Hanriot H.19

Hanriot H.19
	; Hanriot H.19 po powrocie z lotu do Kowla. Z prawej por. Gruszkiewicz, z lewej pilot Edmund Hołodyński
	Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Compagnie des Avions Hanriot
Typ	samolot szkolno-treningowy
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne – stałe
Załoga	2
	Historia
Data oblotu	1922
Lata produkcji	1922 (Francja); 1925–1926 (Polska)
	Dane techniczne
Napęd	1 silnik rzędowy Hispano-Suiza
Moc	180 KM (132 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	9,19 m
Długość	7,20 m
Wysokość	3,10 m
	Masa
Własna	660 kg
Startowa	950 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	170 km/h
Prędkość przelotowa	150 km/h
Prędkość wznoszenia	5,5 m/s
Pułap	5400 m
Zasięg	550 km
	Dane operacyjne
	Użytkownicy
	Francja, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hanriot H.19 (HD.19) – francuski samolot szkolno-treningowy z okresu międzywojennego.

Historia

W 1922 roku inż. Réné Hanriot skonstruował i zbudował we własnej firmie Compagnie des Avions Hanriot prototyp samolotu, który został oznaczony jako HD.19. W 1923 roku opracował dwumiejscową wersję szkolno-treningową tego samolotu, którą oznaczono jako HD-19ET2 oraz uruchomił produkcję niedużej serii tych samolotów.

W 1923 roku przedstawiciele polskiego lotnictwa wojskowego złożyli zamówienie na zakup 6 samolotów HD-19bis, w tym jednego wzorcowego do produkcji seryjnej oraz zakupili licencję na produkcję tego samolotu w Polsce. Samoloty te zostały dostarczone do Polski na początku 1925 roku^[1].

Produkcję licencyjną tego samolotu powierzono Wielkopolskiej Fabryce Samolotów „Samolot” w Poznaniu. Produkcję tego samolotu rozpoczęto w 1925 roku i otrzymał oznaczenie Hanriot H.19. Samolot ten nieznacznie zmodyfikowano w stosunku do pierwowzoru, przez ujednolicenie części z samolotem Hanriot H.28, a następnie w wersji H.19a przez zmianę umieszczenia chłodnicy silnika, którą przeniesiono znad silnika pod kadłub na wysokość pierwszej goleni.

Łącznie w Polsce zbudowano w dwóch seriach w 1925 i 1926 roku 50 samolotów Hanriot H.19 i 30 samolotów H.19a^[1].

Użycie w lotnictwie polskim

Samolot Hanriot H.19 został wprowadzony na wyposażenie wojskowych szkół lotniczych i eskadr szkolnych pułków lotniczych. Był tam stosowany do szkolenia pilotów jako maszyna przejściowa między typowymi samolotami szkolnymi a samolotami bojowymi. Znajdował się on na wyposażeniu lotnictwa wojskowego w latach 1925–1935^[1]. Od 1930 roku był stopniowo wycofywany. Samolot nie cieszył się dobrą opinią pilotów, był uważany za zbyt trudny w pilotażu jak na samolot szkolny, wymagający m.in. precyzyjnego lądowania^[1].

Opis konstrukcji

Samolot Hanriot H.19 był dwumiejscowym samolotem szkolno-treningowym, dwupłatem o konstrukcji drewnianej^[1]. Podwozie klasyczne – stałe, z płozą ogonową.

Kadłub miał konstrukcję kratownicową drewnianą, kryty był płótnem. Z przodu znajdował się silnik rzędowy, chłodzony cieczą, napędzający dwułopatowe śmigło. W obrębie silnika kadłub pokryty był blachą aluminiową. Za silnikiem w kadłubie umieszczono dwie odkryte kabiny, pierwsza – instruktora, druga – ucznia, które nie były od siebie oddzielone. Kabina była wyposażona w dwuster i jeden komplet przyrządów pokładowych. Na końcu kadłuba zamontowano klasyczne usterzenie pionowe i poziome z podziałem na stateczniki i stery.

Płaty o konstrukcji drewnianej, dwudźwigarowe, kryte płótnem o kształcie prostokątnym. Komora płatów jednoprzęsłowa. Płaty górne i dolne były wzajemnie wymienne^[1].

Podwozie klasyczne, stałe trójgoleniowe, z osią dzieloną, składało się z profilowanych rur stalowych, amortyzowane sznurem gumowym.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f AndrzejA. Morgała AndrzejA., Samoloty wojskowe w Polsce 1924–1939, Warszawa: Bellona, 2003, s. 213–215, ISBN 83-11-09319-9, OCLC 69539914 .

[morg-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f AndrzejA. Morgała AndrzejA., Samoloty wojskowe w Polsce 1924–1939, Warszawa: Bellona, 2003, s. 213–215, ISBN 83-11-09319-9, OCLC 69539914 .

[:1-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43