Ryszard Kaczorowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Lowdown (dyskusja | edycje) o 14:27, 22 mar 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Ryszard Kaczorowski
Ilustracja
Ryszard Kaczorowski (2008)
Data i miejsce urodzenia

26 listopada 1919
Białystok

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 2010
Smoleńsk

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
na Uchodźstwie
Okres

od 19 lipca 1989
do 22 grudnia 1990
(równolegle w kraju Wojciech Jaruzelski)

Pierwsza dama

Karolina Kaczorowska

Poprzednik

Kazimierz Sabbat

Następca

Lech Wałęsa (w kraju)

podpis
Odznaczenia
Order Orła Białego (1921–1990) Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Krzyż Armii Krajowej Medal „Pro Memoria” Odznaka Honorowa „Bene Merito” Krzyż Wielki Orderu Św. Michała i Św. Jerzego (Wielka Brytania) Krzyż Więźnia Politycznego Krzyż Wielki Orderu Piusa IX Krzyż Kawalera Towarzystwa Zasługi Zakonu Świętego Łazarza z Jerozolimy
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Z Piotrem Kownackim, Aleksandrem Kwaśniewskim i Lechem Wałęsą. Obchody XX-lecia odrodzonego Senatu (2009)
Z żoną Karoliną Kaczorowską (2008)

Ryszard Kaczorowski herbu Jelita (ur. 26 listopada 1919 w Białymstoku, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polski polityk, działacz społeczny i harcerz, komendant chorągwi Szarych Szeregów w Białymstoku w 1940, od 2009 roku honorowy harcmistrz Rzeczypospolitej, po 1945 na emigracji, członek Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie w latach 1989–1990.

Ryszard Kaczorowski był ostatnim prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie. 22 grudnia 1990 złożył urząd na ręce nowo wybranego w pierwszych, od zakończenia II wojny światowej, wolnych wyborach w kraju i zaprzysiężonego prezydenta RP Lecha Wałęsy. Na Zamku Królewskim w Warszawie uroczyście przekazał mu insygnia władzy państwowej II Rzeczypospolitej Polskiej.

Przed II wojną światową

Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Jelita. Był młodszym synem Wacława Kaczorowskiego i Jadwigi z Sawickich. Wychował się w domu przy ul. Mazowieckiej 7 w Białymstoku[1], przed wojną instruktor harcerski.

Od najmłodszych lat należał do harcerstwa. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną tworzył Szare Szeregi, gdzie pełnił funkcję komendanta okręgu białostockiego. Był łącznikiem między Szarymi Szeregami a Komendantem Związku Walki Zbrojnej. 17 lipca 1940 aresztowany przez NKWD i więziony w Białymstoku oraz w Mińsku, gdzie po dwudniowym procesie 1 lutego 1941 skazany na karę śmierci przez Najwyższy Sąd Białoruskiej Republiki Radzieckiej. Po stu dniach pobytu w celi śmierci 10 maja sąd ZSRR zamienił wyrok na dziesięć lat łagrów. Wywieziony na Kołymę, odzyskał wolność po podpisaniu układu Sikorski-Majski. W marcu 1942 wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR formowanej przez generała Andersa. Przeszedł szlak bojowy 2 Korpusu, walcząc m.in. pod Monte Cassino.

Na emigracji

Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył Szkołę Handlu Zagranicznego. Przez 35 lat pracował jako księgowy.

Ryszard Kaczorowski aktywnie działał w ZHP na emigracji. W roku 1946 został harcmistrzem[2]. Był naczelnikiem harcerzy w latach 1955–1967, a następnie przewodniczącym Związku Harcerstwa Polskiego na uchodźstwie w latach 1967–1988. Pełnił też funkcję komendanta reprezentacji polskiej na Międzynarodowym Jubileuszowym Jamboree 1957 oraz komendanta Światowego Zlotu Harcerstwa na Monte Cassino w 1969 i w Belgii w 1982. Działał na forum Rady Narodowej (parlament emigracyjny). 17 lutego 1986 roku w rządzie na emigracji Kazimierza Sabbata został mianowany ministrem bez teki[3]. W maju tegoż roku w nowym rządzie premiera Edwarda Szczepanika objął tekę ministra do spraw krajowych[4].

25 stycznia 1988 Prezydent RP, Kazimierz Sabbat, na podstawie artykułu 24 Konstytucji RP z 23 kwietnia 1935, wyznaczył go w zarządzeniu na „następcę Prezydenta Rzeczypospolitej na wypadek opróżnienia się urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości”[5]. Po nagłej śmierci Kazimierza Sabbata 19 lipca 1989, tego samego dnia wieczorem w godz. 22-23, zgodnie z art. 19 Konstytucji RP złożył przysięgę i objął urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie[6][7]. Prezydent Kaczorowski powierzył dalsze pełnienie urzędu premiera polskiego rządu emigracyjnego Edwardowi Szczepanikowi, sprawującemu tę funkcję od 1986[8]. Z tytułu objęcia urzędu Prezydenta RP z dniem 19 lipca 1989 został kawalerem Orderu Orła Białego[9]. 20 grudnia 1990 zakończył działanie swojego urzędu oraz rządu na emigracji i cztery dni później przekazał na Zamku Królewskim w Warszawie insygnia prezydenckie II Rzeczypospolitej, wśród nich insygnia Orderu Orła Białego i Orderu Odrodzenia Polski wybranemu w wyborach powszechnych prezydentowi Lechowi Wałęsie[10].

Działalność po prezydenturze na uchodźstwie

Ryszardowi Kaczorowskiemu, zgodnie z uchwalonym w 1996 prawem o byłych prezydentach RP przysługiwała dożywotnio pensja, środki finansowe na prowadzenie biura (mieściło się w dawnej siedzibie Rządu na Uchodźstwie w Londynie) oraz ochrona osobista BOR-u na terenie Polski. Nadal mieszkał w Londynie, jednak często przebywał w Polsce, gdzie uczestniczył i patronował wielu wydarzeniom.

Ryszard Kaczorowski był m.in. sekretarzem honorowym Funduszu Pomocy Krajowej, przewodniczącym Rady Dziedzictwa Archiwalnego w Warszawie, członkiem Głównej Kwatery Harcerzy Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami Kraju w Londynie, członkiem Rady Programowej Towarzystwa Naukowego im. Stanisława ze Skarbimierza, patronem Fundacji Ochrony Zabytków Militarnych w Londynie oraz honorowym członkiem Polish American Youth w Chicago. Otrzymał honorowe obywatelstwo Białegostoku, Chodzieży, Częstochowy[11], Drzewicy, Gdańska, Gdyni, Gorzowa Wielkopolskiego, Jeleniej Góry, Kielc, Krakowa[12], Krosna, Legionowa, Legnicy, Lublina[13], Łukowa, Mińska Mazowieckiego, Nowego Sącza[14], Opoczna, Opalenicy, Opola[15], Ostrołęki, Pabianic, Piastowa, Polic, Raciąża, Rogoźnicy, Rzeszowa, Siedlec, Sierpca, Sochaczewa, Supraśla, Świątnik Górnych, Tomaszowa Lubelskiego, Warszawy, Zakopanego, Zielonej Góry i Ziemi Podlaskiej.

Ryszard Rumianek wręcza Ryszardowi Kaczorowskiemu tytuł doktora honoris causa UKSW (2008)

Nadano mu tytuł honorowego prezydenta Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Legnicy oraz wielkiego protektora Akademii Polonijnej w Częstochowie. Był Honorowym Protektorem Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej.

11 listopada 1984 został odznaczony przez prezydenta RP na uchodźstwie E. Raczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi na polu emigracyjnej działalności niepodległościowej i społecznej, w szczególności wśród młodzieży harcerskiej[16][17].

W 2004 został mianowany przez królową Elżbietę II honorowym kawalerem I klasy (Rycerzem Krzyża Wielkiego) brytyjskiego Orderu św. Michała i św. Jerzego. Wyróżnienie to otrzymał za wybitne zasługi dla Polonii brytyjskiej. Przez Jana Pawła II odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Piusa IX. Odznaczony także Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Krzyżem Więźnia Politycznego, Krzyżem Franciszkańskim oraz Krzyżem Armii Krajowej i Medalem Polonia Mater Nostra Est. Uhonorowany Medalem Konfederacji Jasnogórskiej. W listopadzie 2007 otrzymał Perłę Honorową Polskiej Gospodarki (w kategorii krzewienie polskich tradycji i wartości patriotycznych), przyznawaną przez redakcję Polish Market[18]. W maju 2009 otrzymał tytuł „Zasłużony dla Powiatu Bełchatowskiego”. Odznaczono go również Medalem Wdzięczności Muzeum Lotnictwa Polskiego „Summa Cum Laude”. W lutym 2010 z rąk ministra Radosława Sikorskiego otrzymał Odznakę Honorową „Bene Merito”[19].

