Oeffag C.II

Oeffag C.II
	Dane podstawowe
Państwo	Austro-Węgry
Producent	Oeffag
Typ	samolot rozpoznawczy
Konstrukcja	dwupłat, konstrukcja mieszana
Załoga	2
	Historia
Data oblotu	1916
Liczba egz.	64
	Dane techniczne
Napęd	1 silnik rzędowy Austro-Daimler
Moc	118 kW (160 KM)
	Wymiary
Rozpiętość	12,71 m
Długość	7,4 m
Wysokość	3,27 m
Powierzchnia nośna	38 m²
	Masa
Startowa	1205 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	140 km/h
Prędkość wznoszenia	2,6 m/s
Pułap	3200 m
Zasięg	400 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 ruchomy karabin maszynowy Schwarzlöse (8 mm), 40 kg bomb
	Użytkownicy
	Austro-Węgry, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Oeffag C.II (Öffag C.II) – austro-węgierski samolot rozpoznawczy zbudowany w Österreichische Flugzeugfabrik A.G. Wykorzystywany przez K.u.k. Luftfahrtruppen podczas pierwszej wojny światowej i lotnictwo Wojska Polskiego podczas wojny polsko-bolszewickiej. Samolot, na którym polskie lotnictwo wojskowe wykonywało pierwszy lot bojowy.

Historia

Samolot skonstruowano w 1916 roku jako rozwinięcie modelu Oeffag C.I. Konstruktorzy zadbali o usprawnienie obsługi poprzez uproszczenie montażu elementów samolotu oraz usprawnienie zakładania linek sterowania, które wyprowadzono na zewnątrz kadłuba. Pierwsze samoloty zostały dostarczone do jednostek lotnictwa armii Austro-Węgier w październiku 1916 roku w ramach pierwszej serii liczącej 32 egzemplarze. Wykorzystywało te samoloty podczas walk na Froncie Wschodnim w składzie Fliegerkompanie (Flik) 3, 11, 13, 14, 18, 20, 22, 25, 26, 27 oraz 30. W samoloty te wyposażono też Flik 31, 36 i 44 walczące w Rumunii oraz Flik 6 operujące w Albanii^[1]. Były wykorzystywane głównie do zadań wywiadowczych i łącznikowych^[2]. Podczas zadań współpracy z artylerią wyposażenie samolotu można było uzupełnić o radiostację nadawczą (Telefunken lub AS-35) do jednostronnej łączności z ziemią^[3]. Podczas użytkowania okazało się, że osiągi samolotu nie odpowiadają oczekiwaniom. W porównaniu z innymi użytkowanymi samolotami Oeffag C.II miał niską zwrotność i prędkość wznoszenia. Duża prędkość lądowania i słaba widoczność z kabiny pilota nie pozwalały na użytkowanie ich przez pilotów o małym doświadczeniu^[4]. Mimo wszystko samolot cieszył się uznaniem pilotów, był uważany za maszynę lepszą od Hansa-Brandenburg C.I, na której był wzorowany^[5].

Problemy konstrukcyjne próbowano usunąć w drugiej serii produkcyjnej (również liczącej 32 egzemplarze) poprzez zmniejszenie masy własnej samolotu i montaż silnika o mocy 185 KM (140 kW). W lotnictwie austro-węgierskim samoloty Oeffag C.II zaczęto wycofywać z użycia bojowego w 1917 roku i przekazywać je do jednostek szkolnych^[2].

Użycie w polskim lotnictwie

Po zakończeniu działań wojennych i wojny światowej 15 samolotów Oeffag C.II zostało przejęte przez odrodzone Wojsko Polskie. Osiem zdobyto na lotnisku w Krakowie, sześć we Lwowie i jeden na lotnisku mokotowskim^[6]. Trafiły do 1. eskadry lotniczej bojowej, 2. eskadry lotniczej bojowej i 3. eskadry lotniczej bojowej oraz 9. i 12. eskadry wywiadowczej^[2]. Trzy egzemplarze były na wyposażeniu I Niższej Szkoły Pilotów w Krakowie, a później w Bydgoskiej Szkole Pilotów^[7]. Na samolocie Oeffag C.II 5 listopada 1918 roku załoga kpt. pil. Stefan Bastyr i por. obs. Janusz de Beaurain wykonała pierwszy lot bojowy polskiego lotnictwa. Rozpoznali pozycje wojsk ukraińskich i zaatakowali bombami transporty na stacji kolejowej Persenkówka^[8].

