Albatros C.I

Albatros C.I
	Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Albatros, OAW, LFG
Typ	samolot rozpoznawczy
Konstrukcja	dwupłat, konstrukcja mieszana, przeważnie drewniana, podwozie stałe
Załoga	2
	Historia
Data oblotu	1915
	Dane techniczne
Napęd	1 Benz Bz.III
Moc	112 kW (150 KM)
	Wymiary
Rozpiętość	12,90 m
Długość	7,85 m
Wysokość	3,14 m
Powierzchnia nośna	40,4 m²
	Masa
Własna	875 kg
Startowa	1190 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	140 km/h
Prędkość wznoszenia	1,7–2,7 m/s
Pułap	3500 m
Zasięg	380 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 ruchomy karabin maszynowy Parabellum 7,92 mm, 100 kg bomb
	Użytkownicy
	Cesarstwo Niemieckie, Polska, Litwa
	Multimedia w Wikimedia Commons

Albatros C.I – niemiecki samolot rozpoznawczy z okresu I wojny światowej, skonstruowany w firmie Albatros Werke.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Samolot Albatros C.I został skonstruowany w 1915 jako rozwinięcie konstrukcji udanego samolotu wielozadaniowego Albatros B.II (Albatros DD). Głównym konstruktorem był Robert Thelen^[1]. Albatros B.II, używany masowo do celów rozpoznawczych na początku wojny, był nieuzbrojony. W miarę rozwoju lotnictwa myśliwskiego zaszła jednak potrzeba stosowania uzbrojenia obronnego na samolotach rozpoznawczych, czego efektem było wprowadzenie nowej niemieckiej klasy samolotów C (uzbrojonych wielozadaniowych dwupłatów). Główną zmianą w konstrukcji Albatrosa C.I w stosunku do modelu B.II była zamiana miejscami kabin załogi - obserwator zajmował tylną kabinę, co umożliwiło uzbrojenie jej w karabin maszynowy na obrotnicy. Zastosowano ponadto mocniejszy silnik^[2].

Samoloty te produkowane były w wersjach C.I - z silnikiem Rapp o mocy 150 KM (112 kW), Benz Bz.III (150 KM / 112 kW) lub Mercedes D.III (160 KM / 118 kW), C.Ia z silnikiem Argus As III o mocy 180 KM (156 kW) i C.Ib z silnikiem Mercedes D.III (160 KM / 118 kW). Wersja bazowa C.I miała chłodnice na burtach, wersje C.Ia i C.Ib miały chłodnice nad silnikiem, przed górnym płatem.

Produkcję seryjną samolotu Albatros C.I uruchomiono w zakładach macierzystych (łącznie zamówiono 485 samolotów) i filii w Pile (Alb. C.I.(OAW), 56 samolotów) oraz na licencji w zakładach lotniczych LFG (Alb. C.I(Rol), 78 samolotów, początkowo oznaczone jako Roland C.I)^[3]. Produkcję dla lotnictwa austro-węgierskiego podjęły także Austro-Węgierskie Zakłady Albatros w Stadlau pod Wiedniem, pod oznaczeniem Albatros B.I(Ph)^[4]. Ponadto, mimo że C.I był już przestarzały jako samolot bojowy, w 1917 roku wyprodukowano ich dalsze serie jako samolotów szkolno-treningowych w zakładach BFW (Alb. C.I(Bay)) i Mercur (Alb. C.I(Mer)). Dalsze zlecenia w 1918 roku otrzymały też inne firmy, jak Linke-Hofmann, lecz brak danych, żeby jakieś zostały ukończone^[5].