Był doktorem honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (1991), Akademii Medycznej w Białymstoku (1992), Uniwersytetu w Białymstoku (1998), Uniwersytetu Opolskiego (1998)[20] oraz Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (2008).

Śmierć, pogrzeb, ekshumacja

Krypta prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego w Panteonie Wielkich Polaków Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie

Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[21].

Zwłoki byłego prezydenta zostały rozpoznane już w dniu tragedii[22], było to jednak, jak później się okazało, rozpoznanie nieprawidłowe. Ciało innej ofiary katastrofy zostało błędnie zidentyfikowane jako ciało Ryszarda Kaczorowskiego, choć – według ówczesnych komunikatów – było w grupie kilkunastu "najlepiej zachowanych", tak że osoby je oglądające nie miały wątpliwości co do tożsamości[23].

Do Polski trumna z jego domniemanym ciałem przybyła 15 kwietnia 2010[24] i została wystawiona na widok publiczny w Belwederze.

19 kwietnia 2010 osoba mająca być Ryszardem Kaczorowskim została pochowana z honorami w Panteonie Wielkich Polaków warszawskiej Świątyni Opatrzności Bożej. Ceremonię pogrzebową poprzedziła Msza święta w archikatedrze św. Jana na Starym Mieście, której przewodniczył metropolita warszawski arcybiskup Kazimierz Nycz[25].

W październiku 2012 prokuratura zarządziła ekshumację grobu Ryszarda Kaczorowskiego, ponieważ śledczy po analizie dokumentacji medycznej doszli do wniosku, że w jego przypadku mogło dojść do pomyłki i zamiany ciał[26].

22 października 2012 dokonano ekshumacji w Świątyni Opatrzności, a także drugiej na Starych Powązkach, gdzie wydobyto trumnę z grobu Tadeusza Lutoborskiego, byłego prezesa Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Warszawie[27]. Następnie trumny z ciałami dwóch ofiar katastrofy zostały przewiezione w konwoju do krakowskiego Zakładu Medycyny Sądowej. Tam nastąpiło ich protokolarne otwarcie i badanie zwłok przy pomocy tomografu komputerowego. Po badaniach ciała zabrano do Wrocławia, gdzie dokonano sekcji zwłok i pobrano próbki do badań DNA[28]. Badania te potwierdziły błędną identyfikację ciał. Do odpowiedzialności za błąd podczas identyfikacji przyznał się Jacek Najder[29], w 2010 roku pełniący funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

3 listopada 2012 w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie odbyły się ponowne uroczystości pogrzebowe[30][31][31][32].

Od grudnia 2015 roku jego portret wraz z portretami pozostałych Prezydentów RP na uchodźstwie wisi na honorowym miejscu w holu ambasady RP w Londynie[33].

Upamiętnienie

 Osobny artykuł: Pomniki i tablice pamiątkowe po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku (2010–2011).
 Osobny artykuł: Pomniki i tablice pamiątkowe po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku (od 2012).

Filmy dokumentalne

  • Powrót prezydenta (1999, realizacja: Adam Dobroński, Mikołaj Wawrzeniuk)[34]
  • Wszystko, co nasze (2004, scenariusz: Jan Tarczyński, reżyseria: Przemysław Młyńczyk, Leszek Wiśniewski)[35]
  • Moja Polska (2012, scenariusz: Cornelia Bauer, Grzegorz Gajewski, reżyseria: Grzegorz Gajewski)[36]

2007

W 2007 Ryszard Kaczorowski został wyróżniony Wawrzynem Polonijnym Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”[37].

2008

5 września 2008 Prezydentowi Ryszardowi Kaczorowskiemu, uchwałą Rady Miasta został nadany tytuł honorowego Obywatela Miasta Tomaszów Lubelski[38]. 30 września 2008 Ryszard Kaczorowski został wyróżniony honorową odznaką „Zasłużony dla PLL LOT SA"[39].

2009

29 grudnia 2009 uchwałą Rady Miejskiej w Niepołomicach otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Niepołomice.

