałac wchodził w skład zespołu patronackiego, wraz z parkiem, zabudową dawnej fabryki, osiedlem robotniczym, a także kościołem ewangelickim. Jako rezydencja rodowa Dietlów pałac funkcjonował do roku 1945. W styczniu tegoż roku zajęty został przez komendanturę radziecką NKWD miasta na jej potrzeby^[2]. Wówczas wiele fragmentów pałacu oraz wyposażenie zostało zniszczonych. Do 1997 roku siedziba Szkoły Muzycznej^[2]. Od 1997 budynek znalazł się w rękach prywatnych^[2]. Od tego samego roku rozpoczęły się prace związane z renowacją budynku.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Pałac składa się z dwóch części: węższej północnej i szerszej od południa. Elewacje wykonane są z cegły, z detalem z tynku i sztucznego kamienia. Budynek nakryty jest dachami mansardowymi^[3].

Wnętrza[edytuj | edytuj kod]

Wnętrza pałacu zachowały część oryginalnego wyposażenia i wystroju, co sprawia, że obiekt jest szczególnie cennym zabytkiem. Reprezentacyjne sale usytuowane zostały na pierwszym piętrze. Są to:

Sala balowa

Dwukondygnacyjna sala balowa utrzymana jest w stylu Ludwika XV^[4]. Ściany ozdabiają lustra i sztukaterie. W ścianie zachodniej umieszczony został niewielki balkon.

Neobarokowa jadalnia

Pomieszczenie to, drugie co do wielkości w pałacu, zwane jest również salą holenderską lub pokojem kredensowym^[5]. W jadalni zachowana jest dębowa boazeria z wkomponowanymi w nią kredensami. Dodatkową ozdobą są płyciny z dekoracją nawiązującą do malarstwa holenderskiego z Delftu.

Neoromański pokój fajkowy

Ozdobiony boazerią z motywami roślinnymi i zwierzęcymi, w którą zostały wkomponowane szafki i siedzisko. Dodatkową dekorację pokoju stanowią dwa witraże.

Gabinet secesyjny

Pokój połączony jest z jadalnią poprzez masywne rozsuwane drzwi. Sufit ozdobiony jest dekoracją sztukatorską.

Łazienka

Bogate wyposażenie łazienki zachowało się prawie bez zmian. Ta ekskluzywna pałacowa łazienka „zagrała” m.in. w filmie Między ustami a brzegiem pucharu^[6].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Pałac z ok. 1900 roku
Pałac Dietla – przed renowacją elewacji
Budynek wjazdowy w zespole pałacu
Sala balowa
Jadalnia
Pokój fajkowy
Witraż przedstawiający śpiącą Brunhildę
Salon
Buduar Klary
Łazienka
Klatka schodowa
Park

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Pałac Dietlów, ob. Centrum Artystyczno-Biznesowe - Zabytek.pl, zabytek.pl [dostęp 2023-02-15] (pol.).
↑ ^a ^b ^c Pałac Dietla w Sosnowcu – WikiZagłębie, wikizaglebie.pl [dostęp 2023-02-15] .
↑ Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 63. ISBN 978-83-85871-59-0.
↑ Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 67. ISBN 978-83-85871-59-0.
↑ Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 68. ISBN 978-83-85871-59-0.
↑ Artur Ptasiński. Pałac Dietla. „Kurier miejski”. s. 12. ISSN 1232-7395.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Oficjalna strona pałacu
Pałac Dietla w Sosnowcu i wybrane elementy jego wystroju, strona internetowa Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach. scdk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-08)].
Panoramy pomieszczeń pałacu Dietla
Pałac Dietla w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego

[:0-1] Pałac Dietlów, ob. Centrum Artystyczno-Biznesowe - Zabytek.pl, zabytek.pl [dostęp 2023-02-15] (pol.).

[:1-2] Pałac Dietla w Sosnowcu – WikiZagłębie, wikizaglebie.pl [dostęp 2023-02-15] .

[3] Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 63. ISBN 978-83-85871-59-0.

[4] Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 67. ISBN 978-83-85871-59-0.

[5] Irena Kontny: Pałac Dietla w Sosnowcu W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego, tom 2 Zamki. Pałace. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2010, s. 68. ISBN 978-83-85871-59-0.

[Kurier_miejski-6] Artur Ptasiński. Pałac Dietla. „Kurier miejski”. s. 12. ISSN 1232-7395.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Zamki, Dwory, Pałace	Zamek Sielecki Pałac Dietla Pałac Schöna na Środuli Pałac Oskara Schöna Pałac Wilhelma Dwór Mieroszewskich`
Obiekty sakralne	Cerkiew Wiary, Nadziei i Miłości Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP Kościół ewangelicki Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny Kościół św. Barbary Kościół św. Jana Chrzciciela Kościół św. Joachima Kościół św. Tomasza Apostoła
Parki i ogordy	Park Dietla Park Mieroszewskich Park Sielecki Park Schöna (Ostra Górka) Park Schöna (Środula)
Obiekty zniszczone	Cerkiew św. Katarzyny Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy