2 Batalion Czołgów Lekkich
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita
| |
| Sformowanie | 1939 | |
| Rozformowanie | 1939 | |
| Tradycje | ||
| Rodowód | 2 Batalion Pancerny | |
| Dowódcy | ||
| Pierwszy | mjr Edmund Karpów | |
| Działania zbrojne | ||
| kampania wrześniowa | ||
| Organizacja | ||
| Rodzaj sił zbrojnych | wojsko | |
| Rodzaj wojsk | Broń pancerna | |
| Podległość | Armia „Prusy” | |
2 Batalion Czołgów Lekkich[a] – pododdział pancerny Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Batalion nie występował w organizacji pokojowej wojska. Był jednostką formowaną w czasie mobilizacji alarmowej, zgodnie z założeniami planu mobilizacyjnego "W". Mobilizację oddziału przeprowadzona została w dniach 27-29 sierpnia 1939 przez 2 batalion pancerny w Żurawicy. Batalion wyposażony był w czołgi 7TP i przewidziany dla Armii „Prusy”. 29 sierpnia oddział wyjechał z Przemyśla do rejonu koncentracji armii odwodowej[1].
Spis treści
Działania zbrojne[edytuj | edytuj kod]
1 września około godz. 10.00 wyładował się na stacji kolejowej Bednary, gdzie podporządkował go sobie generał Juliusz Rómmel (przydział do Grupy Operacyjnej „Piotrków”), natomiast zaopatrzenie techniczne skierowano do Pabianic[1].
Przez trzy dni trwało kompetencyjne zamieszanie, w końcu dowództwo objął gen. Wiktor Thommée, a batalion przesunięto 4 września pod Bełchatów. Tego samego dnia dwie kompanie batalionu walczyły nad Prudką (odepchnięto oddziały przeciwnika, zadając mu straty w sprzęcie pancernym). 1 kompania batalionu zwycięsko walczyła z Niemcami pod Jeżowem, natomiast 2 kompania biła się pod Rozprzą.
5 września batalion zaatakował jedną z kolumn niemieckiej 1 Dywizji Pancernej, lecz został odparty[2].
Batalion próbował się przedzierać w kierunku Warszawy, jednak 3 kompanii czołgów pod Milanówkiem zabrakło paliwa. Przez Warszawę jechało tylko 17-20 czołgów. Pod Garwolinem batalion uległ rozproszeniu.
9 września główna część batalionu już pod dowództwem kpt. Słupskiego rozpoczęła marsz z Miłosnej w kierunku Lublina. W okolicach Garwolina stoczono walkę z atakującymi miasto samolotami szturmowymi. Po walce kolumna rozdzieliła się na dwie części. Czołgi pod dowództwem kpt. Słupskiego skierowały się na Żelechów, a rzut kołowy w kierunku Lublina. 10 września pozostałość 2 bczl maszerowała przez Łuków i Białą Podlaską do Brześcia[3]. Do celu dotarła w godzinach rannych 11 września. W warsztatach 4 bpanc naprawiono uszkodzone czołgi. Z posiadanych 14 czołgów i 7 samochodów ciężarowych utworzono samodzielną kompanię pod dowództwem kpt. Hajdenki. Kompania oddana została do dyspozycji Naczelnego Wodza. 14 września osłaniała przegrupowanie kwatery Głównej NW do Włodzimierza Wołyńskiego. 15 września w okolicach Włodawy została zaatakowana przez oddział wydzielony niemieckiej 3 DPanc. W walce straciła 2 czołgi i wycofała się do Włodawy i dalej pomaszerowała do Kowla. W czasie marszu walczyła z niemieckim 5 pcz i straciła kolejny czołg. 16 września kompania zameldowała się do dyspozycji dowódcy obrony Kowla, płk. Koca[3]. po południu 17 września dowódca obrony Kowla skierował kompanię w kierunku granicy rumuńskiej. Ze względu na ich zły stan techniczny oraz braki paliwa czołgi spalono, a żołnierze wycofali się na samochodach do granicy węgierskiej, tocząc po drodze walki z dywersantami ukraińskimi. 19 września około 4:00 pozostałość 2 bczl na czele z kpt. Hajdenką przekroczyła granicę węgierską w okolicach Sighet[4].