2010

16 kwietnia 2010 Sejmik Województwa Dolnośląskiego nadał mu tytuł Honorowego Obywatela Dolnego Śląska, a 22 kwietnia Rada Miejska Wadowic przyznała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Wadowice[40].

28 kwietnia Rada Miejska Gdyni nazwała imieniem Ryszarda Kaczorowskiego promenadę położoną na terenie miasta między ul. Bema a ul. Tetmajera[41]; 29 kwietnia Rada Miejska Stalowej Woli zdecydowała o nazwaniu jego imieniem ronda położonego w mieście[42].

15 kwietnia Rada Miasta Świątnik Górnych nazwała imieniem Prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego rondo łączące drogi wjazdowe od strony Krakowa i Mogilan – na styku ul. Krakowskiej i Bruchnalskiego[43].

2 maja odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową w Krośnie[44]; 18 września tablicę pamiątkową umieszczoną na budynku przy al. Niepodległości 163 w Warszawie, gdzie Ryszard Kaczorowski mieszkał w latach 1998–2010[45], a 10 listopada tablicę pamiątkową w gmachu Urzędu Miasta przy ul. Śląskiej w Częstochowie[46].

29 maja uchwałą Rady Miasta Legionowo otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Legionowo[47].

29 sierpnia w Piastowie jego imieniem nazwano nowo powstałe rondo[48].

10 września odsłonięto upamiętniającą go tablicę pamiątkową pod Pomnikiem Nieznanego Sybiraka w Białymstoku[49].

We wrześniu 2010 w Belsku Dużym powstała drużyna harcerska ZHP im. Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego[50].

Postanowieniem z 10 grudnia został odznaczony Krzyżem Kawalera Towarzystwa Zasługi Rycerskiego i Szpitalniczego Orderu św. Łazarza[51].

2011

W marcu 2011 został mu nadany tytuł Honorowego Obywatela Miasta Skierniewice. Skierniewice były ostatnim miastem, jakie oficjalnie odwiedził Ryszard Kaczorowski[52].

25 marca podczas uroczystości w Świątyni Opatrzności Bożej Ryszardowi Kaczorowskiemu został nadany honorowy tytuł Seniora Kombatanta ZHP[53].

7 kwietnia podjęto uchwałę o nazwaniu imieniem Ryszarda Kaczorowskiego skweru przy ul. Kościeliskiej w Zakopanem[54].

10 kwietnia odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową w budynku Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu w Austrii[55].

8 maja odsłonięto wspólny pomnik Ryszarda Kaczorowskiego oraz Lecha Kaczyńskiego na terenie Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej w Koszalinie[56].

30 czerwca w Białymstoku odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Ryszardowi Kaczorowskiemu na budynku dawnej szkoły nr 11 przy ul. Mazowieckiej 35, do której uczęszczał, oraz oficjalnie otwarto ulicę jego imienia (nowa ulica łącząca ul. Legionową z ul. Wiejską)[57].

8 października odsłonięto pomnik przed siedzibą Akademii Polonijnej[58].

14 października Zespół Szkół Elektrycznych w Kielcach otrzymał imię ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie – Ryszarda Kaczorowskiego[59]

18 listopada odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Ryszardowi Kaczorowskiemu w Zespole Szkół nr 8 w Lublinie[60].

Nadano również imię Ryszarda Kaczorowskiego Publicznemu Gimnazjum nr 14 w Białymstoku

2012

10 marca 2012 odbyło się uroczyste otwarcie Obwodnicy Zachodniej Siedlec i nadanie nazw ulicom Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego i Prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz Rondu Pamięci Ofiar Katastrofy Smoleńskiej[61].

Dnia 1 czerwca 2012 roku w Publicznym Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi i Sportowymi w Ostrowcu Świętokrzyskim miało miejsce nadanie szkole imienia Ryszarda Kaczorowskiego.

2013

W 2013 Szkoła Podstawowa w Strabli przyjęła imię śp. Ryszarda Kaczorowskiego[62].

27 marca 2013 Rada Miasta Stargard fragmentowi ulicy Mieszka I nadała nazwę Prezydentów RP Lecha Kaczyńskiego i Ryszarda Kaczorowskiego[63].

9 kwietnia 2013 odsłonięto jego pomnik w Panteonie Bohaterów Sanktuarium Narodowego na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie[64].

