Ił-14

Ił-14
Ил-14
	; Ił-14 w polskim malowaniu rządowym przechowywany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
	Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Konstruktor	Biuro konstrukcyjne Iljuszyna
Typ	Samolot pasażersko – transportowy
Konstrukcja	metalowa
Załoga	4 osoby
	Historia
Data oblotu	20 września 1950
Lata produkcji	1950–1960
	Dane techniczne
Napęd	2 × silniki gwiazdowe Szwecow ASz-82T
Moc	2 × 1397 kW (1900 KM)
	Wymiary
Rozpiętość	31,7 m
Długość	21,3 m
Wysokość	7,8 m
Powierzchnia nośna	100 m²
	Masa
Startowa	12850 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	430 km/h
Prędkość przelotowa	300 km/h
Zasięg	1000 km
Rozbieg	470 m
Dobieg	480 m
	Dane operacyjne
	Użytkownicy
	ZSRR NRD Czechosłowacja Polska
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ił-14 (ros. Ил-14) – radziecki śmigłowy samolot pasażersko-transportowy z 1950 r. zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym Iljuszyna.

Historia

Ił-14 to ulepszona wersja samolotu Ił-12 (następcy dwusilnikowych DC-3 i Li-2). Na przełomie 1949 i 1950 roku biuro konstrukcyjne Iljuszyna otrzymało zadanie polepszenia i unowocześnienia samolotu Ił-12. W nowym samolocie niezmieniony pozostał kadłub, usterzenie poziome oraz podwozie natomiast nowe były skrzydła (mniejsze o 3 m²), kształt usterzenia pionowego i silniki o większej mocy i mniejszym zużyciu paliwa. Zbiorniki paliwa przeniesiono z centropłata do części zewnętrznych skrzydeł. Początkowo produkowano 18-miejscową wersję Ił-14P, a w roku 1956 powstała wersja Ił-14M z przedłużonym o 1 metr kadłubem i większą liczbą miejsc pasażerskich. Produkowano także wersje transportowe (Ił-14G i Ił-14T) oraz desantową Ił-14D. Ogółem w latach 1954–1960 zbudowano 1112 sztuk, w tym 80 Ił-14P na licencji w NRD i 203 jako Avia AV-14 na licencji w Czechosłowacji. Samoloty Ił-14 używane były w komunikacji lotniczej ZSRR i państw bloku socjalistycznego (w tym w Polsce) do końca lat siedemdziesiątych. Lotnictwo wojskowe korzystało z wersji transportowej i desantowej. Samolot Ił-14 wykazywał bardzo dobre własności w lotach polarnych w Arktyce i na Antarktydzie.

Ił-14 w lotnictwie polskim

W Polsce Ił-14 pojawił się w 1955 roku, Polskie Linie Lotnicze LOT zakupiły 6 samolotów w wersji Ił-14P mogące przewozić 14 pasażerów. Miały one następujące znaki rejestracyjne:

SP-LNA
SP-LNB
SP-LNC
SP-LND
SP-LNE
SP-LNF

Kolejne sześć samolotów LOT zakupił w Niemieckiej Repubublice Demokratycznej (NRD) w 1957 roku. Maszyny mogły przewozić 26 pasażerów i miały następujące znaki:

SP-LNG
SP-LNH
SP-LNI
SP-LNK
SP-LNL
SP-LNM

W Czechosłowacji zakupiono pasażersko-towarową Avię AV-14P, która otrzymała oznaczenia SP-LNN. W latach 1957 i 1958 samoloty produkcji radzieckiej poddano modernizacji w NRD, zwiększając we wszystkich samolotach liczbę miejsc do 26. Latem 1964 i 1965 roku wypożyczono z NRD trzy iły przystosowane do przewozu truskawek. Polskie owoce eksportowano m.in. do krajów skandynawskich^[1]. Iły obsługiwały zagraniczne połączenia LOT-u do 1961 roku, kiedy to wprowadzono Iły-18, które wyparły samoloty Ił-14 na linie krajowe. Zrezygnowano tu z obecności stewardesy na pokładzie, załoga składała się tylko z dwóch pilotów i radiotelegrafisty. Na początku lat 60. we wszystkich używanych maszynach zwiększono liczbę miejsc dla pasażerów do 32. Po dekadzie latania z powodu ograniczeń eksploatacyjnych zmniejszono liczbę pasażerów do 28. Ił-14 używany był przez linię lotniczą do lipca 1972 roku. Jeden z LOT-owskich samolotów uległ rozbiciu 14 czerwca 1957 roku podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Moskwie podczas burzy. Zginęło pięciu pasażerów i czterech członków załogi. W 1968 r. samoloty SP-LNB i SP-LNE zostały przerobione na samoloty aerofotogrametryczne użytkowane następnie przez Przedsiębiorstwo Usług Lotniczych Aeropol. W 1970 r. SP-LNG został przejęty przez Zarząd Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych. Równolegle do cywilnego przewoźnika również wojska lotnicze zakupiły około 20 samolotów. Ił-14 wykorzystywany był do zadań transportowych, kurierskich, do szkolenia spadochroniarzy oraz jako latająca salonka dla członków rządu.

