Przejdź do zawartości

51 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
51 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

Sformowana przez 5 Batalion Pancerny

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Kazimierz Poletyłło

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Rodzaj wojsk

Broń pancerna

Podległość

Grupa Operacyjna „Bielsko”

czołg TK-3 – czołg podstawowy kompanii
Znaki taktyczne malowane na czołgach lekkich i rozpoznawczych[a]

51 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczychpancerny pododdział rozpoznawczy Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Kompania nie występowała w pokojowej organizacji wojska. Została sformowana w alarmie 24 sierpnia 1939 roku w Krakowie w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym[1] z przeznaczeniem dla 21 Dywizji Piechoty Górskiej[2]. Jednostką mobilizującą był 5 batalion pancerny[3].

Na wyposażeniu posiadała 13 czołgów rozpoznawczych TK-3 uzbrojonych w 7,92 mm ckm[4].

Obsada personalna

[edytuj | edytuj kod]

Obsada w dniu 1 września 1939 roku[5][6]}

  • dowódca kompanii – kpt. Kazimierz Poletyłło
  • dowódca 1 plutonu – ppor. rez. Stefan Kossak (ranny 10 IX 1939)
  • dowódca 2 plutonu – ppor. rez. Julian Foltyn
  • dowódca plutonu techniczno-gospodarczego – por. Jerzy Smoleński

Skład kompanii

[edytuj | edytuj kod]
Motocykl Sokół 1000

Poczet dowódcy

  • gońcy motocyklowi
  • drużyna łączności
    • patrole:
radiotelegraficzny
łączności z lotnictwem
  • sekcja pionierów

Razem w dowództwie

1 oficer, 7 podoficerów, 21 szeregowców;
1 czołg, 1 samochód osobowo-terenowy, 2 samochody z radiostacjami N.2, furgonetka, 4 motocykle.

2 x pluton czołgów

1 oficer, 7 podoficerów, 7 szeregowców
6 czołgów, 1 motocykl, przyczepa towarzysząca

pluton techniczno-gospodarczy

  • drużyna techniczna
  • drużyna gospodarcza
  • załogi zapasowe
  • tabor

Razem w plutonie

1 oficer, 13 podoficerów, 18 szeregowców
5 samochodów ciężarowych, samochód-warsztat, cysterna, 1 motocykl, transporter czołgów, 2 przyczepy na paliwo, kuchnia polowa

Działania bojowe

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy pluton 1 września został skierowany w okolice Wodzisławia Śląskiego dla wzmocnienia tamtejszego oddziału wydzielonego z 6. Dywizji Piechoty. Pluton nie dojechał tam ponieważ mosty na Wiśle były już wysadzone w powietrze przez saperów. Do Pawłowic dojechał tylko patrol dwóch tankietek. Podczas przekraczania głębokiego rowu wypełnionego wodą jedna z tankietek wywróciła się i jej załoga utonęła, zanim można było zorganizować pomoc. W tym czasie drugi pluton osłaniał planowe zniszczenia saperów. Podczas patrolowania rejonu Strumienia natknął się na niemieckie czołgi z 31 pułku pancernego z 5 Dywizji Pancernej. Po krótkiej walce jeden PzKpfw I został unieruchomiony trafieniem w gąsienice. Po starciu pluton wycofał się bocznymi drogami. 2 września po walkach kompania zebrała się w Bulowicach celem postoju. Po południu otrzymała rozkaz rozpoznania w kierunku Tychów i nawiązania łączności z oddziałami rozbitej 6 Dywizji Piechoty. Około godziny 18, osiem tankietek kompanii dojechało do Oświęcimia, gdzie zabezpieczało podejścia do mostu na Sole. Gdy dowódca kompanii dostał wiadomość, że rzekę w bród koło miasta Bielany przeszło kilkanaście niemieckich czołgów, wycofał ją do Grójca, a potem do Wadowic, do sztabu GO Bielsko. Dowódca kompanii popełnił błąd, nie sprawdzając wiadomości przez co wprowadził w błąd sztab Grupy Operacyjnej. W nocy 3 września kompania przejechała do Skawiny i zatrzymała się na postój w lasach.

  1. 1 - czołg dowódcy kompanii; 2 - czołg dowódcy 1 plutonu; 3 - czołg dowódcy 2 plutonu; 4 - czołg dowódcy 3 plutonu; 5 - czołgi z 1 plutonu; 6 - czołgi z 2 plutonu; 7 - czołgi z 3 plutonu

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Żebrowski 1971 ↓, s. 273 i 317.
  2. Gaj 2014 ↓, s. 217.
  3. Żebrowski 1971 ↓, s. 309.
  4. Gaj 2014 ↓, s. 219.
  5. Szubański 2011 ↓, s. 300.
  6. Żebrowski 1971 ↓, s. 317.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Krzysztof M. Gaj: Polska broń pancerna w 1939 roku - organizacja wojenna i pokojowa jednostek. Oświęcim: NapoleonV, 2014. ISBN 978-83-7889-122-2.
  • Adam Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
  • Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
  • Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
  • Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.