26 listopada 2013 z udziałem Pani Prezydentowej, Karoliny Kaczorowskiej odsłonięto popiersie Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego w Mińsku Mazowieckim przy skwerze imienia Ryszarda Kaczorowskiego[65][66].

2014

14 września 2014 roku 39 Wrocławskiej Drużynie Harcerzy "Bór" z ZHR-u nadano imię harcmistrza Rzeczypospolitej Ryszarda Kaczorowskiego.

Życie prywatne

Od 1952 był żonaty z Karoliną Kaczorowską, mieli dwie córki oraz pięcioro wnuków.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ „Tacy byli” – bezpłatny dodatek do „Newsweek Polska” nr 17/2010.
  2. ↑ Prezydent RP Hm. Rzpl. Ryszard Kaczorowski. Strona ZHP działającego poza granicami Kraju. [dostęp 2015-11-29].
  3. ↑ Mianowanie Ministra. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 8, Nr 1 z 19 marca 1986. 
  4. ↑ 29 maja 1986 roku prezydent RP na uchodźstwie Kazimierz Sabbat mianował R. Kaczorowskiego ministrem do spraw krajowych – Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie nr 3 z 16 lipca 1986 r., str. 43
  5. ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o wyznaczeniu następcy Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 1, Nr 1 z 25 stycznia 1988. 
  6. ↑ Protokół złożenia przysięgi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Ryszarda Kaczorowskiego. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 64-65, Nr 5 z 15 sierpnia 1989. 
  7. ↑ Komunikat Kancelarii Cywilnej o zgonie Prezydenta Rzeczypospolitej ś. p. Kazimierza Sabbata i zaprzysiężeniu Prezydenta Rzeczypospolitej Ryszarda Kaczorowskiego. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 68-69, Nr 5 z 15 sierpnia 1989. 
  8. ↑ Komunikat urzędowy o zaprzysiężeniu R. Kaczorowskiego, akt dymisji i powtórnego powołania na urząd premiera E. Szczepanika oraz komunikaty o zgonie i pogrzebie prezydenta K. Sabbata zawarte są w Dzienniku Ustaw RP na Uchodźstwie nr 5 z 15 sierpnia 1989 r.
  9. ↑ Krzysztof Filipow: Order Orła Białego. Wyd. Białystok 1995. s. 55
  10. ↑ Dekrety prezydenta R. Kaczorowskiego o zakończeniu swojej działalności, o rozwiązaniu rządu i skarbu na emigracji, zarządzenia o komisjach likwidacyjnych rządu i skarbu, o rozwiązaniu kapituły Orderu Odrodzenia Polski, protokół z przekazania insygniów oraz teksty przemówień zawarte są w Dzienniku Ustaw RP na Uchodźstwie nr 5 z 22 grudnia 1990 r.
  11. ↑ Honorowi Obywatele Częstochowy. czestochowa.pl. [dostęp 17 lutego 2011].
  12. ↑ Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 18 lutego 2011].
  13. ↑ Honorowi Obywatele Lublina
  14. ↑ Honorowi Obywatele Nowego Sącza. nowysacz.pl. [dostęp 17 lutego 2011].
  15. ↑ Honorowi Obywatele Miasta Opola. opole.pl. [dostęp 16 lutego 2011].
  16. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 15, Nr 3 z 31 grudnia 1984. 
  17. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 6, Nr 1 z 9 stycznia 1985. 
  18. ↑ Laureaci z poprzednich edycji: Polish Market [online], www.polishmarket.com.pl [dostęp 2015-12-03].
  19. ↑ Wizyta Ministra Spraw Zagranicznych RP w Londynie. msz.gov.pl, 27 lutego 2010. [dostęp 18 lutego 2011]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-05)].
  20. ↑ Doktorzy Honoris Causa. [w:] Uniwersytet Opolski [on-line]. uni.opole.pl. [dostęp 2015-08-12].