Wersje

Ił-14P – podstawowa wersja produkowana od roku 1950 (także w NRD), 18 miejsc pasażerskich
Ił-14M – wersja z przedłużonym o 1 metr kadłubem, produkowana od 1956 r., 24, a potem 28 lub 32 miejsca pasażerskie
Ił-14G – wersja transportowa
Ił-14T – wersja transportowa
Ił-14D – wersja desantowa
Ił-14S – salonka
Avia AV-14 – oznaczenie Ił-14P produkowanego na licencji w Czechosłowacji
Avia 14 Super – 42-miejscowa wersja produkowana w Czechosłowacji
Ił-14FG – wersja fotogrametryczna (do wykonywania fotografii) z przedłużonym przeszklonym dziobem produkowana w Czechosłowacji

Opis techniczny

Wolnonośny dolnopłat konstrukcji metalowej, kryty blachą. Podwozie samolotu z kołem przednim, chowane w locie. Usterzenie klasyczne. 2 silniki tłokowe w układzie podwójnej gwiazdy ASz-82 o mocy 1900 KM. Śmigła czterołopatowe.

Przypisy

↑ TomaszT. Smolicz TomaszT., Lima, Oskar – : opowiadania lotnicze., Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1985, s. 9-16, ISBN 83-08-01407-0, OCLC 499850226 [dostęp 2022-05-11] .

Bibliografia

Benedykt Kempski: Samolot transportowy Ił-14. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony, 1982. ISBN 83-11-06936-0.

Linki zewnętrzne

Sylwetki samolotu na stronie Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

[1] TomaszT. Smolicz TomaszT., Lima, Oskar – : opowiadania lotnicze., Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1985, s. 9-16, ISBN 83-08-01407-0, OCLC 499850226 [dostęp 2022-05-11] .

[1]

Samoloty myśliwskie	Jak-15 Jak-17 Jak-23 Jak-25 Jak-27 Jak-28 Ła-9 Ła-11 Ła-15 MiG-9 MiG-15 MiG-17 MiG-19 MiG-21 MiG-23 MiG-25 MiG-29 MiG-31 MiG-35 Su-9 Su-11 Su-15 Su-17/20/22 Su-27 Su-30 Su-33 Su-34 Su-35 Su-57 Tu-128
Samoloty bombowe	Ił-28 M-4 Su-24 Tu-4 Tu-12 Tu-14 Tu-16 Tu-22 Tu-22M Tu-95 Tu-142 Tu-160
Samoloty obserwacyjne rozpoznawcze i dowodzenia	A-50 A-100 An-30 An-71 Be-6 Be-10 Be-12 Be-42 Ił-20 Ił-38 Ił-80 Jak-12 Ka-31 Tu-126 Tu-142 Tu-214R
Samoloty szturmowe	Jak-38 MiG-27 Su-7 Su-17/20/22 Su-25 Su-34 Su-39
Samoloty szkolno-treningowe	Jak-11 Jak-18 Jak-52 Jak-130 MiG-AT
Samoloty transportowe i szybowce desantowe	An-2 An-8 An-12 An-22 An-26 An-34 An-72 An-124 An-140 An-225 C-25 Jak-14 Ił-14 Ił-76 Ił-112
Śmigłowce	Jak-24 Mi-1 Mi-2 Mi-4 Mi-6 Mi-8 Mi-10 Mi-14 Mi-24 Mi-26 Mi-28 Mi-38 Ka-25 Ka-27 Ka-50 Ka-52 Ka-60 Ka-62
Prototypy i konstrukcje doświadczalne	A-57 I-250 Ił-20 Ił-22 Ił-24 Ił-32 Ił-40 Ił-54 Ił-102 Jak-25 Jak-29 Jak-30 (1948) Jak-36 Jak-43 Jak-44 Jak-60 Jak-100 Jak-140 Jak-141 Jak-201 Ka-8 Ka-20 Ka-22 Ka-40 Ka-60 Ła-150 Ła-152 Ła-156 Ła-160 Ła-168 Ła-176 Ła-250 M-50 M-55 Mi-18 Mi-30 Mi-46 E-8 MiG 1.44 MiG-41 MiG-110 PAK DA P-42 S-70 Skat Su-9 Su-10 Su-11 Su-17 (R) Su-35BM Su-37 Su-47 Su-75 Tu-80 Tu-98 Tu-135 Tu-138 Tu-148 Tu-156 T-4 W-7 W-50 W-80 W-100 rozwój radzieckich myśliwców odrzutowych

Samoloty myśliwskie	Jak-1 Jak-9 Jak-17 Jak-23 MiG-15 LiM-1 LiM-2 MiG-17 LiM-5 MiG-19 MiG-21 MiG-23 MiG-29 F-16
Samoloty bombowe	Pe-2 Tu-2 Ił-28
Samoloty szturmowe	Ił-2 Ił-10 LiM-6 Su-7 Su-20 Su-22
Samoloty transportowe	Fw 58 NC.701 C-47 Li-2 Szcze-2 Ił-12 Ił-14 Ił-18 An-12 An-24 An-26 Jak-40 Tu-154M M28 C-295 C-130
Samoloty szkolne	UTI-4 UT-2 USB Po-2 CSS-13 Junak 2 Junak 3 Jak-11 Jak-18 TS-8 Bies TS-11 Iskra I-22 Iryda Orlik M-346
Samoloty wielozadaniowe i łącznikowe	Bf 108 Fi 156 Po-2 CSS-13 Jak-12 An-2 Wilga 35
Śmigłowce	Mi-1/SM-1 SM-2 Mi-2 Mi-4 Mi-6 Mi-8 Mi-14 Mi-17 Mi-24 W-3 Sokół Bell 412 SH-2G SW-4 S-70i