Użycie[edytuj | edytuj kod]

Samoloty rozpoznawcze Albatros C.I były używane w latach I wojny światowej przez wojskowe lotnictwo niemieckie na wszystkich frontach, także do bombardowania. Pojawiły się po raz pierwszy na froncie w kwietniu 1915 roku, jako pierwsze niemieckie samoloty klasy C uzbrojone w karabin maszynowy w tylnej kabinie (wprowadzony równolegle Aviatik C.I miał karabin maszynowy w przedniej kabinie)^[2]. Na koniec grudnia 1915 było 228 Albatrosów C.I na froncie, co stanowiło aż 42% liczby samolotów klasy C, a na koniec lutego 1916 było ich najwięcej – 349 (37% samolotów klasy C)^[4]. Na skutek zużycia i strat, w 1916 roku zostały na froncie zachodnim zastąpione przez nowsze samoloty klasy C (Albatros C.III i dalsze), lecz pozostały jeszcze w użyciu na froncie wschodnim i mniej aktywnych odcinkach^[4]. Łącznie z późniejszą produkcją jako samoloty szkolno-treningowe, według spisów komisji międzyalianckiej, w 1920 w Niemczech istniało wciąż przynajmniej 595 samolotów Albatros C.I, będących w różnym stanie^[6].

Używane były podczas wojny także w lotnictwie Turcji i Bułgarii^[7], a po niej także w lotnictwie ZSRR, Rumunii, Jugosławii i Finlandii.

Użycie w lotnictwie polskim[edytuj | edytuj kod]

Lotnictwo polskie używało początkowo po odzyskaniu niepodległości 9 przejętych od zaborców samolotów Albatros C.I^[8]. Przez montaż ze zdobytych części uzyskano dwa dalsze samoloty. Łącznie z późniejszymi zakupami, liczba Albatrosów C.I używanych w Polsce sięgnęła ok. 27. Część wzięła udział w wojnie polsko-radzieckiej. W lotnictwie wojskowym były używane do początku lat dwudziestych.

Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]

Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji mieszanej, przeważnie drewnianej. Kadłub o konstrukcji kratownicowej drewnianej, krytej blachą aluminiową w przedniej części przy silniku i sklejką w pozostałej. Skrzydła dwudźwigarowe drewniane o kształcie prostokątnym, kryte płótnem, górny płat oparty na zastrzałach, dolny mocowany do kadłuba. Płaty usztywnione czterema parami rozpórek stalowych oraz cięgnami stalowymi. Lotki tylko na górnym płacie. Przód kadłuba mieścił silnik rzędowy chłodzony cieczą, częściowo wystający poza obrys górnej części kadłuba, z kolektorem wydechowym z rurą odprowadzającą spaliny nad górny płat. Chłodnice znajdowały się po bokach przedniej części kadłuba, w późniejszych samolotach stosowano chłodnicę na krawędzi natarcia górnego płata^[9]. W środkowej części kadłuba znajdowały się dwie odkryte kabiny załogi w układzie tandem – pierwsza pilota osłonięta małym wiatrochronem, druga obserwatora, z obrotnicą dla karabinu maszynowego. Usterzenie klasyczne, skośne, o dużej powierzchni, zbudowane z rur stalowych, kryte płótnem. Podwozie samolotu klasyczne stałe, z płozą ogonową. Śmigło drewniane, dwułopatowe.

Uzbrojenie stanowił ruchomy karabin maszynowy Parabellum LMG14 obserwatora na obrotnicy. Rzadziej stosowano karabiny maszynowe Bergmann LMG15^[10]. Niektóre samoloty były wyposażane w jednostkach w karabin maszynowy na górnym płacie, strzelający do przodu, obsługiwany przez stojącego obserwatora (np. Parabellum, Madsen, Lewis)^[10]. Samoloty miały wewnętrzny wyrzutnik bombowy na 4 bomby o masie 10 kg^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Grosz (1996), s.5, 10
↑ ^a ^b Grosz (1996), s.4-5
↑ Grosz (1996), s.5, 7, 37
↑ ^a ^b ^c Grosz (1996), s.7
↑ Grosz (1996), s.8-9, 37
↑ Grosz (1996), s.9
↑ ^a ^b Grosz (1996), s.6
↑ Ryszard Kaczkowski: Albatros C-I (A, B), C-II. „Skrzydlata Polska”. 8/1971, s. 15, 21 lutego 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
↑ Grosz (1996), s.13-14
↑ ^a ^b Grosz (1996), s.2, 3, 12, 20, 23-27