  21. ↑ Komunikat Nr 152/VI kad.. Biuro Prasowe Kancelarii Sejmu, 10 kwietnia 2010. [dostęp 17 kwietnia 2010].
  22. ↑ Wojciech Czuchnowski: Jak znaleziono ciało Lecha Kaczyńskiego. wyborcza.pl, 17 grudnia 2010.
  23. ↑ MSZ: Ciało Kaczorowskiego dobrze zachowane, nie było wątpliwości. Politycy pytają o błędy resortu. tvn24.pl, 25 października 2012. [dostęp 2 listopada 2012].
  24. ↑ Witamy po raz ostatni, wróciłeś tu na zawsze. tvn24.pl, 15 kwietnia 2010. [dostęp 19 sierpnia 2010].
  25. ↑ "Żegnamy Cię druhu-prezydencie". tvn24.pl, 19 kwietnia 2010. [dostęp 6 listopada 2012].
  26. ↑ RMF: Będzie ekshumacja Kaczorowskiego. Mogło dojść do zamiany ciał. interia.pl, 19 października 2012. [dostęp 26 października 2012].
  27. ↑ Kolejne ciała ofiar katastrofy zamienione. rp.pl, 25 października 2012. [dostęp 19 listopada 2012].
  28. ↑ Ekshumacje dwóch ofiar katastrofy smoleńskiej. rp.pl, 22 października 2012. [dostęp 26 października 2012].
  29. ↑ Błędna identyfikacja Kaczorowskiego – Najder przeprasza. wp.pl, 30 października 2012. [dostęp 29 maja 2016].
  30. ↑ Uroczystości pogrzebowe ostatniego prezydenta na uchodźstwie, Ryszarda Kaczorowskiego. wp.pl, 3 listopada 2012.
  31. ↑ a b Uroczystości pogrzebowe Ryszarda Kaczorowskiego. prezydent.pl, 3 listopada 2012. [dostęp 3 listopada 2012].
  32. ↑ Znów rozległ się Dzwon Zygmunta. Pogrzeb prezydenta Kaczorowskiego. rp.pl, 3 listopada 2012.
  33. ↑ Uczciliśmy pamięć Prezydentów RP na Uchodźstwie [online], www.msz.gov.pl [dostęp 2016-10-04].
  34. ↑ Powrót prezydenta. http://filmpolski.pl/.+[dostęp 9 sierpnia 2014].
  35. ↑ Wszystko, co nasze. http://filmpolski.pl/.+[dostęp 9 sierpnia 2014].
  36. ↑ Moja Polska. http://filmpolski.pl/.+[dostęp 9 sierpnia 2014].
  37. ↑ Irena Masalska: III Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. kuriergalicyjski.com, 2007-09-30. [dostęp 2018-03-22].
  38. ↑ Prezydent Ryszard Kaczorowski honorowym obywatelem Tomaszowa Lubelskiego. www.tomaszow-lubelski.pl/. [dostęp 2013-03-16]. (pol.).
  39. ↑ Historia,2008. www.corporate.lot.com.pl/. [dostęp 2017-06-18]. (pol.).
  40. ↑ Lech Kaczyński honorowym obywatelem Wadowic. prezydent.pl, 22 kwietnia 2010. [dostęp 9 listopada 2010].
  41. ↑ Gdynia: park Kaczyńskich i promenada Kaczorowskiego. trojmiasto.pl, 28 kwietnia 2010. [dostęp 15 listopada 2010].
  42. ↑ Stalowa Wola: Ronda im. Kaczyńskiego i Kaczorowskiego. trojmiasto.pl, 29 kwietnia 2010. [dostęp 24 listopada 2010].
  43. ↑ Uchwała Nr XLI/323/2010 Rady Miejskiej w Świątnikach Górnych z dnia 12.04.2010 r. w sprawie: nadania nazwy dla ronda na skrzyżowaniu ulicy Kazimierza Bruchnalskiego i ulicy Krakowskiej w Świątnikach Górnych. wrotamalopolski.pl, 12 kwietnia 2010. [dostęp 26 października 2012].
  44. ↑ Tablica ku czci Ryszarda Kaczorowskiego odsłonięta. radiozet.pl, 2 maja 2010. [dostęp 23 listopada 2010].
  45. ↑ Odsłonięto tablicę poświęconą prezydentowi Kaczorowskiemu. rmf24.pl, 18 września 2010. [dostęp 24 listopada 2010].
  46. ↑ Tablica pamiątkowa Ryszarda Kaczorowskiego w Częstochowie. dziennikzachodni.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 4 stycznia 2011].
  47. ↑ Uchwała Nr XLIV/560/2010 Rady Miasta Legionowo z dnia 29 maja 2010 r. w sprawie nadania tytułu Honorowego Obywatela Miasta Legionowa Panu Ryszardowi Kaczorowskiemu. legionowo.pl, 29 maja 2010. [dostęp 14 kwietnia 2011].
