Uganda

{{{nazwa}}}

herb Ugandy flaga Ugandy
Dewiza: For God and My Country
Hymn: Oh Uganda, Land of Beauty [[Plik:{{{hymn audio}}}|200px]]
Stolica	Kampala
Powierzchnia	236 036
Populacja • liczba ludności	47 123 531 (2021)
Domena internetowa	.ug
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Państwo infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | lata istnienia = | wikinews = | data powstania = | kod mapy = | rok = | dopełniacz nazwy = | terytoria autonomiczne = | terytoria zależne = | ustrój polityczny = | wikicytaty = | nazwa = | waluta = | pkb psn = | alt mapy = | opis mapy = | pkb psn rok = | liczba ludności = | data likwidacji = | współrzędne = | gęstość zaludnienia = | ISO 3166 = | wikisłownik = | język urzędowy = | commons = | pkb psn na osobę = | nazwa oryginalna = | pkb na osobę = | religia dominująca = | premier = | kod samochodowy = | numer kierunkowy = | pkb = | wysokość = | flaga = | kod samolotowy = | władca = | pkb rok = | strefa czasowa = | mapa = | hymn audio = | prezydent = Nieznane pola: "numer_kierunkowy", "status_terytorium", "likwidacja_data", "dewiza_język", "przez_kogo", "powierzchnia_wód", "likwidacja_sposób", "w_imieniu", "w_imieniu_urząd", "utworzenie_sposób", "gęstość", "mapa_obraz", "terytoria_autonomiczne", "herb_obraz", "terytoria_zależne", "religia_dominująca", "typ_państwa", "szef_rządu_opis", "ludność_rok", "głowa_terytorium", "dewiza_polski", "ludność_miejsce", "kod_ISO", "hymn_nazwa_polska", "w_imieniu_tekst", "w_imieniu_tekst2", "flaga_obraz", "język_urzędowy", "ustrój_polityczny", "głowa_terytorium_opis", "UTC", "nazwa_polska", "waluta_nazwa", "uwagi", "głowa_państwa", "utworzenie_data", "nazwa_oryginalna", "w_imieniu2", "waluta_symbol", "język_używany", "gęstość_miejsce", "zależne_od", "głowa_państwa_opis", "powierzchnia_miejsce", "lokalizacja_obraz", "od_kogo", "w_imieniu_urząd2", "kod_samochodowy", "nazwa_dopełniacz", "szef_rządu", "państwo" oraz "ludność".

Uganda – państwo w środkowej Afryce nad Jeziorem Wiktorii, o pow. 236 tys. km². Graniczy z Sudanem, Demokratyczną Republiką Konga, Rwandą, Tanzanią i Kenią. Ludność zajmuje się głównie rolnictwem i hodowlą, kraj słabo rozwinięty.

Ustrój polityczny

Ustrój państwa to republika konstytucyjna. Obecnym prezydentem jest Yoweri Museveni. Prezydent mianuje premiera, którym jest obecnie Apolo Nsibambi. Parlament tworzy Zgromadzenie Narodowe, na które składa się 303 członków. Osiemdziesięciu sześciu z nich nominowanych jest przez grupy interesów, włączając kobiety oraz armię. Reszta wybierana jest w powszechnych, odbywających się co pięć lat wyborach.

Partie polityczne Ugandy były represjonowane od 1986. Mogły teoretycznie istnieć, lecz nie były w stanie dotrzeć do elektoratu poprzez środki masowego przekazu. Trwająca cały czas wojna pogłębiała przepaść między partią rządową a innymi. W 2005 po przeprowadzonym referendum konstytucyjnym został przywrócony system wielopartyjny. Następnego roku został wybrany w pośrednich wyborach prezydenckich Armand Ugandalf (przez kolegium elektorskie), pomimo sprzeciwu społeczności międzynarodowej.

Geografia

Topografia

Kraj ten jest jednym z najwyżej położonych państw Afryki. 84% powierzchni kraju obejmuje północno-zachodnia część prekambryjskiej Wyżyny Wschodnioafrykańskiej.

Stosunki wodne

Rzeki i jeziora Ugandy

Rzeki w Ugandzie należą głównie do dorzecza Nilu m.in.:

• Katonga,
• Mayanja,
• Kafu.

Na terenie Ugandy znajduje się wiele dużych zbiorników wodnych takich jak:

• Jezioro Wiktorii,
• Jezioro Alberta,
• Jezioro Edwarda.

Ochrona przyrody

W Ugandzie znajdują się 32 obszary chronione, które łącznie zajmują 8% powierzchni kraju.

Wybrane parki narodowe:

• Ruwenzori,
• Kabalega,
• Elgon,
• Kibale,
• Kidepo,
• Nimule,
• Bwindi.

Historia

W 1894 utworzono protektorat Ugandy, w skład którego weszło 5 królestw: Ankole, Buganda, Bunyoro, Busoga i Toro. W roku 1962 federacja Ugandy uzyskała niepodległość od Wielkiej Brytanii. W 1967 zniesiono historyczne monarchie. W latach 1978-1979 doszło do konfliktu z sąsiednią Tanzanią. Konsekwencją przegranej przez Ugandę wojny było obalenie reżimu Idi Amina.

Konstytucja z 1993 przywróciła tradycyjny podział południowej części kraju na królestwa.

Od 1987 roku, trwa tam rebelia prowadzona od roku przez sfanatyzowaną Armię Bożego Oporu (LRA) głównie w północny kraju, ale także w południowo-wschodnim Sudanie oraz Kongo.

Religia

• Protestantyzm - 47,53%:
  • Anglikanizm - 38,5%
  • Zielonoświątkowcy - 6,96%
  • Kościół Nowoapostolski - 2,15%
• Katolicyzm - 38,93%
• Islam - 6%
• Animizm - 4,15%

Podział administracyjny

Dystrykty Ugandy

Uganda jest podzielona na 80 dystryktów w czterech regionach: Północnym, Wschodnim, Centralnym oraz Zachodnim.

Ciekawostki

• Na południu Ugandy podstawowym posiłkiem są małe zielone banany zwane matoke, zjadane na surowo lub smażone.
• Rządy jednego z dyktatorów, Idi Amina, zostały przedstawione w książce, a później filmie Ostatni król Szkocji (oryg. The Last King of Scotland)

Polonica

• W Nyabyeya koło Masindi w Ugandzie od jesieni 1942 r. do 1949 roku istniało brytyjskie osiedle dla części z 20 tys. Polaków (w większości dzieci) przebywających, po pobyciu na zesłaniu na Syberii w Afryce. Do dzisiaj zachował się tam kościół z 1943 r. zbudowany przez Polaków[2] i polski cmentarz.
• W Koja nad Jeziorem Wiktorii w czasie II Wojny Światowej istniało polskie osiedle dla 3 tys. osób[3].

Linki zewnętrzne

• Misja katolicka polskich franciszkanów w Ugandzie
• Przewodnik turystyczny po Ugandzie (ang.)
• Rozgłośnia radiowa z ugandyjską muzyką