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Krzysztof Chołoniewski, Wiesław Bączkowski: "Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939 - Tomik 1", Barwa w lotnictwie polskim nr 6, Warszawa 1987, ISBN 83-206-0571-7
Peter M. Grosz: Albatros C.I, Windsock Datafile no. 57, Albatros Productions, 1996, ISBN 0-948414-76-6 (ang.)
Ryszard Kaczkowski: Albatros C-I (A, B), C-II. „Skrzydlata Polska”. 8/1971, 21 lutego 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Pokrewne konstrukcje: Albatros B.I; Albatros B.II; Lebied XI; Lebied XII

Porównywalne samoloty: Hansa-Brandenburg C.I; Rumpler C.I; Lloyd C.I; Oeffag C.I

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Sylwetki samolotu na stronie Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

[grosz510-1] Grosz (1996), s.5, 10

[grosz4-2] Grosz (1996), s.4-5

[grosz737-3] Grosz (1996), s.5, 7, 37

[grosz7-4] Grosz (1996), s.7

[grosz837-5] Grosz (1996), s.8-9, 37

[grosz9-6] Grosz (1996), s.9

[grosz6-7] Grosz (1996), s.6

[8] Ryszard Kaczkowski: Albatros C-I (A, B), C-II. „Skrzydlata Polska”. 8/1971, s. 15, 21 lutego 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.

[9] Grosz (1996), s.13-14

[mg-10] Grosz (1996), s.2, 3, 12, 20, 23-27

[:1-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

Samoloty myśliwskie	AEG D.I Albatros D.I Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.V Albatros W.4 Fokker D.I Fokker D.II Fokker D.III Fokker D.IV Fokker D.V Fokker D.VI Fokker D.VII Fokker D.VIII (E.V) Fokker Dr.I Fokker E.I Fokker E.II Fokker E.III Fokker E.IV Halberstadt D.II Junkers D.I LFG Roland D.I LFG Roland D.II LFG Roland D.VI Pfalz D.III Pfalz D.VIII Pfalz D.XII Pfalz D.XV Pfalz Dr.I Pfalz E.I Siemens-Schuckert D.III Siemens-Schuckert D.IV Siemens-Schuckert E.I
Samoloty bombowe	AEG G.II AEG G.IV Gotha G.I Gotha G.IV Gotha G.V Gotha G.VI Friedrichshafen G.III S.S.W. R.III Staaken R.VI Staaken R.XIV
Wodnosamoloty i łodzie latające	Albatros W.4 Albatros W.5 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Gotha WD.1 Gotha WD.2 Hansa-Brandenburg W.12 Hansa-Brandenburg W.29 Junkers J 11 Lübeck-Travemünde F4
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowe	AEG C.I AEG C.II AEG C.III AEG C.IV AEG C.V AEG C.VI AEG C.VII AEG C.VIII AEG C.VIII Dr Ago C.I Ago C.IV Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Aviatik C.I Aviatik C.III DFW C.V Halberstadt C.V LFG Roland C.II LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Rumpler C.I Rumpler C.IV Rumpler C.VII
Samoloty wielozadaniowe	Aviatik B.I Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Junkers CL.I
Samoloty szturmowe	AEG J.I Albatros J.I Junkers J.I
Nieuzbrojone samoloty szkolne i rozpoznawcze	AEG B.I AEG B.II AEG B.III Albatros B.I Albatros B.II Aviatik B.II Fokker A.I Hansa-Brandenburg B.I Kondor B.I LVG B.I, B.II, B.III Rumpler C.VIII Rumpler Taube
Konstrukcje prototypowe	AEG DJ.I AEG Dr.I AEG G.I AEG PE Albatros D.IV Albatros D.VI Albatros D.VII Albatros D.IX Albatros D.X Albatros D.XI Albatros D.XII Albatros Dr.I Albatros Dr.II Albatros W.3 Albatros W.8 DFW Floh Halberstadt C.III Hansa-Brandenburg W.11 Hansa-Brandenburg W.16 Junkers J 1 Junkers J 2 Junkers J 7 Junkers J 8 Kondor D 1 Kondor D 2 Kondor D 6 Kondor D 7 Kondor W 1 LFG Roland Stralsund V 19 Pfalz D.VI Schütte-Lanz C.I
Inne	System oznaczeń niemieckich samolotów z okresu I wojny światowej

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43