Za całokształt działalności bojowej w kampanii wrześniowej do odznaczenia zostali przedstawieni[4]:
- Krzyżem Wojennym Orderu Virtuti Militari V klasy: kpt. Konstanty Hajdenko, por. Kazimierz Osiecki, por. Bronisław Karwan i por. rez. dr Władysław Świątkiewicz
- Krzyżem Walecznych: sierż. pchor. Borowy, plut. Kondratowicz, plut. Sieńko, plut. pchor. Maciejewski, plut. Wołczak i kpr. Danilczuk.
Pojazdy batalionu przekazane Węgrom[edytuj | edytuj kod]
W dniach 19 do 23 września zdano w Beregszász[5]:
- 13 samochodów ciężarowych Polski Fiat 621 L.
- 3 samochody sanitarne Polski Fiat
- sprzęt kompanii kpt. Konstantego Hajdenki:
- 2 samochody terenowe wz. 34,
- 4 samochody ciężarowe Polski Fiat 621 L
- 2 samochody „Polski Fiat 508 przeciwlotnicze”
- 1 samochód osobowy Polski Fiat 508.
W dniach 19 - 21 września zdano w Csap:
- 3 samochody ciężarowe Ursus, nr rej. 5472,6454, 6452
22 września zdano w Munkaczu:
- 1 samochód warsztatowy Ursus.
23 września zdano w Jolsvie:
- 1 samochód osobowy Polski Fiat 508; nr rej. A45-636
Struktura i obsada personalna batalionu[edytuj | edytuj kod]
Obsada personalna we wrześniu 1939 roku[6]:
- dowódca – mjr br. panc. Edmund Zygmunt Karpów[7]
- oficer taktyczny i zwiadu – kpt. Mieczysław Słupski
- adiutant – ppor. Ludwik Szeliga – Natanson
- dowódca plutonu łączności – por. Kazimierz Osiecki
- dowódca plutonu OPL – por. rez. Jan Karpiński
- dowódca 1 kompanii – kpt. Antoni Próchniewicz (1940 Katyń)
- dowódca I plutonu – por. Ignacy Florek
- dowódca II plutonu – ppor. Antoni Holik
- dowódca III plutonu – ppor. rez. Wacław Zarugiewicz
- dowódca 2 kompanii – kpt. Konstanty Hajdenko
- dowódca 3 kompanii – kpt. Józef Rejman
- dowódca I plutonu – sierż. pchor. Wiktor Szczęsny–Pragłowski[8]
- dowódca II plutonu – por. Andrzej Chołoniewski de Myszka
- dowódca III plutonu – ppor. rez. Ryszard Rusiecki
- dowódca kompanii techniczno-gospodarczej – kpt. Aleksander Kruciński
- dowódca plutonu technicznego – por. Bolesław Karwan
- dowódca plutonu gospodarczego – por. rez. Tomasz Dakowski
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Numer 301 → Nawrocki 1992 ↓, s. 20
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nawrocki 1992 ↓, s. 20.
- ↑ Nawrocki 1992 ↓, s. 22.
- ↑ a b Nawrocki 1992 ↓, s. 24.
- ↑ a b Nawrocki 1992 ↓, s. 25.
- ↑ Tarczyński, Barbarski i Jońca 1995 ↓, s. 368.
- ↑ Szubański 2011 ↓, s. 294.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 58 ogłoszono zmianę nazwiska i imion z „Edmund Karpow” na „Edmund Zygmunt Karpów”.
- ↑ a b c Bielski 1991 ↓, s. 354.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991. ISBN 83-11-07836-X.
- Adam Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
- Antoni Nawrocki: 2 Batalion Pancerny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1992. ISBN 83-85621-19-9.
- Rajmund Szubański: Polska broń pancerna w 1939 roku. Warszawa: Bellona Spółka Akcyjna, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
- Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles: 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn : Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
- Relacje o działaniach czołgów 7TP w kampanii wrześniowej. [dostęp 2016-09-29].
| |||||||||||||||||||||||||||||