Jeden egzemplarz Oeffaga C.II utraciła 7 eskadra lotnicza 14 maja 1919 roku podczas działań bojowych wojny polsko-bolszewickiej, kolejny został rozbity w krakowskiej szkole pilotów. Kadłub egzemplarza Oeffaga C.II znajdującego się w Bydgoskiej Szkole Pilotów poddano przebudowie i wykorzystywano w roli karawanu. Kolejne egzemplarze samolotu sukcesywnie wycofywano z użycia i magazynowano. W 1922 roku ich stan nie pozwalał na ich użycie do lotów, zostały skasowane^[9].

Konstrukcja

Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej^[2].

Kadłub o przekroju prostokątnym, konstrukcji kratownicowej i pokryciu drewnianym. Kabina załogi połączona, otwarta, miejsce obserwatora-strzelca zabezpieczone galeryjką będącą jednocześnie podstawą karabinu maszynowego^[2].

Skrzydła dwudźwigarowe, dwudzielne. Komora płatów dwuprzęsłowa, usztywniona nachylonymi do przodu słupkami i naciągami z linek. Lotki tylko na płacie górnym, napęd lotek linkowy^[9].

Napęd – silnik Austro-Daimler Bauart 17000 o mocy 160 KM (118 kW) (egzemplarze I serii o numerach 52.01-52.32) lub Austro-Daimler Bauart 18000 o mocy 185 KM (136 kW) (egzemplarze II serii o numerach 52.50-52.81)^[6].

Usterzenie o szkielecie spawanym z rur stalowych, pokryte płótnem. Statecznik poziomy wolnonośny, dwudzielny^[9].

Podwozie trójpunktowe z płozą ogonową. Golenie główne amortyzowane sznurem gumowym^[2].

Przypisy

↑ Lotnictwo z szachownicą 2004 ↓, s. 32.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Oeffag C II (Öffag C II). bequickorbedead.com. [dostęp 2020-02-22]. (pol.).
↑ Mariusz Niestrawski: Oeffag C.II. infolotnicze.pl. [dostęp 2020-02-22]. (pol.).
↑ Oeffag C-II, 1916. samolotypolskie.pl. [dostęp 2020-02-22]. (pol.).
↑ Skrzydlata Polska 1972 ↓, s. 15.
↑ ^a ^b Morgała 1997 ↓, s. 96.
↑ Morgała 1997 ↓, s. 97.
↑ Lotnictwo z szachownicą 2004 ↓, s. 33.
↑ ^a ^b ^c Morgała 1997 ↓, s. 98.

Bibliografia

Krzysztof Chołoniewski, Wiesław Bączkowski: Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1987, seria: Barwa w lotnictwie polskim. Tomik 6. ISBN 83-206-0566-0. OCLC 830086221.
Glass Andrzej: Oeffag C-II. „Skrzydlata Polska”. 3/1973, 21 stycznia 1973. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: Bellona, Lampart, 1997. ISBN 83-86776-34-X. OCLC 313074530.
Sankowski Wojciech: Oeffag C.II. „Lotnictwo z szachownicą”. 11/2004, s. 2=32-35, 2004. Wrocław: Wydawnictwo Sanko. ISSN 1643-5702. OCLC 69537539.

[CITEREFLotnictwo_z_szachownicą200432-1] Lotnictwo z szachownicą 2004 ↓, s. 32.

[bed-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Oeffag C II (Öffag C II). bequickorbedead.com. [dostęp 2020-02-22]. (pol.).

[inf-3] Mariusz Niestrawski: Oeffag C.II. infolotnicze.pl. [dostęp 2020-02-22]. (pol.).

[sam-4] Oeffag C-II, 1916. samolotypolskie.pl. [dostęp 2020-02-22]. (pol.).

[CITEREFSkrzydlata_Polska197215-5] Skrzydlata Polska 1972 ↓, s. 15.

[CITEREFMorgała199796-6] Morgała 1997 ↓, s. 96.

[CITEREFMorgała199797-7] Morgała 1997 ↓, s. 97.

[CITEREFLotnictwo_z_szachownicą200433-8] Lotnictwo z szachownicą 2004 ↓, s. 33.

[CITEREFMorgała199798-9] Morgała 1997 ↓, s. 98.

[:1-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[A]

Samoloty myśliwskie	Albatros D.III (Oef) Aviatik (Berg) D.I Hansa-Brandenburg D.I Phönix D.I
Samoloty bombowe	Aviatik G.I
Samoloty rozpoznawcze i szkolne	Aviatik (Berg) C.I Hansa-Brandenburg B.I Hansa-Brandenburg C.I Lloyd C.II Lloyd C.IV Lloyd C.V Lohner B.I Lohner C.I Oeffag C.I Oeffag C.II Phönix C.I UFAG C.I
Wodnosamoloty i łodzie latające	Lohner T

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43