91 Dywizjon Pancerny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
91 Dywizjon Pancerny
Historia
Państwo  II Rzeczpospolita
Sformowanie 1939
Rozformowanie 1939
Tradycje
Rodowód 4 Batalion Pancerny
Dowódcy
Pierwszy mjr Antoni Śliwiński
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych Wojska lądowe
Rodzaj wojsk Bronie pancerne
Podległość Nowogródzka BK
czołg rozpoznawczy TK-3
Replika samochodu pancernego wz. 1934
Znaki taktyczne malowane na czołgach lekkich i rozpoznawczych[a]
Znaki taktyczne malowane na pojazdach pancernych[b]

91 Dywizjon Pancerny (91 dpanc) – pancerny pododdział rozpoznawczy Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Dywizjon nie występował w organizacji pokojowej wojska. Został sformowany w dniach 24–25 marca 1939 roku, w Brześciu, w mobilizacji alarmowej dla Nowogródzkiej Brygady Kawalerii[1], w grupie jednostek oznaczonych kolorem czerwonym[2]. Jednostką mobilizującą był 4 batalion pancerny[3].

Walki dywizjonu[edytuj | edytuj kod]

W dniach 28-30 marca 1939 roku dywizjon został przetransportowany koleją do rejonu Sierpca, gdzie został podporządkowany dowódcy Nowogródzkiej Brygady Kawalerii. W jej składzie walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. Dywizjon zajmował pozycje na lewym skrzydle w lesie koło Zielunia[4]. 1 września dwa plutony dywizjonu wykonały wypady na północny wschód i na styku Armii „Pomorze”[4]. Pod Mrocznem wziął do niewoli trzech jeńców i zdobył motocykl[4]. 2 września pluton samochodów pancernych ze szwadronem 27 pułku ułanów przeprowadził rozpoznanie w kierunku stanowisk 20 Dywizji Piechoty, a wieczorem cały dywizjon zajął pozycje wyjściowe w okolicy Żuromina[4]. 3 września o świcie wspólnie z 27 pułkiem wyparł z Petrykozów oddział niemieckiej 217 DP, a szwadron czołgów wspierał atakujący w kierunku Kuczborka 4 pułk strzelców konnych[4].

Struktura i obsada personalna batalionu[edytuj | edytuj kod]

Obsada personalna we wrześniu 1939 roku[5][c]:

  • dowódca batalionu – mjr Antoni Śliwiński († 1940 Charków)
  • adiutant – por. rez. Piotr Wiktor Godziszewski († 1940 Charków); (kpt. Juliusz Neyman)
  • dowódca szwadronu czołgów – kpt. Grzegorz Rodziewicz
    • dowódca 1 plutonu – por. Roman Kałuża († 1940 Charków); (por. Jan Pyziel)
    • dowódca 2 plutonu – por. rez. Jan Weytko († 1940 Charków); NN
  • dowódca szwadronu samochodów pancernych – kpt. Juliusz Adolf Neyman († 1940 Charków) (por. Roman Kałuża)
    • dowódca 1 plutonu – por. Leszek Romański († 1940 Charków)
    • dowódca 2 plutonu – por. Jan Pyziel († 1940 Katyń) (por. Jan Wejtko)
  • dowódca szwadronu techniczno-gospodarczego - ? ; (por. Piotr Godziszewski)

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej mianował pośmiertnie oficerów zamordowanych w Charkowie i Katyniu na kolejne stopnie.

Organizacja wojenna dywizjonu pancernego:

Podstawowym uzbrojeniem dywizjonu było trzynaście czołgów rozpoznawczych TK-3 i osiem samochodów pancernych wz. 1934 [d].

 Osobny artykuł: dywizjon pancerny.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ 1 – czołg dowódcy kompanii; 2 – czołg dowódcy 1 plutonu; 3 – czołg dowódcy 2 plutonu; 4 – czołg dowódcy 3 plutonu; 5 – czołgi z 1 plutonu; 6 – czołgi z 2 plutonu; 7 – czołgi z 3 plutonu
  2. ↑ 1 – wóz dowódcy szwadronu; 2 – wóz dowódcy 1 plutonu; 3 – wóz dowódcy 2 plutonu; 4 – wóz z 1 plutonu; 5 – wóz z 2 plutonu.
  3. ↑ Obsadę personalną podano za R. Szubański; Polska broń Pancerna. M. Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947 s. 309 podaje inny podział stanowisk. (podane w nawiasach kursywą)
  4. ↑ Janusz Magnuski, Samochody pancerne ... s. 133 podał, że samochody pancerne wz. 1934 należały do grupy ćwiczebno-mobilizacyjnej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 308.
  2. ↑ Szubański 2011 ↓, s. 57.
  3. ↑ Gaj 2014 ↓, s. 173.
  4. ↑ a b c d e Szubański 2011 ↓, s. 96.
  5. ↑ Szubański 2011 ↓, s. 299.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Krzysztof M. Gaj: Polska broń pancerna w 1939 roku – organizacja wojenna i pokojowa jednostek. Oświęcim: NapoleonV, 2014. ISBN 978-83-7889-122-2.
  • Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
  • Janusz Magnuski, Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1993, ISBN 83-86028-00-9, OCLC 834071453.
  • Rajmund Szubański: Polska broń pancerna w 1939 roku. Warszawa: Bellona Spółka Akcyjna, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
  • Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles: 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
  • Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=91_Dywizjon_Pancerny&oldid=56465541”