  48. ↑ Rondo imienia prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego w Piastowie. piastow.pl, 1 września 2010. [dostęp 10 kwietnia 2011].
  49. ↑ Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru w Białymstoku. radio.bialystok.pl, 10 września 2010. [dostęp 29 kwietnia 2011].
  50. ↑ Grzegorz Łęcicki: Ksiądz Zdzisław Peszkowski 1918–2007. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2012, s. 216. ISBN 978-837399-505-5.
  51. ↑ Dekret Baliwa Polski OSLJ nr 28/2010 z dnia 10 grudnia 2010 o nadaniu Companionate of Merit Order of Saint Lazarus of Jerusalem.
  52. ↑ Honorowi Obywatele Miasta Skierniewice. 25 marca 2011. [dostęp 10 kwietnia 2011].
  53. ↑ Akt nadania tytułu Seniora Kombatanta śp. Ryszardowi Kaczorowskiemu. 28 marca 2011. [dostęp 25 kwietnia 2011].
  54. ↑ Park Lecha Kaczyńskiego i skwer Ryszarda Kaczorowskiego. zakopane.eu, 8 kwietnia 2011. [dostęp 18 czerwca 2011].
  55. ↑ Odsłonięcie tablicy pamiątkowej. polonika.at. [dostęp 29 kwietnia 2011].
  56. ↑ Odsłonięto pomnik Lecha Kaczyńskiego i Ryszarda Kaczorowskiego. pomorska.pl, 8 maja 2011. [dostęp 12 maja 2011].
  57. ↑ Prezydent RP odsłonił tablicę poświęconą Ryszardowi Kaczorowskiemu. bialystokonline.pl, 30 czerwca 2011. [dostęp 1 lipca 2011].
  58. ↑ Odsłonięcie pomnika Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego 8 października. tvp.pl, 16 sierpnia 2011. [dostęp 23 marca 2012].
  59. ↑ Łukasz Zarzycki, Kielecki "elektryk" otrzymał imię Ryszarda Kaczorowskiego [www.echodnia.eu/swietokrzyskie/wiadomosci/kielce/art/8861757,kielecki-elektryk-otrzymal-imie-ryszarda-kaczorowskiego,id,t.html], „Echo dnia”, 14 października 2011 [dostęp 2017-12-27].
  60. ↑ Odsłonięcie tablicy poświęconej Ryszardowi Kaczorowskiemu ostatniemu Prezydentowi II RP na Uchodźstwie. www.zs8.lublin.pl, 11 sierpnia 2011. [dostęp 6 lutego 2012].
  61. ↑ Uroczyste otwarcie Obwodnicy Siedlec. siedlce.pl, 10 marca 2012. [dostęp 13 marca 2012].
  62. ↑ Strabla: Szkoła Podstawowa im. Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego. niezalezna.pl, 24 marca 2013.
  63. ↑ MJ/PAP: Lech Kaczyński i Ryszard Kaczorowski mają ulicę w Stargardzie. newsweek.pl, 2013-03-27. [dostęp 2015-05-24]. (pol.).
  64. ↑ Ossów: Odsłonięto pomnik Prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego. zabki24.pl, 2013-04-09. [dostęp 2013-08-17]. (pol.).
  65. ↑ Odsłonięcie popiersia Prezydenta Kaczorowskiego. minskmaz.com, 26 listopada 2013. [dostęp 18 grudnia 2013].
  66. ↑ Pomnik Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego w Mińsku Mazowieckim. pomniksmolensk.pl, 28 listopada 2013. [dostęp 18 grudnia 2013].

Linki zewnętrzne

Prezydenci Polski
II Rzeczpospolita (1918–1939)
Rząd RP na Uchodźstwie (1939–1990)
Polska Ludowa (1944–1989)
Rzeczpospolita
Polska
(1944–1952)
Polska
Rzeczpospolita
Ludowa
(1952–1989)
III Rzeczpospolita (od 1989)
Pełniący obowiązki prezydenta RP
Zobacz też:

Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Czwarty rząd Kazimierza Sabbata (1984–1986)
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu

Pierwszy rząd Edwarda Szczepanika (1986–1989)
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ryszard_Kaczorowski&oldid=52944099”